Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về chụp Xquang

Xquang là một loại xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh đã được sử dụng trong nhiều thập kỉ để hỗ trợ bác sĩ quan sát bên trong cơ thể của bạn mà không cần phải mổ.

Những điều cần biết về chụp Xquang 

Xquang được công bố vào năm 1896 với một hình ảnh bàn tay của nhà giải phẫu học Albert von Köliker. Từ khoảng 100 năm sau, công nghệ Xquang cơ bản này đã trở thành chìa khóa để xác định, chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh lí.

Ngày nay có nhiều loại Xquang khác nhau được sử dụng cho những mục đích đặc biệt. Ví dụ như Xquang tuyến vú (chụp mamo) và thụt baryt được sử dụng để xác định các vấn đề về ruột.

Khi nào Xquang được sử dụng?

Bác sĩ có thể chỉ định chụp Xquang nếu họ cần quan sát bên trong cơ thể. Ví dụ như khi muốn:

  • Quan sát khu vực bạn bị đau
  • Giám sát tiến triển của bệnh, ví dụ như bệnh loãng xương
  • Theo dõi hiệu quả của phương pháp điều trị
  • Một số bệnh lí khác cũng có thể cần chụp Xquang như
    • Viêm khớp
    • Tắc mạch
    • Ung thư xương
    • Các khối u vú
    • Bệnh phổi
    • Các vấn đề về tim
    • Gãy xương
    • Nhiễm trùng
    • Vấn đề răng miệng

Nguy cơ

Xquang có sử dụng một lượng nhỏ tia phóng xạ. Ngưỡng phơi nhiễm này được cân nhắc là an toàn cho người lớn. Tuy nhiên, nó không được đánh giá là an toàn đối với sự phát triển của thai nhi. Hãy nói với bác sĩ trước khi tiến hành xét nghiệm nếu bạn đang có thai hoặc nghĩ rằng mình có thể mang thai. Bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác không sử dụng tia phóng xạ, ví dụ như MRI.

Nếu bạn chụp Xquang vì chấn thương, ví dụ như gãy xương, bạn có thể bị đau hơn khi chụp vì kĩ thuật này yêu cầu điều chỉnh tư thế để có được hình ảnh rõ nét. Nếu bạn cảm thấy lo lắng, bạn có thể yêu cầu bác sĩ cho thuốc giảm đau trước khi chụp.

Bác sĩ sẽ tiêm thuốc cản quang trước một vài loại chụp Xquang để cải thiện chất lượng hình ảnh. Thuốc cản quang thường là iod và có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

  • Phát ban
  • Ngứa
  • Chóng mặt
  • Buồn nôn
  • Có vị kim loại trong miệng

Ở một số trường hợp rất hiếm gặp, thuốc cản quang có thể gây ra phản ứng nghiêm trọng, ví dụ như sốc phản vệ, tụt huyết áp, hoặc ngừng tim.

Chuẩn bị trước khi chụp Xquang

Xquang là một quy trình tiêu chuẩn và hầu hết không cần chuẩn bị gì.

Tùy thuộc vào khu vực cần chụp, bạn có thể cần nới lỏng quần áo, quần áo thoái mái sẽ khiến bạn dễ dàng chuyển động xung quanh. 

Bạn sẽ được hướng dẫn cởi bỏ đồ trang sức hoặc bất kì vật dụng bằng kim loại nào trên cơ thể trước khi chụp Xquang. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn cấy ghép bất kì kim loại nào ở những phẫu thuật trước bởi chúng có thể ngăn cản tia X xuyên qua cơ thể.

Nếu xét nghiệm yêu cầu sử dụng thuốc cản quang, bác sĩ có thể tiêm, thụt hoặc cho bạn uống thuốc cản quang trước khi chụp.

Nếu bạn chụp Xquang ruột, bác sĩ có thể sử dụng thuốc để thụt tháo, làm sạch ruột trước khi tiến hành chụp.

Quy trình

Chụp Xquang có thể tiến hành ở khoa chẩn đoán hình ảnh của bệnh viện, phòng khám răng hoặc các phòng khám đa khoa. Khi bạn đã được chuẩn bị sẵn sàng, kĩ thuật viên sẽ giúp bạn điều chỉnh tư thế để có được hình ảnh tốt nhất.

Kĩ thuật viên sẽ yêu cầu bạn nằm, ngồi, hoặc đứng theo một vài tư thế trong khi chụp. Một số hình ảnh có thể được chụp khi bạn đứng trước một tấm đặc biệt có chứa phim Xquang hoặc cảm biến.

Khi chụp Xquang phổi, bạn sẽ phải nín thở trong khi chụp để lấy được hình ảnh rõ nhất.

Xét nghiệm sẽ kết thúc ngay khi bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hài lòng với hình ảnh thu được.

Theo dõi

Sau khi chụp, bạn có thể mặc lại quần áo và hoạt động bình thường.

Các chuyên gia chẩn đoán hình ảnh và bác sĩ của bạn sẽ thảo luận về tình trạng bệnh. Kết quả chụp sẽ có trong ngày.

Bác sĩ sẽ xem phim và báo cáo của chuyên gia chẩn đoán hình ảnh và xác định nên làm gì tiếp theo. Có thể bạn sẽ cần làm thêm xét nghiệm máu hoặc phương pháp chẩn đoán khác để xác định bệnh và bắt đầu điều trị.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tìm hiểu về chụp cắt lớp vi tính

Bs.Thanh Thanh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 21/12/2025

    Lý do dầu ô liu có thể là 'cứu tinh' cho người táo bón

    Uống một thìa dầu ô liu giúp bôi trơn đường ruột và hoạt động như một chất nhuận tràng tự nhiên nhẹ. Dầu ô liu kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, từ đó giúp giảm táo bón và hỗ trợ tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn.

  • 21/12/2025

    Điều gì xảy ra với huyết áp khi bạn bị tăng cholesterol?

    Tăng cholesterol có thể làm tăng huyết áp vì nó góp phần hình thành mảng bám trong động mạch (xơ vữa động mạch). Huyết áp cao có thể xảy ra do tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu.

  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

Xem thêm