Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những nguyên nhân gây táo bón và cách phòng ngừa

Táo bón là một triệu chứng thường gặp ở hệ tiêu hóa. Theo các chuyên gia y tế, táo bón có thể do một số nguyên nhân sau gây nên:

Táo bón do rất nhiều nguyên nhân gây ra - ẢNH: SHUTTERSTOCK

Thiếu chất xơ

Theo trang Self, thủ phạm gây ra táo bón đầu tiên phải kể đến là chế độ ăn ít chất xơ (rau xanh, củ, quả). Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa, nó có tác dụng hỗ trợ cho quá trình co bóp và tiêu hóa của dạ dày.

Vì vậy, những người ít ăn các loại rau cải xanh tươi, trái cây tươi chín, hạt ngũ cốc trong khi lại ăn nhiều thịt, trứng, sữa là những người dễ mắc bệnh táo bón nhất.

Mất cân bằng tuyến giáp

Tuyến giáp điều chỉnh một số chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Khi hormone tuyến giáp giảm, các hoạt động trao đổi chất cũng giảm theo. Mặc dù không phải ai bị suy giáp cũng bị táo bón, hay ai bị táo bón cũng bị suy giáp, Tuy nhiên, những người trẻ tuổi bị táo bón thường xuyên, và nặng thì nên kiểm tra chức năng tuyến giáp.

Sợ đi vệ sinh trong lúc đi du lịch là một trong những nguyên nhân gây táo bón - Ảnh: Shutterstock

Du lịch

Một vài nghiên cứu cho thấy hoạt động của đại tràng cũng tương tự như các chức năng khác khác của cơ thể, có nhịp điệu sinh học và nhịp độ hẳn hoi, nên một khi thời gian bị xáo trộn (do đi du lịch), có thể sẽ gặp phải những bất ổn trong cơ thể, nhất là các vấn đề về đường ruột.

Hơn nữa, thay đổi trong chế độ ăn hoặc ăn ít chất xơ hơn bình thường do di chuyển nhiều cũng có thể khiến hệ thống tiêu hóa gặp vấn đề. Và đặc biệt đối với một vài người, “nỗi sợ nhà vệ sinh” ở nơi xa lạ là một trong những nguyên nhân khiến họ phải “nhịn” nên dễ dẫn tới táo bón.

Ăn quá nhiều cơm trắng

Gạo trắng phần lớn đều được tinh chế nên các chất dinh dưỡng như chất xơ, protein, canxi, magiê và kali bị mất đi. Về cơ bản, các chất dinh dưỡng này giúp cho việc đi ngoài thuận tiện, nếu nó bị tước đoạt sẽ gây cản trở cho hoạt động của đường ruột và dẫn đến táo bón. Thay vì gạo trắng thỉnh thoảng hãy thay thế gạo lứt trong các bữa ăn hằng ngày sẽ giảm thiểu tình trạng táo bón.

Thuốc chống trầm cảm

Táo bón có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc chống trầm cảm nhất định, chẳng hạn như Prozac (fluoxetine). Thuốc chống trầm cảm được biết có tác dụng khử nước trong ruột già nên gây khó khăn cho phân khi di chuyển.

Ngoài ra, giống suy giáp, trầm cảm cũng làm suy giảm chung các quá trình bình thường của cơ thể, và tất nhiên cũng ảnh hưởng đến ruột, làm giảm nhu động ruột. Những người hội chứng ruột kích thích cũng thường liên quan quan chặt chẽ với trầm cảm và cũng có thể bị táo bón.

Nồng độ kali thấp

Kali là một chất điện phân quan trọng đối với hoạt động của cơ bắp. Khi nồng độ kali thấp, các cơ trong ruột di chuyển ì ạch, từ đó dễ dẫn đến táo bón. Để giải quyết vấn đề này, chỉ cần bổ sung kali bằng các thực phẩm giàu kali như: khoai tây, chuối, xoài, mận, nho khô, và kiwi.

Mang thai

Táo bón thường gặp trong quá trình mang thai, nhưng sau khi sinh táo bón cũng là vấn đề. Điều này có thể do cơ bụng co chậm, do thuốc giảm đau, hoặc thuốc gây mê trong quá trình sinh đẻ và cũng có thể là do thai phụ thường nằm một chỗ, ít đi lại.

Sữa

Môt số loại sữa có hàm lượng chất béo cao cũng có thể là nguyên nhân gây táo bón. Chất béo là thủ phạm làm chậm quá trình tiêu hóa, rất dễ dẫn đến táo bón. Để không bị táo bón do sữa, một là cắt giảm lượng sữa uống hằng ngày, hai là cân bằng chế độ ăn uống bằng việc bổ sung nhiều chất xơ vào thực đơn.

Bổ sung canxi

Bổ sung canxi có thể dẫn đến tác dụng phụ, đó là khiến phân trở nên cứng và khó thoát ra ngoài hơn. Ngoài ra, quá nhiều canxi trong máu cũng có thể làm thay đổi cách mà cơ bắp nhận tín hiệu co bóp ruột.

Uống nhiều thuốc nhuận tràng

Thuốc nhuận tràng kích thích hoạt động của ruột, nhưng nếu lạm dụng có thể dẫn đến táo bón. Cơ chế hoạt động của một thuốc nhuận tràng là kích thích nhu động ruột. Khi sử dụng trong thời gian dài, thuốc nhuận tràng có thể gây ra phụ thuộc, nghĩa là cơ thể không tự hoạt động mà chờ có thuốc, và cuối cùng khi không có thuốc, việc đại tiện sẽ càng gặp khó khăn.

Ngọc Khuê - Theo Thanh Niên
Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm