Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về viêm phổi

Viêm phổi là sự nhiễm khuẩn ở một hoặc cả hai phổi. Nó có thể gây ra bởi vi khuẩn, vi rút, hoặc nấm. Viêm phổi do vi khuẩn là loại phổ biến nhất ở người lớn.

Viêm phổi gây viêm những túi khí (phế nang) ở phổi. Những phế nang này chứa đầy dịch hoặc mủ, khiến bạn khó thở.

Triệu chứng của viêm phổi 

Những triệu chứng của viêm phổi có nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến mức nguy hiểm đến tính mạng. Những triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

  • Ho có thể kèm theo đờm
  • Sốt, đổ mồ hôi và sởn gai ốc
  • Khó thở
  • Đau ngực

Những triệu chứng khác có thể đa dạng tùy theo nguyên nhân và độ nghiêm trọng của nhiễm khuẩn, cũng như tuổi và tình trạng sức khỏe chung của người mắc.

- Triệu chứng theo nguyên nhân

  • Viêm phổi do vi rút: có thể bắt đầu bởi những triệu chứng giống cảm cúm, như là thở rít. Có thể sốt cao sau 12-36 tiếng.
  • Viêm phổi do vi khuẩn: có thể sốt cao tới 40 độ cùng với đổ mồ hôi, tím tái môi và móng tay, và lơ mơ.

- Triệu chứng theo tuổi

  • Trẻ em dưới 5 tuổi có thể thở nhanh
  • Trẻ sơ sinh có thể nôn, mệt mỏi, hoặc có vấn đề với việc ăn uống
  • Những người già có thể có nhiệt độ cơ thể thấp hơn bình thường

Phân loại và nguyên nhân của viêm phổi

Những loại viêm phổi chính được phân loại theo nguyên nhân nhiễm khuẩn, nơi lây truyền và cách thức lây truyền.

- Phân loại theo vi sinh vật: viêm phổi có thể được phân loại theo vi sinh vật gây nhiễm khuẩn

  • Viêm phổi vi khuẩn: Nguyên nhân phổ biến nhất của viêm phổi vi khuẩn là Streptococcus pneumonia. Chlamydophila pneumonia Legionella pneumophila cũng có thể gây viêm phổi do vi khuẩn
  • Viêm phổi vi rút: vi rút hô hấp thường là nguyên nhân gây viêm phổi, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người già. Viêm phổi vi rút thường không nghiêm trọng và không kéo dài như viêm phổi do vi khuẩn.
  • Viêm phổi mycoplasma: Mycoplasma không phải vi rút hay vi khuẩn, chúng có những đặc điểm của cả hai loại. Mycoplasma nhìn chung gây viêm phổi mức độ nhẹ, thường gặp ở trẻ lớn hoặc đầu tuổi trưởng thành.
  • Viêm phổi nấm: Nấm từ đất hoặc phân chim có thể gây viêm phổi cho những người hít phải một lượng lớn. Nó có thể gây viêm phổi ở những người có bệnh mạn tính hoặc suy giảm miễn dịch. Có một loại viêm phổi nấm gọi là viêm phổi do Pneumocystic jirovecji. Tình trạng này thường gây ảnh hưởng đến những người bị suy giảm miễn dịch, ví dụ những người bị AIDS. Thực ra, đây là một trong những dấu hiệu đấu tiên của AIDS.

- Phân loại theo địa điểm: Viêm phổi có thể được phân loại theo nơi mắc phải

  • Viêm phổi mắc phải từ bệnh viện: loại viêm phổi vi khuẩn này mắc phải trong quá trình nằm viện. Nó có thể nghiêm trọng hơn những loại khác, vì những vi khuẩn này có thể có thể kháng thuốc mạnh hơn
  • Viêm phổi mắc phải từ cộng đồng; viêm phổi mắc phải bên ngoài cơ sở y tế.

- Phân loại theo cách mắc phải

  • Viêm phổi do hít phải: loại viêm phổi này xảy ra khi hít phải vi khuẩn vào phổi từ thức ăn, đồ uống, hoặc nước bọt. Loại này thường xảy ra khi bạn có vấn đề với việc nuốt hoặc bạn đang quá trầm do tác dụng của thuốc, rượu, hoặc ma túy.
  • Viêm phổi liên quan đến máy thở: khi người dùng máy thở bị viêm phổi thì gọi là viêm phổi liên quan đến máy thở.

Viêm phổi có lây không?

Đa phần các loại viêm phổi đều lây. Cả viêm phổi vi rút và viêm phổi vi khuẩn đều lây lan qua việc ít những giọt bắn do việc hắt hơi hoặc ho. Nhưng nhiễm viêm phổi nấm từ môi trường, nó không lây từ người sang người.

