Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lần đầu làm cha mẹ - Phần 2

Những người lần đầu làm cha mẹ không thể tránh khỏi bỡ ngỡ, hồi hộp và lo lắng. Những mẹo nhỏ dưới đây sẽ giúp các ông bố bà mẹ cảm thấy tự tin hơn khi chăm sóc em bé sơ sinh.

Vệ sinh cơ thể cho bé

Khi vệ sinh cho bé bạn cần chú ý:

  • Vùng rốn của bé: cuống rốn đã rụng chưa? rốn có bị nhiễm trùng hoặc sưng đỏ, chảy nước hay không?
  • Vùng kín của bé gái có bị sưng, chảy dịch hay không? Bộ phận sinh dục và bao quy đầu của bé trai có đỏ, sưng hay có gì bất thường không?

Trong 1 -4 tuần sau khi sinh, tùy điều kiện thời tiết và sức khỏe của bé, nên vệ sinh cho bé khoảng 3 lần mỗi tuần hoặc hàng ngày. Khi bé mới sinh nên sử dụng khăn mềm, thấm ướt bằng nước ấm để vệ sinh người cho bé trước khi tắm bé trong bồn tắm hoặc chậu tắm.

Khi bé đã sẵn sàng tắm trong bồn hoặc chậu tắm riêng, hãy chuẩn bị những thứ dưới đây để tắm cho bé:

  • Bồn tắm hoặc chậu tắm riêng cho em bé, được vệ sinh sạch sẽ, an toàn
  • Xà phòng hoặc sữa tắm nhẹ không mùi dành riêng cho trẻ sơ sinh
  • Nếu bạn dùng thảo dược để tắm cho bé, hãy lưu ý thảo dược phải đảm bảo an toàn, sạch, nên nấu thảo dược trước và để nguội bằng nhiệt độ khoảng 37 độ C 
  • Khăn tắm mềm và sạch để dùng khi tắm bé. 
  • Khăn lau mềm, khô và sạch, tăm bông, bông gòn sạch...
  • Bỉm, tã sạch
  • Quần áo khô, sạch

Hãy lưu ý cách tắm cho bé như sau:

  • Đặt chậu tắm trên bề mặt bằng phẳng chắc chắn, ở trong phòng ấm và kín gió.
  • Mực nước trong bồn hoặc chậu tắm bé chỉ nên cao khoảng 5-7 cm. Kiểmtra trước nhiệt độ của nước đảm bảo nước không quá nóng hoặc quá lạnh. Luôn sử dụng mặt trong khuỷu tay hoặc cổ tay của chính bạn hoặc sử dụng nhiệt kế đo nhiệt độ để kiểm tra nhiệt độ của nước tắm. Thông thường, nhiệt độ khoảng 37 độ C là phù hợp cho các bé sơ sinh.
  • Cởi quần áo, tã, bỉm và cuốn bé trong khăn.
  • Đầu tiên, sử dụng một khăn mềm sạch nhúng nước ấm (không có xà phòng) để vệ sinh một mắt của bé, lau nhẹ nhàng từ trong ra ngoài khóe mắt. Sử dụng một khăn sạch khác để vệ sinh mắt còn lại. Sau đó dùng khăn ẩm hoặc bông gòn hoặc tăm bông để vệ sinh mũi và tai. Làm ẩm khăn với nước có xà phòng hoặc sữa tắm để lau các phần còn lại trên mặt bé một cách nhẹ nhàng.
  • Lần lượt bộc lộ từng phần cơ thể của bé như 2 cánh tay, ngực, lưng mông, chân. Dùng khăn mềm, thấm nước với dầu tắm hoặc nước tắm để lau nhẹ nhàng từng phần cơ thể của bé. Nhẹ nhàng và từ từ cho từng phàn cơ thể bé tiếp xúc với nước trong chậu tắm.
  • Sau khi tắm xong hãy quấn bé ngay trong chiếc khăn khô sạch để bé không bị lạnh.

Chăm sóc rốn

Chăm sóc rốn ở trẻ sơ sinh cũng rất quan trọng. Cuống rốn thường khô và rụng trong vòng 7 – 20 ngày sau sinh. Bạn không nên ngâm khu vực rốn trong nước khi mà rốn chưa rụng và lành vết thương.

Bạn cần giữ vệ sinh khu vực rốn của bé để tránh nhiễm trùng. vệ sinh sạch sẽ rốn bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát trùng theo chỉ định của bác sỹ. Lưu ý chỉ lau, rửa cùng xung quanh rốn.

Cuống rốn sẽ thay đổi màu từ vàng – nâu – đen trước khi rụng, hãy theo dõi quá trình này, nếu bạn thấy khu vực này sưng đỏ, chảy dịch hay có gì bất thường hãy báo ngay cho bác sĩ.

