Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thoái hóa đốt sống thắt lưng

Thoái hóa đốt sống thắt lưng là tình trạng khá phổ biến hiện nay. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này? Triệu chứng là gì và làm cách nào để dự phòng trước các mối nguy hại gây ra?

Thoái hóa đốt sống lưng là gì?

Phần lưng dưới được tạo thành từ năm đốt xương (đốt sống) cùng của cột sống, được gọi là đốt sống thắt lưng hoặc cột sống thắt lưng. Các đốt sống được nối với nhau bằng các khớp, được lót bằng một lớp sụn trơn ngăn cách các đốt sống và cho phép chuyển động của chúng trơn tru và không gây đau đớn. Phần đĩa đệm cứng, xơ giữa các đốt sống đóng vai trò như bộ giảm xóc cho cột sống và cho phép lưng uốn cong hoặc vặn xoắn một cách linh hoạt.

Thoái hóa cột sống thắt lưng đôi khi được gọi là viêm khớp cột sống. Thuật ngữ này bao gồm tất cả các tình trạng thoái hóa ảnh hưởng đến cột sống thắt lưng, bao gồm:
  • Thoái hóa khớp lưng và viêm khớp cột sống: một loại viêm xương khớp cột sống xảy ra khi sụn bao quanh các khớp xương bị phá vỡ và mòn đi, gây ra tình trạng viêm. Xương cọ xát vào xương có thể gây ra các gai xương, gây đau đớn ở vị trí của sụn. Các gai xương có thể gây hẹp ống sống và dẫn đến chèn ép và tổn thương dây thần kinh.
  • Biến dạng thoái hóa đốt sống: các gai xương phát triển xung quanh đĩa đệm bị thoái hóa
  • Thoái hóa đĩa đệm thắt lưng: thoái hóa các đĩa đệm
  • Đĩa đệm phồng lên có thể gây viêm và làm cho các dây thần kinh cột sống nhạy cảm hơn hoặc chèn ép dây thần kinh
  • Thoát vị đĩa đệm có thể đẩy lên dây chằng ở lưng dưới, gây đau
  • Trượt đốt sống ra trước - một đốt sống trượt về phía trước đè lên đốt sống tiếp theo, làm lệch cột sống

Nguyên nhân nào gây ra thoái hóa đốt sống lưng?

Thoái hóa đốt sống thắt lưng không có nguyên nhân nào cụ thể mà liên quan đến sự lão hóa do xương, khớp, dây chằng và đĩa đệm ở cột sống thắt lưng bị thoái hóa và yếu đi do quá trình hao mòn tự nhiên. Đây là một tình trạng khá phổ biến, và ảnh hưởng đến rất nhiều người tại một thời điểm nhất định nào đó trong cuộc sống, mặc dù nó có thể không phải lúc nào cũng gây đau.

Các yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh thoái hóa đốt sống thắt lưng bao gồm:
  • Tuổi cao (mặc dù các triệu chứng có thể bắt đầu sớm nhất là 20 tuổi và thường là trước 50 tuổi)
  • Tiền sử gia đình bị thoái hóa đốt sống thắt lưng
  • Tiền sử chấn thương thắt lưng                                
  • Tiền sử phẫu thuật thắt lưng
  • Các căng thẳng áp lực kéo dài lặp đi lặp lại ở lưng, dù là đặc thù nghề nghiệp hay giải trí

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thoái hóa đốt sống lưng là gì?

Theo thống kê tại Mỹ, có 27% - 37% người bị thoái hóa đốt sống thắt lưng không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Tình trạng này thường có thể cải thiện trong một thời gian ngắn bằng cách sử dụng các phương pháp điều trị bảo tồn và rất ít phát triển thành cơn đau mạn tính. Tuy nhiên, vì có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra nên các triệu chứng vẫn có thể gặp phải và đặc điểm cũng rất khác nhau. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

  • Đau lưng
  • Giảm phạm vi chuyển động và tính linh hoạt ở lưng hoặc chân, đặc biệt vào buổi sáng hoặc sau thời gian không hoạt động lâu
  • Căng cứng hoặc đau ở lưng dưới
  • Tê và ngứa ran và/hoặc đau nhói hoặc đau lan tỏa từ lưng xuống mông hoặc chân
  • Cơ chân hoặc cơ bàn chân yếu nếu dây thần kinh bị chèn ép nghiêm trọng

Tê, ngứa ran và yếu cơ cũng có thể do tình trạng thoái hóa đốt sống thắt lưng đang làm tổn thương tủy sống, ví dụ như một đĩa đệm thoát vị lớn đẩy lên tủy sống.

