Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nên ăn gì khi tiêu chảy?

Tiêu chảy là một tình trạng bệnh lý thường gặp của hệ tiêu hóa, và dù có nguyên nhân là do dị ứng, ngộ độc thực phẩm hay tình trạng mạn tính như hội chứng ruột kích thích… đi chăng nữa thì chế độ ăn uống vẫn luôn có một mối quan hệ mật thiết và ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng này. Bài viết dưới đây sẽ đề cập đến những loại thực phẩm nào nên ăn và không nên ăn khi bị tiêu chảy.

Thực phẩm nên ăn khi bị tiêu chảy

Khi bị tiêu chảy, phân biệt thực phẩm nên ăn và thực phẩm nên tránh là điều cực kỳ quan trọng để giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Một số các chuyên gia sẽ khuyến nghị theo quy tắc BRAT. BRAT là viết tắt của chuối (Banana), gạo (Rice), táo (Apple), bánh mì nướng (Toast). Những thực phẩm này trông tương đối nhạt nhẽo, nhưng nhạt nhẽo như vậy sẽ không gây thêm áp lực cho hệ tiêu hóa vốn đang căng thẳng khi tiêu chảy. Bên cạnh đó, các thực phẩm này cũng mang đặc tính liên kết, tức là chúng giúp làm dày phân, giảm tình trạng đi ngoài phân lỏng.

Ngoài ra, một số loại thực phẩm khác cũng có thể ăn trong thời gian bị tiêu chảy như các loại ngũ cốc nấu chín, nước sốt táo hay nước ép táo…

 

Uống nhiều nước

Một nguyên tắc bất di bất dịch trong thời gian tiêu chảy là cần phải uống nhiều nước để giữ cơ thể đủ nước và bù lại lượng chất lỏng mất đi. Tất nhiên, hoàn toàn có thể uống các loại nước khác nhau chứ không nhất thiết là nước lọc hay nước tinh khiết. Các loại nước có thể uống bao gồm:

  • Oresol
  • Nước dùng nhưng đã loại bỏ dầu mỡ, như nước dùng gà hoặc nước dùng bò
  • Nước tăng cường điện giải/hoặc nước dừa/hoặc nước bổ sung vitamin hoặc bù chất điện giải (cố gắng tránh những loại có nhiều đường)
  • Trà nhẹ (không chứa caffein)

Thực phẩm nên tránh khi bị tiêu chảy

Khi đang bị tiêu chảy hoặc đang hồi phục sau bệnh tiêu chảy, sẽ có một lượng lớn các loại thực phẩm nên tránh. Những thực phẩm này có thể gây kích thích hệ tiêu hóa và làm trầm trọng thêm/hoặc kéo dài thêm thời gian bị tiêu chảy. Mốt số thực phẩm nên tránh khi bị tiêu chảy bao gồm:

  • Sữa và các sản phẩm từ sữa (bao gồm cả đồ uống giàu protein làm từ sữa)
  • Đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ
  • Thức ăn cay
  • Thực phẩm chế biến sẵn, đặc biệt là những thực phẩm có nhiều chất phụ gia thực phẩm
  • Thịt lợn và thịt bê
  • Cá mòi
  • Rau sống
  • Hành tây
  • Ngô
  • Các loại trái cây họ cam, quýt
  • Các loại trái cây khác như dứa, anh đào, quả mọng có hạt, quả sung, nho
  • Rượu, bia, chất kích thích
  • Cà phê, soda và đồ uống có ga
  • Chất làm ngọt nhân tạo, bao gồm cả sorbitol

Điều trị và các biện pháp khắc phục

Thông thường, các trường hợp tiêu chảy chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và đa phần sẽ đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị tại nhà (chế độ ăn uống thích ứng, uống nhiều nước và dùng thuốc). Các phương pháp điều trị bằng thuốc có thể bao gồm các thuốc chống tiêu chảy có thể giúp ngăn chặn hoặc làm chậm tiêu chảy.

Trong một số trường hợp tiêu chảy có nguyên nhân do ký sinh trùng hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn, cần phải được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Uống probiotics càng sớm càng tốt sau khi dùng thuốc kháng sinh cũng có thể giúp ngăn ngừa các phản ứng có hại với thuốc kháng sinh bằng cách duy trì lượng vi khuẩn có lợi cân bằng trở lại cho hệ tiêu hóa, đồng thời có thể giúp ngăn ngừa các trường hợp tiêu chảy trong tương lai.

Trường hợp tiêu chảy nghiêm trọng cần phải nhập viện để truyền dịch thông qua đường tĩnh mạch.

