Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về viêm phổi

Viêm phổi là sự nhiễm khuẩn ở một hoặc cả hai phổi. Nó có thể gây ra bởi vi khuẩn, vi rút, hoặc nấm. Viêm phổi do vi khuẩn là loại phổ biến nhất ở người lớn.

Viêm phổi gây viêm những túi khí (phế nang) ở phổi. Những phế nang này chứa đầy dịch hoặc mủ, khiến bạn khó thở.

Triệu chứng của viêm phổi 

Những triệu chứng của viêm phổi có nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến mức nguy hiểm đến tính mạng. Những triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

  • Ho có thể kèm theo đờm
  • Sốt, đổ mồ hôi và sởn gai ốc
  • Khó thở
  • Đau ngực

Những triệu chứng khác có thể đa dạng tùy theo nguyên nhân và độ nghiêm trọng của nhiễm khuẩn, cũng như tuổi và tình trạng sức khỏe chung của người mắc.

- Triệu chứng theo nguyên nhân

  • Viêm phổi do vi rút: có thể bắt đầu bởi những triệu chứng giống cảm cúm, như là thở rít. Có thể sốt cao sau 12-36 tiếng.
  • Viêm phổi do vi khuẩn: có thể sốt cao tới 40 độ cùng với đổ mồ hôi, tím tái môi và móng tay, và lơ mơ.

- Triệu chứng theo tuổi

  • Trẻ em dưới 5 tuổi có thể thở nhanh
  • Trẻ sơ sinh có thể nôn, mệt mỏi, hoặc có vấn đề với việc ăn uống
  • Những người già có thể có nhiệt độ cơ thể thấp hơn bình thường

Phân loại và nguyên nhân của viêm phổi

Những loại viêm phổi chính được phân loại theo nguyên nhân nhiễm khuẩn, nơi lây truyền và cách thức lây truyền.

- Phân loại theo vi sinh vật: viêm phổi có thể được phân loại theo vi sinh vật gây nhiễm khuẩn

  • Viêm phổi vi khuẩn: Nguyên nhân phổ biến nhất của viêm phổi vi khuẩn là Streptococcus pneumonia. Chlamydophila pneumonia Legionella pneumophila cũng có thể gây viêm phổi do vi khuẩn
  • Viêm phổi vi rút: vi rút hô hấp thường là nguyên nhân gây viêm phổi, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người già. Viêm phổi vi rút thường không nghiêm trọng và không kéo dài như viêm phổi do vi khuẩn.
  • Viêm phổi mycoplasma: Mycoplasma không phải vi rút hay vi khuẩn, chúng có những đặc điểm của cả hai loại. Mycoplasma nhìn chung gây viêm phổi mức độ nhẹ, thường gặp ở trẻ lớn hoặc đầu tuổi trưởng thành.
  • Viêm phổi nấm: Nấm từ đất hoặc phân chim có thể gây viêm phổi cho những người hít phải một lượng lớn. Nó có thể gây viêm phổi ở những người có bệnh mạn tính hoặc suy giảm miễn dịch. Có một loại viêm phổi nấm gọi là viêm phổi do Pneumocystic jirovecji. Tình trạng này thường gây ảnh hưởng đến những người bị suy giảm miễn dịch, ví dụ những người bị AIDS. Thực ra, đây là một trong những dấu hiệu đấu tiên của AIDS.

- Phân loại theo địa điểm: Viêm phổi có thể được phân loại theo nơi mắc phải

  • Viêm phổi mắc phải từ bệnh viện: loại viêm phổi vi khuẩn này mắc phải trong quá trình nằm viện. Nó có thể nghiêm trọng hơn những loại khác, vì những vi khuẩn này có thể có thể kháng thuốc mạnh hơn
  • Viêm phổi mắc phải từ cộng đồng; viêm phổi mắc phải bên ngoài cơ sở y tế.

- Phân loại theo cách mắc phải

  • Viêm phổi do hít phải: loại viêm phổi này xảy ra khi hít phải vi khuẩn vào phổi từ thức ăn, đồ uống, hoặc nước bọt. Loại này thường xảy ra khi bạn có vấn đề với việc nuốt hoặc bạn đang quá trầm do tác dụng của thuốc, rượu, hoặc ma túy.
  • Viêm phổi liên quan đến máy thở: khi người dùng máy thở bị viêm phổi thì gọi là viêm phổi liên quan đến máy thở.

Viêm phổi có lây không?

Đa phần các loại viêm phổi đều lây. Cả viêm phổi vi rút và viêm phổi vi khuẩn đều lây lan qua việc ít những giọt bắn do việc hắt hơi hoặc ho. Nhưng nhiễm viêm phổi nấm từ môi trường, nó không lây từ người sang người.

Những yếu tố nguy cơ của viêm phổi

Bất kỳ ai cũng có thể mắc viêm phổi, nhưng một số người có nguy cơ cao hơn:

  • Trẻ sơ sinh dưới 2 tuổi, và người già trên 65 tuổi.
  • Những người bị đột quỵ, có vấn đề với việc nuốt, hoặc nằm liệt giường
  • Những người bị suy giảm miễn dịch do bệnh hoặc do dùng những loại thuốc như steroid hoặc một số thuốc chữa ung thư
  • Những người hút thuốc, dùng ma túy, hoặc uống quá nhiều rượu
  • Những người có những bệnh mạn tính như hen, xơ phế nang, tiểu đường, hoặc suy tim
     

Viêm phổi được chữa trị như thế nào

Việc chữa trị có thể phụ thuộc vào loại viêm phổi, mức độ nghiêm trọng và sức khỏe tổng thể của bạn.

- Các thuốc điều trị viêm phổi

  • Thuốc kháng sinh, kháng vi rút, kháng nấm được dùng để chữa viêm phổi, tùy thuộc vào nguyên nhân. Đa số trường hợp viêm phổi do vi khuẩn có thể chữa ở nhà bằng thuốc kháng sinh dùng qua đường uống, và hầu hết bệnh nhân đáp ứng với kháng sinh trong vòng một đến ban ngày.
  • Thuốc giảm đau và hạ sốt được sử dụng nếu cần thiết, bao gồm aspirin, ibuprofen, và acetaminophen. 
  • Thuốc ho sẽ được kê đơn nếu bạn ho quá nhiều. Tuy nhiên, ho có thể giúp loại bỏ dịch khỏi phổi, vì thế không nhất thiết phải loại bỏ ho hoàn toàn.

- Điều trị tại nhà: Bạn có thể hồi phục và ngừa tái phát bằng cách:

  • Dùng thuốc theo đúng chỉ định
  • Nghỉ ngơi đầy đủ
  • Uống nhiều nước
  • Không làm việc quá sức bằng cách đi học hoặc đi làm quá sớm

- Nhập viện: Nếu những triệu chứng của bạn rất nghiêm trọng hoặc bạn có những vấn đề sức khỏe khác, bạn cần nhập viện. Ở bệnh viện, bác sĩ sẽ theo dõi nhịp tim, huyết áp, nhiệt độ và nhịp thở. Việc điều trị có thể bao gồm:

  • Tiêm kháng sinh qua tĩnh mạch
  • Liệu pháp hô hấp: Liệu pháp này dùng nhiều kỹ thuật, bao gồm đưa một loại thuốc thẳng vào phổi.
  • Liệu pháp oxy: Cách điều trị này giúp duy trì mức oxy trong máu. Bạn có thể nhận oxy qua gọng mũi hoặc mặt nạ. Nếu trường hợp của bạn rất nghiêm trọng, bạn có thể cần máy thở.

Tiên lượng cho bệnh viêm phổi

Đa số mọi người đáp ứng với việc điều trị và phục hồi. Tuy nhiên, với một số người, viêm phổi có thể làm trầm trọng hơn những bệnh mạn tính sẵn có và gây biến chứng.

- Phục hồi

Giống như điều trị, thời gian hồi phục phụ thuộc vào loại viêm phổi, mức độ nghiêm trọng và sức khỏe tổng thể. Người trẻ tuổi có thể trở lại bình thường sau một tuần điều trị. Những người khác có thể mất nhiều thời gian hơn để phục hồi và có thể bị mệt mỏi kéo dài. Nếu những triệu chứng nghiêm trọng, việc phục hồi có thể tốn vài tuần.

- Làm trầm trọng thêm những tình trạng mạn tính

Nếu bạn có sẵn một số vấn đề sức khỏe, viêm phổi có thể làm chúng tệ hơn. Những tình trạng này bao gồm suy tim sung huyết và khí phế thũng. Với một số người, viêm phổi có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.

- Những biến chứng có thể xảy ra

Viêm phổi có thể gây một số biến chứng, đặc biệt ở những người suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh mạn tính như tiểu đường. Những biến chứng bao gồm:

  • Nhiễm khuẩn huyết
  • Áp xe phổi
  • Suy giảm chức năng thở
  • Hội chứng suy hô hấp cấp
  • Tràn dịch màng phổi
  • Tử vong.

Phòng chống viêm phổi

Trong nhiều trường hợp, viêm phổi có thể phòng chống được.

-Vắc xin viêm phổi

Hàng rào vệ đầu tiên khỏi viêm phổi là vắc xin. Viêm phổi thường là biến chứng của cúm, vậy nên hãy chắc chắn rằng bạn tiêm mũi phòng cúm thường niên. Vắc xin không phòng chống được mọi trường hợp, những nếu bạn đã tiêm phòng, bạn sẽ nhiều khả năng bệnh nhẹ và ngắn hơn, và ít khả năng gặp biến chứng hơn.

- Những cách phòng chống khác

Bên cạnh việc tiêm vắc xin, bạn có thể tiến hành nhiều biện pháp khác để phòng tránh viêm phổi:

  • Bỏ thuốc. Hút thuốc có thể làm bạn dễ nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt là viêm phổi
  • Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước sạch
  • Che miệng khi ho và hắt hơi, và vứt khăn giấy đã dùng
  • Duy trì lối sống lành mạnh để tăng cường hệ miễn dịch. Nghỉ ngơi đầy đủ, ăn hợp lý, tâp thể dục thường xuyên

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Viêm phổi do hóa chất

CTV Huy Quang - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 01/10/2023

    Cholesterol LDL là gì và tại sao bạn nên theo dõi chỉ số này?

    Lipoprotein cholesterol tỷ trọng thấp (LDL), là loại cholesterol xấu có thể làm tăng nguy cơ đau tim và đột qụy. Cholesterol LDL đóng vai trò quan trọng trong việc tích tụ các chất béo bên trong động mạch, có thể khiến các mạch máu bị thu hẹp theo thời gian, làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

  • 30/09/2023

    Ăn phô mai có lợi gì cho sức khỏe của bạn?

    Các loại phô mai từng bị coi là thực phẩm kém lành mạnh vì hàm lượng chất béo bão hòa cao, có thể làm tăng cholesterol trong cơ thể. Tuy nhiên, nghiên cứu mới cho thấy chúng cũng có thể mang tới những lợi ích nhất định.

  • 30/09/2023

    Cách chăm sóc bàn chân và cẳng chân khi mắc bệnh tiểu đường

    Bệnh tiểu đường có lẽ được biết đến nhiều nhất với các triệu chứng điển hình như lượng đường trong máu cao và đi tiểu thường xuyên. Bên cạnh đó, tình trạng bệnh lý này cũng có thể dẫn đến các biến chứng ảnh hưởng đến bàn chân và cẳng chân của bạn. Điều này đòi hỏi người bệnh phải biết cách chăm sóc tốt cho bàn chân của mình. Dưới đây là lý do tại sao bạn nên chăm sóc đặc biệt cho phần chi dưới nếu mắc bệnh tiểu đường và cách chăm sóc bàn chân dành cho người tiểu đường.

  • 30/09/2023

    Bơ động vật và bơ thực vật: Loại nào tốt hơn?

    Bơ động vật và bơ thực vật là nguyên liệu không thể thiếu trong ẩm thực, nhất là với ngành bánh. Nó không chỉ góp phần tạo nên hương thơm đặc trưng mà còn giúp chiếc bánh thêm mềm mịn hơn. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc loại bơ nào bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe hơn?

  • 30/09/2023

    Hệ miễn dịch của bạn phụ thuộc vào dưỡng chất nào?

    Hệ miễn dịch là một trong những "tuyến phòng thủ" của cơ thể giúp chống lại các tác nhân bên ngoài. Hệ miễn dịch không khỏe sẽ khiến cơ thể dễ mắc nhiều bệnh. Chế độ dinh dưỡng có vai trò quan trọng tăng cường khả năng miễn dịch, điển hình là việc cung cấp 5 dưỡng chất sau.

  • 30/09/2023

    Dấu hiệu ở lưỡi "tố" cơ thể thiếu vitamin B12

    Vitamin B12 là một vi chất quan trọng đối với cơ thể. Vì vậy, nếu thiếu loại vitamin này sẽ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, bao gồm vấn đề về lưỡi.

  • 30/09/2023

    Sàng lọc HIV: Những điều cần biết

    Xét nghiệm sàng lọc HIV sẽ kiểm tra xem bạn có bị nhiễm virus HIV hay không. Khoảng 1,2 triệu người ở Mỹ nhiễm HIV. Nhưng cứ 7 người thì có 1 người không biết tình trạng nhiễm HIV của mình. Ngoài ra, khoảng 40% số ca nhiễm mới lây lan bởi những người không biết về tình trạng HIV của mình hoặc chưa xét nghiệm.

  • 30/09/2023

    Tại sao chúng ta không thể ngửi thấy mùi cơ thể của chính mình?

    Sau đây là những điều thú vị về khứu giác và mùi hương cơ thể của con người.

Xem thêm