Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Làm thế nào để giữ cho gan của bạn khỏe mạnh?

Gan là cơ quan lớn thứ hai trong cơ thể và thực hiện nhiều chức năng quan trọng như loại bỏ độc tố, chống nhiễm trùng, kiểm soát mức cholesterol và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, sức khỏe của gan thường bị xem nhẹ vì những vấn đề bệnh của gan ở giai đoạn đầu thường không rõ và dễ bị bỏ qua. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ gợi ý để chăm sóc gan và tìm hiểu những bước cần thiết để giữ cho gan của bạn luôn khỏe mạnh.

Uống cà phê

Những người uống vài tách cà phê mỗi ngày thường ít khi mắc các bệnh về gan bao gồm ung thư và xơ gan. Uống cà phê thậm chí có thể làm chậm các tình trạng đó ở một số người đã mắc bệnh. Cà phê pha lọc, cà phê hòa tan và cà phê espresso đều có hiệu quả. Tuy nhiên, mặc dù cà phê có thể hữu ích, nhưng nó không thể thay thế chế độ ăn uống cân bằng, cân nặng hợp lý, uống nhiều nước và tập thể dục thường xuyên để có một lá gan khỏe mạnh.

Đừng lạm dụng Acetaminophen

Acetaminophen có trong hơn 600 loại thuốc, bao gồm nhiều loại thuốc cảm lạnh và cúm. Hầu hết người lớn không nên dùng quá 4.000 miligam mỗi ngày vì có thể gây hại cho gan của bạn. Cố gắng không dùng nhiều hơn một sản phẩm có acetaminophen mỗi ngày và không bao giờ dùng nhiều hơn liều khuyến cáo trên bao bì.

Đọc thêm tại bài viết: Có thuốc chữa khỏi viêm gan B không?

Thực hành tình dục an toàn

Bạn muốn bảo vệ bản thân và bạn tình khỏi các tình trạng có thể lây lan qua quan hệ tình dục, bao gồm nhiều tình trạng có thể gây tổn thương gan của bạn. Một trong số đó là viêm gan C, lây nhiễm trực tiếp vào gan và có thể gây hại nghiêm trọng theo thời gian. Hầu hết mọi người không nhận ra mình mắc bệnh cho đến nhiều năm sau, khi phần lớn tổn thương đã xảy ra. Bác sĩ có thể xét nghiệm để xem bạn có mắc bệnh này không.

Uống thuốc đúng cách

Nhiều loại thuốc có thể ảnh hưởng xấu đến chức năng gan, cần được sử dụng theo hướng dẫn của bác sỹ. Điều này cũng có thể phụ thuộc vào gen của bạn, các đơn thuốc khác và thực phẩm của bạn. Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn mệt mỏi, buồn nôn hoặc ngứa hoặc bạn nhận thấy da hoặc mắt hơi vàng sau khi bạn bắt đầu dùng một loại thuốc mới.

Chú ý các thực phẩm bổ sung từ thảo mộc

Chúng thường được quảng cáo là an toàn, thực ra chúng gây ra gần một phần tư tổng số tổn thương gan. Các loại thảo mộc như cây lưu ly, cây liên mộc, cây lược vàng và cây chân chim có “alkaloid pyrrolizidine” có thể làm tắc nghẽn các mạch máu nhỏ bên trong cơ quan, theo thời gian hoặc cùng một lúc (nếu bạn dùng nhiều). Các loại thảo mộc khác như cây hoàng liên, cây chaparral, cây bạch chỉ và dầu bạc hà (dùng trong trà) cũng có thể gây ra các vấn đề về gan.

Đa số các bài thuốc từ thảo mộc thiếu các bằng chứng khoa học về tính an toàn, ví dụ như dùng cây kế sữa, nghệ, hoàng kỳ không có nhiều nghiên cứu đằng sau chúng. Bạc keo, đôi khi được sử dụng (với ít bằng chứng khoa học) cho bệnh viêm gan C, có thể gây ra các tác dụng phụ không thể đảo ngược như làm da bạn chuyển sang màu xanh. 