Các biến chứng nghiêm trọng

Các biến chứng hiếm gặp nhưng khá nghiêm trọng của thoái hóa đốt sống thắt lưng bao gồm:

  • Mất kiểm soát cơ bàng quang hoặc ruột, hoặc tê ở vùng háng do rối loạn chức năng thần kinh
  • Hẹp ống sống thắt lưng đoạn ống sống thu hẹp, gây áp lực lên tủy sống và các dây thần kinh, có thể chèn ép dây thần kinh dẫn đến yếu, ngứa ran, tê hoặc đau lan từ lưng xuống mông, đùi hoặc vùng chậu
  • Hội chứng Cauda-equina: các dây thần kinh ở dưới cùng của tủy sống bị chèn ép bởi một khối hoặc đĩa đệm, gây ra các vấn đề thần kinh nghiêm trọng
  • Rối loạn chức năng thần kinh do chèn ép dây thần kinh, gây ra bởi đĩa đệm hoặc gai xương phồng lên làm thu hẹp các lỗ nơi rễ thần kinh thoát ra ngoài ống sống.
Tổng kết

Thoái hóa cột sống thắt lưng là bệnh khá thường gặp. Tại Việt Nam, một số nghiên cứu đã thống kê đã ước tính số lượng người từ 60-69 tuổi bị thoái hóa cột sống thắt lưng lên tới 80%. Ở độ tuổi 25-45 tuổi, cũng có tới 30% số người gặp phải. Bệnh gây nhiều phiền toái và có thể gây đau đớn khi các biến chứng xuất hiện. Thoái hóa cột sống thắt lưng không có nguyên nhân cụ thể, tuy nhiên có nhiều yếu tố nguy cơ có thể khiến bệnh xuất hiện và nghiêm trọng. Do vậy, dự phòng tình trạng bệnh được đặt lên ưu tiên hàng đầu ở nhóm người trong độ tuổi nguy cơ này.

Tham khảo thêm thông tin tại: Phục hồi căng cơ bắp chân sau tập luyện thể thao

 

Bình luận
Tin mới
  • 21/04/2025

    Chế độ ăn uống phòng và điều trị hạ đường huyết

    Nếu không được xử trí kịp thời, hạ đường huyết có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, chế độ ăn uống khoa học hoàn toàn có thể hỗ trợ phòng và điều trị hạ đường huyết hiệu quả.

  • 21/04/2025

    Lưu ý quan trọng khi chọn sữa cho trẻ

    Một trong những câu hỏi phổ biến nhất mà các bậc cha mẹ đặt ra trong những năm đầu nuôi con là: "Con tôi nên uống loại sữa nào và vào thời điểm nào?". Từ giai đoạn sơ sinh đến khi cai sữa và chuyển sang chế độ ăn thông thường, vai trò của sữa trong chế độ dinh dưỡng của trẻ thay đổi đáng kể theo từng giai đoạn phát triển.

  • 21/04/2025

    Ảnh hưởng của I-ốt đến chức năng tuyến giáp

    Chức năng tuyến giáp có liên quan chặt chẽ với dinh dưỡng thông qua chế độ ăn uống. Các vi chất dinh dưỡng như i-ốt, selen, sắt, kẽm, đồng, magiê, vitamin A và vitamin B12 ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp và điều hòa hormon tuyến giáp trong suốt cuộc đời. Do vậy, những thay đổi trong chế độ ăn uống có thể làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột, thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, dẫn đến những thay đổi trong chức năng tuyến giáp.

  • 20/04/2025

    Nhận thức đúng về thực phẩm giải nhiệt mùa hè

    Mùa hè năm nay được dự báo nắng nóng gay gắt nên thực phẩm giải nhiệt, bảo vệ sức khỏe càng được người dân ưu tiên lựa chọn. Tuy nhiên, người dân cần nhận thức đúng để đưa ra lựa chọn chính xác

  • 20/04/2025

    6 loại thực phẩm nên thận trọng khi dùng chung với dứa

    Dứa là loại trái cây nhiệt đới có hương vị thơm ngon được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, đôi khi việc tiêu thụ dứa với một số loại thực phẩm lại không có lợi cho sức khỏe.

  • 20/04/2025

    7 loại thực phẩm cay giúp chống ngạt mũi và đau đầu do viêm xoang

    Đầu bạn đang đau nhức, bạn bị ngạt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, khó thở, rồi khứu giác và vị giác cũng rối loạn. Đây là những dấu hiệu phổ biến của cảm cúm, dị ứng thời tiết, viêm xoang. Một số thực phẩm có thể giúp bạn giảm các triệu chứng này !

  • 19/04/2025

    4 tác hại nghiêm trọng khi phụ nữ mang thai uống phải sữa giả

    Sữa giả không chỉ đơn giản là không có giá trị dinh dưỡng mà nó còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người dùng, đặc biệt là phụ nữ mang thai cần được chăm sóc dinh dưỡng và đảm bảo an toàn sức khỏe.

  • 19/04/2025

    Chế độ ăn cho người bệnh lao vú

    Đối với người mắc bệnh lao vú, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng để tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe.

Xem thêm