Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những hiểu biết cơ bản về cholesterol và bệnh động mạch vành

Bệnh động mạch vành xảy ra khi trong lòng của ít nhất một động mạch vành bị hẹp làm hạn chế dòng máu giầu oxy tới các mô cơ tim xung quanh. Xơ vữa động mạch là một quá trình khiến cho thành động mạch dày và cứng. Nó có thể dẫn tới tắc nghẽn hoàn toàn động mạch gây cơn đau thắt ngực/nhồi máu cơ tim.

Cholesterol
Cholesterol là một chất mềm giống chất béo được tìm thấy trong máu và trong tất cả các tế bào của cơ thể bạn. Cơ thể bạn sản xuất ra tất cả các cholesterol cần thiết. Low-density lipoprotein (LDL hoặc 'xấu') cholesterol có thể cùng với chất béo và các chất khác tạo lên các bức tường bên trong động mạch của bạn. Động mạch có thể bị đông máu và hẹp lại, và lưu lượng máu giảm. High-density lipoprotein (HDL or 'tốt') cholesterol mang các cholesterol có hại ra khỏi động mạch và giúp bảo vệ bạn khỏi cơn đau tim và đột quỵ.
 
Chỉ số cholesterol (Cholesterol core)
Cholesterol là một chất sáp được sản xuất và giải phóng vào máu bởi các tế bào trong gan. Cơ thể sử dụng cholesterol để tạo màng tế bào, hỗ trợ tiêu hóa, chuyển đổi vitamin D ở da và phát triển các loại hormon. Cholesterol được dự trữ trong một vỏ bao không thấm nước của lipid (chất béo), vỏ bao này được các protein đặc biệt đan chéo bên trong và bên ngoài của lớp ngoài cùng, hình thành lên các hạt. Những hạt này được gọi là lipoprotein. Trong khi có vài loại lipoprotein thì chỉ số cholesterol của bạn chỉ đo được hai loại:
 
- Low density lipoproteins (LDL) được coi là cholesterol "xấu". Trong khi hệ thống tuần hoàn vận chuyển cholesterol cần thiết tới tất cả các phần của cơ thể thì nếu có quá nhiều LDL trong hệ thống có thể dẫn tới bệnh lý động mạch vành do sự tích tụ LDL trong thành động mạch.
 
 
- High density lipoproteins (HDL) được gọi là cholesterol "tốt" vì chúng loại bỏ chlesterol trong máu và thành động mạch. Chỉ số HDL cao hơn là mong muốn và sẽ làm cải thiện chỉ số cholesterol tổng thể của bạn.
 
 
Triglycerides là một lại chất béo được đóng gói/tích trữ cùng với cholesterol khi lipoprotein được hình thành trong các tế bào gan. Triglycerides được dự trữ trong chất béo trên toàn bộ cơ thể và có thể là một nguồn năng lượng, như carbonhydrates. Các chỉ số cholesterol của bạn sẽ hiển thị phép đo triglycerides. Chỉ số cao hơn bình thường có thể có nghĩa rằng bạn có nguy cơ cao hơn phát triển bệnh động mạch vành.
 
 
 
Cholesterol và bệnh động mạch vành
Bệnh động mạch vành xảy ra khi trong lòng của ít nhất một động mạch vành bị hẹp làm hạn chế dòng máu giầu oxy tới các mô cơ tim xung quanh. Xơ vữa động mạch là một quá trình khiến cho thành động mạch dày và cứng. Nó có thể dẫn tới tắc nghẽn hoàn toàn động mạch gây cơn đau thắt ngực/nhồi máu cơ tim
 
 
Quá trình bệnh bắt đầu khi LDL cholesterol (cholesterol "xấu") tích tụ trong thành động mạch. Cơ thế có đáp ứng miễn dịch để tự bảo vệ và gửi các bạch cầu được gọi là đại thực bào (macrophages) tới nuốt các cholesterol xâm lấn trong thành động mạch. Khi các đại thực bào no cholesterol thì chúng được gọi là các tế bào bọt (foam cells) do vẻ bề ngoài của chúng. Khi các tế bào bọt tụ tập trong thành động mạch nhiều hơn, một vệt chất béo phát triển giữa lớp nội mạc và trung mạc. Nếu quá trình này không dừng lại, các vệt chất béo trở thành mảng bám (plaque) đẩy lớp nội mạc vào lòng mạch làm thu hẹp dòng chảy của máu.
 
 
 
Mảng bám phát triển một lớp áo sợi ở các mép ngoài cùng. Nhưng nếu cholesterol tiếp tục được thu thập trong các tế bào bọt bên trong mảng bám, lớp áo sợi bên ngoài có thể suy yếu và cuối cùng là vỡ. Các động mạch tận nhỏ hơn có thể nhanh chóng bị tắc nghẽn. Theo thời gian, máu đông có thể phát triển tại vị trí vỡ và làm tắc nghẽn hoàn toàn động mạch.
 
