Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hít thở không khí ô nhiễm có thể gây béo phì

Ô nhiễm không khí có hại cho phổi, một nghiên cứu mới gần đây trên chuột phát hiện ô nhiễm không khí cũng ảnh hưởng đến vòng eo.

Bắc Kinh, thủ đô của Trung Quốc, được biết đến là thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Vào những ngày thực sự tồi tệ, không khí tại Bắc Kinh lưu trữ các hạt chất ô nhiễm nhỏ cao gấp hơn 10 lần mức an toàn cho sức khỏe con người, theo Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo. Trong một nghiên cứu mới, những con chuột hay động vật gặm nhấm khi hít vào không khí này tăng cân nhiều hơn và yếu hơn so với những con hít thở không khí trong lành. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng tiếp xúc với không khí có thể làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì.

Loren Wold, nhà nghiên cứu tại đại học bang Ohio ở Columbus, cũng chỉ ra rằng điều này rất có thể đang xảy ra với cơ thể con người. Ông đang tiến hành nghiên cứu ô nhiễm không khí ảnh hưởng như thế nào đến tim. Ông không tham gia vào các nghiên cứu mới, nhưng ông khẳng định rằng rất nhiều nghiên cứu khác đều cho thấy ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, quá trình cơ thể tiêu hóa và chuyển hóa năng lượng từ thức ăn. Không khí ô nhiễm có chứa các hạt tro, bụi và hóa chất khác. Khi nồng độ các hạt lớn sẽ tạo thành sương mù dày đặc làm giảm tầm nhìn.

Một nghiên cứu trên thanh niên tuổi 18 ở miền Nam California cho thấy mối liên hệ giữa mức độ tai nạn giao thông nặng với chỉ số khối cơ thể cao (thừa cân, béo phì). Khu vực có lưu lượng giao thông lớn có xu hướng có nhiều hơn hạt chất ô nhiễm. Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng khi chuột mang thai tiếp xúc với chất xả ra từ động cơ diesel, thì chuột con chúng sinh ra trưởng thành có xu hướng nặng cân hơn, nguy cơ viêm nhiễm xảy ra trong não cao hơn.

Trong nghiên cứu mới các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu không khí ô nhiễm ở Bắc Kinh ảnh hưởng như thế nào đến chuột mang thai. Jim Zhang là một nhà khoa học môi trường tại đại học Duke ở Durham, N.C. Ông và các đồng nghiệp nuôi chuột trong hai buồng trong nhà ở Bắc Kinh. Họ dẫn đường ống không khí ô nhiễm từ thành phố trực tiếp vào một buồng, đường ống dẫn không khí vào buồng còn lại thì đi qua một bộ lọc. Bộ lọc này loại bỏ gần như tất cả các hạt ô nhiễm lớn và khoảng hai phần ba các hạt nhỏ khác. Không khí này gần giống với không khí tại các thành phố của Mỹ hay vùng ngoại ô.

Tất cả các con chuột ăn cùng loại và lượng thức ăn. Nhưng sau 19 ngày những con chuột mang thai hít thở không khí bị ô nhiễm nặng cân hơn những con chuột hít thở không khí đã được lọc. Và lượng cholesterol hay chất tương tự chất béo trong máu của chúng cao hơn của những con chuột hít không khí được lọc. Chuột hít không khí bẩn có nồng độ cao của chất phản ứng viêm, là phản ứng của cơ thể với tình trạng tổn thương mô. Những con chuột này cũng có tình trạng đề kháng cao hơn với Insulin, một hormon chuyển hóa đường, có thể dẫn đến bệnh tiểu đường.

Từ đó các nhà khoa học khẳng định rằng những con chuột đó phát triển hội chứng chuyển hóa. Đó là điều kiện tiên phát dẫn đến nguy cơ bị bệnh tim mạch và tiểu đường ở động vật.

