Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lạm dụng rượu và ma túy có thể làm tăng nguy cơ tâm thần phân liệt

Theo nghiên cứu mới của Đan Mạch, rượu, cần sa và các chất ma tuý bất hợp pháp khác có thể làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển bệnh tâm thần phân liệt sau này.

Nghiên cứu trước đây đã phân tích mối liên quan tiềm ẩn giữa lạm dụng chất gây nghiện và tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, do hạn chế về phương pháp luận trong y văn hiện có (bao gồm việc thiếu hiệu chỉnh về lạm dụng nhiều chất gây nghiện) nên chưa đưa ra được kết luận cuối cùng. Trong nghiên cứu mới này, các tác giả đã nghiên cứu dữ liệu đăng ký của 3.133.968 người ở Đan Mạch, trong đó xác định được 204.505 trường hợp lạm dụng chất gây nghiện và 21.305 người được chẩn đoán bị tâm thần phân liệt. Thông tin về lạm dụng chất gây nghiện được rút ra từ các sổ đăng ký khác nhau và không bao gồm các triệu chứng loạn thần do lạm dụng chất gây nghiện.

Dữ liệu được phân tích bằng các kỹ thuật thống kê khác nhau và tính tới các yếu tố khác nhau gồm giới tính, môi trường sống nông thôn hay thành thị, các chất bị lạm dụng đồng thời và các chẩn đoán loạn thần khác, tiền sử loạn thần và lạm dụng chất gây nghiện của bệnh nhân, tình trạng nhập cư vào Đan Mạch và tình trạng kinh tế xã hội của cha mẹ. Các tác giả thấy rằng một người có chẩn đoán lạm dụng bất cứ chấtgây nghiện nào tăng 6% nguy cơ phát triển loạn thần, lạm dụng cần sa tăng 5,2 lần nguy cơ, lạm dụng rượu tăng 3,4 lần, thuốc gây ảo giác tăng 1,9 lần, thuốc an thần tăng 1,7 lần, amphetamin tăng 1,24 lần và các chất khác tăng 2,8 lần.

Theo các tác giả, nguy cơ tăng được quan sát thấy thậm chí 10 tới 15 năm sau chẩn đoán lạm dụng chất gây nghiện. Kết quả nghiên cứu này ủng hộ mạnh mẽ mối liên quan giữa việc lạm dụng chất gây nghiện thuộc bất cứ loại nào và tăng nguy cơ phát triển tâm thần phân liệt sau này.

Ngoài ra, vì đây là một nghiên cứu thuần tập nên nó không thể xác định lạm dụng rượu hay chất gây nghiện có thực sự làm tăng nguy cơ tâm thần phân liệt hay không. Có thể là những người bị tâm thần phần liệt dễ lạm dụng chất gây nghiện hơn, và/hoặc có những người dễ lạm dụng chất gây nghiện và phát triển tâm thần phân liệt. Phân tích của các tác giả về dữ liệu chỉ ra rằng tất cả những giải thích này đều có thể và họ kết luận mối liên quan giữa tâm thần phân liệt và lạm dụng chất gây nghiện là rất phức tạp.

Trong một nghiên cứu thứ hai trên nhóm tương tự, nhóm tác giả do TS Carsten Hjorthøj (thuộc Bệnh viện ĐH Copenhagen, trung tâm Sức khoẻ tâm thần Copenhagen, Gentofte, Đan Mạch) đứng đầu đã nghiên cứu vai trò tiềm ẩn của việc lạm dụng chất gây nghiện của bố mẹ trong phát triển tâm thần phân liệt ở con cái. Việc lạm dụng được chia thành hai loại phụ thuộc vào lần đầu tiên được chẩn đoán trước và sau khi sinh. Các trường hợp tâm thần phân liệt được xác định bằng Đăng ký nghiên cứu trung tâm loạn thần của Đan Mạch. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng mẹ lạm dụng cần sa có liên quan với tăng 6 lần nguy cơ loạn thần ở trẻ, chẩn đoán trước khi sinh có nguy cơ tăng tương tự như chẩn đoán sau khi sinh. Bố lạm dụng cần sa làm tăng 5,5 lần nguy cơ tâm thần phân liệt ở trẻ bất kể là chẩn đoán trước hay sau khi sinh.

