Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sữa mẹ giúp bảo vệ trẻ trước các vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh

Ngày càng có nhiều vi khuẩn kháng lại tác dụng của kháng sinh. Gần đây một nghiên cứu của Đại học Helsinki, đăng trên tạp chí khoa học dinh dưỡng của Mỹ, đã thấy rằng sữa mẹ có tác dụng làm giảm các mầm bệnh kháng kháng sinh và có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm khó chữa trị.

Tình trạng gia tăng kháng thuốc kháng sinh ở trẻ nhỏ

Sự gia tăng của vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh đang tạo thành mối nguy cơ đáng kể đối với sức khỏe con người. Thông thường, sự xuất hiện của tình trạng kháng thuốc kháng sinh được cho là kết quả của việc sử dụng nhiều thuốc kháng sinh khác nhau, vì việc tiếp xúc với thuốc kháng sinh cũng đi kèm với việc sẽ thúc đẩy sự phong phú của các vi sinh vật kháng lại chúng. Tuy nhiên, theo các bằng chứng thu được gần đây, các nhà khoa học cho biết các gen vi khuẩn tạo ra khả năng kháng kháng sinh có thể được tìm thấy rất nhiều trong hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ngay cả trước khi tiếp xúc với thuốc kháng sinh. Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu Phần Lan và Mỹ đã điều tra các yếu tố liên quan đến tỷ lệ vi khuẩn mang gen quy định tính kháng kháng sinh trong hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ sơ sinh.

Cho trẻ bú sữa công thức ảnh hưởng đáng kể đến số lượng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh

Theo các nhà nghiên cứu, chế độ ăn uống của trẻ sơ sinh được phát hiện là yếu tố chính liên quan đến sự phong phú tương đối của các gen kháng thuốc có trong ruột. Số lượng gen kháng thuốc dồi dào hơn đáng kể được thấy ở trẻ có chế độ ăn uống bao gồm ít nhất một phần sữa công thức – so với trẻ được bú mẹ hoàn toàn. Đồng thời, các chất bổ sung cho trẻ sơ sinh dựa trên sữa bò, được sử dụng thường xuyên để cải thiện chế độ ăn của trẻ bú sữa mẹ, không có bất kỳ ảnh hưởng nào đến số lượng gen kháng thuốc. Ảnh hưởng của việc tiếp xúc với sữa công thức cho trẻ sơ sinh có ý nghĩa hơn rõ rệt so với các chế độ kháng sinh dùng cho mẹ hoặc trẻ sơ sinh, hoặc các yếu tố khác ảnh hưởng đến thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột, chẳng hạn như chế độ sinh nở, thời gian mang thai hoặc tuổi của trẻ sơ sinh.

Các kết quả của nghiên cứu đã được xác nhận và được tiếp tục nghiên cứu củng cố bằng cách phân tích lại dữ liệu hệ vi sinh vật đường ruột của hơn 600 trẻ sơ sinh được thu thập trong các nghiên cứu trước đó. Trong bộ dữ liệu này, sữa công thức dành cho trẻ em có liên quan đến khoảng 70% làm tăng sự xuất hiện của các gen kháng kháng sinh, nhiều hơn các yếu tố khác trong ruột của trẻ.

Trẻ sinh non được bú sữa công thức có số lượng gen kháng thuốc trong ruột của chúng xấp xỉ gấp đôi so với trẻ không được cho ăn gì ngoài sữa mẹ. Ảnh hưởng của việc bú sữa công thức đặc biệt rõ rệt ở trẻ sinh non và trẻ đã tiếp xúc với thuốc kháng sinh.

 

Vi khuẩn trong hệ vi sinh vật đường ruột khác nhau ở trẻ bú sữa mẹ và trẻ bú sữa công thức

Tác dụng bảo vệ của sữa mẹ chống lại tình trạng kháng thuốc kháng sinh và tương ứng của sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh, dường như được truyền bởi một số vi khuẩn được tìm thấy trong hệ vi sinh vật đường ruột. Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng chế độ ăn chỉ dựa vào sữa mẹ làm tăng số lượng vi khuẩn bifidobacteria có lợi cho sức khỏe trẻ sơ sinh, trong khi ở chiều ngược lại, trẻ sơ sinh được cho ăn hoàn toàn hoặc một phần sữa công thức có nhiều vi khuẩn thuộc họ Enterobacteriaceae và các mầm bệnh tiềm ẩn khác trong đường ruột của chúng, và điều mang đến lời giải thích cho số lượng gen kháng thuốc lớn hơn. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng số lượng siêu vi khuẩn ESBL và MRSA ở trẻ sinh non bú sữa công thức cao hơn so với trẻ sinh non chỉ có sữa mẹ.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính cho tất cả trẻ sơ sinh và những lợi ích sức khỏe của nó đặc biệt quan trọng đối với trẻ sinh non. Phát hiện mới chỉ ra rằng việc cho trẻ sơ sinh bú mẹ cũng làm giảm sự gia tăng của vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh trong ruột, do đó có khả năng giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng phức tạp. Điều này được coi một phát hiện đặc biệt quan trọng do tỷ lệ kháng kháng sinh ngày càng phổ biến ở nhóm tuổi này.

Dựa trên nghiên cứu, phương pháp cải thiện chế độ ăn uống của trẻ sinh non hiện nay bằng cách sử dụng chất bổ sung được thiết kế đặc biệt có vẻ an toàn cũng như về khả năng kháng kháng sinh. Các nhà nghiên cứu giả định rằng sữa bổ sung cho trẻ sinh non không làm tăng số lượng vi khuẩn kháng thuốc nhiều như sữa công thức thông thường, mặc dù cả hai đều là sản phẩm làm từ sữa. Điều này là do sự khác biệt về thành phần và phương pháp trộn chất bổ sung cho trẻ sơ sinh với sữa mẹ. Tuy nhiên, tác dụng của chất bổ sung không thể được khảo sát một cách toàn diện trong nghiên cứu này do số lượng trẻ đáp ứng tiêu chuẩn sử dụng còn tương đối ít.

Một số nhà nghiên cứu chuyên về kháng thuốc kháng sinh tin rằng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh sẽ tiếp tục phổ biến ngay cả khi việc sử dụng thuốc kháng sinh đã được cắt giảm triệt để. Do đó, các biện pháp không dựa trên việc giảm sử dụng kháng sinh có thể đặc biệt hữu ích trong cuộc chiến chống lại siêu vi khuẩn, trong khi sữa mẹ có thể trở thành một vũ khí cực kỳ hiệu quả để bảo vệ trẻ sinh non và trẻ sơ sinh.

Tham khảo thêm thông tin tại: 12 điều cần hỏi bác sĩ trước khi uống kháng sinh

https://medicalxpress.com/news/2021-10-breastfeeding-babies-bacteria-resistant-antibiotics.html

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo MedicalXpress) -
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

Xem thêm