Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Khắc phục tình trạng mất ngủ bằng y học cổ truyền

Mất ngủ thuộc chứng ” Thất miên ” của y học cổ truyền. Mất ngủ thường khiến người bệnh mệt mỏi, tinh thần uể oải, mất tập trung trong công việc….Nguyên nhân của bệnh là do tinh thần kích động, lo nghĩ khiếp sợ, rối loạn tâm trí, đau ốm kéo dài làm cho thận âm hư tổn không nuôi được tâm tỳ, dẫn đến tình trạng mất ngủ.

Khắc phục tình trạng mất ngủ bằng y học cổ truyền

1. Nguyên nhân của bệnh

Do tinh thần kích động, lo nghĩ khiếp sợ, rối loạn tâm trí, đau ốm kéo dài làm cho thận âm hư tổn không nuôi được tâm tỳ, dẫn đến tình trạng mất ngủ.

Để điều trị chứng bệnh này, Đông y có những phương thuốc hữu hiệu dưới đây. Tùy theo thể lâm sàng, bạn đọc có thể tham khảo và áp dụng.

2. Điều trị mất ngủ

*  Mất ngủ do tâm hỏa thịnh

-  Triệu chứng: đau đầu, váng đầu, lưỡi đỏ, lợi sưng đau, đại tiện táo bón, giấc ngủ chập chờn, hay mơ hay giật mình, trằn trọc không yên.

-  Phép chữa: Thanh tâm hỏa, dưỡng tâm an thần.

Bài 1: Hoàng liên 10g, hoàng bá 10g, lá vông 20g, xấu hổ 16g, bạch linh 10g, cỏ mực 20g, tang diệp 20g, đinh lăng 20g, rau má 20g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 2: Chi tử 12g, hoa hòe 12g, hoàng liên 10g, hắc táo nhân 16g, cỏ mần trầu 16g, trinh nữ 16g, bạch linh 10g, cam thảo 12g, đương quy 12g, thủ ô chế 10g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

*   Mất ngủ do can khí uất kết

-  Triệu chứng: Đau tức hạ sườn, da vàng tiểu đỏ, đau đầu, khó ngủ, ăn uống kém, phân thường táo, miệng đắng, rêu lưỡi vàng.

-  Phép chữa: Giải uất hòa can, thanh tâm dưỡng tỳ.

Bài 1: Đan bì 10g, chi tử 12g, bạch thược 12g, rau má 20g, nam hoàng bá 16g, cỏ mực 20g, đan sâm 12g, ích mẫu 16g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 2: Hương phụ 12g, chỉ xác 10g, chi tử 12g, tang diệp 20g, hoài sơn 12g, liên nhục 12g, hắc táo nhân 16g, khởi tử 12g, hạ liên châu 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
Cam thảo

*  Mất ngủ ở thời kỳ tiền mãn kinh

- Triệu chứng: Khó ngủ kèm theo những cơn bốc hỏa, đau đầu, da khô, bức bách trong lồng ngực, mồ hôi toát ra bất kì, đau xương, đau ngực…

-  Phép chữa: Dưỡng tâm hạ khí, bình can, thanh nhiệt.

Bài 1: Hắc táo nhân 16g, đan sâm 12g, đinh lăng 20g, bán hạ 10g, hậu phác 10g, biển đậu 12g, cỏ mực 16g, bạch thược 12g, đan bì 10g, khởi tử 10g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 2: Đương quy 12g, hà thủ ô 12g, ích mẫu 12g, đan sâm 12g, bạch linh 10g, bá tử nhân 12g, chi tử 12g, cát căn 16g, hoài sơn 16g, liên nhục 12g, kim ngân 16g, thục địa 12g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 3: Ngân hoa 10g, liên kiều 10g, cỏ mực 16g, đan bì 10g, chi tử 12g, bạch thược 12g, nam hoàng bá 12g, hắc táo nhân 16g, bán hạ 10g, hậu phác 10g, đinh lăng 16g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

*  Mất ngủ do tâm tỳ lưỡng hư

-  Triệu chứng: Tỳ hư không tổng hợp được tinh chất, tâm thiếu nuôi dưỡng, sinh ra những chứng trạng: ngủ hay mơ, giấc ngủ rất ngắn, nhanh tỉnh, thường hay hồi hộp, hay quên, sức làm việc rất kém, sắc mặt ủ rũ, rêu lưỡi nhợt, mạch tế nhược.

-  Phép chữa: Bổ dưỡng tâm tỳ để sinh khí huyết.

