Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tầm soát ung thư - Phần 1

Ung thư là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở nhiều quốc gia. Nếu ung thư được phát hiện đủ sớm qua các chương trình tầm soát, người bệnh có thể được điều trị sớm và tránh được các biến chứng, sự đau đớn và cái chết.

Tầm soát ung thư - Phần 1

Đối tượng nào cần được tầm soát ung thư?

Tốt nhất là bạn nên đi kiểm tra nếu bạn có một người thân trong gia đình đã được chẩn đoán mắc một loại ung thư nào đó.

Bác sỹ sẽ tiến hành các xét nghiệm sàng lọc và mức độ thường xuyên phải làm các xét nghiệm đó. Nếu kết quả là bất thường, bạn có thể sẽ cần thêm những xét nghiệm đặc hiệu hơn để khẳng định xem bạn có bị ung thư hay không.

Ung thư biểu mô mũi hầu

Đây là loại ung thư vùng đầu mặt cổ phổ biến nhất. Việc điều trị thành công phụ thuộc  vào giai đoạn của ung thư. Tuy nhiên, phát hiện sớm giúp tăng tỉ lệ chữa khỏi.

Tầm soát: Xét nghiệm máu có thể được tiến hành để tầm soát và chẩn đoán ung thư biểu mô mũi hầu.

Bạn có nên được tầm soát ung thư biểu mô mũi hầu? 

Nếu bạn có từ hai thành viên trong gia đình hoặc họ hàng trở lên mắc ung thư biểu mô mũi hầu, bạn nên được xét nghiệm sàng lọc kháng thể IgA kháng EBV  và nội soi mũi hằng năm.

Ung thư đại trực tràng

Đây là ung thư của đại tràng (ruột già) và trực tràng (cấu trúc ống nối giữa đại tràng và hậu môn). Nó là loại ung thư phổ biến nhất ở đàn ông và phổ biến thứ hai ở phụ nữ.

Hầu hết ung thư đại trực tràng bắt đầu dưới dạng các khổi tăng sinh được gọi là polyp đại tràng. Nếu những polyp này được phát hiện sớm, chúng có thể được cắt bỏ để ngăn ngừa ung thư.

Tầm soát

  • Xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT): Phát hiện máu bị ẩn trong phân, có thể do xuất huyết. Những người có FOBT dương tính sẽ được nội soi đại tràng để loại trừ ung tư.
  • Nội soi đại tràng: Một chiếc ống soi sẽ được dùng để kiểm tra bề mặt của ruột già. Đây là xét nghiệm duy để phát hiện và cắt bỏ các polyp được tìm thấy.
  • Nội soi đại tràng sigma ống mềm – Một chiếc ống soi sẽ được đưa qua trực tràng, vào đại tràng sigma để kiểm tra bề mặt của đoạn cuối ruột già.
  • Chụp cắt lớp vi tính đại tràng: Thiết bị X quang sẽ tạo ra hình ảnh của đại tràng và trực tràng. Mặc dù đây là xét nghiệm ít xâm lấn nhưng bệnh nhân sẽ tiếp xúc với tia xạ.

Bạn có nên được tầm soát ung thư đại trực tràng?

Bạn có nguy cơ cao nếu từ một người họ hàng của bạn trở lên được chẩn đoán ung thư hoặc polyp đại tràng. Phụ nữ đã bị ung thư tử cung, buồng trứng hoặc vú có thể có nguy cơ cao hơn bị ung thư đại trực tràng.

  • Cho dù bạn không có triệu chứng và không được xem là có nguy cơ cao, hãy tiến hành tầm soát kể từ tuổi 50 trở đi.
  • Nếu bạn có nguy cơ cao, có thể sẽ nội soi đại tràng từ độ tuổi thấp hơn và thường xuyên hơn. Gặp bác sỹ của bạn để có lời khuyên.

Ung thư phổi

Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở đàn ông tại Singapore. Mặc dù tiền sử hút thuốc là yếu tố nguy cơ chính được biết đến, số ca xảy ra trên những người chưa bao giờ hút thuốc đang ngày càng tăng. Bỏ thuốc giúp giảm nguy cơ ung thư phổi, mặc dù không loại bỏ được hoàn toàn nguy cơ.

Tầm soát

Chưa xét nghiệm nào được kiểm chứng. Những người có nguy cơ cao có thể xem xét chụp CT sau khi được thông báo các hạn chế và nguy cơ của thủ thuật này.

Bạn có nên được tầm soát ung thư phổi?

Những người có nguy cơ bao gồm những người đã hoặc đang hút thuốc. Tầm soát ở những người này có thể giúp phát hiện sớm ung thư.

Ung thư gan

Yếu tố nguy cơ chính gây ung thư gan là:

  • Viêm gan B mạn tính
  • Xơ gan do viêm gan C
  • Xơ gan do các nguyên nhân khác

Bệnh nhân bị viêm gan B mạn tính cuối cùng có thể tiến triển nặng hoặc tử vong do bệnh gan và/hoặc ung thư gan, Do đó tầm soát viêm gan B được khuyến cáo cho: :

  • Phụ nữ có thai
  • Nhân viên y tế
  • Bệnh nhân phải lọc máu
  • Những người có tiền sử gia đình bị viêm gan B hoặc ung thư gan
  • Những người có hành vi nguy cơ cao: quan  hệ tình dục không an toàn, có nhiều bạn tình, có bạn tình bị viêm gan B và những người nghiện thuốc dùng chung bơm tiêm.

Tầm soát

Xét nghiệm alpha feto-protein máu nên được làm ba đến sáu tháng một lần, do lượng chất này tăng ở những người bị viêm gan và ung thư gan. Siêu âm gan nên được làm mỗi sáu đến mười hai tháng.

Bạn có nên được tầm soát ung thư gan?

Những người bị viêm gan B mạn tính và xơ gan do viêm gan C có nguy cơ và nên được tầm soát. Không cần tầm soát ung thư gan nếu bạn không có nguy cơ.

Ung thư vú

Tỉ lệ mắc đạt cao nhất ở phụ nữ có độ tuổi từ 55 đến 59. Phụ nữ được cho rằng có nguy cơ cao nếu họ có:

  • Tiền sử có vài người họ hàng gần bị ung thư vú
  • Một người họ hàng gần được chẩn đoán ung thư vú khi chưa đến 40 tuổi
  • Tiền sử có các thành viên trong gia đình bị các loại ung thư khác, đặc biệt là ung thư buồng trứng và trực tràng.

Tầm soát

Tự khám vú hàng tháng được khuyến cáo cho phụ nữ từ độ tuổi 30 trở đi. Chụp X quang vú định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện ung thư vú, ngay cả khi chưa sờ thấy khối.

Bạn có nên được tầm soát ung thư vú?

Sàng lọc sớm ung thư vú có thể phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm giúp điều trị hiệu quả. Dưới đây là hướng dẫn sàng lọc được khuyến cáo cho phụ nữ khỏe mạnh:

  • Từ 50 đến 69 tuổi: Chụp X quang tuyến vú hai năm một lần
  • Từ 40 đến 49 tuổi: Thảo luận với bác sỹ của bạn về lợi ích, hạn chế và tác hại của chụp X quang tuyến vú. Nếu bạn quyết định chụp, hãy chụp mỗi năm một lần.
  • Dưới 40 tuổi: Không cần chụp X quang tuyến vú.
(...) còn tiếp
Mời các bạn đón đọc bài viết "Tầm soát ung thư  - Phần 2" tại vienyhocungdung.vn

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Dự phòng ung thư

Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm