Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Khắc phục tình trạng mất ngủ bằng y học cổ truyền

Mất ngủ thuộc chứng ” Thất miên ” của y học cổ truyền. Mất ngủ thường khiến người bệnh mệt mỏi, tinh thần uể oải, mất tập trung trong công việc….Nguyên nhân của bệnh là do tinh thần kích động, lo nghĩ khiếp sợ, rối loạn tâm trí, đau ốm kéo dài làm cho thận âm hư tổn không nuôi được tâm tỳ, dẫn đến tình trạng mất ngủ.

Khắc phục tình trạng mất ngủ bằng y học cổ truyền

1. Nguyên nhân của bệnh

Do tinh thần kích động, lo nghĩ khiếp sợ, rối loạn tâm trí, đau ốm kéo dài làm cho thận âm hư tổn không nuôi được tâm tỳ, dẫn đến tình trạng mất ngủ.

Để điều trị chứng bệnh này, Đông y có những phương thuốc hữu hiệu dưới đây. Tùy theo thể lâm sàng, bạn đọc có thể tham khảo và áp dụng.

2. Điều trị mất ngủ

*  Mất ngủ do tâm hỏa thịnh

-  Triệu chứng: đau đầu, váng đầu, lưỡi đỏ, lợi sưng đau, đại tiện táo bón, giấc ngủ chập chờn, hay mơ hay giật mình, trằn trọc không yên.

-  Phép chữa: Thanh tâm hỏa, dưỡng tâm an thần.

Bài 1: Hoàng liên 10g, hoàng bá 10g, lá vông 20g, xấu hổ 16g, bạch linh 10g, cỏ mực 20g, tang diệp 20g, đinh lăng 20g, rau má 20g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 2: Chi tử 12g, hoa hòe 12g, hoàng liên 10g, hắc táo nhân 16g, cỏ mần trầu 16g, trinh nữ 16g, bạch linh 10g, cam thảo 12g, đương quy 12g, thủ ô chế 10g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

*   Mất ngủ do can khí uất kết

-  Triệu chứng: Đau tức hạ sườn, da vàng tiểu đỏ, đau đầu, khó ngủ, ăn uống kém, phân thường táo, miệng đắng, rêu lưỡi vàng.

-  Phép chữa: Giải uất hòa can, thanh tâm dưỡng tỳ.

Bài 1: Đan bì 10g, chi tử 12g, bạch thược 12g, rau má 20g, nam hoàng bá 16g, cỏ mực 20g, đan sâm 12g, ích mẫu 16g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 2: Hương phụ 12g, chỉ xác 10g, chi tử 12g, tang diệp 20g, hoài sơn 12g, liên nhục 12g, hắc táo nhân 16g, khởi tử 12g, hạ liên châu 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
Cam thảo

*  Mất ngủ ở thời kỳ tiền mãn kinh

- Triệu chứng: Khó ngủ kèm theo những cơn bốc hỏa, đau đầu, da khô, bức bách trong lồng ngực, mồ hôi toát ra bất kì, đau xương, đau ngực…

-  Phép chữa: Dưỡng tâm hạ khí, bình can, thanh nhiệt.

Bài 1: Hắc táo nhân 16g, đan sâm 12g, đinh lăng 20g, bán hạ 10g, hậu phác 10g, biển đậu 12g, cỏ mực 16g, bạch thược 12g, đan bì 10g, khởi tử 10g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 2: Đương quy 12g, hà thủ ô 12g, ích mẫu 12g, đan sâm 12g, bạch linh 10g, bá tử nhân 12g, chi tử 12g, cát căn 16g, hoài sơn 16g, liên nhục 12g, kim ngân 16g, thục địa 12g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 3: Ngân hoa 10g, liên kiều 10g, cỏ mực 16g, đan bì 10g, chi tử 12g, bạch thược 12g, nam hoàng bá 12g, hắc táo nhân 16g, bán hạ 10g, hậu phác 10g, đinh lăng 16g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

*  Mất ngủ do tâm tỳ lưỡng hư

-  Triệu chứng: Tỳ hư không tổng hợp được tinh chất, tâm thiếu nuôi dưỡng, sinh ra những chứng trạng: ngủ hay mơ, giấc ngủ rất ngắn, nhanh tỉnh, thường hay hồi hộp, hay quên, sức làm việc rất kém, sắc mặt ủ rũ, rêu lưỡi nhợt, mạch tế nhược.

-  Phép chữa: Bổ dưỡng tâm tỳ để sinh khí huyết.

Bài 1: Bạch truật 16g, hoài sơn 16g, liên nhục 16g, đương quy 16g, ngũ gia bì 16g, cam thảo 12g, thục địa 12g, sinh khương 6g, thủ ô chế 12g, đại táo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 2: Đinh lăng 16g, thủ ô chế 16g, đương quy 16g, ngũ gia bì 16g, bán hạ 10g, hậu phác 10g, sinh khương 6g, trần bì 10g, cam thảo 12g, bạch truật 12g, thương truật 10g, đại táo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 3: Hắc táo nhân 16g, lá vông 20g, biển đậu 12g, đương quy 16g, trần bì 12g, bạch truật 16g, ngũ gia bì 16g, củ đinh lăng 16g, sinh khương 6g, cao lương khương 10g, sơn tra 10g, đại táo 12g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những hiểu lầm và sự thật về chứng mất ngủ

Theo Bệnh viện Bạch Mai
Bình luận
Tin mới
  • 09/12/2025

    Tại sao uống nước đậu đen rang lại tốt hơn nước đậu đen chưa rang?

    Nước đậu đen được ưa chuộng ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản (với tên gọi Kuromamecha) và Việt Nam nhờ khả năng hỗ trợ giảm cân, thanh nhiệt và cung cấp chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nên dùng đậu rang hay đậu thô để tối ưu hiệu quả sức khỏe?

  • 09/12/2025

    10 rủi ro có thể xảy ra với người ăn kiêng quá ít calo

    Ăn kiêng cắt giảm calo giúp giảm cân nhưng ăn quá ít calo có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Vậy điều gì xảy ra khi bạn ăn kiêng quá ít calo?

  • 09/12/2025

    Những điều cần biết về sức khỏe răng miệng khi chuyển mùa

    Mùa đông đến tiềm ẩn nhiều thách thức đối với sức khỏe răng miệng. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm giảm và thói quen sinh hoạt thay đổi có thể ảnh hưởng đến răng và nướu, gây ra các vấn đề như ê buốt răng, tăng nhạy cảm răng miệng. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp duy trì nụ cười tự tin mà còn ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các vấn đề răng miệng thường gặp trong mùa đông và cách bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

  • 08/12/2025

    4 nhóm người nên hạn chế ăn rau cải cúc

    Rau cải cúc được biết có nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, bất kỳ loại thực phẩm nào, dù tốt đến mấy, cũng có những điều cần lưu ý.

  • 08/12/2025

    Dấu hiệu sớm của ung thư tuyến tiền liệt – Tuyệt đối không được bỏ qua!

    Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào. Bạn không thể cảm nhận được khối u đang phát triển, vì vậy không có cơn đau.

  • 08/12/2025

    Chế độ ăn để giữ xương chắc khỏe suốt đời

    Khung xương nâng đỡ giúp cơ thể vững chắc, linh hoạt và bảo vệ các cơ quan quan trọng. Tuy nhiên, theo thời gian, khối lượng và mật độ xương dần suy giảm đặc biệt sau tuổi 30, khi quá trình tạo xương mới chậm lại. Đây chính là nguyên nhân khiến nguy cơ loãng xương, gãy xương tăng cao ở tuổi trung niên và người lớn tuổi. Điều thú vị là, việc xây dựng và duy trì hệ xương khỏe mạnh xảy ra trò suốt cuộc đời, các giai đoạn có liên quan chặt chẽ với nhau, cần được chăm sóc từ sớm thông qua chế độ ăn uống và lối sống phù hợp.

  • 07/12/2025

    9 nhóm thực phẩm lành mạnh giúp ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ

    Ăn uống lành mạnh là biện pháp hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch hiệu quả. Việc ưu tiên thực phẩm toàn phần giàu chất xơ, chất béo tốt là 'nhiên liệu' cho một trái tim khỏe mạnh, giảm thiểu đáng kể mối đe dọa từ bệnh tim và đột quỵ.

Xem thêm