Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự khác nhau giữa bất lực và vô sinh

Bất lực và vô sinh đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tình dục và khả năng có con ở nam giới nhưng theo những cách khác nhau.

Sự khác nhau giữa bất lực và vô sinh

Bất lực, còn được biết đến là rối loạn cương dương, có nghĩa là bạn gặp khó khăn trong việc đạt được hoặc duy trì sự cương cứng. Nó có thể khiến bạn bị rắc rối hoặc không thể quan hệ tình dục. Vô sinh bao gồm nhưng vẫn đề về khả năng sản xuất hoặc giải phóng tinh trùng.

Dưới đây là góc nhìn về hai rối loạn này, nguyên nhân gây ra chúng và cách thức điều trị.

Bất lực

Khoảng 30 triệu đàn ông ở Mỹ đang phải đấu tranh với chứng rối loạn cương dương. Vấn đề này trở lên phổ biến hơn khi bạn có tuổi. Theo Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ, ước tính 17% nam giới trong độ tuổi 60 gặp khó khăn để đạt được hoặc duy trì sự cương cứng. Ở độ tuổi 75, gần một nửa số đàn ông sẽ bị rối loạn xuất tinh.

Ở nam giới, để đạt được sự cương cứng hoàn toàn, một số cơ quan khác như thần kinh, cơ, mạch máu, và não cần phối hợp hoạt động. Họ có thể gặp khó khăn để đạt được sự cương cứng nếu bất kì yếu tố nào kể trên bị tổn thương.

Một số nguyên nhân chính gây rối loạn cương dương bao gồm:

  • Bệnh tim mạch
  • Trầm cảm hoặc các rối loạn tâm thần khác
  • Căng thẳng (bao gồm cả lo âu)
  • Tiểu đường
  • Bệnh Parkinson hoặc đa xơ cứng
  • Huyết áp cao hoặc cholesterol cao
  • Một số thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng histamin, thuốc hạ áp
  • Tổn thương thần kinh
  • Bệnh Peyronie (hình thành mô sẹo ở tinh hoàn)
  • Béo phì
  • Hút thuốc lá
  • Nghiện rượu hoặc ma túy

Rối loạn cương dương cũng có thể xuất hiện sau phẫu thuật hoặc xạ trị để điều trị ung thư tiền liệt tuyến hoặc điều trị phì đại tiến liệt tuyến. Nó cũng có thể do những vấn đề tình cảm như:

  • Căng thẳng
  • Phạm tội
  • Lo lắng
  • Lòng tự trọng thấp

Vô sinh

Nếu bạn đã cố gắng có con trong vòng ít nhất một năm mà không có kết quả, bạn có thể bị vô sinh. Vấn đề này có thể do bạn hoặc bạn tình của bạn và thậm chí là cả hai. Trong đó 1/3 các trường hợp là do nam giới.

Vô sinh nam có thể do các vấn đề về sản xuất và giải phóng tinh trùng. Một số nguyên nhân gây vô sinh như:

  • Điều trị ung thư như hóa trị và xạ trị
  • Bệnh lý, ví dụ như tiểu đường hoặc bệnh xơ nang
  • Giãn tĩnh mạch tinh
  • Tiếp xúc với chất diệt tinh trùng hoặc các chất độc khác
  • Nghiện rượu
  • Sử dụng một số thuốc, ví dụ như steroid
  • Các rối loạn về gen
  • Chấn thương hoặc phẫu thuật tinh hoàn hoặc các cơ quan khác thuộc hệ thống sinh sản
  • Quai bị hoặc các nhiễm trùng khác gây sưng tinh hoàn
  • Các bệnh lây qua đường tình dục, ví dụ như lậu hoặc Chlamydia
  • Xuất tinh ngược dòng (khi tinh trùng dịch chảy vào bàng quang thay vì đi ra dương vật)
  • Tinh hoàn ẩn
  • Thắt ống dẫn tinh

Nguyên nhân gây vô sinh có thể không rõ ràng. Đó là do những nam giới bị vô sinh thường có các triệu chứng khác, ví dụ như vấn đề về chức năng tình dục, giảm ham muốn, sưng vùng bìu và rối loạn xuất tinh.

Điều trị bất lực

Nếu bạn gặp khó khăn để đạt được sự cương cứng, hãy đến gặp bác sĩ nam khoa hoặc một chuyên gia tiết niệu. Mặc dù trao đổi về vấn đề bất lực có thể hơi tế nhị nhưng điều quan trọng là cần phải điều trị. Nếu để vấn đề này kéo dài và không điều trị có thể đặt mối quan hệ của bạn vào căng thẳng, hoặc khiến bạn bị vô sinh.

Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và sau đó làm một số xét nghiệm (ví dụ như xét nghiệm hóc môn bao gồm cả testosteron) để tìm các bệnh như bệnh tiểu đường, tim mạch hoặc các rối loạn hóc-môn có thể gây ra rối loạn cương dương. Dựa vào kết quả thăm khám và xét nghiệm, bạn sẽ có một kế hoạch điều trị.

Đôi khi, một vài thay đổi về lối sống là tất cả những gì bạn cần:

  • Tập luyện
  • Giảm cân
  • Bỏ thuốc lá
  • Hạn chế uống rượu

Nếu những phương pháp này không hiệu quả, bác sĩ có thể kê cho bạn thuốc làm tăng tưới máu đến dương vật, tạo ra sự cương cứng:

  • sildenafil (Viagra)
  • tadalafil (Cialis)
  • vardenafil (Levitra, Staxyn)

Tất cả những thuốc này đều có rủi ro, đặc biệt là nếu bạn đang uống thuốc nitrat điều trị bệnh tim hoặc bạn có bệnh gan, thận. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ để có giải pháp tốt nhất cho bạn.

Một thuốc khác được sử dụng để điều trị rối loạn cương dương là alprostadil (Caverject Impulse, Edex, Muse). Thuốc này có thể tự tiêm hoặc được gắn vào như một loại thuốc đặt ở dương vật. Quá trình điều trị này có thể khiến cương dương kéo dài khoảng 1 giờ. Nếu thuốc không phù hợp với bạn, bơm hoặc cấy ghép dương vật có thể hữu ích cho bạn.

Khi nguyên nhân của vấn đề là do tâm lý, bạn nên đến gặp chuyên gia tư vấn để giải quyết những khó khăn mà bạn gặp phải. Bạn tình của bạn có thể cùng tham gia vào liệu pháp này.

Vô sinh

Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu đã cố gắng thụ thai trong ít nhất 1 năm mà không có kết quả. Một số xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán vô sinh nam như:

  • Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ hóc-môn
  • Xét nghiệm sàng lọc bệnh về gen
  • Xét nghiệm tinh dịch đồ (phân tích số lượng và độ di động của tinh trùng)
  • Siêu âm hoặc sinh thiết tinh hoàn
  • Giải pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân:
  • Liệu pháp hóc-môn thay thế
  • Phẫu thuật để sửa chữa những vấn đề về giải phẫu ở tinh hoàn
  • Điều trị triệt để các nhiễm trùng hoặc bệnh lý gây vô sinh

Thụ tinh trong ống nghiệm hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung là những thủ thuật được sử dụng giúp cho sự thụ tinh xảy ra.

Cả bất lực và vô sinh đều là những vấn đề khó trao đổi, ngay cả với bác sĩ. Nhưng bạn hãy cố gắng cởi mở để bác sĩ có thể biết và giúp bạn có những điều trị chính xác và cải thiện đời sống tình dục.

Bs. Thanh Thanh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 14/06/2025

    Uống quá nhiều nước có hại không?

    Tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta đều cần nước để hoạt động tốt. Mất nước gây ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều nước dẫn đến dư thừa nước cũng gây hậu quả nghiêm trọng.

  • 14/06/2025

    Hiến máu cứu người: Hành động ý nghĩa và nhân văn

    Máu là nguồn sống quý giá, là món quà vô giá mà con người có thể trao tặng lẫn nhau để duy trì sự sống. Trong những tình huống khẩn cấp như tai nạn, phẫu thuật hay điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, việc tiếp cận nguồn máu an toàn là yếu tố quyết định giữa sự sống và cái chết.

  • 13/06/2025

    6 cách ăn cam giúp giảm cân nên thử

    Nhiều người thích ăn cam nhưng e ngại lượng đường trong cam ảnh hưởng đến quá trình giảm cân. Tìm hiểu cách ăn cam giúp no lâu và kiểm soát đường huyết hiệu quả.

  • 13/06/2025

    Những điều cần biết về nhóm máu và truyền máu: Kiến thức quan trọng cho sức khỏe cộng đồng

    Máu là nguồn sống quý giá, đóng vai trò không thể thay thế trong việc duy trì sự sống và điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Từ những phát hiện mang tính cách mạng của Karl Landsteiner vào đầu thế kỷ 20 về nhóm máu cho đến các tiến bộ y học hiện đại trong lĩnh vực truyền máu, con người đã không ngừng khám phá và hoàn thiện kiến thức về lĩnh vực này.

  • 12/06/2025

    Phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ em trong mùa hè

    Mùa hè là thời điểm các em nhỏ được nghỉ ngơi, vui chơi sau một năm học tập căng thẳng. Đây cũng là dịp để các gia đình tổ chức những chuyến đi chơi, hoạt động ngoại khóa, hay đơn giản là để trẻ tự do khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên, cùng với niềm vui ấy là nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh về tai nạn trẻ em mùa hè, một vấn đề có xu hướng gia tăng đáng kể trong giai đoạn này.

  • 12/06/2025

    Uống nước có giúp giảm cân không?

    Khi muốn giảm cân, mọi người thường tập trung vào tập luyện và ăn ít thực phẩm giàu calo, tăng lượng rau. Tuy nhiên, việc uống đủ nước cũng có thể giúp bạn giảm cân...

  • 12/06/2025

    Mẹo để giảm ho vào ban đêm

    Điều gì có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu hơn việc bị ho xảy ra vào ban đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn?

  • 11/06/2025

    Sữa tươi dùng thế nào cho đúng

    Nhiều người băn khoăn không biết nên lựa chọn sữa tươi, sữa công thức hay sữa chua để sử dụng và tốt cho sức khỏe. Thực tế, sữa tốt là sữa phù hợp với từng đối tượng sử dụng, được đánh giá dựa trên các tiêu chí sau: phù hợp với lứa tuổi, hệ tiêu hóa, tình trạng dinh dưỡng và chất lượng sữa.

Xem thêm