Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những hiểu lầm về thực phẩm biến đổi gen

Có thể bạn đã nghe thấy rằng thực phẩm biến đổi gen (GMO) khiến chúng ta phải dùng nhiều thuốc trừ sâu hơn, hay là có những ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Tuy nhiên, vẫn có những hiểu lầm về thực phẩm biến đổi gen và dưới đây là 7 hiểu lầm phổ biến nhất.

Thực phẩm biến đổi gen đã xuất hiện từ hàng nghìn năm trước

Sự thật không phải như vậy. Các giống biến đổi gen khác với giống thực phẩm truyền thống và tiềm ẩn những nguy cơ riêng. Thuật ngữ “biến đổi gen” nói đến quá trình không tự nhiên, ở đó gen từ loài này (virut hoặc vi khuẩn) được lấy ra bằng dụng cụ đặc biệt, rồi đưa vào một sinh vật khác. Quá trình này không bao giờ có thể xảy ra trong tự nhiên.

Cách lai tạo truyền thống, còn gọi là lai tạo chọn lọc, đã có từ hàng ngàn năm. Con người có thể lai chéo, chẳng hạn, cây cà chua với những đặc tính mong muốn như hương vị ngon, khả năng kháng thảm họa tự nhiên, v.v… với loại cây cà chua khác. Hạt giống biến đổi gen thì khác. Phần lớn giống biến đổi gen hiện nay được tạo ra để chịu thuốc diệt cỏ mạnh. Trong khi công ty tạo ra hạt giống đó cũng bán hóa chất diệt cỏ.

Khi trồng cây, hãy tìm loại hạt giống hữu cơ từ những công ty có Chứng nhận hạt giống an toàn (áp dụng ở một số quốc gia).

Chúng ta cần giống biến đổi gen để kiểm soát cỏ dại và sâu bệnh

Ngược lại, công nghệ biến đổi gen thực sự khiến vấn đề sâu bệnh nghiêm trọng hơn. Phần lớn cây giống biến đổi gen đang được sử dụng hiện nay được điều chỉnh gen để tự sản sinh chất kháng sâu bệnh hoặc chịu liều hóa chất trừ sâu nặng mà cây thông thường sẽ chết. Năm 2012, có  hơn 600.000 km 2 đậu nành, ngô, cỏ linh lăng, bông, cải dầu và củ cải đường biến đổi gen được trồng để chịu thuốc diệt cỏ. Khoảng 1/3 diện tích đó sản sinh ra siêu cỏ, những cây này sẽ không chết khi xịt hóa chất diệt cỏ biến đổi gen.

Phần lớn cây được tạo ra để chống chọi liều cao của glyphosate cũng là hoạt chất của thuốc trừ sâu Roundup. Cỏ dại nhanh chóng kháng với glyphosate, tức là cần phải diệt cỏ với liều lượng lớn hơn và thường xuyên hơn. Giáo sư tiến sỹ Chuck Benbrook, tại Đại học bang Washington, cho biết giữa năm 1996 và 2011, công nghệ biến đổi gen thực sự đã tăng lượng dùng thuốc diệt cỏ gần 250.000 tấn – tức 11%.

Cây biến đổi gen giúp nông dân không bị phụ thuộc vào những thuốc trừ cỏ cũ và độc hại

Tại Mỹ, có sự bùng nổ của những giống siêu cỏ kháng lại glyphosate, và hiện nay có 21 giống cỏ kháng chất diệt cỏ. Hàng chục nghìn kilo mét vuông bị bỏ hoang do siêu cỏ; nhiều nông dân đang phải trả tới $150 mỗi 5 kilo mét vuông để nhỏ cỏ bằng tay.

Thực phẩm biến đổi gen không gây hại cho sức khỏe

Các thành phần thực phẩm biến đổi gen chưa được thử nghiệm đầy đủ đối với ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng lâu dài cho đến khi được đưa ra thị trường năm 1996. Có khoảng 600 nghiên cứu tập trung vào thực phẩm biến đổi gen, xem xét đến calo, đạm, chất béo và vitamin. Phần lớn các nghiên cứu được tài trợ bởi ngành công nghiệp thực phẩm cho thấy thực phẩm biến đổi gen có giá trị dinh dưỡng bằng với thực phẩm hữu cơ. Tuy nhiên các nghiên cứu đó gần như không đề cập đến tính an toàn cho sức khỏe con người.

Một số rất ít những nghiên cứu xem xét ảnh hưởng sức khỏe ngắn hạn cho thấy những vấn đề đáng quan ngại. Một phân tích tổng hợp được thiết kế công phu dựa trên 19 nghiên cứu dài hạn được xuất bản xem xét đến động vật có vú nuôi bằng ngô hoặc đậu tương biến đổi gen. Các động vật này có vấn đề về thận, gan, tủy xương và tiềm tàng các bệnh mãn tính.

Thực phẩm biến đổi gen cũng liên quan đến tỉ lệ dị ứng thức ăn tăng vọt và Roundup, nhãn sản phẩm diệt cỏ và sâu bệnh thường dùng với cây biến đổi gen, có liên quan đến một số loại ung thư, tổn hại DNA, sinh non và tăng động giảm chú ý.  Glyphosate có thể tích tụ dẫn đến mức độ thay đổi đường trung gian nội tiết, gây ra béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường, cũng như dẫn đến mức glyphosate thấp liên quan đến phá hủy hệ thống miễn dịch, dị tật thai, chết tế bào và khiếm khuyết khả năng học tập.  

