Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về xét nghiệm tinh dịch đồ

Xét nghiệm tinh dịch đồ thường được khuyên kiểm tra nếu các cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc mang thai (thụ thai). Mục đích của xét nghiệm nhằm kiểm tra tinh trùng và tinh dịch của nam giới có bình thường hay không. Ngoài ra, xét nghiệm tinh dịch đồ cũng được bác sĩ chỉ định sau phẫu thuật cắt ống dẫn tinh, vì đây là cách duy nhất để chắc chắn rằng, nam giới hoàn toàn không còn tinh trùng sau phẫu thuật.

Những điều cần biết về xét nghiệm tinh dịch đồ

Xét nghiệm tinh dịch đồ được tiến hành như thế nào?

Bạn sẽ được nhận một lọ đựng mẫu sạch, vô khuẩn. Sau đó, bạn sẽ lấy tinh dịch bằng cách thủ dâm, rồi hứng toàn bộ lượng tinh dịch lấy được vào lọ đã đưa, không lấy tinh dịch từ bao cao su. Trước khi lấy mẫu xét nghiệm, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn không quan hệ tình dục trong một khoảng thời gian nhất định, thường ít nhất khoảng 48 tiếng (2 ngày). Khoảng thời gian mà bạn được yêu cầu kiêng không quan hệ tình dục có thể thay đổi, tuy nhiên không quá 7 ngày kể từ lần quan hệ cuối cùng. Sau khi lấy mẫu tinh dịch, tốt nhất bạn nên mang tới phòng xét nghiệm trong vòng 1 giờ. Lọ đựng mẫu không nên để ra ngoài trời lạnh mà cần được giữ ấm, ví dụ như để trong túi áo khoác. Nhiều phòng khám cũng có  phòng riêng phù hợp để bạn có thể tiến hành lấy mẫu tinh dịch.

Kết quả xét nghiệm như thế nào là bình thường?

Mẫu tinh dịch của bạn sẽ được đo lường (Thể tích bình thường khoảng 1.5 – 4 ml) và phân tích dưới kính hiển vi để:

  • Đếm số lượng tinh trùng
  • Quan sát hình dạng tinh trùng
  • Xác định tỷ lệ tinh trùng di động

Kết quả xét nghiệm có thể phát hiện các bất thường về số lượng, chất lượng của tinh trùng, là lý do khiến các cặp đôi gặp khó khăn trong việc mang thai (vô sinh). Một số Kit có sẵn để thử nghiệm tại nhà chỉ có thể đo lường được số lượng tinh trùng mà không xác định được các chỉ số khác như: độ di động, tỷ lệ tinh trùng sống,… dẫn đến có thể bỏ sót các nguyên nhân gây vô sinh khác ở nam giới mà không phải do giảm số lượng tinh trùng.

Kết quả xét nghiệm thường nằm ở 1 trong 3 trường hợp sau:
  • Bình thường
  • Chắc chắn bất thường, có thể là:
    • Có rất ít tinh trùng (oligospermia) hoặc không có tinh trùng (azoospermia)
    • Bất thường về hình dạng và kích thước tinh trùng (teratozoospermia)
    • Có rất ít tinh trùng di động bình thường (asthenozoospermia)
    • Hoặc có thể kết hợp các nguyên nhân trên (ít gặp)
  • Có thể nằm ở “khoảng giữa”. Có nhiều tinh trùng bình thường hơn, tỷ lệ phần trăm tinh trùng di động cao hơn, có nhiều cơ hội thụ thai hơn.

Nếu kết quả xét nghiệm bất thường, bạn có thể tiến hành làm lại xét nghiệm. Bởi một số yếu tố khác nhau có thể làm thay đổi sự sản xuất tinh trùng. Nếu bạn muốn xét nghiệm lại thì cần đợi khoảng 3 tháng sau. Khoảng thời gian 3 tháng này là chu kỳ sản xuất tinh trùng mới của cơ thể.

Nếu số lượng tinh trùng hơi bất thường thì một số yếu tố sau đây cần được xem xét:

  • Mẫu tinh dịch đã lấy đúng hay chưa? bạn cần kiểm tra lại: Thời gian từ khi lấy mẫu đến khi mang tới phòng xét nghiệm đã đúng hay chưa? Nhiệt độ bảo quản khi vận chuyển có đúng không? Bảo quản mẫu trong nhiệt độ lạnh hoặc chậm chễ gửi mẫu tới phòng xét nghiệm có thể làm thay đổi số lượng tinh trùng đang hoạt động và làm sai lệch kết quả.
  • Nhiệt độ tại tinh hoàn cao. Tinh trùng được sản xuất bởi tinh hoàn, bao ngoài tinh hoàn là da bìu. Đây là cách cơ thể giữ cho tinh hoàn có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ trung bình cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc sản xuất tinh trùng. Vì vậy, những người có số lượng tinh trùng thấp nên mặc quần lót rộng rãi, quần dài, tránh tiếp xúc nước nóng trực tiếp khi tắm, xông hơi,…mục đích là để giữ cho nhiệt độ tinh hoàn hơi thấp hơn nhiệt độ cơ thể, giúp sản xuất tinh trùng được tốt hơn.
  • Hút thuốc có thể gây ảnh hưởng đến số lượng tinh trùng. Nếu bạn hút thuốc, nên ngừng việc hút thuốc để tạo điều kiện tối ưu cho quá trình sản xuất tinh trùng.
  • Uống rượu: Uống nhiều hơn 14 ly tiêu chuẩn một tuần (tương đương với 7 ly bia  hoặc 14 ly nhỏ rượu vang) có thể gây ảnh hưởng tới khả năng sinh sản
  • Béo phì: Người có chỉ số BMI ≥30 cũng có thể làm giảm khả năng sinh sản. Giảm cân sẽ giúp cải thiện chức năng sinh sản.
  • Thuốc: Hầu hết không làm ảnh hưởng tới sự sản xuất tinh trùng, tuy nhiên một số thuốc sau cần chú ý: sulfasalazine, nitrofurantoin, tetracyclines, cimetidine, colchicine, allopurinol, cannabis, cocaine và anabolic steroids. Nếu bạn có số lượng tinh trùng thấp, hãy nói với bác sĩ bất kỳ loại thuốc nào mà bạn đã và đang sử dụng

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tinh dịch đổi màu: Thế nghĩa là sao?

 

Lê Văn Công - Viện Y học ứng dụng Việt Nam ( tổng hợp từ Patien.info)
Bình luận
Tin mới
  • 04/12/2025

    Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

    Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!

  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

  • 04/12/2025

    Sự thật về tóc bạc

    Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.

  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

Xem thêm