Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lạm dụng rượu và ma túy có thể làm tăng nguy cơ tâm thần phân liệt

Theo nghiên cứu mới của Đan Mạch, rượu, cần sa và các chất ma tuý bất hợp pháp khác có thể làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển bệnh tâm thần phân liệt sau này.

Nghiên cứu trước đây đã phân tích mối liên quan tiềm ẩn giữa lạm dụng chất gây nghiện và tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, do hạn chế về phương pháp luận trong y văn hiện có (bao gồm việc thiếu hiệu chỉnh về lạm dụng nhiều chất gây nghiện) nên chưa đưa ra được kết luận cuối cùng. Trong nghiên cứu mới này, các tác giả đã nghiên cứu dữ liệu đăng ký của 3.133.968 người ở Đan Mạch, trong đó xác định được 204.505 trường hợp lạm dụng chất gây nghiện và 21.305 người được chẩn đoán bị tâm thần phân liệt. Thông tin về lạm dụng chất gây nghiện được rút ra từ các sổ đăng ký khác nhau và không bao gồm các triệu chứng loạn thần do lạm dụng chất gây nghiện.

Dữ liệu được phân tích bằng các kỹ thuật thống kê khác nhau và tính tới các yếu tố khác nhau gồm giới tính, môi trường sống nông thôn hay thành thị, các chất bị lạm dụng đồng thời và các chẩn đoán loạn thần khác, tiền sử loạn thần và lạm dụng chất gây nghiện của bệnh nhân, tình trạng nhập cư vào Đan Mạch và tình trạng kinh tế xã hội của cha mẹ. Các tác giả thấy rằng một người có chẩn đoán lạm dụng bất cứ chấtgây nghiện nào tăng 6% nguy cơ phát triển loạn thần, lạm dụng cần sa tăng 5,2 lần nguy cơ, lạm dụng rượu tăng 3,4 lần, thuốc gây ảo giác tăng 1,9 lần, thuốc an thần tăng 1,7 lần, amphetamin tăng 1,24 lần và các chất khác tăng 2,8 lần.

Theo các tác giả, nguy cơ tăng được quan sát thấy thậm chí 10 tới 15 năm sau chẩn đoán lạm dụng chất gây nghiện. Kết quả nghiên cứu này ủng hộ mạnh mẽ mối liên quan giữa việc lạm dụng chất gây nghiện thuộc bất cứ loại nào và tăng nguy cơ phát triển tâm thần phân liệt sau này.

Ngoài ra, vì đây là một nghiên cứu thuần tập nên nó không thể xác định lạm dụng rượu hay chất gây nghiện có thực sự làm tăng nguy cơ tâm thần phân liệt hay không. Có thể là những người bị tâm thần phần liệt dễ lạm dụng chất gây nghiện hơn, và/hoặc có những người dễ lạm dụng chất gây nghiện và phát triển tâm thần phân liệt. Phân tích của các tác giả về dữ liệu chỉ ra rằng tất cả những giải thích này đều có thể và họ kết luận mối liên quan giữa tâm thần phân liệt và lạm dụng chất gây nghiện là rất phức tạp.

Trong một nghiên cứu thứ hai trên nhóm tương tự, nhóm tác giả do TS Carsten Hjorthøj (thuộc Bệnh viện ĐH Copenhagen, trung tâm Sức khoẻ tâm thần Copenhagen, Gentofte, Đan Mạch) đứng đầu đã nghiên cứu vai trò tiềm ẩn của việc lạm dụng chất gây nghiện của bố mẹ trong phát triển tâm thần phân liệt ở con cái. Việc lạm dụng được chia thành hai loại phụ thuộc vào lần đầu tiên được chẩn đoán trước và sau khi sinh. Các trường hợp tâm thần phân liệt được xác định bằng Đăng ký nghiên cứu trung tâm loạn thần của Đan Mạch. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng mẹ lạm dụng cần sa có liên quan với tăng 6 lần nguy cơ loạn thần ở trẻ, chẩn đoán trước khi sinh có nguy cơ tăng tương tự như chẩn đoán sau khi sinh. Bố lạm dụng cần sa làm tăng 5,5 lần nguy cơ tâm thần phân liệt ở trẻ bất kể là chẩn đoán trước hay sau khi sinh.

BS Nhật Nguyệt - Theo Sức khỏe & Đời sống/ THS
Bình luận
Tin mới
  • 09/12/2025

    Tại sao uống nước đậu đen rang lại tốt hơn nước đậu đen chưa rang?

    Nước đậu đen được ưa chuộng ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản (với tên gọi Kuromamecha) và Việt Nam nhờ khả năng hỗ trợ giảm cân, thanh nhiệt và cung cấp chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nên dùng đậu rang hay đậu thô để tối ưu hiệu quả sức khỏe?

  • 09/12/2025

    10 rủi ro có thể xảy ra với người ăn kiêng quá ít calo

    Ăn kiêng cắt giảm calo giúp giảm cân nhưng ăn quá ít calo có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Vậy điều gì xảy ra khi bạn ăn kiêng quá ít calo?

  • 09/12/2025

    Những điều cần biết về sức khỏe răng miệng khi chuyển mùa

    Mùa đông đến tiềm ẩn nhiều thách thức đối với sức khỏe răng miệng. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm giảm và thói quen sinh hoạt thay đổi có thể ảnh hưởng đến răng và nướu, gây ra các vấn đề như ê buốt răng, tăng nhạy cảm răng miệng. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp duy trì nụ cười tự tin mà còn ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các vấn đề răng miệng thường gặp trong mùa đông và cách bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

  • 08/12/2025

    4 nhóm người nên hạn chế ăn rau cải cúc

    Rau cải cúc được biết có nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, bất kỳ loại thực phẩm nào, dù tốt đến mấy, cũng có những điều cần lưu ý.

  • 08/12/2025

    Dấu hiệu sớm của ung thư tuyến tiền liệt – Tuyệt đối không được bỏ qua!

    Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào. Bạn không thể cảm nhận được khối u đang phát triển, vì vậy không có cơn đau.

  • 08/12/2025

    Chế độ ăn để giữ xương chắc khỏe suốt đời

    Khung xương nâng đỡ giúp cơ thể vững chắc, linh hoạt và bảo vệ các cơ quan quan trọng. Tuy nhiên, theo thời gian, khối lượng và mật độ xương dần suy giảm đặc biệt sau tuổi 30, khi quá trình tạo xương mới chậm lại. Đây chính là nguyên nhân khiến nguy cơ loãng xương, gãy xương tăng cao ở tuổi trung niên và người lớn tuổi. Điều thú vị là, việc xây dựng và duy trì hệ xương khỏe mạnh xảy ra trò suốt cuộc đời, các giai đoạn có liên quan chặt chẽ với nhau, cần được chăm sóc từ sớm thông qua chế độ ăn uống và lối sống phù hợp.

  • 07/12/2025

    9 nhóm thực phẩm lành mạnh giúp ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ

    Ăn uống lành mạnh là biện pháp hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch hiệu quả. Việc ưu tiên thực phẩm toàn phần giàu chất xơ, chất béo tốt là 'nhiên liệu' cho một trái tim khỏe mạnh, giảm thiểu đáng kể mối đe dọa từ bệnh tim và đột quỵ.

Xem thêm