Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự khác nhau giữa bất lực và vô sinh

Bất lực và vô sinh đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tình dục và khả năng có con ở nam giới nhưng theo những cách khác nhau.

Sự khác nhau giữa bất lực và vô sinh

Bất lực, còn được biết đến là rối loạn cương dương, có nghĩa là bạn gặp khó khăn trong việc đạt được hoặc duy trì sự cương cứng. Nó có thể khiến bạn bị rắc rối hoặc không thể quan hệ tình dục. Vô sinh bao gồm nhưng vẫn đề về khả năng sản xuất hoặc giải phóng tinh trùng.

Dưới đây là góc nhìn về hai rối loạn này, nguyên nhân gây ra chúng và cách thức điều trị.

Bất lực

Khoảng 30 triệu đàn ông ở Mỹ đang phải đấu tranh với chứng rối loạn cương dương. Vấn đề này trở lên phổ biến hơn khi bạn có tuổi. Theo Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ, ước tính 17% nam giới trong độ tuổi 60 gặp khó khăn để đạt được hoặc duy trì sự cương cứng. Ở độ tuổi 75, gần một nửa số đàn ông sẽ bị rối loạn xuất tinh.

Ở nam giới, để đạt được sự cương cứng hoàn toàn, một số cơ quan khác như thần kinh, cơ, mạch máu, và não cần phối hợp hoạt động. Họ có thể gặp khó khăn để đạt được sự cương cứng nếu bất kì yếu tố nào kể trên bị tổn thương.

Một số nguyên nhân chính gây rối loạn cương dương bao gồm:

  • Bệnh tim mạch
  • Trầm cảm hoặc các rối loạn tâm thần khác
  • Căng thẳng (bao gồm cả lo âu)
  • Tiểu đường
  • Bệnh Parkinson hoặc đa xơ cứng
  • Huyết áp cao hoặc cholesterol cao
  • Một số thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng histamin, thuốc hạ áp
  • Tổn thương thần kinh
  • Bệnh Peyronie (hình thành mô sẹo ở tinh hoàn)
  • Béo phì
  • Hút thuốc lá
  • Nghiện rượu hoặc ma túy

Rối loạn cương dương cũng có thể xuất hiện sau phẫu thuật hoặc xạ trị để điều trị ung thư tiền liệt tuyến hoặc điều trị phì đại tiến liệt tuyến. Nó cũng có thể do những vấn đề tình cảm như:

  • Căng thẳng
  • Phạm tội
  • Lo lắng
  • Lòng tự trọng thấp

Vô sinh

Nếu bạn đã cố gắng có con trong vòng ít nhất một năm mà không có kết quả, bạn có thể bị vô sinh. Vấn đề này có thể do bạn hoặc bạn tình của bạn và thậm chí là cả hai. Trong đó 1/3 các trường hợp là do nam giới.

Vô sinh nam có thể do các vấn đề về sản xuất và giải phóng tinh trùng. Một số nguyên nhân gây vô sinh như:

  • Điều trị ung thư như hóa trị và xạ trị
  • Bệnh lý, ví dụ như tiểu đường hoặc bệnh xơ nang
  • Giãn tĩnh mạch tinh
  • Tiếp xúc với chất diệt tinh trùng hoặc các chất độc khác
  • Nghiện rượu
  • Sử dụng một số thuốc, ví dụ như steroid
  • Các rối loạn về gen
  • Chấn thương hoặc phẫu thuật tinh hoàn hoặc các cơ quan khác thuộc hệ thống sinh sản
  • Quai bị hoặc các nhiễm trùng khác gây sưng tinh hoàn
  • Các bệnh lây qua đường tình dục, ví dụ như lậu hoặc Chlamydia
  • Xuất tinh ngược dòng (khi tinh trùng dịch chảy vào bàng quang thay vì đi ra dương vật)
  • Tinh hoàn ẩn
  • Thắt ống dẫn tinh

Nguyên nhân gây vô sinh có thể không rõ ràng. Đó là do những nam giới bị vô sinh thường có các triệu chứng khác, ví dụ như vấn đề về chức năng tình dục, giảm ham muốn, sưng vùng bìu và rối loạn xuất tinh.

Điều trị bất lực

Nếu bạn gặp khó khăn để đạt được sự cương cứng, hãy đến gặp bác sĩ nam khoa hoặc một chuyên gia tiết niệu. Mặc dù trao đổi về vấn đề bất lực có thể hơi tế nhị nhưng điều quan trọng là cần phải điều trị. Nếu để vấn đề này kéo dài và không điều trị có thể đặt mối quan hệ của bạn vào căng thẳng, hoặc khiến bạn bị vô sinh.

Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và sau đó làm một số xét nghiệm (ví dụ như xét nghiệm hóc môn bao gồm cả testosteron) để tìm các bệnh như bệnh tiểu đường, tim mạch hoặc các rối loạn hóc-môn có thể gây ra rối loạn cương dương. Dựa vào kết quả thăm khám và xét nghiệm, bạn sẽ có một kế hoạch điều trị.

Đôi khi, một vài thay đổi về lối sống là tất cả những gì bạn cần:

  • Tập luyện
  • Giảm cân
  • Bỏ thuốc lá
  • Hạn chế uống rượu

Nếu những phương pháp này không hiệu quả, bác sĩ có thể kê cho bạn thuốc làm tăng tưới máu đến dương vật, tạo ra sự cương cứng:

  • sildenafil (Viagra)
  • tadalafil (Cialis)
  • vardenafil (Levitra, Staxyn)

Tất cả những thuốc này đều có rủi ro, đặc biệt là nếu bạn đang uống thuốc nitrat điều trị bệnh tim hoặc bạn có bệnh gan, thận. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ để có giải pháp tốt nhất cho bạn.

Một thuốc khác được sử dụng để điều trị rối loạn cương dương là alprostadil (Caverject Impulse, Edex, Muse). Thuốc này có thể tự tiêm hoặc được gắn vào như một loại thuốc đặt ở dương vật. Quá trình điều trị này có thể khiến cương dương kéo dài khoảng 1 giờ. Nếu thuốc không phù hợp với bạn, bơm hoặc cấy ghép dương vật có thể hữu ích cho bạn.

Khi nguyên nhân của vấn đề là do tâm lý, bạn nên đến gặp chuyên gia tư vấn để giải quyết những khó khăn mà bạn gặp phải. Bạn tình của bạn có thể cùng tham gia vào liệu pháp này.

Vô sinh

Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu đã cố gắng thụ thai trong ít nhất 1 năm mà không có kết quả. Một số xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán vô sinh nam như:

  • Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ hóc-môn
  • Xét nghiệm sàng lọc bệnh về gen
  • Xét nghiệm tinh dịch đồ (phân tích số lượng và độ di động của tinh trùng)
  • Siêu âm hoặc sinh thiết tinh hoàn
  • Giải pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân:
  • Liệu pháp hóc-môn thay thế
  • Phẫu thuật để sửa chữa những vấn đề về giải phẫu ở tinh hoàn
  • Điều trị triệt để các nhiễm trùng hoặc bệnh lý gây vô sinh

Thụ tinh trong ống nghiệm hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung là những thủ thuật được sử dụng giúp cho sự thụ tinh xảy ra.

Cả bất lực và vô sinh đều là những vấn đề khó trao đổi, ngay cả với bác sĩ. Nhưng bạn hãy cố gắng cởi mở để bác sĩ có thể biết và giúp bạn có những điều trị chính xác và cải thiện đời sống tình dục.

Bs. Thanh Thanh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 17/12/2025

    Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?

    Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.

  • 17/12/2025

    Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?

    Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.

  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

  • 16/12/2025

    7 mẹo để kiểm soát tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày

    Buồn ngủ quá mức vào ban ngày có thể khiến việc duy trì hoạt động bình thường trong ngày trở nên khó khăn. Các thay đổi trong lối sống và việc thực hành vệ sinh giấc ngủ hợp lý có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mệt mỏi vào ban ngày.

  • 15/12/2025

    Thức ăn dặm tiện lợi, cứu tinh hay cạm bẫy?

    Bánh ăn dặm có thực sự là lựa chọn tốt cho con, hay chỉ là "cạm bẫy" dinh dưỡng được đóng gói khéo léo?

  • 15/12/2025

    Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!

    Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.

  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

Xem thêm