 
Nhồi máu cơ tim (cơn đau thắt ngực) xuất hiện khi mô cơ tim không nhận được oxy và chất dinh dưỡng thiết yếu.

Thuốc điều trị rối loạn cholesterol
 
 
Thuốc làm giảm cholesterol phổ biến nhất là statin.

Statin làm gián đoạn việc sản xuất cholesterol bằng cách ngăn chặn một loại men (enzyme) trong các tế bào gan. Điều này làm cho có rất ít cholesterol được giải phóng vào máu.
 
 
Một số statin cũng làm giảm quá trình viêm trong thành động mạch. Khi cơ thể giảm phản ứng với cholesterol xâm nhiễm thì các đại thực bào ít tới thành động mạch hơn để hình thành các tế bào bọt và mảng bám. Khi mảng bám ngừng phát triển bên trong động mạch thì lớp áo sợi bên ngoài vẫn vững chắc và ít có khả năng vỡ. Điều này được gọi là mảng bám ổn định.
 
ThS. BS. Lương Quốc Chính - Theo BSNT
Bình luận
Tin mới
  • 11/11/2025

    Workshop Dinh dưỡng: Ăn dặm khoa học, bé khỏe mẹ nhàn

    Làm cha mẹ, ai cũng mong con ăn ngoan, lớn khỏe. Nhưng hành trình ăn dặm của trẻ lại chưa bao giờ “dễ như hướng dẫn trên mạng”. Bé biếng ăn, mẹ lo lắng; bé tăng cân chậm, cả nhà sốt ruột. Vậy đâu là cách ăn dặm đúng – đủ – khoa học để con thật sự phát triển khỏe mạnh?

  • 11/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt nhất cho làn da sáng mịn

    7 thực phẩm tốt nhất cho làn da dưới đây là những loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng hỗ trợ sản xuất collagen và sức khỏe làn da.

  • 11/11/2025

    Các biện pháp phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục

    Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) là bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến sức khỏe toàn cầu, với hơn 1 triệu ca mắc mới mỗi ngày theo thống kê của WHO. Các bệnh như chlamydia, lậu, giang mai, và HPV không chỉ gây tổn hại sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng tâm lý và quan hệ xã hội. Do đó, phòng ngừa bệnh jlây truyền qua đường tình dục là cần thiết để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Bài viết này sẽ tập trung vào các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm duy trì một lối sống lành mạnh và an toàn.

  • 10/11/2025

    Dinh dưỡng và lối sống lành mạnh cho nhà giáo: Giữ gìn sức khỏe cho sự nghiệp trồng người

    Nghề giáo là một trong những nghề cao quý, đòi hỏi sự tận tâm và năng lượng lớn. Tuy nhiên, với áp lực công việc, lịch trình bận rộn và yêu cầu không ngừng đổi mới, giáo viên thường đối mặt với nguy cơ kiệt sức về cả thể chất lẫn tinh thần.

  • 10/11/2025

    Có nên ăn thịt lợn ba chỉ không?

    Thịt lợn ba chỉ cung cấp protein và vitamin nhóm B nhưng cũng chứa nhiều chất béo. Tìm hiểu lợi ích dinh dưỡng và cách ăn hợp lý để bảo vệ sức khỏe.

  • 10/11/2025

    Tầm quan trọng của việc khám sức khỏe định kỳ

    Khám sức khỏe định kỳ không chỉ là một hoạt động y tế mà còn là cách mỗi người thể hiện sự quan tâm đến bản thân và gia đình. Trong cuộc sống hiện đại, khi nhịp sống ngày càng hối hả, nhiều người thường bỏ qua việc kiểm tra sức khỏe đều đặn, chỉ tìm đến bác sĩ khi xuất hiện triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, việc duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe, từ đó tăng cơ hội điều trị thành công và giảm thiểu chi phí y tế. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ làm rõ vai trò của khám sức khỏe định kỳ và những lợi ích thiết thực mà nó mang lại.

  • 10/11/2025

    Sức khỏe sinh sản nữ giới: Những điều cần quan tâm

    Sức khỏe sinh sản nữ giới có vai trò rất quan trọng đối với cá nhân, gia đình và xã hội. Tuy nhiên, hiện nay nhiều phụ nữ Việt Nam vẫn chưa chú trọng chăm sóc sức khỏe sinh sản, dẫn đến hơn 70% trong số họ mắc các bệnh phụ khoa từ nhẹ đến nặng. Vì vậy, việc nhận biết sớm dấu hiệu bất thường, khám phụ khoa định kỳ và phòng ngừa là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe sinh sản.

  • 09/11/2025

    Cách đơn giản để tăng khả năng hấp thụ canxi của cơ thể

    Canxi là khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng sống của cơ thể, không chỉ riêng hệ xương. Tuy nhiên không phải cứ ăn thực phẩm giàu canxi là đủ, chúng ta cần biết cách để cơ thể hấp thụ canxi tốt nhất.

Xem thêm