Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lạm dụng rượu và ma túy có thể làm tăng nguy cơ tâm thần phân liệt

Theo nghiên cứu mới của Đan Mạch, rượu, cần sa và các chất ma tuý bất hợp pháp khác có thể làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển bệnh tâm thần phân liệt sau này.

Nghiên cứu trước đây đã phân tích mối liên quan tiềm ẩn giữa lạm dụng chất gây nghiện và tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, do hạn chế về phương pháp luận trong y văn hiện có (bao gồm việc thiếu hiệu chỉnh về lạm dụng nhiều chất gây nghiện) nên chưa đưa ra được kết luận cuối cùng. Trong nghiên cứu mới này, các tác giả đã nghiên cứu dữ liệu đăng ký của 3.133.968 người ở Đan Mạch, trong đó xác định được 204.505 trường hợp lạm dụng chất gây nghiện và 21.305 người được chẩn đoán bị tâm thần phân liệt. Thông tin về lạm dụng chất gây nghiện được rút ra từ các sổ đăng ký khác nhau và không bao gồm các triệu chứng loạn thần do lạm dụng chất gây nghiện.

Dữ liệu được phân tích bằng các kỹ thuật thống kê khác nhau và tính tới các yếu tố khác nhau gồm giới tính, môi trường sống nông thôn hay thành thị, các chất bị lạm dụng đồng thời và các chẩn đoán loạn thần khác, tiền sử loạn thần và lạm dụng chất gây nghiện của bệnh nhân, tình trạng nhập cư vào Đan Mạch và tình trạng kinh tế xã hội của cha mẹ. Các tác giả thấy rằng một người có chẩn đoán lạm dụng bất cứ chấtgây nghiện nào tăng 6% nguy cơ phát triển loạn thần, lạm dụng cần sa tăng 5,2 lần nguy cơ, lạm dụng rượu tăng 3,4 lần, thuốc gây ảo giác tăng 1,9 lần, thuốc an thần tăng 1,7 lần, amphetamin tăng 1,24 lần và các chất khác tăng 2,8 lần.

Theo các tác giả, nguy cơ tăng được quan sát thấy thậm chí 10 tới 15 năm sau chẩn đoán lạm dụng chất gây nghiện. Kết quả nghiên cứu này ủng hộ mạnh mẽ mối liên quan giữa việc lạm dụng chất gây nghiện thuộc bất cứ loại nào và tăng nguy cơ phát triển tâm thần phân liệt sau này.

Ngoài ra, vì đây là một nghiên cứu thuần tập nên nó không thể xác định lạm dụng rượu hay chất gây nghiện có thực sự làm tăng nguy cơ tâm thần phân liệt hay không. Có thể là những người bị tâm thần phần liệt dễ lạm dụng chất gây nghiện hơn, và/hoặc có những người dễ lạm dụng chất gây nghiện và phát triển tâm thần phân liệt. Phân tích của các tác giả về dữ liệu chỉ ra rằng tất cả những giải thích này đều có thể và họ kết luận mối liên quan giữa tâm thần phân liệt và lạm dụng chất gây nghiện là rất phức tạp.

Trong một nghiên cứu thứ hai trên nhóm tương tự, nhóm tác giả do TS Carsten Hjorthøj (thuộc Bệnh viện ĐH Copenhagen, trung tâm Sức khoẻ tâm thần Copenhagen, Gentofte, Đan Mạch) đứng đầu đã nghiên cứu vai trò tiềm ẩn của việc lạm dụng chất gây nghiện của bố mẹ trong phát triển tâm thần phân liệt ở con cái. Việc lạm dụng được chia thành hai loại phụ thuộc vào lần đầu tiên được chẩn đoán trước và sau khi sinh. Các trường hợp tâm thần phân liệt được xác định bằng Đăng ký nghiên cứu trung tâm loạn thần của Đan Mạch. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng mẹ lạm dụng cần sa có liên quan với tăng 6 lần nguy cơ loạn thần ở trẻ, chẩn đoán trước khi sinh có nguy cơ tăng tương tự như chẩn đoán sau khi sinh. Bố lạm dụng cần sa làm tăng 5,5 lần nguy cơ tâm thần phân liệt ở trẻ bất kể là chẩn đoán trước hay sau khi sinh.

BS Nhật Nguyệt - Theo Sức khỏe & Đời sống/ THS
Bình luận
Tin mới
  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

  • 14/11/2025

    Những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai

    Mặc dù biện pháp tránh thai thường an toàn khi sử dụng, nhưng vẫn có những tác dụng phụ tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe ngoài những tác dụng phụ phổ biến như tăng cân hoặc chảy máu bất thường (rong kinh). Cùng tìm hiểu những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai qua bài viết sau đây!

  • 13/11/2025

    Ăn trứng vào lúc nào tốt nhất để giảm cân?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu protein có thể giúp chúng ta no lâu hơn và tăng cường trao đổi chất. Vậy ăn trứng vào thời điểm nào giúp tăng hiệu quả giảm cân?

  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

  • 12/11/2025

    Nhận biết dấu hiệu sớm và cách bảo vệ trái tim khỏe mạnh

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 30% các trường hợp tử vong liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở giới trẻ do lối sống thiếu lành mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

  • 12/11/2025

    Thời điểm ăn sáng tốt nhất để giảm cân

    Ăn sáng sớm phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy thời điểm ăn sáng có tác động quan trọng đối với quá trình giảm cân không?

  • 12/11/2025

    Tại sao nách bạn lại đau?

    Buổi sáng ngủ, dậy tự nhiên thấy nách bị đau, là một dấu hiệu cảnh báo rằng có điều gì đó không ổn. Nguyên nhân cũng có thể đơn giản là do bị căng cơ, chỉ cần chườm đá và nghỉ ngơi là sẽ hết đau, cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc nặng hơn như một số bệnh ung thư.

  • 11/11/2025

    Workshop Dinh dưỡng: Ăn dặm khoa học, bé khỏe mẹ nhàn

    Làm cha mẹ, ai cũng mong con ăn ngoan, lớn khỏe. Nhưng hành trình ăn dặm của trẻ lại chưa bao giờ “dễ như hướng dẫn trên mạng”. Bé biếng ăn, mẹ lo lắng; bé tăng cân chậm, cả nhà sốt ruột. Vậy đâu là cách ăn dặm đúng – đủ – khoa học để con thật sự phát triển khỏe mạnh?

Xem thêm