Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phòng và phát hiện sớm mất thính lực ở trẻ em

Mất thính lực ở trẻ nhỏ là một trong những rối loạn thường gặp nhất so với các rối loạn khác đang được sàng lọc rộng rãi.

Phòng và phát hiện sớm mất thính lực ở trẻ em

Ước tính mỗi năm Việt Nam có thêm 1,2 triệu trẻ sinh ra, tương đương sẽ có 5.000 trẻ bị điếc mới. Trong khi đó, việc phát hiện mất thính lực ở trẻ em thường rất muộn, đa phần sau 2 tuổi nên việc điều trị và phục hồi cả khả năng nghe và nói đều rất khó khăn.

Làm sao để biết được rằng tình trạng thính lực của trẻ vẫn bình thường

Cách tốt nhất là đưa trẻ tới bác sỹ để khám tai và thính lực. Khi mới sinh ra, hầu hết mọi trẻ sơ sinh đều đã được kiểm tra thính lực trước khi xuất viện. Về sau, bác sỹ thường sẽ kiểm tra thính lực của trẻ trong mỗi đợt khám sức khỏe định kỳ.

Cha mẹ và người chăm sóc là những người đầu tiên có thể phát hiện trẻ có bất cứ vấn đề nào về khả năng nghe, ví dụ như trẻ không thể nghe rõ những câu hỏi ngắn, đơn giản hoặc không phản ứng hoặc không thể làm theo hướng dẫn. Do vậy, nếu bạn phát hiện thấy bất cứ hiện tượng bất thường nào về thính lực của trẻ, hãy thông báo cho bác sỹ ngay.

Đôi khi hiện tượng trẻ nghe không rõ có thể là do những nguyên nhân khác. Một đứa trẻ đang ở độ tuổi tập đi và chưa có khả năng nói có thể hơi chậm phát triển so với các trẻ khác, trẻ cũng có thể không có phản ứng với những lời bạn nói đơn giản là do trẻ cảm thấy quá mệt hay đang mải tập trung vào điều gì đó.

Tuy nhiên, nếu trẻ thực sự gặp phải vấn đề về thính lực, chẩn đoán và điều trị càng sớm trẻ càng có thể phát triển khả năng ngôn ngữ bình thường đúng với lứa tuổi.

Các bác sỹ sẽ phải làm gì

Bác sỹ sẽ tiến hành các test kiểm tra thính lực tổng thể, nếu kết quả kiểm tra của trẻ không tốt, bác sỹ có thể giới thiệu đến một chuyên gia về tai-mũi-họng để có thể xác định được chính xác tình trạng của trẻ.

Bác sỹ chuyên khoa tai-mũi-họng sẽ đề xuất những xét nghiệm khác phù hợp với lứa tuổi và mức độ phát triển của trẻ.

Nguyên nhân gây mất thính lực

Có hai dạng mất thính lực: mất thính lực bẩm sinh (trẻ khi sinh ra đã bị mất thính lực) và mất thính lực mắc phải (do mắc một căn bệnh nào đó gây ra mất thính lực). Ở Mỹ, cứ 1.000 trẻ thì có khoảng 2-3 trẻ khi sinh ra bị suy giảm thính lực nghiêm trọng (Những trẻ cần chăm sóc sơ sinh tích cực dễ có nguy cơ gặp phải các vấn đề về thính lực.)

Đôi khi, suy giảm thính lực là do di truyền, ngay cả khi cả cha và mẹ đều có thể nghe bình thường. Trường hợp khác, trẻ nhỏ bị tổn thương thính lực là do người mẹ đã bị nhiễm virus trong thai kỳ, ví dụ như rubella, nhiễm Toxoplasma hay virus herpes. Một số trẻ bị giảm thính lực là do tình trạng nhẹ cân khi sinh hay sinh non, hoặc có bất thường phát triển tai trong. Tuy nhiên, một số trường hợp không có nguyên nhân cụ thể.