Ngủ

Lần đầu làm cha mẹ có lẽ bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy bé ngủ hơn 16 giờ mỗi ngày. Bé thường ngủ theo các chu kì ngắn từ 2-4 giờ suốt cả ngày lẫn đêm. Đừng kì vọng trẻ sẽ ngủ suốt đêm bởi vì hệ thống tiêu hóa của bé còn nhỏ và cần được ăn mỗi vài giờ. Bạn nên đánh thức bé dậy ăn nếu bé đã ngủ liên tục được 4 giờ.

Thông thường trẻ sẽ ngủ suốt đêm (6 - 8 giờ) khi được 3 tháng tuổi. Cũng giống như người lớn trẻ cần thời gian để hoàn thiện chu kì ngủ, nếu bé vẫn khỏe mạnh và tăng cân đều thì bạn không cần quá lo lắng khi trẻ không ngủ suốt đêm dù đã được 3 tháng tuổi.

Một điều quan trọng bạn cần nhớ là giữ cho trẻ nằm ngửa trong khi ngủ để giảm nguy cơ mắc hội chứng chết đột ngột ở trẻ sơ sinh (SIDS). Qui tắc an toàn giấc ngủ khác cho trẻ là không sử dụng chăn, gối, đệm mềm… để kê chỗ trẻ nằm vì làm tăng nguy cơ ngạt thở. Bạn cũng có thể thay đổi tư thế đầu của bé khi ngủ để tránh đầu của bé bị méo.

Rất nhiều trẻ sơ sinh có thời gian ngày và đêm đảo lộn. Bé thường thức và quấy vào ban đêm trong khi ngủ ngon suốt cả ngày. Hãy hạn chế các kích thích vào ban đêm khiến bé khó ngủ: ví dụ như sử dụng đèn ngủ hay giữ cường độ sáng ở mức thấp. Khi bé thức dậy vào ban ngày, hãy chơi và nói chuyện cùng bé nhiều hơn để giúp bé ngủ ngon hơn vào ban đêm.

Cho bé ăn

Cho dù bé bú sữa mẹ hay sử dụng sữa công thức thì khuyến nghị chung là trẻ cần được bú theo nhu cầu bất cứ khi nào cảm thấy đói. Bé cần bú sau mỗi 2-3 giờ. Bé thường quấy khóc, đưa tay lên miệng khi đói.

Nếu cho con bú sữa mẹ, hãy đảm bảo bé bú từ 10-15 phút mỗi bầu vú. Nếu sử dụng sữa công thức, bé sẽ bú khoảng 60-90 ml mỗi lần ăn. Dạ dày của trẻ sơ sinh sẽ lớn dần và số lượng sữa đủ với mỗi bé và trong từng khoảng thời gian khác nhau sẽ rất khác nhau.

Một số trẻ cần được ba mẹ đánh thức sau mỗi vài giờ để ăn. Hãy báo cho bác sĩ khi bạn thường xuyên phải đánh thức bé dậy ăn hay khi trẻ không có phản xạ bú hay đòi ăn.

Các bà mẹ sử dụng sữa công thức có thể dễ dàng trong việc kiểm soát lượng sữa trẻ ăn, tuy nhiên điều này khó khăn hơn với các bà mẹ cho con bú. Làm thế nào để biết trẻ đã nhận đủ sữa mẹ? Thông thường bé sẽ cần thay 6 lần tã bỉm một ngày, bé ngủ tốt và tăng cân đều đó là những dấu hiệu chứng tỏ bé đã ăn đủ. Một cách khác là chú ý đến kích thước bầu vú trước và sau khi cho bé bú xem bầu vú đã nhỏ đi sau khi bé bú chưa.

Bé thường nuốt không khí trong khi bú, điều này có thể làm bé bị nấc. Ngoài ra do cấu trúc dạ dày nằm ngang nên bé dễ bị trớ. Sau khi bé ăn, hãy giữ đầu của bé cao hơn ngực, lưng thẳng và vuốt nhẹ lưng để bé ợ hơi. Không nên rung lắc hoặc bế trẻ nằm ngàng sau ăn khoảng 10-15 phút.

Mặc dù chăm sóc một em bé sơ sinh không dễ dàng nhưng trong một vài tuần bạn sẽ quen dần và trở thành những ông bố bà mẹ ‘’pro’’. Nếu có bất kì thắc mắc nào đừng ngần ngại xin ý kiến của bác sĩ để bé yêu được phát triển tốt nhất.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Lần đầu làm cha mẹ - Phần 1

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Kidshealth
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm