Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thực phẩm đóng hộp: có lợi hay không?

Thực phẩm đóng hộp thường được cho là có ít giá trị dinh dưỡng hơn thực phẩm tươi hoặc thực phẩm đông lạnh.

Một số người còn khẳng định rằng, thực phẩm đóng hộp có chứa các thành phần gây hại và nên tránh ăn thực phẩm đóng hộp. Một số người khác lại cho rằng, thực phẩm đóng hộp có thể trở thành một phần của chế độ ăn lành mạnh. Vậy thực phẩm đóng hộp: có lợi hay không?

Thực phẩm đóng hộp là gì?

Đóng hộp và một biện pháp dùng để bảo quản thực phẩm trong thời gian dài bằng cách đóng gói chúng trong những hộp kín. Phương pháp đóng hộp lần đầu phát triển ở cuối thế kỷ 18 và được dùng để bảo quản nguồn lương thực thực phẩm cho quân đội trong chiến tranh. Quá trình đóng hộp có thể sẽ khác nhau, tùy thuộc vào loại thực phẩm chứa trong hộp, tuy nhiên, có 3 bước chính bao gồm:

  • Chế biến: Thực phẩm sẽ được bóc vỏ, cắt nhỏ, thái lát, băm nhỏ, lọc xương hoặc nấu chín
  • Đóng hộp: Thực phẩm được đưa vào hộp và đóng kín
  • Làm nóng: Các hộp sẽ được làm nóng đến một nhiệt độ nhất định để tiêu diệt các vi khuẩn có hại và ngăn chặn tình trạng bị hư hỏng của thực phẩm.

Việc đóng hộp có thể giữ thực phẩm ổn định và có thể sử dụng thực phẩm đó một cách an toàn trong vòng từ 1-5 năm. Các loại thực phẩm thường được đóng hộp bao gồm trái cây, rau, các loại đậu, súp, thịt và hải sản.

Việc đóng hộp ảnh hưởng đến giá trị dinh dưỡng như thế nào?

Thực phẩm đóng hộp được coi là có ít giá trị dinh dưỡng hơn thực phẩm tươi sống hoặc thực phẩm đông lạnh, nhưng các nghiên cứu cho thấy, điều này không hoàn toàn đúng. Trên thực tế, việc đóng hộp có thể lưu giữ được hầu hết các chất dinh dưỡng của thực phẩm.

Protein, carbohydrate và chất béo thường sẽ không bị ảnh hưởng bởi quá trình chế biến. Đa số các chất khoáng và các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, và K cũng sẽ được bảo toàn. Do vậy, các nghiên cứu đã chứng minh được rằng, các loại thực phẩm giàu những chất dinh dưỡng trên vẫn sẽ lưu giữ được các chất đó sau khi được đóng hộp.

Do quá trình đóng hộp sẽ sử dụng nhiệt độ cao, nên một số loại vitamin tan trong nước, ví dụ như vitamin C và vitamin nhóm B có thể sẽ bị phá hủy. Đây là những loại vitamin nhạy cảm với nhiệt độ và không khí nói chung, do vậy, chúng cũng có thể sẽ bị mất đi trong quá trình chế biến, nấu nướng và bảo quản thực phẩm thông thường tại nhà. Mặc dù việc đóng hộp sẽ làm mất đi một vài loại vitamin nhất định, nhưng lượng các chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe khác, thậm chí có thể tăng lên.

Ví dụ, cà chua và ngô sẽ tiết ra nhiều chất chống oxy hóa hơn khi được làm nóng, do vậy, cà chua và ngô đóng hộp có thể sẽ là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tốt hơn cà chua và ngô tươi.

Tạm gác sự thay đổi về một số loại chất dinh dưỡng sang một bên, thì thực phẩm đóng hộp cũng là nguồn cung cấp các vitamin và chất khoáng quan trọng. Trong một nghiên cứu, những người ăn trên 6 loại thực phẩm đóng hộp trong một tuần sẽ có thể hấp thu được nhiều hơn 17 chất dinh dưỡng thiết yếu, so với những người chỉ ăn dưới 2 loại thực phẩm đóng hộp một tuần.

Thực phẩm đóng hộp có giá cả phải chăng, thuận tiện và không dễ bị hư hỏng

Thực phẩm đóng hộp là vô cùng thuận tiện và là cách để bổ sung thêm dinh dưỡng cho bữa ăn của bạn, trong trường hợp bạn quá bận rộn. Rất nhiều nơi trên thế giới thực phẩm không sẵn có, hoặc không an toàn, do vậy, thực phẩm đóng hộp giúp cho việc đảm bảo mọi người đều có thể tiếp cận được với nhiều loại thực phẩm đa dạng trong suốt cả năm. Trên thực tế, có thể thấy rằng, bất kỳ loại thực phẩm nào ngày nay cũng có thể đóng hộp được. Và bởi thực phẩm đóng hộp có thể bảo quản được trong nhiều năm và thời gian để chuẩn bị món ăn lại rất ngắn, nên thực phẩm đóng hộp vô cùng tiện lợi. Ngoài ra, nhiều sản phẩm thực phẩm đóng hộp còn có giá rẻ hơn thực phẩm tươi sống.

Thực phẩm đóng hộp có thể chứa một lượng nhỏ BPA

BPA (Bisphenol – A) là một chất hóa học thường được sử dụng trong các loại bao bì thực phẩm, bao gồm cả hộp. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, BPA trong lớp trong cùng của hộp có thể sẽ di chuyển vào thực phẩm mà bạn ăn, đựng trong chiếc hộp đó. Một nghiên cứu kiểm tra 78 chiếc hộp đựng thực phẩm và thấy rằng có 90% số hộp có chứa BPA. Thêm vào đó, những nghiên cứu khác còn chỉ ra rằng, ăn thực phẩm đóng hộp là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến việc phơi nhiễm với BPA.

Trong một nghiên cứu khác, người tham gia nghiên cứu tiêu thụ 1 khẩu phần súp đóng hộp hàng ngày, trong vòng 5 ngày có tỷ lệ BPA trong nước tiểu tăng 1000%. Mặc dù các bằng chứng chưa đưa ra kết luận chính xác, nhưng một vài nghiên cứu trên người đã chỉ ra các vấn đề sức khỏe liên quan đến BPA như bệnh tim mạch, tiểu đường typ 2 và rối loạn chức năng sinh dục nam. Nếu bạn đang muốn hạn chế tiếp xúc với BPA, thì ăn thực phẩm đóng hộp không phải là lựa chọn đúng đắn.

Thực phẩm đóng hộp có thể chứa các vi khuẩn chết người

Mặc dù rất hiếm gặp nhưng thực phẩm đóng hộp chưa được xử lý hoàn toàn có thể chứa một loại vi khuẩn nguy hiểm tên là Clostridium botulinum.

Tiêu thụ những loại thực phẩm bị nhiễm khuẩn có thể gây ngộ độc, thậm chí có thể dẫn đến liệt hoặc tử vong nếu không được điều trị. Tuy nhiên đa số các trường hợp ngộ độc thực phẩm đều là do các loại thực phẩm không đóng hộp, thực phẩm tươi sống gây ra. Ngộ độc thực phẩm do thực phẩm đóng hộp rất hiếp gặp. Bạn không nên ăn thực phẩm đựng trong hộp bị phồng, sứt mẻ, bị nứt hay bị rò rỉ.

Một số loại thực phẩm đóng hộp đã được thêm đường, muối hoặc chất bảo quản thực phẩm

Muối, đường và chất bảo quản thực phẩm đôi khi sẽ được thêm vào trong quá trình đóng hộp. Một số loại thực phẩm đóng hộp có chứa hàm lượng muối rất cao. Mặc dù không phải ai cũng sẽ gặp vấn đề khi tiêu thụ nhiều muối, nhưng với nhiều người, đó là một mối nguy hại với sức khỏe, ví dụ như những người bị tăng huyết áp. Thực phẩm đóng hộp cũng có chứa thêm đường. Quá nhiều đường có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh tật, bao gồm béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường typ 2. Rất nhiều chất bảo quản thực phẩm tự nhiên và nhân tạo cũng có thể sẽ được thêm vào trong quá trình đóng hộp.

Có nên ăn thực phẩm đóng hộp hay không?

Thực phẩm đóng hộp có thể là một sự lựa chọn tốt trong trường hợp thực phẩm tươi sống không sẵn có. Bởi thực phẩm đóng hộp có thể cung cấp cho bạn các chất dinh dưỡng cần thiết và lại còn vô cùng thuận tiện. Tuy vậy, thực phẩm đóng hộp thường là nguồn BPA rất lớn và có thể gây ra một vài vấn đề sức khỏe về sau này. Thực phẩm đóng hộp có thể trở thành một phần của chế độ ăn lành mạnh, miễn là bạn đã đọc kỹ nhãn thực phẩm.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những loại phụ gia thực phẩm độc hại nên tránh

TS.BS. Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Authoritynutrition
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm