Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Kĩ năng sơ cứu khi bị dị ứng

Hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra các kháng thể để chống lại tác nhân lạ giúp bạn không bị ốm. Đôi khi hệ thống miễn dịch của bạn sẽ xác định một chất là có hại, mặc dù không phải vậy. Khi điều này xảy ra, nó được gọi là phản ứng dị ứng.

Những chất gây dị ứng có thể là bất cứ thứ gì từ thức ăn, thuốc, môi trường,... Khi cơ thể bạn tiếp xúc với những chất gây dị ứng này, nó có thể gây ra các triệu chứng nhẹ như kích ứng da, chảy nước mắt hoặc hắt hơi . Ở một số người, dị ứng có thể dẫn đến sốc phản vệ. Sốc phản vệ là một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Sốc phản vệ có thể gây giảm huyết áp đột ngột và khó thở, từ đó dẫn đến suy hô hấp và ngừng tim. Gọi ngay cho 115 hoặc các dịch vụ cấp cứu tại địa phương nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang bị sốc phản vệ.

Các triệu chứng của phản ứng dị ứng

Phản ứng dị ứng của cơ thể phụ thuộc vào những gì bạn bị dị ứng. Các bộ phận của cơ thể bạn sẽ phản ứng bao gồm:

  • Đường thở.
  • Mũi.
  • Làn da.
  • Miệng.
  • Hệ thống tiêu hóa

Các triệu chứng chung của dị ứng

Hãy xem bảng dưới đây để biết các triệu chứng thường xảy ra đối với loại dị ứng nào:

Triệu chứng

Dị ứng môi trường

Dị ứng thực phẩm

Dị ứng côn trùng đốt

Dị ứng thuốc

Hắt xì

   

Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi

     

Kích ứng da (ngứa, đỏ, bong tróc)

Mề đay

 

Phát ban

 

Khó thở

   

 

Buồn nôn hoặc nôn mửa

 

   

Bệnh tiêu chảy

 

   

Khó thở hoặc thở khò khè

Chảy nước mắt và đỏ mắt

     

Sưng tấy quanh mặt hoặc vùng tiếp xúc

   

Mạch nhanh

   

Chóng mặt

   


 

Sốc phản vệ hoặc các phản ứng nghiêm trọng

Các phản ứng dị ứng nghiêm trọng nhất có thể gây ra sốc phản vệ. Phản ứng này xảy ra vài phút sau khi tiếp xúc và nếu không được điều trị, có thể dẫn đến mất ý thức, suy hô hấp và ngừng tim. Các dấu hiệu của sốc phản vệ bao gồm:

  • Phản ứng da, chẳng hạn như phát ban, ngứa hoặc da nhợt nhạt.
  • Thở khò khè hoặc khó thở.
  • Choáng váng, chóng mặt, ngất xỉu.
  • Sưng mặt.
  • Buồn nôn.
  • Mạch yếu và nhanh.

Gọi cấp cứu khẩn cấp nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang bị sốc phản vệ, ngay cả khi các triệu chứng bắt đầu cải thiện. Đôi khi các triệu chứng có thể trở lại trong giai đoạn thứ hai.

Phải làm gì khi ai đó bị sốc phản vệ

Nếu bạn đang ở cùng một người đang bị sốc phản vệ, bạn nên:

1.    Gọi 115 ngay lập tức.

2.    Kiểm tra xem họ có máy tiêm tự động epinephrine (adrenaline) (EpiPen) hay không và giúp họ, nếu cần.

3.    Cố gắng giữ cho nạn nhân bình tĩnh.

4.    Giúp nạn nhân nằm ngửa.

5.    Nâng cao chân của họ khoảng 40cm và đắp chăn.

6.    Lật nghiêng về 1 phía nếu nạn nhân bị nôn hoặc chảy máu.

7.    Đảm bảo rằng quần áo rộng rãi để có thể thở.

Người đó được tiêm epinephrine càng sớm thì càng tốt.

Tránh cho nạn nhân thuốc uống, đồ uống hoặc nâng đầu lên, đặc biệt là khi họ khó thở.

Bác sĩ có thể kê đơn epinephrine khẩn cấp. Máy tiêm tự động đi kèm với một liều thuốc duy nhất để tiêm vào đùi. Bạn sẽ muốn hướng dẫn gia đình và bạn thân của mình cách tiêm epinephrine trong trường hợp khẩn cấp.

Cách ngăn ngừa phản ứng dị ứng

Khi bạn đã bị phản ứng dị ứng, điều quan trọng là phải xác định nguồn gốc để tránh tiếp xúc trong tương lai. Đối với dị ứng với thành phần cụ thể, hãy kiểm tra thành phần sản phẩm trước khi mua. Bôi kem dưỡng da trước khi đi bộ đường dài hoặc cắm trại có thể giúp ngăn chất độc của cây thường xuân lây lan hoặc hấp thụ vào da của bạn.

Bạn càng kiểm soát được việc tiếp xúc với chất gây dị ứng, bạn càng ít có khả năng bị phản ứng dị ứng. Đảm bảo rằng đồng nghiệp và bạn bè của bạn biết về bệnh dị ứng của bạn và nơi bạn cất giữ ống tiêm tự động epinephrine. Dạy cho bạn bè của bạn cách điều trị phản ứng dị ứng có thể giúp cứu sống bạn

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Dị ứng thực phẩm rất dễ gặp, biết sơ cứu để cứu 1 con người

 

Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

  • 30/11/2025

    Ý nghĩa các chỉ số trong kiểm tra loãng xương

    Bệnh loãng xương thường tiến triển âm thầm và rất khó phát hiện. Đến khi phát tác, bệnh thường khó điều trị và phục hồi, để lại nhiều hậu quả nguy hiểm. Kiểm tra mật độ xương định kì được các bác sỹ khuyến cáo nhằm chẩn đoán sức khỏe xương và phát hiện sớm các nguy cơ bị loãng xương. Vậy, thực sự kết quả của đo mật độ xương có ý nghĩa gì?

Xem thêm