Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sữa mẹ giúp bảo vệ trẻ trước các vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh

Ngày càng có nhiều vi khuẩn kháng lại tác dụng của kháng sinh. Gần đây một nghiên cứu của Đại học Helsinki, đăng trên tạp chí khoa học dinh dưỡng của Mỹ, đã thấy rằng sữa mẹ có tác dụng làm giảm các mầm bệnh kháng kháng sinh và có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm khó chữa trị.

Tình trạng gia tăng kháng thuốc kháng sinh ở trẻ nhỏ

Sự gia tăng của vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh đang tạo thành mối nguy cơ đáng kể đối với sức khỏe con người. Thông thường, sự xuất hiện của tình trạng kháng thuốc kháng sinh được cho là kết quả của việc sử dụng nhiều thuốc kháng sinh khác nhau, vì việc tiếp xúc với thuốc kháng sinh cũng đi kèm với việc sẽ thúc đẩy sự phong phú của các vi sinh vật kháng lại chúng. Tuy nhiên, theo các bằng chứng thu được gần đây, các nhà khoa học cho biết các gen vi khuẩn tạo ra khả năng kháng kháng sinh có thể được tìm thấy rất nhiều trong hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ngay cả trước khi tiếp xúc với thuốc kháng sinh. Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu Phần Lan và Mỹ đã điều tra các yếu tố liên quan đến tỷ lệ vi khuẩn mang gen quy định tính kháng kháng sinh trong hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ sơ sinh.

Cho trẻ bú sữa công thức ảnh hưởng đáng kể đến số lượng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh

Theo các nhà nghiên cứu, chế độ ăn uống của trẻ sơ sinh được phát hiện là yếu tố chính liên quan đến sự phong phú tương đối của các gen kháng thuốc có trong ruột. Số lượng gen kháng thuốc dồi dào hơn đáng kể được thấy ở trẻ có chế độ ăn uống bao gồm ít nhất một phần sữa công thức – so với trẻ được bú mẹ hoàn toàn. Đồng thời, các chất bổ sung cho trẻ sơ sinh dựa trên sữa bò, được sử dụng thường xuyên để cải thiện chế độ ăn của trẻ bú sữa mẹ, không có bất kỳ ảnh hưởng nào đến số lượng gen kháng thuốc. Ảnh hưởng của việc tiếp xúc với sữa công thức cho trẻ sơ sinh có ý nghĩa hơn rõ rệt so với các chế độ kháng sinh dùng cho mẹ hoặc trẻ sơ sinh, hoặc các yếu tố khác ảnh hưởng đến thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột, chẳng hạn như chế độ sinh nở, thời gian mang thai hoặc tuổi của trẻ sơ sinh.

Các kết quả của nghiên cứu đã được xác nhận và được tiếp tục nghiên cứu củng cố bằng cách phân tích lại dữ liệu hệ vi sinh vật đường ruột của hơn 600 trẻ sơ sinh được thu thập trong các nghiên cứu trước đó. Trong bộ dữ liệu này, sữa công thức dành cho trẻ em có liên quan đến khoảng 70% làm tăng sự xuất hiện của các gen kháng kháng sinh, nhiều hơn các yếu tố khác trong ruột của trẻ.

Trẻ sinh non được bú sữa công thức có số lượng gen kháng thuốc trong ruột của chúng xấp xỉ gấp đôi so với trẻ không được cho ăn gì ngoài sữa mẹ. Ảnh hưởng của việc bú sữa công thức đặc biệt rõ rệt ở trẻ sinh non và trẻ đã tiếp xúc với thuốc kháng sinh.

 

Vi khuẩn trong hệ vi sinh vật đường ruột khác nhau ở trẻ bú sữa mẹ và trẻ bú sữa công thức

Tác dụng bảo vệ của sữa mẹ chống lại tình trạng kháng thuốc kháng sinh và tương ứng của sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh, dường như được truyền bởi một số vi khuẩn được tìm thấy trong hệ vi sinh vật đường ruột. Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng chế độ ăn chỉ dựa vào sữa mẹ làm tăng số lượng vi khuẩn bifidobacteria có lợi cho sức khỏe trẻ sơ sinh, trong khi ở chiều ngược lại, trẻ sơ sinh được cho ăn hoàn toàn hoặc một phần sữa công thức có nhiều vi khuẩn thuộc họ Enterobacteriaceae và các mầm bệnh tiềm ẩn khác trong đường ruột của chúng, và điều mang đến lời giải thích cho số lượng gen kháng thuốc lớn hơn. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng số lượng siêu vi khuẩn ESBL và MRSA ở trẻ sinh non bú sữa công thức cao hơn so với trẻ sinh non chỉ có sữa mẹ.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính cho tất cả trẻ sơ sinh và những lợi ích sức khỏe của nó đặc biệt quan trọng đối với trẻ sinh non. Phát hiện mới chỉ ra rằng việc cho trẻ sơ sinh bú mẹ cũng làm giảm sự gia tăng của vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh trong ruột, do đó có khả năng giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng phức tạp. Điều này được coi một phát hiện đặc biệt quan trọng do tỷ lệ kháng kháng sinh ngày càng phổ biến ở nhóm tuổi này.

Dựa trên nghiên cứu, phương pháp cải thiện chế độ ăn uống của trẻ sinh non hiện nay bằng cách sử dụng chất bổ sung được thiết kế đặc biệt có vẻ an toàn cũng như về khả năng kháng kháng sinh. Các nhà nghiên cứu giả định rằng sữa bổ sung cho trẻ sinh non không làm tăng số lượng vi khuẩn kháng thuốc nhiều như sữa công thức thông thường, mặc dù cả hai đều là sản phẩm làm từ sữa. Điều này là do sự khác biệt về thành phần và phương pháp trộn chất bổ sung cho trẻ sơ sinh với sữa mẹ. Tuy nhiên, tác dụng của chất bổ sung không thể được khảo sát một cách toàn diện trong nghiên cứu này do số lượng trẻ đáp ứng tiêu chuẩn sử dụng còn tương đối ít.

Một số nhà nghiên cứu chuyên về kháng thuốc kháng sinh tin rằng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh sẽ tiếp tục phổ biến ngay cả khi việc sử dụng thuốc kháng sinh đã được cắt giảm triệt để. Do đó, các biện pháp không dựa trên việc giảm sử dụng kháng sinh có thể đặc biệt hữu ích trong cuộc chiến chống lại siêu vi khuẩn, trong khi sữa mẹ có thể trở thành một vũ khí cực kỳ hiệu quả để bảo vệ trẻ sinh non và trẻ sơ sinh.

Tham khảo thêm thông tin tại: 12 điều cần hỏi bác sĩ trước khi uống kháng sinh

https://medicalxpress.com/news/2021-10-breastfeeding-babies-bacteria-resistant-antibiotics.html

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo MedicalXpress) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

Xem thêm