Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Kĩ năng sơ cứu khi bị dị ứng

Hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra các kháng thể để chống lại tác nhân lạ giúp bạn không bị ốm. Đôi khi hệ thống miễn dịch của bạn sẽ xác định một chất là có hại, mặc dù không phải vậy. Khi điều này xảy ra, nó được gọi là phản ứng dị ứng.

Những chất gây dị ứng có thể là bất cứ thứ gì từ thức ăn, thuốc, môi trường,... Khi cơ thể bạn tiếp xúc với những chất gây dị ứng này, nó có thể gây ra các triệu chứng nhẹ như kích ứng da, chảy nước mắt hoặc hắt hơi . Ở một số người, dị ứng có thể dẫn đến sốc phản vệ. Sốc phản vệ là một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Sốc phản vệ có thể gây giảm huyết áp đột ngột và khó thở, từ đó dẫn đến suy hô hấp và ngừng tim. Gọi ngay cho 115 hoặc các dịch vụ cấp cứu tại địa phương nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang bị sốc phản vệ.

Các triệu chứng của phản ứng dị ứng

Phản ứng dị ứng của cơ thể phụ thuộc vào những gì bạn bị dị ứng. Các bộ phận của cơ thể bạn sẽ phản ứng bao gồm:

  • Đường thở.
  • Mũi.
  • Làn da.
  • Miệng.
  • Hệ thống tiêu hóa

Các triệu chứng chung của dị ứng

Hãy xem bảng dưới đây để biết các triệu chứng thường xảy ra đối với loại dị ứng nào:

Triệu chứng

Dị ứng môi trường

Dị ứng thực phẩm

Dị ứng côn trùng đốt

Dị ứng thuốc

Hắt xì

   

Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi

     

Kích ứng da (ngứa, đỏ, bong tróc)

Mề đay

 

Phát ban

 

Khó thở

   

 

Buồn nôn hoặc nôn mửa

 

   

Bệnh tiêu chảy

 

   

Khó thở hoặc thở khò khè

Chảy nước mắt và đỏ mắt

     

Sưng tấy quanh mặt hoặc vùng tiếp xúc

   

Mạch nhanh

   

Chóng mặt

   


 

Sốc phản vệ hoặc các phản ứng nghiêm trọng

Các phản ứng dị ứng nghiêm trọng nhất có thể gây ra sốc phản vệ. Phản ứng này xảy ra vài phút sau khi tiếp xúc và nếu không được điều trị, có thể dẫn đến mất ý thức, suy hô hấp và ngừng tim. Các dấu hiệu của sốc phản vệ bao gồm:

  • Phản ứng da, chẳng hạn như phát ban, ngứa hoặc da nhợt nhạt.
  • Thở khò khè hoặc khó thở.
  • Choáng váng, chóng mặt, ngất xỉu.
  • Sưng mặt.
  • Buồn nôn.
  • Mạch yếu và nhanh.

Gọi cấp cứu khẩn cấp nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang bị sốc phản vệ, ngay cả khi các triệu chứng bắt đầu cải thiện. Đôi khi các triệu chứng có thể trở lại trong giai đoạn thứ hai.

Phải làm gì khi ai đó bị sốc phản vệ

Nếu bạn đang ở cùng một người đang bị sốc phản vệ, bạn nên:

1.    Gọi 115 ngay lập tức.

2.    Kiểm tra xem họ có máy tiêm tự động epinephrine (adrenaline) (EpiPen) hay không và giúp họ, nếu cần.

3.    Cố gắng giữ cho nạn nhân bình tĩnh.

4.    Giúp nạn nhân nằm ngửa.

5.    Nâng cao chân của họ khoảng 40cm và đắp chăn.

6.    Lật nghiêng về 1 phía nếu nạn nhân bị nôn hoặc chảy máu.

7.    Đảm bảo rằng quần áo rộng rãi để có thể thở.

Người đó được tiêm epinephrine càng sớm thì càng tốt.

Tránh cho nạn nhân thuốc uống, đồ uống hoặc nâng đầu lên, đặc biệt là khi họ khó thở.

Bác sĩ có thể kê đơn epinephrine khẩn cấp. Máy tiêm tự động đi kèm với một liều thuốc duy nhất để tiêm vào đùi. Bạn sẽ muốn hướng dẫn gia đình và bạn thân của mình cách tiêm epinephrine trong trường hợp khẩn cấp.

Cách ngăn ngừa phản ứng dị ứng

Khi bạn đã bị phản ứng dị ứng, điều quan trọng là phải xác định nguồn gốc để tránh tiếp xúc trong tương lai. Đối với dị ứng với thành phần cụ thể, hãy kiểm tra thành phần sản phẩm trước khi mua. Bôi kem dưỡng da trước khi đi bộ đường dài hoặc cắm trại có thể giúp ngăn chất độc của cây thường xuân lây lan hoặc hấp thụ vào da của bạn.

Bạn càng kiểm soát được việc tiếp xúc với chất gây dị ứng, bạn càng ít có khả năng bị phản ứng dị ứng. Đảm bảo rằng đồng nghiệp và bạn bè của bạn biết về bệnh dị ứng của bạn và nơi bạn cất giữ ống tiêm tự động epinephrine. Dạy cho bạn bè của bạn cách điều trị phản ứng dị ứng có thể giúp cứu sống bạn

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Dị ứng thực phẩm rất dễ gặp, biết sơ cứu để cứu 1 con người

 

Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 05/12/2025

    Đừng bỏ qua những tác dụng bất ngờ của rau cải cúc với sức khỏe

    Rau cải cúc là loại rau quen thuộc được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, ít ai biết về những lợi ích sức khỏe ấn tượng, có nhiều tác dụng không ngờ của loại rau này.

  • 04/12/2025

    Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

    Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!

  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

  • 04/12/2025

    Sự thật về tóc bạc

    Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.

  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

Xem thêm