Trong thí nghiệm, các con chuột được sinh ra ở cùng phòng với mẹ. Các chuột con hít thở không khí ô nhiễm nặng hơn là các chuột con sinh ra từ mẹ được hít thở không khí đã lọc. Cũng giống như mẹ, các chuột con này có tình trạng đáp ứng viêm và đề kháng Insulin cao hơn. Zhang nói rằng càng những con chuột con hít thở không khí bẩn, chúng càng yếu ớt khi trưởng thành. Điều này cho thấy hít thở không khí ô nhiễm trong thời gian dài dễ dẫn đến bệnh tật.

Chưa xác định một cách rõ ràng ô nhiễm không khí tác động như thế nào đến trao đổi chất của chuột. Zhang cho rằng có thể do tác động tiêu cực đến quá trình chuyển hóa chất béo và đường. Ô nhiễm cũng làm tăng lượng chất béo, tăng dấu hiệu viêm ở phổi và máu. Có thể những điều này dẫn đến tăng cân ở các động vật.

Theo Wold có thể tạo ra các loại thuốc chống lại tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí, nhưng cần thời gian để nghiên cứu. Cho đến lúc đó, quan tâm chú ý đến mức độ ô nhiễm không khí có thể giúp giảm rủi ro liên quan đến bệnh tật. Vào những ngày khi mức độ ô nhiễm cao, người dân nên ở trong nhà, nếu có thể hoặc ít nhất là tránh tập thể dục ngoài trời.

Bình luận
Tin mới
  • 27/11/2025

    Cách ăn low-carb giúp giảm cân bền vững

    Chế độ ăn kiêng low-carb (ít carbohydrate) đã chứng minh được hiệu quả trong việc giảm cân nhanh chóng và cải thiện nhiều chỉ số sức khỏe. Tuy nhiên, chìa khóa để thành công không phải là việc cắt giảm carb một cách mù quáng, mà là thực hiện một cách thông minh, bền vững để biến nó thành một lối sống lâu dài.

  • 27/11/2025

    Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng?

    Ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến và gây tử vong cao trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng cũng nằm trong top năm loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh có thể giảm đáng kể thông qua các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ đưa ra lời khuyên thiết thực để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và sàng lọc định kỳ, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

  • 26/11/2025

    Tầm soát loãng xương và những điều cần biết

    Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi gặp cả ở nam và nữ . Do đó, việc chuẩn đoán sớm, theo dõi và kiểm soát loãng xương là điều rất thiết, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

  • 26/11/2025

    Có nên ăn trứng khi mắc hội chứng ruột kích thích không?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe nhưng lại gây triệu chứng khó chịu cho nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích.

  • 26/11/2025

    Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua sau tuổi 50

    Tuổi 50 được xem là giai đoạn “chín muồi” của cuộc đời – nhưng cũng là thời điểm nhiều bệnh lý mạn tính bắt đầu xuất hiện. Nếu không chú ý chăm sóc, các vấn đề sức khỏe âm thầm tiến triển có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và rút ngắn tuổi thọ.

  • 25/11/2025

    Trẻ bị cúm A: nên cho chăm sóc tại nhà hay tiếp tục đến trường?

    Mùa cúm đến, câu hỏi "Liệu con tôi bị cúm A có nên đi học không?" luôn là nỗi băn khoăn của nhiều phụ huynh. Quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ hồi phục của trẻ mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe của cộng đồng trường học.

  • 25/11/2025

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là gì?

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là một bệnh lý hiếm gặp. Bệnh chủ yếu gây ra các khối u ở các tuyến sản xuất hormone hay còn được gọi là các tuyến nội tiết. Bệnh cũng có thể gây ra các khối u ở ruột non và dạ dày. Một tên gọi khác của bệnh là hội chứng Wermer. Cùng tìm hiểu về bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 qua bài viết sau đây!

  • 24/11/2025

    Vì sao ăn kiêng mãi mà không giảm cân?

    Khi nói đến giảm cân, chúng ta thường tập trung vào chế độ ăn kiêng và tập thể dục. Tuy nhiên, có hai yếu tố sinh học mạnh mẽ thường bị bỏ qua nhưng lại là chìa khóa để đạt được và duy trì cân nặng lý tưởng: chất lượng giấc ngủ và mức độ stress.

Xem thêm