Những yếu tố nguy cơ của viêm phổi

Bất kỳ ai cũng có thể mắc viêm phổi, nhưng một số người có nguy cơ cao hơn:

  • Trẻ sơ sinh dưới 2 tuổi, và người già trên 65 tuổi.
  • Những người bị đột quỵ, có vấn đề với việc nuốt, hoặc nằm liệt giường
  • Những người bị suy giảm miễn dịch do bệnh hoặc do dùng những loại thuốc như steroid hoặc một số thuốc chữa ung thư
  • Những người hút thuốc, dùng ma túy, hoặc uống quá nhiều rượu
  • Những người có những bệnh mạn tính như hen, xơ phế nang, tiểu đường, hoặc suy tim
     

Viêm phổi được chữa trị như thế nào

Việc chữa trị có thể phụ thuộc vào loại viêm phổi, mức độ nghiêm trọng và sức khỏe tổng thể của bạn.

- Các thuốc điều trị viêm phổi

  • Thuốc kháng sinh, kháng vi rút, kháng nấm được dùng để chữa viêm phổi, tùy thuộc vào nguyên nhân. Đa số trường hợp viêm phổi do vi khuẩn có thể chữa ở nhà bằng thuốc kháng sinh dùng qua đường uống, và hầu hết bệnh nhân đáp ứng với kháng sinh trong vòng một đến ban ngày.
  • Thuốc giảm đau và hạ sốt được sử dụng nếu cần thiết, bao gồm aspirin, ibuprofen, và acetaminophen. 
  • Thuốc ho sẽ được kê đơn nếu bạn ho quá nhiều. Tuy nhiên, ho có thể giúp loại bỏ dịch khỏi phổi, vì thế không nhất thiết phải loại bỏ ho hoàn toàn.

- Điều trị tại nhà: Bạn có thể hồi phục và ngừa tái phát bằng cách:

  • Dùng thuốc theo đúng chỉ định
  • Nghỉ ngơi đầy đủ
  • Uống nhiều nước
  • Không làm việc quá sức bằng cách đi học hoặc đi làm quá sớm

- Nhập viện: Nếu những triệu chứng của bạn rất nghiêm trọng hoặc bạn có những vấn đề sức khỏe khác, bạn cần nhập viện. Ở bệnh viện, bác sĩ sẽ theo dõi nhịp tim, huyết áp, nhiệt độ và nhịp thở. Việc điều trị có thể bao gồm:

  • Tiêm kháng sinh qua tĩnh mạch
  • Liệu pháp hô hấp: Liệu pháp này dùng nhiều kỹ thuật, bao gồm đưa một loại thuốc thẳng vào phổi.
  • Liệu pháp oxy: Cách điều trị này giúp duy trì mức oxy trong máu. Bạn có thể nhận oxy qua gọng mũi hoặc mặt nạ. Nếu trường hợp của bạn rất nghiêm trọng, bạn có thể cần máy thở.

Tiên lượng cho bệnh viêm phổi

Đa số mọi người đáp ứng với việc điều trị và phục hồi. Tuy nhiên, với một số người, viêm phổi có thể làm trầm trọng hơn những bệnh mạn tính sẵn có và gây biến chứng.

- Phục hồi

Giống như điều trị, thời gian hồi phục phụ thuộc vào loại viêm phổi, mức độ nghiêm trọng và sức khỏe tổng thể. Người trẻ tuổi có thể trở lại bình thường sau một tuần điều trị. Những người khác có thể mất nhiều thời gian hơn để phục hồi và có thể bị mệt mỏi kéo dài. Nếu những triệu chứng nghiêm trọng, việc phục hồi có thể tốn vài tuần.

- Làm trầm trọng thêm những tình trạng mạn tính

Nếu bạn có sẵn một số vấn đề sức khỏe, viêm phổi có thể làm chúng tệ hơn. Những tình trạng này bao gồm suy tim sung huyết và khí phế thũng. Với một số người, viêm phổi có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.

- Những biến chứng có thể xảy ra

Viêm phổi có thể gây một số biến chứng, đặc biệt ở những người suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh mạn tính như tiểu đường. Những biến chứng bao gồm:

  • Nhiễm khuẩn huyết
  • Áp xe phổi
  • Suy giảm chức năng thở
  • Hội chứng suy hô hấp cấp
  • Tràn dịch màng phổi
  • Tử vong.

Phòng chống viêm phổi

Trong nhiều trường hợp, viêm phổi có thể phòng chống được.

-Vắc xin viêm phổi

Hàng rào vệ đầu tiên khỏi viêm phổi là vắc xin. Viêm phổi thường là biến chứng của cúm, vậy nên hãy chắc chắn rằng bạn tiêm mũi phòng cúm thường niên. Vắc xin không phòng chống được mọi trường hợp, những nếu bạn đã tiêm phòng, bạn sẽ nhiều khả năng bệnh nhẹ và ngắn hơn, và ít khả năng gặp biến chứng hơn.

- Những cách phòng chống khác

Bên cạnh việc tiêm vắc xin, bạn có thể tiến hành nhiều biện pháp khác để phòng tránh viêm phổi:

  • Bỏ thuốc. Hút thuốc có thể làm bạn dễ nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt là viêm phổi
  • Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước sạch
  • Che miệng khi ho và hắt hơi, và vứt khăn giấy đã dùng
  • Duy trì lối sống lành mạnh để tăng cường hệ miễn dịch. Nghỉ ngơi đầy đủ, ăn hợp lý, tâp thể dục thường xuyên

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Viêm phổi do hóa chất

CTV Huy Quang - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 18/10/2025

    4 gia vị rẻ tiền trong nhà bếp hỗ trợ phòng ngừa ung thư

    Thực phẩm có nguồn gốc thực vật có lợi cho sức khỏe bởi giá trị dinh dưỡng và hỗ trợ phòng ngừa bệnh tật. Một số gia vị quen thuộc trong nhà bếp có chứa các hợp chất được nghiên cứu về khả năng hỗ trợ ngăn ngừa ung thư.

  • 18/10/2025

    Giao mùa gây ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe con người?

    Vào thời điểm giao mùa, thời tiết có thể làm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người, thường dẫn đến các bệnh theo mùa, dị ứng và bùng phát các bệnh mãn tính. Các yếu tố như nhiệt độ giảm đột ngột, đổ ẩm tăng cao hoặc chất lượng không khí thay đổi thách thức cơ thể con người phải thích nghi. Vào lúc này, bạn nên hiểu rõ tầm quan trọng của việc giữ gìn sức khỏe, tham khảo ý kiến của bác sĩ để bảo vệ bản thân và gia đình.

  • 17/10/2025

    8 lý do nên ăn bông cải xanh

    Rẻ tiền nhưng rất giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đó chính là lý do không nên bỏ qua bông cải xanh trong thực đơn hằng ngày.

  • 17/10/2025

    Các bài tập thể dục đơn giản tại nhà cho người bận rộn

    Trong nhịp sống hối hả hiện nay, nhiều người bị cuốn vào công việc và các trách nhiệm gia đình, khiến việc dành thời gian cho tập luyện trở thành thách thức. Tuy nhiên, duy trì hoạt động thể chất không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn nâng cao tinh thần và năng suất làm việc.

  • 16/10/2025

    Lần đầu tiên tại Việt Nam: Phẫu thuật thành công khối phình khổng lồ động mạch thận có áp dụng ghép thận tự thân

    Hà Nội (TTXVN 16/10) Các y, bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa điều trị thành công khối phình khổng lồ của động mạch thận ở rốn thận cho một bệnh nhân nữ 37 tuổi.

  • 16/10/2025

    Sốt xuất huyết giao mùa: Cảnh giác cao độ trong thời tiết thất thường

    Trong bối cảnh thời tiết thất thường và chuyển mùa với độ ẩm cao, sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam. Việc thời tiết thay đổi không chỉ tạo điều kiện cho muỗi vằn sinh sản mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của con người. Do đó, nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng chống hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro, nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của sốt xuất huyết trong giai đoạn giao mùa.

  • 16/10/2025

    6 lý do ăn táo giúp bạn 'ít gặp bác sĩ'

    Táo không chỉ là một loại trái cây thơm ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe ấn tượng. Dưới đây là những lợi ích nổi bật của việc ăn táo, cùng với các mẹo nhỏ để thưởng thức chúng một cách an toàn và hiệu quả.

  • 16/10/2025

    Ngủ đủ giấc: Chìa khóa nâng cao hiệu suất học tập hàng ngày

    Trong xã hội hiện đại, nhiều học sinh tin rằng việc cắt giảm giấc ngủ để có thêm thời gian học tập là cách hiệu quả để đạt thành tích cao. Tuy nhiên, quan niệm này không chỉ sai lầm mà còn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và hiệu suất học tập. Giấc ngủ không phải là thứ có thể hy sinh mà là nền tảng quan trọng giúp học sinh duy trì sự tập trung, cải thiện trí nhớ và nâng cao khả năng sáng tạo. Bài viết này sẽ khám phá tầm quan trọng của giấc ngủ đối với học sinh và cách xây dựng thói quen ngủ khoa học để tối ưu hóa hiệu suất học tập.

Xem thêm