Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lạm dụng rượu và ma túy có thể làm tăng nguy cơ tâm thần phân liệt

Theo nghiên cứu mới của Đan Mạch, rượu, cần sa và các chất ma tuý bất hợp pháp khác có thể làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển bệnh tâm thần phân liệt sau này.

Nghiên cứu trước đây đã phân tích mối liên quan tiềm ẩn giữa lạm dụng chất gây nghiện và tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, do hạn chế về phương pháp luận trong y văn hiện có (bao gồm việc thiếu hiệu chỉnh về lạm dụng nhiều chất gây nghiện) nên chưa đưa ra được kết luận cuối cùng. Trong nghiên cứu mới này, các tác giả đã nghiên cứu dữ liệu đăng ký của 3.133.968 người ở Đan Mạch, trong đó xác định được 204.505 trường hợp lạm dụng chất gây nghiện và 21.305 người được chẩn đoán bị tâm thần phân liệt. Thông tin về lạm dụng chất gây nghiện được rút ra từ các sổ đăng ký khác nhau và không bao gồm các triệu chứng loạn thần do lạm dụng chất gây nghiện.

Dữ liệu được phân tích bằng các kỹ thuật thống kê khác nhau và tính tới các yếu tố khác nhau gồm giới tính, môi trường sống nông thôn hay thành thị, các chất bị lạm dụng đồng thời và các chẩn đoán loạn thần khác, tiền sử loạn thần và lạm dụng chất gây nghiện của bệnh nhân, tình trạng nhập cư vào Đan Mạch và tình trạng kinh tế xã hội của cha mẹ. Các tác giả thấy rằng một người có chẩn đoán lạm dụng bất cứ chấtgây nghiện nào tăng 6% nguy cơ phát triển loạn thần, lạm dụng cần sa tăng 5,2 lần nguy cơ, lạm dụng rượu tăng 3,4 lần, thuốc gây ảo giác tăng 1,9 lần, thuốc an thần tăng 1,7 lần, amphetamin tăng 1,24 lần và các chất khác tăng 2,8 lần.

Theo các tác giả, nguy cơ tăng được quan sát thấy thậm chí 10 tới 15 năm sau chẩn đoán lạm dụng chất gây nghiện. Kết quả nghiên cứu này ủng hộ mạnh mẽ mối liên quan giữa việc lạm dụng chất gây nghiện thuộc bất cứ loại nào và tăng nguy cơ phát triển tâm thần phân liệt sau này.

Ngoài ra, vì đây là một nghiên cứu thuần tập nên nó không thể xác định lạm dụng rượu hay chất gây nghiện có thực sự làm tăng nguy cơ tâm thần phân liệt hay không. Có thể là những người bị tâm thần phần liệt dễ lạm dụng chất gây nghiện hơn, và/hoặc có những người dễ lạm dụng chất gây nghiện và phát triển tâm thần phân liệt. Phân tích của các tác giả về dữ liệu chỉ ra rằng tất cả những giải thích này đều có thể và họ kết luận mối liên quan giữa tâm thần phân liệt và lạm dụng chất gây nghiện là rất phức tạp.

Trong một nghiên cứu thứ hai trên nhóm tương tự, nhóm tác giả do TS Carsten Hjorthøj (thuộc Bệnh viện ĐH Copenhagen, trung tâm Sức khoẻ tâm thần Copenhagen, Gentofte, Đan Mạch) đứng đầu đã nghiên cứu vai trò tiềm ẩn của việc lạm dụng chất gây nghiện của bố mẹ trong phát triển tâm thần phân liệt ở con cái. Việc lạm dụng được chia thành hai loại phụ thuộc vào lần đầu tiên được chẩn đoán trước và sau khi sinh. Các trường hợp tâm thần phân liệt được xác định bằng Đăng ký nghiên cứu trung tâm loạn thần của Đan Mạch. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng mẹ lạm dụng cần sa có liên quan với tăng 6 lần nguy cơ loạn thần ở trẻ, chẩn đoán trước khi sinh có nguy cơ tăng tương tự như chẩn đoán sau khi sinh. Bố lạm dụng cần sa làm tăng 5,5 lần nguy cơ tâm thần phân liệt ở trẻ bất kể là chẩn đoán trước hay sau khi sinh.