Sau sinh, trẻ có thể bị điếc nếu dây thần kinh ở tai trong bị tổn thương do chấn thương nào đó, bị khối u hay do bệnh nhiễm trùng như thủy đậu, cúm, viêm màng não hay tăng bạch cầu đơn nhân. Các loại thuốc như hóa chất trị liệu ung thư, salicylate, thuốc lợi tiểu quai và một số kháng sinh tiêm tĩnh mạch cũng có thể gây mất thính lực.

Tình trạng dịch dư thừa lưu lại ở phần tai giữa sau khi bị nhiễm khuẩn hay do tai kém thông thoáng cũng là nguyên nhân dẫn đến giảm thính lực. Dịch có thể lưu lại trong tai tới hàng tuần, ngay cả sau khi nhiễm trùng đã khỏi và gây mất thính lực cho tới khi nó được dẫn lưu loại bỏ khỏi tai.

Điếc vĩnh viễn do dịch lưu lại trong tai khá hiếm, tuy nhiên vẫn có nguy cơ xảy ra nếu trẻ không được điều trị, gây ra thay đổi cấu trúc trong màng nhĩ và các xương của tai.

Tình trạng ráy tai tích tụ và dị vật lọt vào tai cũng có thể gây điếc tạm thời ở trẻ em.

Điều trị mất thính lực ở trẻ em

Nếu trẻ bị mất thính lực bẩm sinh hay do một căn bệnh nào đó, thính lực có thể không hồi phục hoàn toàn, tuy nhiên có một số biện pháp có thể giúp trẻ cải thiện được phần nào khả năng nghe của trẻ. Hãy trao đổi với bác sỹ để tìm ra những liệu pháp hỗ trợ như sử dụng máy trợ thính (một thiết bị điện tử được gắn vào bên trong hoặc phía sau tai để khuếch đại âm thanh), hệ thống FM trainer (hỗ trợ cho những người mang thiết bị trợ thính nghe rõ hơn trong môi trường ồn) hay sử dụng ốc tai điện tử.

Ốc tai điện tử bao gồm các điện cực được đặt vào trong xương phía sau tai và phần bên ngoài có tác dụng xử lý lời, thu âm và truyền âm. Ốc tai điện tử hoạt động với chức năng thay thế cho tai trong bằng cách truyền những tín hiệu thính giác tới não. Nếu trẻ bị mất thính lực mức độ nặng, sử dụng ốc tai điện tử có thể là một lựa chọn phù hợp.

Cấy ghép ốc tai điện tử giúp cho nhiều trẻ bị điếc nặng có thể nghe được các âm thành mà trong trường hợp này các máy trợ thính không có hiệu quả. Tuy nhiên, dù sử dụng máy trợ thính hay ốc tai điện tử thì hầu hết mọi trẻ đều sẽ cần tham gia lớp trị liệu về ngôn ngữ trong vòng vài năm để có thể hiểu được những lời nói của người khác.

Một số trẻ bị điếc không thể nghe và nói được nên bắt đầu được học các ngôn ngữ ký hiệu cho người điếc càng sớm càng tốt.

Làm cách nào để phòng tình trạng giảm thính lực ở trẻ em

Mặc dù một số nguyên nhân gây điếc là không thể phòng tránh được nhưng có một số điều bạn có thể làm để có thể giảm thiểu nguy cơ cho trẻ:

  • Không bao giờ nên đưa bất cứ vật gì vào bên trong tai của trẻ và nhắc nhở trẻ cũng không được đưa vật gì vào tai mình. Ngay cả những thứ mềm như tăm bông cũng có thể gây tổn thương tai của trẻ.
  • Tiêm phòng cho trẻ đầy đủ và đúng lịch do một số căn bệnh như quai bị có thể gây mất thính lực.
  • Chăm sóc cẩn thận mỗi khi trẻ bị cảm lạnh hay nhiễm trùng tai. Nếu trẻ có xuất hiện những dấu hiệu của tình trạng giảm thính lực sau khi bị viêm tai, hãy đưa trẻ đi khám bác sỹ ngay.
  • Không cho trẻ nghe âm thanh quá lớn. Nhạc quá ồn ào hay bật tivi quá to (nhất là khi dùng tai nghe hay headphone) về lâu dài có thể làm ảnh hưởng đến khả năng nghe của trẻ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nguyên nhân thực sự gây suy giảm sức nghe

Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm