Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về xét nghiệm tinh dịch đồ

Xét nghiệm tinh dịch đồ thường được khuyên kiểm tra nếu các cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc mang thai (thụ thai). Mục đích của xét nghiệm nhằm kiểm tra tinh trùng và tinh dịch của nam giới có bình thường hay không. Ngoài ra, xét nghiệm tinh dịch đồ cũng được bác sĩ chỉ định sau phẫu thuật cắt ống dẫn tinh, vì đây là cách duy nhất để chắc chắn rằng, nam giới hoàn toàn không còn tinh trùng sau phẫu thuật.

Những điều cần biết về xét nghiệm tinh dịch đồ

Xét nghiệm tinh dịch đồ được tiến hành như thế nào?

Bạn sẽ được nhận một lọ đựng mẫu sạch, vô khuẩn. Sau đó, bạn sẽ lấy tinh dịch bằng cách thủ dâm, rồi hứng toàn bộ lượng tinh dịch lấy được vào lọ đã đưa, không lấy tinh dịch từ bao cao su. Trước khi lấy mẫu xét nghiệm, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn không quan hệ tình dục trong một khoảng thời gian nhất định, thường ít nhất khoảng 48 tiếng (2 ngày). Khoảng thời gian mà bạn được yêu cầu kiêng không quan hệ tình dục có thể thay đổi, tuy nhiên không quá 7 ngày kể từ lần quan hệ cuối cùng. Sau khi lấy mẫu tinh dịch, tốt nhất bạn nên mang tới phòng xét nghiệm trong vòng 1 giờ. Lọ đựng mẫu không nên để ra ngoài trời lạnh mà cần được giữ ấm, ví dụ như để trong túi áo khoác. Nhiều phòng khám cũng có  phòng riêng phù hợp để bạn có thể tiến hành lấy mẫu tinh dịch.

Kết quả xét nghiệm như thế nào là bình thường?

Mẫu tinh dịch của bạn sẽ được đo lường (Thể tích bình thường khoảng 1.5 – 4 ml) và phân tích dưới kính hiển vi để:

  • Đếm số lượng tinh trùng
  • Quan sát hình dạng tinh trùng
  • Xác định tỷ lệ tinh trùng di động

Kết quả xét nghiệm có thể phát hiện các bất thường về số lượng, chất lượng của tinh trùng, là lý do khiến các cặp đôi gặp khó khăn trong việc mang thai (vô sinh). Một số Kit có sẵn để thử nghiệm tại nhà chỉ có thể đo lường được số lượng tinh trùng mà không xác định được các chỉ số khác như: độ di động, tỷ lệ tinh trùng sống,… dẫn đến có thể bỏ sót các nguyên nhân gây vô sinh khác ở nam giới mà không phải do giảm số lượng tinh trùng.

Kết quả xét nghiệm thường nằm ở 1 trong 3 trường hợp sau:
  • Bình thường
  • Chắc chắn bất thường, có thể là:
    • Có rất ít tinh trùng (oligospermia) hoặc không có tinh trùng (azoospermia)
    • Bất thường về hình dạng và kích thước tinh trùng (teratozoospermia)
    • Có rất ít tinh trùng di động bình thường (asthenozoospermia)
    • Hoặc có thể kết hợp các nguyên nhân trên (ít gặp)
  • Có thể nằm ở “khoảng giữa”. Có nhiều tinh trùng bình thường hơn, tỷ lệ phần trăm tinh trùng di động cao hơn, có nhiều cơ hội thụ thai hơn.

Nếu kết quả xét nghiệm bất thường, bạn có thể tiến hành làm lại xét nghiệm. Bởi một số yếu tố khác nhau có thể làm thay đổi sự sản xuất tinh trùng. Nếu bạn muốn xét nghiệm lại thì cần đợi khoảng 3 tháng sau. Khoảng thời gian 3 tháng này là chu kỳ sản xuất tinh trùng mới của cơ thể.

Nếu số lượng tinh trùng hơi bất thường thì một số yếu tố sau đây cần được xem xét:

  • Mẫu tinh dịch đã lấy đúng hay chưa? bạn cần kiểm tra lại: Thời gian từ khi lấy mẫu đến khi mang tới phòng xét nghiệm đã đúng hay chưa? Nhiệt độ bảo quản khi vận chuyển có đúng không? Bảo quản mẫu trong nhiệt độ lạnh hoặc chậm chễ gửi mẫu tới phòng xét nghiệm có thể làm thay đổi số lượng tinh trùng đang hoạt động và làm sai lệch kết quả.
  • Nhiệt độ tại tinh hoàn cao. Tinh trùng được sản xuất bởi tinh hoàn, bao ngoài tinh hoàn là da bìu. Đây là cách cơ thể giữ cho tinh hoàn có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ trung bình cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc sản xuất tinh trùng. Vì vậy, những người có số lượng tinh trùng thấp nên mặc quần lót rộng rãi, quần dài, tránh tiếp xúc nước nóng trực tiếp khi tắm, xông hơi,…mục đích là để giữ cho nhiệt độ tinh hoàn hơi thấp hơn nhiệt độ cơ thể, giúp sản xuất tinh trùng được tốt hơn.
  • Hút thuốc có thể gây ảnh hưởng đến số lượng tinh trùng. Nếu bạn hút thuốc, nên ngừng việc hút thuốc để tạo điều kiện tối ưu cho quá trình sản xuất tinh trùng.
  • Uống rượu: Uống nhiều hơn 14 ly tiêu chuẩn một tuần (tương đương với 7 ly bia  hoặc 14 ly nhỏ rượu vang) có thể gây ảnh hưởng tới khả năng sinh sản
  • Béo phì: Người có chỉ số BMI ≥30 cũng có thể làm giảm khả năng sinh sản. Giảm cân sẽ giúp cải thiện chức năng sinh sản.
  • Thuốc: Hầu hết không làm ảnh hưởng tới sự sản xuất tinh trùng, tuy nhiên một số thuốc sau cần chú ý: sulfasalazine, nitrofurantoin, tetracyclines, cimetidine, colchicine, allopurinol, cannabis, cocaine và anabolic steroids. Nếu bạn có số lượng tinh trùng thấp, hãy nói với bác sĩ bất kỳ loại thuốc nào mà bạn đã và đang sử dụng

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tinh dịch đổi màu: Thế nghĩa là sao?

 

Lê Văn Công - Viện Y học ứng dụng Việt Nam ( tổng hợp từ Patien.info)
Bình luận
Tin mới
  • 27/11/2025

    Hội thảo khoa học" Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp"

    Hà Nội, ngày 27/11/2025 – Kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện được công bố tại Hội thảo khoa học “Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp” đã chỉ ra những thách thức lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) tại các đô thị lớn.

  • 27/11/2025

    Cách ăn low-carb giúp giảm cân bền vững

    Chế độ ăn kiêng low-carb (ít carbohydrate) đã chứng minh được hiệu quả trong việc giảm cân nhanh chóng và cải thiện nhiều chỉ số sức khỏe. Tuy nhiên, chìa khóa để thành công không phải là việc cắt giảm carb một cách mù quáng, mà là thực hiện một cách thông minh, bền vững để biến nó thành một lối sống lâu dài.

  • 27/11/2025

    Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng?

    Ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến và gây tử vong cao trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng cũng nằm trong top năm loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh có thể giảm đáng kể thông qua các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ đưa ra lời khuyên thiết thực để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và sàng lọc định kỳ, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

  • 26/11/2025

    Tầm soát loãng xương và những điều cần biết

    Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi gặp cả ở nam và nữ . Do đó, việc chuẩn đoán sớm, theo dõi và kiểm soát loãng xương là điều rất thiết, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

  • 26/11/2025

    Có nên ăn trứng khi mắc hội chứng ruột kích thích không?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe nhưng lại gây triệu chứng khó chịu cho nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích.

  • 26/11/2025

    Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua sau tuổi 50

    Tuổi 50 được xem là giai đoạn “chín muồi” của cuộc đời – nhưng cũng là thời điểm nhiều bệnh lý mạn tính bắt đầu xuất hiện. Nếu không chú ý chăm sóc, các vấn đề sức khỏe âm thầm tiến triển có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và rút ngắn tuổi thọ.

  • 25/11/2025

    Trẻ bị cúm A: nên cho chăm sóc tại nhà hay tiếp tục đến trường?

    Mùa cúm đến, câu hỏi "Liệu con tôi bị cúm A có nên đi học không?" luôn là nỗi băn khoăn của nhiều phụ huynh. Quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ hồi phục của trẻ mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe của cộng đồng trường học.

  • 25/11/2025

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là gì?

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là một bệnh lý hiếm gặp. Bệnh chủ yếu gây ra các khối u ở các tuyến sản xuất hormone hay còn được gọi là các tuyến nội tiết. Bệnh cũng có thể gây ra các khối u ở ruột non và dạ dày. Một tên gọi khác của bệnh là hội chứng Wermer. Cùng tìm hiểu về bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 qua bài viết sau đây!

Xem thêm