Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nên ăn gì khi tiêu chảy?

Tiêu chảy là một tình trạng bệnh lý thường gặp của hệ tiêu hóa, và dù có nguyên nhân là do dị ứng, ngộ độc thực phẩm hay tình trạng mạn tính như hội chứng ruột kích thích… đi chăng nữa thì chế độ ăn uống vẫn luôn có một mối quan hệ mật thiết và ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng này. Bài viết dưới đây sẽ đề cập đến những loại thực phẩm nào nên ăn và không nên ăn khi bị tiêu chảy.

Thực phẩm nên ăn khi bị tiêu chảy

Khi bị tiêu chảy, phân biệt thực phẩm nên ăn và thực phẩm nên tránh là điều cực kỳ quan trọng để giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Một số các chuyên gia sẽ khuyến nghị theo quy tắc BRAT. BRAT là viết tắt của chuối (Banana), gạo (Rice), táo (Apple), bánh mì nướng (Toast). Những thực phẩm này trông tương đối nhạt nhẽo, nhưng nhạt nhẽo như vậy sẽ không gây thêm áp lực cho hệ tiêu hóa vốn đang căng thẳng khi tiêu chảy. Bên cạnh đó, các thực phẩm này cũng mang đặc tính liên kết, tức là chúng giúp làm dày phân, giảm tình trạng đi ngoài phân lỏng.

Ngoài ra, một số loại thực phẩm khác cũng có thể ăn trong thời gian bị tiêu chảy như các loại ngũ cốc nấu chín, nước sốt táo hay nước ép táo…

 

Uống nhiều nước

Một nguyên tắc bất di bất dịch trong thời gian tiêu chảy là cần phải uống nhiều nước để giữ cơ thể đủ nước và bù lại lượng chất lỏng mất đi. Tất nhiên, hoàn toàn có thể uống các loại nước khác nhau chứ không nhất thiết là nước lọc hay nước tinh khiết. Các loại nước có thể uống bao gồm:

  • Oresol
  • Nước dùng nhưng đã loại bỏ dầu mỡ, như nước dùng gà hoặc nước dùng bò
  • Nước tăng cường điện giải/hoặc nước dừa/hoặc nước bổ sung vitamin hoặc bù chất điện giải (cố gắng tránh những loại có nhiều đường)
  • Trà nhẹ (không chứa caffein)

Thực phẩm nên tránh khi bị tiêu chảy

Khi đang bị tiêu chảy hoặc đang hồi phục sau bệnh tiêu chảy, sẽ có một lượng lớn các loại thực phẩm nên tránh. Những thực phẩm này có thể gây kích thích hệ tiêu hóa và làm trầm trọng thêm/hoặc kéo dài thêm thời gian bị tiêu chảy. Mốt số thực phẩm nên tránh khi bị tiêu chảy bao gồm:

  • Sữa và các sản phẩm từ sữa (bao gồm cả đồ uống giàu protein làm từ sữa)
  • Đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ
  • Thức ăn cay
  • Thực phẩm chế biến sẵn, đặc biệt là những thực phẩm có nhiều chất phụ gia thực phẩm
  • Thịt lợn và thịt bê
  • Cá mòi
  • Rau sống
  • Hành tây
  • Ngô
  • Các loại trái cây họ cam, quýt
  • Các loại trái cây khác như dứa, anh đào, quả mọng có hạt, quả sung, nho
  • Rượu, bia, chất kích thích
  • Cà phê, soda và đồ uống có ga
  • Chất làm ngọt nhân tạo, bao gồm cả sorbitol

Điều trị và các biện pháp khắc phục

Thông thường, các trường hợp tiêu chảy chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và đa phần sẽ đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị tại nhà (chế độ ăn uống thích ứng, uống nhiều nước và dùng thuốc). Các phương pháp điều trị bằng thuốc có thể bao gồm các thuốc chống tiêu chảy có thể giúp ngăn chặn hoặc làm chậm tiêu chảy.

Trong một số trường hợp tiêu chảy có nguyên nhân do ký sinh trùng hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn, cần phải được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Uống probiotics càng sớm càng tốt sau khi dùng thuốc kháng sinh cũng có thể giúp ngăn ngừa các phản ứng có hại với thuốc kháng sinh bằng cách duy trì lượng vi khuẩn có lợi cân bằng trở lại cho hệ tiêu hóa, đồng thời có thể giúp ngăn ngừa các trường hợp tiêu chảy trong tương lai.

Trường hợp tiêu chảy nghiêm trọng cần phải nhập viện để truyền dịch thông qua đường tĩnh mạch.