Uống rượu bia có chừng mực

Khi bạn uống rượu, gan của bạn sẽ ngừng thực hiện các chức năng không quan trọng khác để có thể phân hủy rượu và loại bỏ nó khỏi máu của bạn. Nếu bạn uống quá nhiều hơn một ly một ngày đối với phụ nữ, hai ly một ngày đối với nam giới thì điều này thực sự gây hại cho g và có thể gan  và có thể làm tổn thương gan. Theo thời gian, điều này thường dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ, một dấu hiệu sớm của bệnh. Sử dụng quá nhiều rượu bia cũng có thể khiến vi khuẩn có hại phát triển trong ruột của bạn có thể di chuyển đến gan và gây tổn thương.

Ăn đa dạng rau củ quả

Trái cây và rau quả đủ màu sắc, giúp đảm bảo bạn nhận được tất cả các chất dinh dưỡng và chất xơ cần thiết. Tránh các loại carbohydrate tinh chế như bánh rán và bánh mì trắng, thay vào đó hãy ăn gạo nguyên cám, bánh mì và ngũ cốc. Một chút thịt, sữa và chất béo cũng có thể giúp ích. Nhưng đừng ăn quá nhiều, và hãy tìm chất béo “tốt” (như chất béo không bão hòa đơn, không bão hòa đa) từ hạt, quả hạch, cá và dầu thực vật.

Duy trì cân nặng hợp lý

Điều đó có nghĩa là cố gắng duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) trong khoảng từ 18 đến 25. Có các công cụ trực tuyến giúp bạn tính ra chỉ số BMI của mình. Tập thể dục và chế độ ăn uống cân bằng là cách tốt nhất để duy trì cân nặng phù hợp và giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Bác sĩ có thể giúp bạn đặt mục tiêu cân nặng giúp toàn bộ cơ thể bạn khỏe mạnh trong thời gian dài.

Rửa tay

Đây là cách đơn giản, dễ dàng để tránh xa vi khuẩn có thể làm hại gan của bạn. Chỉ cần một ít xà phòng và nước ấm là đủ. Điều này đặc biệt quan trọng ngay trước khi bạn chuẩn bị thức ăn và ngay sau khi bạn thay tã hoặc đi vệ sinh. Bạn có thể lây truyền viêm gan A nói riêng khi bạn chạm vào thức ăn hoặc nước bằng tay bị ô nhiễm.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục có thể giúp duy trì BMI của bạn ở mức phù hợp, có thể bảo vệ chống lại bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Nhưng ngay cả khi BMI của bạn không thay đổi, tập thể dục vẫn có thể giúp ích. Tại sao? Bởi vì nó cải thiện cách insulin hoạt động và đốt cháy triglyceride, một loại chất béo trong máu của bạn.

Tránh chất độc

Chất độc có thể là hóa chất trong các sản phẩm vệ sinh, bình xịt, thuốc trừ sâu và các vật dụng gia đình khác. Chúng có thể gây tổn thương các tế bào trong gan của bạn nếu bạn chạm vào, hấp thụ hoặc hít phải quá nhiều. Bạn có thể tự bảo vệ mình nếu đeo khẩu trang và kính bảo hộ và mở cửa sổ khi tiếp xúc với các hóa chất độc hại.

Hãy cẩn thận với kim tiêm

Nếu bạn hoặc người quen của bạn đã từng tiêm ma túy bất hợp pháp, bạn nên xét nghiệm viêm gan C, có thể lây truyền qua máu. Điều này cũng đúng nếu bạn vô tình bị kim đâm. Xét nghiệm máu có thể cho bạn biết bạn đã từng bị nhiễm virus viêm gan C hay chưa.

Kiểm tra tổn thương gan

Điều này đặc biệt quan trọng đối với bác sĩ nếu bạn uống nhiều rượu hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh gan. Điều trị sớm có hiệu quả và bạn có thể không có triệu chứng lúc đầu. Bạn cũng nên xét nghiệm nếu bạn có nguy cơ mắc viêm gan C, ví dụ như:

  • Có thai
  • Trên 18 tuổi
  • Đang thẩm phân máu
  • Có HIV
  • Đã từng sử dụng ma túy bất hợp phát
  • Bị kim tiêm nhiễm trùng đâm vào
  • Đã truyền máu hoặc được ghép tạng trước năm 1992
  • Đã nhận được các chất cô đặc làm đông máu được sản xuất trước năm 1987
  • Đã có xét nghiệm gan bất thường hoặc bệnh gan

Hãy tiêm vắc-xin

Bạn có thể tiêm vắc-xin cho bệnh viêm gan A và viêm gan B, nhưng không tiêm cho bệnh viêm gan C. Rất nhiều trẻ em đã được tiêm vắc-xin, nhưng nhiều người lớn thì chưa. Hãy trao đổi với bác sĩ về việc bạn có cần tiêm vắc-xin này không. Điều này có thể đặc biệt quan trọng nếu hệ thống miễn dịch của bạn yếu hoặc gan của bạn đã có dấu hiệu tổn thương.
 

Phạm Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo WebMD
Bình luận
Tin mới
  • 25/06/2025

    Các bệnh về da mùa nắng nóng: Cách phòng tránh và điều trị

    Mùa hè với thời tiết nắng nóng gay gắt không chỉ mang lại cảm giác khó chịu mà còn tạo điều kiện cho các vấn đề về da bùng phát.

  • 24/06/2025

    Bạn có thể diệt hoặc loại bỏ chấy bằng muối không?

    Chấy là loài côn trùng ký sinh không có cánh, hút máu người và thường được tìm thấy trong tóc và da đầu. Chấy rất phổ biến và lây lan qua tiếp xúc đầu với đầu hoặc dùng chung mũ, bàn chải hoặc lược. Tại Hoa kỳ có tới 12 triệu ca nhiễm chấy mỗi năm. Chấy cái trưởng thành đẻ trứng dính trên thân tóc; trứng nhỏ khó phát hiện, khó loại bỏ. Có một số biện pháp loại bỏ chấy, nhưng dùng muối không phải là biện pháp hiệu quả diệt chấy hoặc trứng chấy.

  • 24/06/2025

    Vì sao trẻ nhỏ và người cao tuổi cần bổ sung vitamin D3 và K2 ở dạng hấp thu cao?

    Trẻ nhỏ và người cao tuổi là 2 nhóm đối tượng cần thận trọng khi sử dụng thuốc và chế phẩm bổ sung, do chức năng hấp thu, chuyển hóa của hệ tiêu hóa cũng như chức năng thải độc (của gan, thận) chưa hoàn thiện hoặc đã suy giảm và rất dễ bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của thuốc.

  • 23/06/2025

    Khi nào cần thay đổi phác đồ điều trị bệnh vảy nến

    Chưa có phương pháp đặc hiệu điều trị khỏi bệnh vẩy nến. Một số phương pháp điều trị mới có thể bao gồm làm sạch da tốt hơn, ít tác dụng phụ hơn và tiết kiệm tiền.

  • 23/06/2025

    Độ tinh khiết của nguyên liệu – Yếu tố chìa khóa quyết định hiệu quả của vi chất dinh dưỡng

    Trong ngành dược phẩm và thực phẩm bổ sung, chất lượng nguyên liệu ban đầu để sản xuất các vi chất dinh dưỡng mặc dù có hàm lượng rất nhỏ nhưng đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo hiệu quả và độ an toàn của sản phẩm. Một trong những tiêu chí cốt lõi để đánh giá chất lượng nguyên liệu là độ tinh khiết – tức mức độ hoạt chất có lợi so với các tạp chất không mong muốn. Vitamin K2 (MK-7) và vitamin D3 là những vi chất như vậy, chỉ một sai lệch nhỏ về độ tinh khiết cũng có thể làm giảm tác dụng sinh học hoặc gây nguy cơ tích lũy độc tính.

  • 22/06/2025

    Tập thể dục thường xuyên giúp giảm nguy cơ mất trí nhớ

    Tập thể dục không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ não bộ khỏi nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập thể dục thường xuyên có thể giúp cải thiện chức năng não và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức.

  • 21/06/2025

    Hội thảo chuyên đề Vitamin K2 & D3: Hiệu quả từ nguyên liệu, công nghệ sản xuất và tiêu chuẩn chất lượng

    Hà Nội, ngày 20 tháng 6 năm 2025 – Viện Y học Ứng dụng Việt Nam phối hợp cùng Công ty Cổ phần Dược phẩm An Minh đã tổ chức thành công hội thảo chuyên đề: “Vitamin K2 & D3 – Hiệu quả từ nguyên liệu, công nghệ sản xuất và tiêu chuẩn chất lượng”.

  • 21/06/2025

    Lẹo mắt có liên quan đến căng thẳng không?

    Lẹo mắt có thể phát triển khi tuyến dầu trong mi mắt bị nhiễm khuẩn. Căng thẳng có thể làm suy giảm hệ miễn dịch và căng thẳng có thể có liên quan đến tình trạng lẹo mắt

Xem thêm