Lưu ý khi điều trị tiêu chảy tại nhà

Mặc dù đa phần các trường hợp tiêu chảy có thể được điều trị tại nhà, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hơn, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế. Thông báo ngay cho các cơ sở y tế nếu tình trạng tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày mà không có dấu hiệu cải thiện/hoặc nếu bị mất nước nặng hơn. Nếu bị mất nước hoặc có các triệu chứng khác kèm theo, hãy đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Các triệu chứng khác cần theo dõi chặt chẽ bao gồm:

  • Đi ngoài phân đen hoặc có máu
  • Đau bụng dữ dội
  • Sốt từ 39 ° C trở lên.

Nếu trẻ nhỏ bị tiêu chảy, hãy thông báo ngay cho cơ sở y tế hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức khi:

  • Các triệu chứng không cải thiện sau 24 giờ
  • Trẻ không tiểu tiện trong 3 giờ trở lên (có thể là tã không ướt)
  • Sốt từ 39°C trở lên
  • Khô miệng/hoặc lưỡi
  • Quấy khóc nhiều nhưng không ra nước mắt
  • Da khô, dấu hiệu mất nước trên da
  • Mắt, má trũng
  • Đi ngoài ra phân đen hoặc có máu

Tóm lại

Có nhiều thực phẩm có thể hỗ trợ tốt cho cơ thể trong thời gian tiêu chảy, nhưng cũng có những thực phẩm lại trái ngược – gây trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Khi bị tiêu chảy, hãy nghỉ ngơi nhiều, uống nhiều nước và ăn các loại thức ăn hợp lý. Hãy tham khảo ý kiến từ các chuyên gia y tế cũng như tuân thủ chế độ điều trị phù hợp để giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.

Tham khảo thêm thông tin tại: Lựa chọn probiotic cho bệnh tiêu chảy

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/09/2025

    Viêm khớp dạng thấp: Dấu hiệu, biến chứng và phương pháp điều trị

    Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ gây đau đớn ở các khớp mà còn có thể lan rộng đến các cơ quan khác như tim, phổi, mắt, và da.

  • 17/09/2025

    8 tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày

    Quả lựu giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe một cách đáng ngạc nhiên. Tìm hiểu những tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày.

  • 17/09/2025

    6 Nguyên nhân gây teo dương vật và cách khắc phục

    Tình trạng dương vật bị teo nhỏ một chút khi bạn già đi do sự suy giảm sản xuất testosterone không hiếm gặp, nhưng có những nguyên nhân khác có thể xảy ra bao gồm béo phì, phẫu thuật tuyến tiền liệt, điều trị ung thư tuyến tiền liệt và các tình trạng như bệnh Peyronie. Mặc dù bạn không phải lúc nào cũng tránh được tình trạng teo dương vật nhưng có những điều bạn có thể làm để ngăn ngừa hoặc điều trị một số nguyên nhân nhất định.

  • 16/09/2025

    Trẻ trên 5 tuổi có cần bổ sung vi chất không?

    Với trẻ trên 5 tuổi, việc bổ sung vi chất vẫn vô cùng cần thiết, bởi đây là độ tuổi vàng để phát triển thể chất, trí tuệ và hình thành nền tảng sức khỏe lâu dài.

  • 16/09/2025

    Phải mất bao lâu để thấy được kết quả khi tiêm Botox?

    Botox (onabotulinumtoxinA) bắt đầu có hiệu lực trong vòng hai đến năm ngày sau khi bạn tiêm. Tuy nhiên, có thể mất đến vài tuần để bạn thấy được kết quả đầy đủ và mốc thời gian cho mỗi cá nhân khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố.

  • 15/09/2025

    Vì sao cá mè xứng đáng có trong thực đơn?

    Cá mè từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm quen thuộc của người Việt Nam. Không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn dân dã, đậm đà, cá mè còn chứa nhiều lợi ích sức khỏe cho mọi lứa tuổi.

  • 15/09/2025

    Thực phẩm giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ tử vong sau cơn đau tim: Bằng chứng từ nghiên cứu quốc tế

    Trong bối cảnh các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc duy trì một lối sống lành mạnh, đặc biệt là chế độ ăn uống, đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh tim.

  • 14/09/2025

    Một chế độ ăn đơn giản giúp giảm ung thư, đái tháo đường và bệnh tim

    Bạn đã bao giờ tự hỏi: Có chế độ ăn uống nào có thể giúp phòng ngừa bệnh tật không? Các nhà khoa học đã phát hiện một chế độ ăn uống đơn giản nhưng mang lại hiệu quả bất ngờ giúp giảm nguy cơ ung thư, đái tháo đường và bệnh tim.

Xem thêm