Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những nguyên nhân chính gây ra đau bụng và tiêu chảy

Tiêu chảy ảnh hưởng đến hầu hết tất cả mọi người tại một thời điểm nào đó. Đau bụng hoặc rối loạn đường ruột có thể kèm theo tiêu chảy. Một số nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm nhạy cảm với thực phẩm, nhiễm vi khuẩn hoặc virus, sử dụng thuốc hoặc rượu. Chúng cũng có thể là kết quả của căng thẳng hoặc các tình trạng mãn tính, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích (IBS).

Dưới đây chúng tôi xin mô tả một số nguyên nhân phổ biến gây đau bụng và tiêu chảy.
Tiêu chảy có thể là một triệu chứng cấp tính, xảy ra đột ngột, hoặc là bệnh phát triển chậm và kéo dài vài ngày. Một vài lý do gây ra đau bụng và tiêu chảy cấp và mạn tính bao gồm:
1. Nhiễm khuẩn 
Tiêu chảy có thể là do nhiễm vi khuẩn hoặc virus trong dạ dày và ruột, mà các bác sĩ gọi là viêm dạ dày ruột. Mọi người có thể bị viêm dạ dày ruột do vi khuẩn khi ăn hoặc uống nước bị ô nhiễm. Các triệu chứng thường xảy ra trong vòng vài giờ hoặc vài ngày sau khi tiêu thụ thực phẩm bị ô nhiễm.
Mọi người cũng có thể mắc bệnh viêm dạ dày ruột do virus, còn được gọi là bệnh cúm dạ dày, từ một người đã mắc trước đó. Các triệu chứng thường biến mất mà không cần điều trị sau vài ngày trong cả hai trường hợp. Mọi người có thể thử các biện pháp điều trị tại nhà, chẳng hạn như uống nhiều nước, nghỉ ngơi và dùng thuốc không kê đơn để giảm bớt sự khó chịu.
Nhiễm ký sinh trùng cũng có thể gây tiêu chảy cấp và đau bụng. Loại nhiễm trùng này thường khỏi trong vòng vài tuần. Các đợt bùng phát dai dẳng có thể phải điều trị y tế.
2. Phản ứng với thực phẩm 
Một người đã ăn hoặc uống thứ gì đó có thể gây tiêu chảy, đau bụng và các loại bệnh dạ dày khác. Các triệu chứng thường xảy ra trong thời gian ngắn và thường sẽ biến mất vài giờ sau khi ăn.
Tiêu chảy sau khi ăn có thể do các nguyên nhân bao gồm:
Thay đổi chế độ ăn uống đột ngột
Ăn thức ăn giàu chất béo
Nhạy cảm với thực phẩm
Bệnh celiac, cơ thể không thể phân hủy gluten, một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch
Theo một số nghiên cứu, hơn 20% mọi người bị nhạy cảm với thực phẩm.
Các biện pháp khắc phục có thể bao gồm sử dụng thức ăn mới và thay đổi chế độ ăn uống từ từ, ăn ít bữa ăn nhiều chất béo và hạn chế hoặc tránh thức ăn gây kích thích. Những người bị bệnh celiac sẽ cần loại bỏ gluten khỏi chế độ ăn uống của họ vĩnh viễn.
 
3. Khó tiêu và ăn quá nhiều
Ăn quá nhiều có thể dẫn đến khó tiêu, tiêu chảy và đau dạ dày do hệ tiêu hóa phải vật lộn để giải quyết một lượng lớn thức ăn.
Cả người lớn và trẻ em đều có thể gặp các tác dụng phụ của việc ăn quá nhiều, nhưng trẻ em có thể dễ bị như vậy hơn. Điều này là do trẻ không phải lúc nào cũng phân biệt được cảm giác đói và cảm giác no.
Để tránh ăn quá nhiều, mọi người có thể:
Thực hành kiểm soát khẩu phần và đo lường thực phẩm
Bổ sung các lựa chọn giàu chất xơ, ít calo, chẳng hạn như rau
Dành thời gian để nhai kỹ thức ăn
4. Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Tiêu chảy kéo dài có thể gợi ý một tình trạng mãn tính, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích (IBS). Tình trạng này không làm tổn thương đường tiêu hóa nhưng có thể gây ra các triệu chứng bao gồm:
Bệnh tiêu chảy
Co thắt dạ dày
Đầy hơi
Chướng bụng
Theo Viện Quốc gia về Bệnh tiểu đường và Tiêu hóa và Bệnh thận Hoa Kỳ, khoảng 12 phần trăm người dân ở Hoa Kỳ mắc IBS. Đa số là nữ. Không có cách chữa trị, nhưng mọi người có thể kiểm soát các triệu chứng của mình bằng cách:
Giảm căng thẳng
Thay đổi chế độ ăn uống
Ngủ đủ giấc chất lượng tốt
Uống nhiều chất lỏng
Tập thể dục
Uống thuốc bổ sung
Sử dụng thuốc điều trị
5. Căng thẳng và lo lắng (Stress)
Căng thẳng và lo lắng có thể kích thích nhu động ruột, dẫn đến tiêu chảy. Căng thẳng cũng có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của IBS hoặc làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn.
Có một mối liên hệ giữa não và ruột, điều này có thể giải thích tại sao căng thẳng có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa. Ví dụ, căng thẳng nghề nghiệp có thể kích thích phản ứng của dạ dày. Mọi người có thể giảm căng thẳng bằng cách thử các phương pháp sau:
Thiền định và chánh niệm
Tập thể dục thường xuyên
Tập thở sâu
Liệu pháp nghệ thuật hoặc âm nhạc
Mọi người nên gặp bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần, người có thể đề nghị dùng thuốc, liệu pháp hoặc kết hợp cả hai đối với trường hợp căng thẳng dai dẳng hoặc nghiêm trọng.
Mọi người nên đến gặp bác sĩ nếu họ tiếp tục bị tiêu chảy kéo dài hơn một tuần. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu sốt và các triệu chứng khác kèm theo phân lỏng, hoặc nếu tiêu chảy xảy ra ở trẻ sơ sinh hoặc người lớn tuổi.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 dấu hiệu không dung nạp lactose
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm