Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phát hiện sớm về gù, vẹo cột sống ở trẻ nhỏ

Tránh cong vẹo cột sống là một trong những mối quan tâm phổ biến của các bậc phụ huynh, đặc biệt là trong xã hội ngày nay. Tình trạng cong, vẹo cột sống gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của trẻ nhỏ, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ trong tương lai. Do vậy, phát hiện sớm và có những biện pháp can thiệp kịp thời được coi là chìa khóa của vấn đề.

Tình trạng trẻ bị cong vẹo cột sống hiện nay đang có xu hướng gia tăng. Tại Việt Nam, theo khảo sát của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường năm 2019, tỉ lệ học sinh phổ thông mắc phải tình trạng này là 7,4%, tăng theo cấp học và gặp nhiều ở nữ giới hơn so với nam giới (1/25 trẻ gái và 1/2000 trẻ trai). Tình trạng này được coi là một tật – một biến dạng của cột sống trong đó cột sống bị cong lệch sang một bên, và thường xuất hiện trong giai đoạn phát triển mạnh của trẻ như giai đoạn trước tuổi dậy thì.

Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm cong vẹo cột sống

Một trong những ảnh hưởng tiêu cực có thể nhìn thấy rõ nhất ở tình trạng cong vẹo cột sống đó chính là tư thế. Việc phát hiện sớm, duy trì tư thế tốt được coi là mấu chốt của việc ngăn ngừa cũng như cải thiện tình trạng này.

  • Vẹo cột sống ở trẻ nhỏ thường được phát hiện bởi bác sỹ nhi khoa, người chăm sóc trẻ ở trường học và cha mẹ của trẻ. Đa phần các trường hợp được ghi nhận khi phát hiện sự bất đối xứng của khung xương sườn lồng ngực – khi trẻ mặc quần áo hay trẻ đi tắm. Ngoài ra, một trẻ bị cong vẹo cột sống có thể nhìn thấy xương 1 bên cơ thể nhô ra, hoặc sự không đồng đều giữa các xương trong đó 1 bên có thể nhìn rõ. Nhìn chung, tư thế của cột sống là 1 đường cong nhỏ, tạo ra dáng đứng hoặc ngồi thẳng. Khi có các bất thường, nên đưa trẻ đi kiểm tra để đánh giá và phát hiện sớm tình hình.
  • Trẻ nghi ngờ cong vẹo cột sống nên gặp bác sĩ chỉnh hình để được chẩn đoán xác định bằng cách kiểm tra thể chất, cũng như các bài kiểm tra hình ảnh đánh giá khác như chụp X-quang hay MRI. Các đánh giá trên phim chụp X-quang với độ cong trên 10 độ được coi là cong vẹo cột sống. Trong một số trường hợp đặc biệt, chụp MRI giúp chẩn đoán xác định rõ ràng hơn, vì không phải trường hợp nào trên phim X-quang cho hình ảnh cột sống bình thường có nghĩa là tủy sống cũng khỏe mạnh. Sự hiện diện của các vấn đề khác như u nang trong tủy sống cũng có thể gây ra tình trạng này. Việc phát hiện sớm giúp chẩn đoán sớm, chính xác và xác định được cả các vấn đề kèm theo cũng như những ảnh hưởng do tình trạng này gây ra.
  • Cong vẹo cột sống được chẩn đoán thuộc 3 dạng: vô căn, bẩm sinh (bất đối xứng khi sinh và đốt sống có thể hình thành chỉ 1 phần hoặc biến dạng) và vẹo cột sống thần kinh cơ. Đôi khi, tình trạng này cũng có thể là triệu chứng của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như bại não, loạn dưỡng cơ hoặc bị liệt… Lúc này, việc phát hiện sớm là cực kỳ quan trọng để tránh các hậu quả đáng tiếc nếu không được xử trí kịp thời.
  • Dù trong bất cứ hình thức nào, chẩn đoán cong vẹo cột sống vẫn là mục tiêu chính. Điều trị sẽ căn cứ vào từng loại hình trạng cong vẹo cột sống cụ thể, sự tăng trưởng của trẻ còn có thể cũng như mức độ ảnh hưởng. Các nghiên cứu đã cho thấy, trẻ sơ sinh gặp phải tình trạng cong vẹo cột sống, hoặc trẻ vị thành niên gặp phải tình trạng này là những nhóm đối tượng có nguy cơ tiến triển hình thái cong vẹo lớn nhất, từ đó kéo theo nguy cơ xuất hiện các biến chứng thứ phát tại phổi do cong vẹo. Do vậy, phát hiện càng sớm càng giúp ngăn ngừa nguy cơ gặp phải biến chứng, cũng như xử trí kịp thời để hạn chế tối đa ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Một số điều cha mẹ cần biết

Nhiều bậc phụ huynh không nghĩ rằng con mình gặp phải tình trạng này cho đến khi trẻ được khám và được chẩn đoán. Thực tế, tình trạng cong vẹo cột sống không phải lúc nào cũng nặng nề và cần can thiệp sâu.

  • Hầu hết các trường hợp cong vẹo cột sống là không rõ nguyên nhân. Theo các chuyên gia, nhiều cha mẹ tự đổ lỗi cho bản thân nhưng sự thật thì không phải như vậy. Hiện tại, chưa rõ nguyên cụ thể, cũng như chưa rõ phương pháp nào có thể phòng ngừa được triệt để.

Một điểm lưu ý là việc duy trì tư thế của trẻ tốt rất có lợi. Nhiều bậc phụ huynh phàn nàn về việc trẻ đeo cặp sách quá nặng hoặc có tư thế ngồi học không hợp lý. Tuy nhiên, những trường hợp này chỉ gây ra các ảnh hưởng đến lưng như gù lưng, chứ không gây cong vẹo cột sống.

  • Cong vẹo cột sống cũng có tính chất gia đình. Nhiều gia đình cho rằng bản thân họ không gặp phải tình trạng này, và trẻ không thừa hưởng từ cha mẹ. Tuy nhiên, khoa học đã chỉ ra nhiều trường hợp các thành viên trong gia đình có thể gặp phải chứng cong vẹo cột sống với mức độ nhẹ và không được chú ý đến.
  • Chỉ một tỉ lệ nhỏ trẻ gặp phải cong vẹo cột sống cần được điều trị. Thực tế, các chuyên gia cho rằng chỉ có khoảng 30% trẻ gặp phải chứng cong vẹo cột sống cần điều trị bằng các phương pháp cố định, trong khi chỉ 10% cần điều trị phẫu thuật. Do vậy, đối với trẻ đang phát triển, trẻ vẫn có thể tham gia các hoạt động và có cuộc sống bình thường, với một chút hỗ trợ.
  • Đối với phẫu thuật, phẫu thuật sớm sẽ tốt hơn muộn, và tiên lượng nói chung là tốt. Việc phẫu thuật nói chung có xu hướng đơn giản, và trẻ cũng sẽ hồi phục nhanh chóng. Nếu xác định phẫu thuật, các bậc phụ huynh nên xác định khoảng thời gian cụ thể để trẻ không bị gián đoạn hoạt động học tập ở trường.

Tổng kết

Tình trạng cong vẹo cột sống nếu không được phát hiện và xử trí sớm có thể để lại những ảnh hưởng lâu dài tới sự phát triển và sinh hoạt của trẻ nhỏ, vì thường xuất hiện ở giai đoạn trẻ phát triển mạnh nhất. Thậm chí, tình trạng này có thể ảnh hưởng tới sức khỏe nghiêm trọng, kéo theo các biến chứng và các hậu quả cho sức khỏe. Do vậy, ngoài việc duy trì cho trẻ một tư thế tốt trong các hoạt động hàng ngày, các bậc phụ huynh cần lưu ý cho trẻ đi khám và phát hiện tình trạng này càng sớm càng tốt để có những can thiệp kịp thời.

Tham khảo thêm thông tin tại: Cảnh báo tật cong vẹo cột sống ở lứa tuổi học đường

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (tổng hợp) -
Bình luận
Tin mới
  • 03/09/2025

    Các bệnh tật thường gặp mùa mưa lũ và cách phòng ngừa

    Mùa mưa lũ là thời điểm thiên nhiên mang đến nhiều thách thức cho con người, không chỉ bởi những tổn thất về tài sản mà còn bởi nguy cơ gia tăng các bệnh tật. Khi nước lũ tràn về, môi trường sống bị ô nhiễm bởi vi sinh vật, chất thải và các yếu tố gây bệnh khác, tạo điều kiện thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát.

  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

Xem thêm