Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nên ăn gì khi tiêu chảy?

Tiêu chảy là một tình trạng bệnh lý thường gặp của hệ tiêu hóa, và dù có nguyên nhân là do dị ứng, ngộ độc thực phẩm hay tình trạng mạn tính như hội chứng ruột kích thích… đi chăng nữa thì chế độ ăn uống vẫn luôn có một mối quan hệ mật thiết và ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng này. Bài viết dưới đây sẽ đề cập đến những loại thực phẩm nào nên ăn và không nên ăn khi bị tiêu chảy.

Thực phẩm nên ăn khi bị tiêu chảy

Khi bị tiêu chảy, phân biệt thực phẩm nên ăn và thực phẩm nên tránh là điều cực kỳ quan trọng để giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Một số các chuyên gia sẽ khuyến nghị theo quy tắc BRAT. BRAT là viết tắt của chuối (Banana), gạo (Rice), táo (Apple), bánh mì nướng (Toast). Những thực phẩm này trông tương đối nhạt nhẽo, nhưng nhạt nhẽo như vậy sẽ không gây thêm áp lực cho hệ tiêu hóa vốn đang căng thẳng khi tiêu chảy. Bên cạnh đó, các thực phẩm này cũng mang đặc tính liên kết, tức là chúng giúp làm dày phân, giảm tình trạng đi ngoài phân lỏng.

Ngoài ra, một số loại thực phẩm khác cũng có thể ăn trong thời gian bị tiêu chảy như các loại ngũ cốc nấu chín, nước sốt táo hay nước ép táo…

 

Uống nhiều nước

Một nguyên tắc bất di bất dịch trong thời gian tiêu chảy là cần phải uống nhiều nước để giữ cơ thể đủ nước và bù lại lượng chất lỏng mất đi. Tất nhiên, hoàn toàn có thể uống các loại nước khác nhau chứ không nhất thiết là nước lọc hay nước tinh khiết. Các loại nước có thể uống bao gồm:

  • Oresol
  • Nước dùng nhưng đã loại bỏ dầu mỡ, như nước dùng gà hoặc nước dùng bò
  • Nước tăng cường điện giải/hoặc nước dừa/hoặc nước bổ sung vitamin hoặc bù chất điện giải (cố gắng tránh những loại có nhiều đường)
  • Trà nhẹ (không chứa caffein)

Thực phẩm nên tránh khi bị tiêu chảy

Khi đang bị tiêu chảy hoặc đang hồi phục sau bệnh tiêu chảy, sẽ có một lượng lớn các loại thực phẩm nên tránh. Những thực phẩm này có thể gây kích thích hệ tiêu hóa và làm trầm trọng thêm/hoặc kéo dài thêm thời gian bị tiêu chảy. Mốt số thực phẩm nên tránh khi bị tiêu chảy bao gồm:

  • Sữa và các sản phẩm từ sữa (bao gồm cả đồ uống giàu protein làm từ sữa)
  • Đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ
  • Thức ăn cay
  • Thực phẩm chế biến sẵn, đặc biệt là những thực phẩm có nhiều chất phụ gia thực phẩm
  • Thịt lợn và thịt bê
  • Cá mòi
  • Rau sống
  • Hành tây
  • Ngô
  • Các loại trái cây họ cam, quýt
  • Các loại trái cây khác như dứa, anh đào, quả mọng có hạt, quả sung, nho
  • Rượu, bia, chất kích thích
  • Cà phê, soda và đồ uống có ga
  • Chất làm ngọt nhân tạo, bao gồm cả sorbitol

Điều trị và các biện pháp khắc phục

Thông thường, các trường hợp tiêu chảy chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và đa phần sẽ đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị tại nhà (chế độ ăn uống thích ứng, uống nhiều nước và dùng thuốc). Các phương pháp điều trị bằng thuốc có thể bao gồm các thuốc chống tiêu chảy có thể giúp ngăn chặn hoặc làm chậm tiêu chảy.

Trong một số trường hợp tiêu chảy có nguyên nhân do ký sinh trùng hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn, cần phải được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Uống probiotics càng sớm càng tốt sau khi dùng thuốc kháng sinh cũng có thể giúp ngăn ngừa các phản ứng có hại với thuốc kháng sinh bằng cách duy trì lượng vi khuẩn có lợi cân bằng trở lại cho hệ tiêu hóa, đồng thời có thể giúp ngăn ngừa các trường hợp tiêu chảy trong tương lai.

Trường hợp tiêu chảy nghiêm trọng cần phải nhập viện để truyền dịch thông qua đường tĩnh mạch.

Lưu ý khi điều trị tiêu chảy tại nhà

Mặc dù đa phần các trường hợp tiêu chảy có thể được điều trị tại nhà, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hơn, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế. Thông báo ngay cho các cơ sở y tế nếu tình trạng tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày mà không có dấu hiệu cải thiện/hoặc nếu bị mất nước nặng hơn. Nếu bị mất nước hoặc có các triệu chứng khác kèm theo, hãy đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Các triệu chứng khác cần theo dõi chặt chẽ bao gồm:

  • Đi ngoài phân đen hoặc có máu
  • Đau bụng dữ dội
  • Sốt từ 39 ° C trở lên.

Nếu trẻ nhỏ bị tiêu chảy, hãy thông báo ngay cho cơ sở y tế hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức khi:

  • Các triệu chứng không cải thiện sau 24 giờ
  • Trẻ không tiểu tiện trong 3 giờ trở lên (có thể là tã không ướt)
  • Sốt từ 39°C trở lên
  • Khô miệng/hoặc lưỡi
  • Quấy khóc nhiều nhưng không ra nước mắt
  • Da khô, dấu hiệu mất nước trên da
  • Mắt, má trũng
  • Đi ngoài ra phân đen hoặc có máu

Tóm lại

Có nhiều thực phẩm có thể hỗ trợ tốt cho cơ thể trong thời gian tiêu chảy, nhưng cũng có những thực phẩm lại trái ngược – gây trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Khi bị tiêu chảy, hãy nghỉ ngơi nhiều, uống nhiều nước và ăn các loại thức ăn hợp lý. Hãy tham khảo ý kiến từ các chuyên gia y tế cũng như tuân thủ chế độ điều trị phù hợp để giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.

Tham khảo thêm thông tin tại: Lựa chọn probiotic cho bệnh tiêu chảy

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 11/12/2025

    5 loại rau củ có hàm lượng protein cao bất ngờ, vượt cả trứng

    Ít ai ngờ rằng, nguồn protein không chỉ đến từ thịt hay trứng. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, một số loại rau củ có khả năng 'vượt mặt' trứng về hàm lượng protein trên mỗi khẩu phần ăn.

  • 11/12/2025

    3 cách đơn giản để loại bỏ chứng ợ nóng

    Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực hoặc cổ họng, thường kèm theo vị chua, và là triệu chứng của trào ngược axit. Một số biện pháp tự nhiên tại nhà và thuốc không kê đơn có thể giúp giảm ợ nóng, và một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm tình trạng ợ nóng.

  • 10/12/2025

    Điều gì xảy ra khi ăn chuối lúc bụng đói?

    Nếu đang thắc mắc ăn chuối khi bụng đói có lợi ích gì cho cơ thể, hãy tìm hiểu 5 lợi ích bất ngờ khi ăn chuối lúc bụng đói.

  • 10/12/2025

    Tập thể dục như một liệu pháp điều trị ung thư phổi

    Nghiên cứu cho thấy các chương trình tập thể dục cho bệnh nhân ung thư phổi không chỉ an toàn mà còn mang lại nhiều lợi ích, bao gồm cải thiện chất lượng cuộc sống, ít biến chứng sau phẫu thuật, thời gian nằm viện ngắn hơn, ít triệu chứng bệnh và tác dụng phụ của điều trị hơn, và có thể có cơ hội sống lâu hơn.

  • 09/12/2025

    Tại sao uống nước đậu đen rang lại tốt hơn nước đậu đen chưa rang?

    Nước đậu đen được ưa chuộng ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản (với tên gọi Kuromamecha) và Việt Nam nhờ khả năng hỗ trợ giảm cân, thanh nhiệt và cung cấp chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nên dùng đậu rang hay đậu thô để tối ưu hiệu quả sức khỏe?

  • 09/12/2025

    10 rủi ro có thể xảy ra với người ăn kiêng quá ít calo

    Ăn kiêng cắt giảm calo giúp giảm cân nhưng ăn quá ít calo có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Vậy điều gì xảy ra khi bạn ăn kiêng quá ít calo?

  • 09/12/2025

    Những điều cần biết về sức khỏe răng miệng khi chuyển mùa

    Mùa đông đến tiềm ẩn nhiều thách thức đối với sức khỏe răng miệng. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm giảm và thói quen sinh hoạt thay đổi có thể ảnh hưởng đến răng và nướu, gây ra các vấn đề như ê buốt răng, tăng nhạy cảm răng miệng. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp duy trì nụ cười tự tin mà còn ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các vấn đề răng miệng thường gặp trong mùa đông và cách bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

Xem thêm