BS Nhật Nguyệt - Theo Sức khỏe & Đời sống/ THS
Bình luận
Tin mới
  • 14/10/2025

    Tại sao bạn muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn?

    Cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn có thể là do phản ứng bình thường ở ruột già gọi là phản xạ dạ dày-đại tràng. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên có cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn, cùng với các triệu chứng như đau quặn bụng, đầy hơi hoặc tiêu chảy, thì hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc bệnh viêm ruột (IBD) có thể là nguyên nhân.

  • 13/10/2025

    Workshop “Giải mã biếng ăn ở trẻ, có nên bổ sung kẽm?

    Biếng ăn là một trong những vấn đề thường gặp nhất ở trẻ nhỏ – đặc biệt trong giai đoạn tăng trưởng. Không ít cha mẹ cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do thiếu kẽm, từ đó tự ý mua sản phẩm bổ sung mà không có chỉ định của chuyên gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy biếng ăn không chỉ đến từ thiếu vi chất, mà là kết quả của nhiều yếu tố phối hợp: tâm lý, hành vi ăn uống, chế độ dinh dưỡng, sức khỏe tiêu hóa và mức độ hấp thu vi chất của từng trẻ.

  • 13/10/2025

    7 thực phẩm ít calo, giàu protein giúp giảm cân hiệu quả

    Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò then chốt trong quá trình giảm cân. Bổ sung 7 loại thực phẩm ít calo nhưng giàu protein là bí quyết giúp giảm cân hiệu quả.

  • 13/10/2025

    Tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe: Sự thật đáng báo động

    Trong những năm gần đây, thuốc lá điện tử (vape) đã trở thành một xu hướng phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt trong giới trẻ. Được quảng bá như một giải pháp thay thế an toàn hơn cho thuốc lá truyền thống, nhiều người tin rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp giảm thiểu các nguy cơ sức khỏe hoặc hỗ trợ cai nghiện.

  • 12/10/2025

    Uống gì để đẹp da, giảm nám cho phụ nữ sau tuổi 30?

    Bên cạnh các biện pháp điều trị như laser, peel da, thoa thuốc... chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là những gì chúng ta uống hằng ngày, đóng vai trò không nhỏ trong việc cải thiện tình trạng nám da và mang lại làn da khỏe đẹp.

  • 12/10/2025

    Thời tiết ảnh hưởng thế nào đến cảm xúc của con người?

    Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là một loại trầm cảm liên quan tới sự thay đổi thời tiết.

  • 11/10/2025

    Dầu quả bơ và dầu ô liu, loại nào tốt hơn cho sức khỏe?

    Nếu dầu ô liu từ lâu đã được mệnh danh là “vàng lỏng” của vùng Địa Trung Hải, thì gần đây, dầu quả bơ nổi lên như một “ngôi sao” mới được ưa chuộng. Cả hai loại dầu này đều được biết đến với những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe nhưng lloại nào thực sự vượt trội hơn?

  • 11/10/2025

    Hóa chất độc hại trong giấy in hóa đơn có thể khiến bạn nhiễm độc

    Khi bạn đi mua hàng và người bán hàng hỏi bạn có muốn in hóa đơn (biên lai) hay không, hãy trả lời không, việc làm này vừa giúp bảo vệ môi trường và bảo vệ cả sức khỏe của bạn do nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng các loại hóa đơn giấy từ các nhà bán lẻ lớn tại Mỹ được phủ một loại hóa chất độc hại có tên là bisphenol S (BPS). Cùng tìm hiểu về loại hóa chất độc hại trên giấy in hóa đơn qua bài viết sau đây!

Xem thêm