Lưu ý khi điều trị tiêu chảy tại nhà

Mặc dù đa phần các trường hợp tiêu chảy có thể được điều trị tại nhà, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hơn, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế. Thông báo ngay cho các cơ sở y tế nếu tình trạng tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày mà không có dấu hiệu cải thiện/hoặc nếu bị mất nước nặng hơn. Nếu bị mất nước hoặc có các triệu chứng khác kèm theo, hãy đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Các triệu chứng khác cần theo dõi chặt chẽ bao gồm:

  • Đi ngoài phân đen hoặc có máu
  • Đau bụng dữ dội
  • Sốt từ 39 ° C trở lên.

Nếu trẻ nhỏ bị tiêu chảy, hãy thông báo ngay cho cơ sở y tế hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức khi:

  • Các triệu chứng không cải thiện sau 24 giờ
  • Trẻ không tiểu tiện trong 3 giờ trở lên (có thể là tã không ướt)
  • Sốt từ 39°C trở lên
  • Khô miệng/hoặc lưỡi
  • Quấy khóc nhiều nhưng không ra nước mắt
  • Da khô, dấu hiệu mất nước trên da
  • Mắt, má trũng
  • Đi ngoài ra phân đen hoặc có máu

Tóm lại

Có nhiều thực phẩm có thể hỗ trợ tốt cho cơ thể trong thời gian tiêu chảy, nhưng cũng có những thực phẩm lại trái ngược – gây trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Khi bị tiêu chảy, hãy nghỉ ngơi nhiều, uống nhiều nước và ăn các loại thức ăn hợp lý. Hãy tham khảo ý kiến từ các chuyên gia y tế cũng như tuân thủ chế độ điều trị phù hợp để giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.

Tham khảo thêm thông tin tại: Lựa chọn probiotic cho bệnh tiêu chảy

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 26/12/2025

    5 món cháo dễ nấu đủ dinh dưỡng cho cả nhà

    Cháo là món ăn lý tưởng vì vừa dễ tiêu hóa, ấm bụng lại dễ dàng kết hợp với nhiều nguyên liệu để tạo thành bữa ăn dinh dưỡng toàn diện cho mọi thành viên trong gia đình.

  • 26/12/2025

    Sức khỏe tinh thần: Đối phó với stress và trầm cảm trong áp lực cuối năm

    Cuối năm là giai đoạn bận rộn với nhiều áp lực từ công việc, tiệc tùng và gia đình, dễ gây căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần trong thời điểm này rất quan trọng để giảm stress và cân bằng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp các phương pháp khoa học và thực tiễn giúp bạn duy trì tinh thần tích cực, nhận biết dấu hiệu trầm cảm sớm và vượt qua áp lực cuối năm một cách hiệu quả.

  • 25/12/2025

    7 bí quyết đơn giản tại nhà cho mái tóc suôn mượt, óng ả

    Mái tóc khỏe, óng mượt luôn là mong muốn của nhiều người. Khi xu hướng chăm sóc tóc và da bằng nguyên liệu tự nhiên ngày càng phổ biến, nhiều người có xu hướng tìm kiếm những phương pháp chăm sóc tóc tại nhà vừa an toàn, vừa hiệu quả để duy trì vẻ đẹp bền vững.

  • 25/12/2025

    Vi nhựa nguy hiểm cho phụ nữ như thế nào?

    Vi nhựa, những mảnh vụn nhựa li ti hiện diện khắp mọi nơi - từ không khí, nước, đất, đến thực phẩm - đang dần trở thành một mối lo ngại lớn về sức khỏe.

  • 24/12/2025

    Gợi ý 8 biện pháp khắc phục tại nhà cho môi khô và nứt nẻ

    Để bảo vệ đôi môi, chúng ta thường sử dụng son dưỡng môi, giúp duy trì độ ẩm và ngăn ngừa tình trạng khô môi. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm thương mại chứa các chất hóa học, một số nguyên liệu tự nhiên có thể được tận dụng như các biện pháp khắc phục tại nhà an toàn và hiệu quả.

  • 24/12/2025

    Những mẹo để cải thiện trí nhớ của bạn

    Bạn có thường xuyên quên những điều nhỏ nhặt như tên người quen hay vị trí chìa khóa không? Trí nhớ suy giảm là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta phải chấp nhận nó.

  • 23/12/2025

    4 loại trái cây tăng lợi ích khi ăn cả vỏ

    Vỏ của nhiều loại trái cây và rau củ có chứa các dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như chất xơ, vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tiêu hóa...

  • 23/12/2025

    7 thực phẩm hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn gừng

    Gừng thường được coi là nguyên liệu chính trong các phương pháp tự nhiên để giảm bớt các vấn đề về tiêu hóa. Mặc dù gừng là một lựa chọn tốt nhưng có một số loại thực phẩm khác có thể hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả hơn.

Xem thêm