Trong một nghiên cứu gần đây trên Tạp chí hệ thống hữu cơ, các nhà nghiên cứu từ Úc và Mỹ cho thấy lợn được nuôi bằng thực phẩm biến đổi gen có nhiều nguy cơ bị viêm dạ dày nặng và tử cung nặng hơn, một chứng có thể là dấu hiệu ung thư nội mạc tử cung, lạc nội mạc tử cung, phụ khoa dày lên bất thường hoặc polyp – tất cả đều ảnh hưởng hệ sinh sản.

Thực phẩm biến đổi gen an toàn với môi trường

Thực phẩm biến đổi gen đang đe dọa đa dạng sinh thái và có liên quan đến sự sụt giảm số lượng nhiều loại sinh vật. Sự sụt giảm thảm hoạ của bướm Monarch có tác nhân  glyphosate góp phần lớn, là hóa chất sử dụng trong trồng cây biến đổi gen. Glyphosate hủy cây bông tai các vùng lân cận; trong khi bướm Monarchs cần cây bông tai để sinh sản.

Tất cả cây biến đổi gen được tạo ra để dùng với thuốc diệt cỏ cũng được dùng với thuốc trừ côn trùng chứa neonicotinoid. Neonicotinoids lan từ cây nọ sang cây kia và bám vào phấn hoa, được cho là gây ra vấn đề với hệ thần kinh ở ong. Nông dân dùng nhiều Roundup đến mức hoạt chất thực sự được phát hiện trong dòng nước, không khí và thậm chí nước mưa ở mức độ có thể gây hại con người.

Công nghệ biến đổi gen là kĩ thuật khoa học tiên tiến

Mặc dù đang được cải tiền, công nghệ biến đổi gen vẫn còn non trẻ và thiếu tin cậy.  Khi chèn gen ngoại lai vào một cây, có 1 trên 100 nghìn tỉ cơ hội để có thể chèn vào cùng vị trí lần thứ hai. Đặc điểm mong muốn đưa vào cây cũng có thể đi kèm đặc điểm khác, bao gồm những đặc tính chưa được phát hiện. Chúng ta chưa thể biết nó có ảnh hưởng đến sức khỏe không, nhưng thực phẩm biến đổi gen đã ảnh hưởng đến tị lệ dị ứng thức ăn rồi.

Thông tin tham khảo tại bài viết: Ưu nhược điểm của thực phẩm biến đổi gen

Ngọc Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Rodalesorganiclife
Bình luận
Tin mới
  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

  • 08/12/2025

    4 nhóm người nên hạn chế ăn rau cải cúc

    Rau cải cúc được biết có nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, bất kỳ loại thực phẩm nào, dù tốt đến mấy, cũng có những điều cần lưu ý.

  • 08/12/2025

    Dấu hiệu sớm của ung thư tuyến tiền liệt – Tuyệt đối không được bỏ qua!

    Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào. Bạn không thể cảm nhận được khối u đang phát triển, vì vậy không có cơn đau.

  • 08/12/2025

    Chế độ ăn để giữ xương chắc khỏe suốt đời

    Khung xương nâng đỡ giúp cơ thể vững chắc, linh hoạt và bảo vệ các cơ quan quan trọng. Tuy nhiên, theo thời gian, khối lượng và mật độ xương dần suy giảm đặc biệt sau tuổi 30, khi quá trình tạo xương mới chậm lại. Đây chính là nguyên nhân khiến nguy cơ loãng xương, gãy xương tăng cao ở tuổi trung niên và người lớn tuổi. Điều thú vị là, việc xây dựng và duy trì hệ xương khỏe mạnh xảy ra trò suốt cuộc đời, các giai đoạn có liên quan chặt chẽ với nhau, cần được chăm sóc từ sớm thông qua chế độ ăn uống và lối sống phù hợp.

  • 07/12/2025

    9 nhóm thực phẩm lành mạnh giúp ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ

    Ăn uống lành mạnh là biện pháp hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch hiệu quả. Việc ưu tiên thực phẩm toàn phần giàu chất xơ, chất béo tốt là 'nhiên liệu' cho một trái tim khỏe mạnh, giảm thiểu đáng kể mối đe dọa từ bệnh tim và đột quỵ.

  • 07/12/2025

    5 lợi ích sức khỏe khi chơi quần vợt thường xuyên

    Quần vợt là một môn thể thao thú vị, nhịp độ nhanh, mang lại nhiều lợi ích về thể chất, nhận thức và xã hội. Đây cũng là môn thể thao mà bạn có thể tiếp tục chơi khi về già. Dưới đây là năm lợi ích sức khỏe của việc chơi quần vợt thường xuyên.

  • 06/12/2025

    Bộ Y tế công bố danh sách 46 công ty dược nước ngoài có thuốc vi phạm chất lượng

    Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa công bố đợt 42 danh sách các cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài có thuốc vi phạm chất lượng phải tiếp tục lấy mẫu kiểm tra 100% lô thuốc nhập khẩu. Tất cả 46 công ty đến từ nhiều quốc gia đều là những trường hợp đã tái diễn nhiều lần, cao nhất là 12 lần.

  • 06/12/2025

    Thời điểm uống canxi, sắt và một số vitamin giúp hấp thu hiệu quả

    Việc sử dụng thực phẩm bổ sung không chỉ nằm ở liều lượng mà còn phụ thuộc rất lớn vào thời điểm uống và cách kết hợp chúng với nhau.

Xem thêm