Bài 1: Bạch truật 16g, hoài sơn 16g, liên nhục 16g, đương quy 16g, ngũ gia bì 16g, cam thảo 12g, thục địa 12g, sinh khương 6g, thủ ô chế 12g, đại táo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 2: Đinh lăng 16g, thủ ô chế 16g, đương quy 16g, ngũ gia bì 16g, bán hạ 10g, hậu phác 10g, sinh khương 6g, trần bì 10g, cam thảo 12g, bạch truật 12g, thương truật 10g, đại táo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Bài 3: Hắc táo nhân 16g, lá vông 20g, biển đậu 12g, đương quy 16g, trần bì 12g, bạch truật 16g, ngũ gia bì 16g, củ đinh lăng 16g, sinh khương 6g, cao lương khương 10g, sơn tra 10g, đại táo 12g, cam thảo 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những hiểu lầm và sự thật về chứng mất ngủ

Theo Bệnh viện Bạch Mai
Bình luận
Tin mới
  • 28/12/2025

    3 công thức sinh tố 'đốt' mỡ bạn có thể tự làm tại nhà

    Không cần đến những thực phẩm chức năng đắt đỏ, bí quyết để thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đánh bay mỡ thừa đôi khi nằm ngay trong chính máy xay sinh tố của bạn. Hãy cùng khám phá cách 'thiết kế' một ly sinh tố chuẩn đốt mỡ.

  • 28/12/2025

    Bệnh Alzheimer: Dấu hiệu sớm, phòng ngừa và chăm sóc người bệnh hiệu quả

    Bệnh Alzheimer là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt ở nhóm người trên 65 tuổi, việc nhận biết sớm các dấu hiệu, áp dụng các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc phù hợp là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu sớm, cách phòng ngừa và chăm sóc hiệu quả cho người bệnh Alzheimer, nhằm hỗ trợ người thân và cộng đồng trong việc đối phó với căn bệnh này.

  • 27/12/2025

    4 loại trà mùa đông hỗ trợ giảm cân hiệu quả

    Mùa đông là thời điểm việc giảm cân trở nên khó khăn do ít vận động và nhu cầu năng lượng tăng cao. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, uống trà đúng cách có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ tăng sinh nhiệt, cải thiện chuyển hóa và giảm cảm giác thèm ăn, giúp duy trì vóc dáng trong mùa lạnh.

  • 27/12/2025

    Phát ban âm đạo: Nguyên nhân gây kích ứng ở vùng kín là gì?

    Phát ban âm đạo thường là tình trạng phát ban liên quan đến âm hộ . Nó có thể ảnh hưởng đến bên trong hoặc bên ngoài nếp gấp môi lớn. Những phát ban này có thể gây ngứa, nổi cục và đỏ. Nguyên nhân có thể khác nhau, từ kích ứng da đơn giản và nhiễm trùng do vi khuẩn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI). Bài viết này sẽ thảo luận về các nguyên nhân khác nhau gây phát ban âm đạo.

  • 26/12/2025

    5 món cháo dễ nấu đủ dinh dưỡng cho cả nhà

    Cháo là món ăn lý tưởng vì vừa dễ tiêu hóa, ấm bụng lại dễ dàng kết hợp với nhiều nguyên liệu để tạo thành bữa ăn dinh dưỡng toàn diện cho mọi thành viên trong gia đình.

  • 26/12/2025

    Sức khỏe tinh thần: Đối phó với stress và trầm cảm trong áp lực cuối năm

    Cuối năm là giai đoạn bận rộn với nhiều áp lực từ công việc, tiệc tùng và gia đình, dễ gây căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần trong thời điểm này rất quan trọng để giảm stress và cân bằng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp các phương pháp khoa học và thực tiễn giúp bạn duy trì tinh thần tích cực, nhận biết dấu hiệu trầm cảm sớm và vượt qua áp lực cuối năm một cách hiệu quả.

  • 25/12/2025

    7 bí quyết đơn giản tại nhà cho mái tóc suôn mượt, óng ả

    Mái tóc khỏe, óng mượt luôn là mong muốn của nhiều người. Khi xu hướng chăm sóc tóc và da bằng nguyên liệu tự nhiên ngày càng phổ biến, nhiều người có xu hướng tìm kiếm những phương pháp chăm sóc tóc tại nhà vừa an toàn, vừa hiệu quả để duy trì vẻ đẹp bền vững.

  • 25/12/2025

    Vi nhựa nguy hiểm cho phụ nữ như thế nào?

    Vi nhựa, những mảnh vụn nhựa li ti hiện diện khắp mọi nơi - từ không khí, nước, đất, đến thực phẩm - đang dần trở thành một mối lo ngại lớn về sức khỏe.

Xem thêm