Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về xét nghiệm tinh dịch đồ

Xét nghiệm tinh dịch đồ thường được khuyên kiểm tra nếu các cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc mang thai (thụ thai). Mục đích của xét nghiệm nhằm kiểm tra tinh trùng và tinh dịch của nam giới có bình thường hay không. Ngoài ra, xét nghiệm tinh dịch đồ cũng được bác sĩ chỉ định sau phẫu thuật cắt ống dẫn tinh, vì đây là cách duy nhất để chắc chắn rằng, nam giới hoàn toàn không còn tinh trùng sau phẫu thuật.

Những điều cần biết về xét nghiệm tinh dịch đồ

Xét nghiệm tinh dịch đồ được tiến hành như thế nào?

Bạn sẽ được nhận một lọ đựng mẫu sạch, vô khuẩn. Sau đó, bạn sẽ lấy tinh dịch bằng cách thủ dâm, rồi hứng toàn bộ lượng tinh dịch lấy được vào lọ đã đưa, không lấy tinh dịch từ bao cao su. Trước khi lấy mẫu xét nghiệm, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn không quan hệ tình dục trong một khoảng thời gian nhất định, thường ít nhất khoảng 48 tiếng (2 ngày). Khoảng thời gian mà bạn được yêu cầu kiêng không quan hệ tình dục có thể thay đổi, tuy nhiên không quá 7 ngày kể từ lần quan hệ cuối cùng. Sau khi lấy mẫu tinh dịch, tốt nhất bạn nên mang tới phòng xét nghiệm trong vòng 1 giờ. Lọ đựng mẫu không nên để ra ngoài trời lạnh mà cần được giữ ấm, ví dụ như để trong túi áo khoác. Nhiều phòng khám cũng có  phòng riêng phù hợp để bạn có thể tiến hành lấy mẫu tinh dịch.

Kết quả xét nghiệm như thế nào là bình thường?

Mẫu tinh dịch của bạn sẽ được đo lường (Thể tích bình thường khoảng 1.5 – 4 ml) và phân tích dưới kính hiển vi để:

  • Đếm số lượng tinh trùng
  • Quan sát hình dạng tinh trùng
  • Xác định tỷ lệ tinh trùng di động

Kết quả xét nghiệm có thể phát hiện các bất thường về số lượng, chất lượng của tinh trùng, là lý do khiến các cặp đôi gặp khó khăn trong việc mang thai (vô sinh). Một số Kit có sẵn để thử nghiệm tại nhà chỉ có thể đo lường được số lượng tinh trùng mà không xác định được các chỉ số khác như: độ di động, tỷ lệ tinh trùng sống,… dẫn đến có thể bỏ sót các nguyên nhân gây vô sinh khác ở nam giới mà không phải do giảm số lượng tinh trùng.

Kết quả xét nghiệm thường nằm ở 1 trong 3 trường hợp sau:
  • Bình thường
  • Chắc chắn bất thường, có thể là:
    • Có rất ít tinh trùng (oligospermia) hoặc không có tinh trùng (azoospermia)
    • Bất thường về hình dạng và kích thước tinh trùng (teratozoospermia)
    • Có rất ít tinh trùng di động bình thường (asthenozoospermia)
    • Hoặc có thể kết hợp các nguyên nhân trên (ít gặp)
  • Có thể nằm ở “khoảng giữa”. Có nhiều tinh trùng bình thường hơn, tỷ lệ phần trăm tinh trùng di động cao hơn, có nhiều cơ hội thụ thai hơn.

Nếu kết quả xét nghiệm bất thường, bạn có thể tiến hành làm lại xét nghiệm. Bởi một số yếu tố khác nhau có thể làm thay đổi sự sản xuất tinh trùng. Nếu bạn muốn xét nghiệm lại thì cần đợi khoảng 3 tháng sau. Khoảng thời gian 3 tháng này là chu kỳ sản xuất tinh trùng mới của cơ thể.

Nếu số lượng tinh trùng hơi bất thường thì một số yếu tố sau đây cần được xem xét:

  • Mẫu tinh dịch đã lấy đúng hay chưa? bạn cần kiểm tra lại: Thời gian từ khi lấy mẫu đến khi mang tới phòng xét nghiệm đã đúng hay chưa? Nhiệt độ bảo quản khi vận chuyển có đúng không? Bảo quản mẫu trong nhiệt độ lạnh hoặc chậm chễ gửi mẫu tới phòng xét nghiệm có thể làm thay đổi số lượng tinh trùng đang hoạt động và làm sai lệch kết quả.
  • Nhiệt độ tại tinh hoàn cao. Tinh trùng được sản xuất bởi tinh hoàn, bao ngoài tinh hoàn là da bìu. Đây là cách cơ thể giữ cho tinh hoàn có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ trung bình cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc sản xuất tinh trùng. Vì vậy, những người có số lượng tinh trùng thấp nên mặc quần lót rộng rãi, quần dài, tránh tiếp xúc nước nóng trực tiếp khi tắm, xông hơi,…mục đích là để giữ cho nhiệt độ tinh hoàn hơi thấp hơn nhiệt độ cơ thể, giúp sản xuất tinh trùng được tốt hơn.
  • Hút thuốc có thể gây ảnh hưởng đến số lượng tinh trùng. Nếu bạn hút thuốc, nên ngừng việc hút thuốc để tạo điều kiện tối ưu cho quá trình sản xuất tinh trùng.
  • Uống rượu: Uống nhiều hơn 14 ly tiêu chuẩn một tuần (tương đương với 7 ly bia  hoặc 14 ly nhỏ rượu vang) có thể gây ảnh hưởng tới khả năng sinh sản
  • Béo phì: Người có chỉ số BMI ≥30 cũng có thể làm giảm khả năng sinh sản. Giảm cân sẽ giúp cải thiện chức năng sinh sản.
  • Thuốc: Hầu hết không làm ảnh hưởng tới sự sản xuất tinh trùng, tuy nhiên một số thuốc sau cần chú ý: sulfasalazine, nitrofurantoin, tetracyclines, cimetidine, colchicine, allopurinol, cannabis, cocaine và anabolic steroids. Nếu bạn có số lượng tinh trùng thấp, hãy nói với bác sĩ bất kỳ loại thuốc nào mà bạn đã và đang sử dụng

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tinh dịch đổi màu: Thế nghĩa là sao?

 

Lê Văn Công - Viện Y học ứng dụng Việt Nam ( tổng hợp từ Patien.info)
Bình luận
Tin mới
  • 13/11/2025

    Ăn trứng vào lúc nào tốt nhất để giảm cân?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu protein có thể giúp chúng ta no lâu hơn và tăng cường trao đổi chất. Vậy ăn trứng vào thời điểm nào giúp tăng hiệu quả giảm cân?

  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

  • 12/11/2025

    Nhận biết dấu hiệu sớm và cách bảo vệ trái tim khỏe mạnh

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 30% các trường hợp tử vong liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở giới trẻ do lối sống thiếu lành mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

  • 12/11/2025

    Thời điểm ăn sáng tốt nhất để giảm cân

    Ăn sáng sớm phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy thời điểm ăn sáng có tác động quan trọng đối với quá trình giảm cân không?

  • 12/11/2025

    Tại sao nách bạn lại đau?

    Buổi sáng ngủ, dậy tự nhiên thấy nách bị đau, là một dấu hiệu cảnh báo rằng có điều gì đó không ổn. Nguyên nhân cũng có thể đơn giản là do bị căng cơ, chỉ cần chườm đá và nghỉ ngơi là sẽ hết đau, cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc nặng hơn như một số bệnh ung thư.

  • 11/11/2025

    Workshop Dinh dưỡng: Ăn dặm khoa học, bé khỏe mẹ nhàn

    Làm cha mẹ, ai cũng mong con ăn ngoan, lớn khỏe. Nhưng hành trình ăn dặm của trẻ lại chưa bao giờ “dễ như hướng dẫn trên mạng”. Bé biếng ăn, mẹ lo lắng; bé tăng cân chậm, cả nhà sốt ruột. Vậy đâu là cách ăn dặm đúng – đủ – khoa học để con thật sự phát triển khỏe mạnh?

  • 11/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt nhất cho làn da sáng mịn

    7 thực phẩm tốt nhất cho làn da dưới đây là những loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng hỗ trợ sản xuất collagen và sức khỏe làn da.

  • 11/11/2025

    Các biện pháp phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục

    Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) là bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến sức khỏe toàn cầu, với hơn 1 triệu ca mắc mới mỗi ngày theo thống kê của WHO. Các bệnh như chlamydia, lậu, giang mai, và HPV không chỉ gây tổn hại sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng tâm lý và quan hệ xã hội. Do đó, phòng ngừa bệnh jlây truyền qua đường tình dục là cần thiết để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Bài viết này sẽ tập trung vào các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm duy trì một lối sống lành mạnh và an toàn.

Xem thêm