BS Nhật Nguyệt - Theo Sức khỏe & Đời sống/ THS
Bình luận
Tin mới
  • 29/12/2025

    Hà Nội ô nhiễm không khí: 6 loại thực phẩm giúp thanh lọc và bảo vệ phổi

    Những ngày gần đây, không khí tại Hà Nội và các tỉnh miền Bắc liên tục ở mức kém, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân. Bên cạnh các biện pháp che chắn bên ngoài, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là cách hiệu quả để tăng cường đề kháng cho phổi.

  • 29/12/2025

    Phục hồi sau khi bị cúm

    Ngay cả khi các triệu chứng cảm lạnh hoặc cúm đã thuyên giảm, cơ thể vẫn cần thêm thời gian để hồi phục hoàn toàn. Các chuyên gia khuyến nghị nên nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì lượng nước cần thiết, từng bước quay lại thói quen sinh hoạt thường ngày và ưu tiên các thực phẩm, đồ uống bổ dưỡng, lành mạnh

  • 28/12/2025

    3 công thức sinh tố 'đốt' mỡ bạn có thể tự làm tại nhà

    Không cần đến những thực phẩm chức năng đắt đỏ, bí quyết để thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đánh bay mỡ thừa đôi khi nằm ngay trong chính máy xay sinh tố của bạn. Hãy cùng khám phá cách 'thiết kế' một ly sinh tố chuẩn đốt mỡ.

  • 28/12/2025

    Bệnh Alzheimer: Dấu hiệu sớm, phòng ngừa và chăm sóc người bệnh hiệu quả

    Bệnh Alzheimer là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt ở nhóm người trên 65 tuổi, việc nhận biết sớm các dấu hiệu, áp dụng các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc phù hợp là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu sớm, cách phòng ngừa và chăm sóc hiệu quả cho người bệnh Alzheimer, nhằm hỗ trợ người thân và cộng đồng trong việc đối phó với căn bệnh này.

  • 27/12/2025

    4 loại trà mùa đông hỗ trợ giảm cân hiệu quả

    Mùa đông là thời điểm việc giảm cân trở nên khó khăn do ít vận động và nhu cầu năng lượng tăng cao. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, uống trà đúng cách có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ tăng sinh nhiệt, cải thiện chuyển hóa và giảm cảm giác thèm ăn, giúp duy trì vóc dáng trong mùa lạnh.

  • 27/12/2025

    Phát ban âm đạo: Nguyên nhân gây kích ứng ở vùng kín là gì?

    Phát ban âm đạo thường là tình trạng phát ban liên quan đến âm hộ . Nó có thể ảnh hưởng đến bên trong hoặc bên ngoài nếp gấp môi lớn. Những phát ban này có thể gây ngứa, nổi cục và đỏ. Nguyên nhân có thể khác nhau, từ kích ứng da đơn giản và nhiễm trùng do vi khuẩn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI). Bài viết này sẽ thảo luận về các nguyên nhân khác nhau gây phát ban âm đạo.

  • 26/12/2025

    5 món cháo dễ nấu đủ dinh dưỡng cho cả nhà

    Cháo là món ăn lý tưởng vì vừa dễ tiêu hóa, ấm bụng lại dễ dàng kết hợp với nhiều nguyên liệu để tạo thành bữa ăn dinh dưỡng toàn diện cho mọi thành viên trong gia đình.

  • 26/12/2025

    Sức khỏe tinh thần: Đối phó với stress và trầm cảm trong áp lực cuối năm

    Cuối năm là giai đoạn bận rộn với nhiều áp lực từ công việc, tiệc tùng và gia đình, dễ gây căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần trong thời điểm này rất quan trọng để giảm stress và cân bằng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp các phương pháp khoa học và thực tiễn giúp bạn duy trì tinh thần tích cực, nhận biết dấu hiệu trầm cảm sớm và vượt qua áp lực cuối năm một cách hiệu quả.

Xem thêm