Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nhang thảo dược: Hướng đi có lợi cho sức khỏe cộng đồng

Từ ngàn xưa, Người ta đã biết dùng hương để trị bệnh cho thân thể và cả bệnh tâm lý. Khi đốt nhang, khói hương nghi ngút tạo nên không khí thanh tịnh, ấm áp và trang nghiêm...

Nhang thảo dược: Hướng đi có lợi cho sức khỏe cộng đồng

 

Nghi thức dâng hương là tập quán mà hầu như mọi người dân châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng bất kể lứa tuổi nào và sống ở nơi đâu đều biết đến. Nén hương đã đi vào đời sống văn hóa, tín ngưỡng của người Việt Nam như một nét đẹp truyền thống, gần gũi và thiêng liêng. Chuyện thắp hương trên bàn thờ tổ tiên là một nét đẹp văn hóa truyền thống không thể thiếu trong các dịp giỗ chạp, lễ Tết. Mùi hương là mùi thơm quen thuộc trong nhà hằng triệu triệu người Á châu - là mùi thơm đặc biệt của ngày đầu năm đi chùa lễ Phật. Đây hoàn toàn không phải là hành động mê tín dị đoan, mà là một nét đẹp văn hóa được tồn tại từ rất lâu.

Nâng tầm nghệ thuật

Tại Việt Nam, đa số chúng ta đều dùng nhang cho việc thờ cúng, cũng như nguồn gốc của tục đốt nhang trên thế giới ban đầu là phục vụ cho hoạt động tín ngưỡng. Nhưng nhiều nơi khác trên thế giới đã đưa việc sử dụng mùi thơm từ nhang lên một tầm nghệ thuật mới, tiêu biểu là hương đạo của Nhật Bản. Ngày nay, việc thưởng thức hương thơm thảo mộc qua việc đốt nhang thảo mộc đã trở nên phổ biến hơn tại nhiều quốc gia. Một điều thú vị ít ai biết là tuy Nhật Bản là nơi xuất phát của hương đạo nhưng các loại thảo mộc họ dùng đều phải nhập khẩu từ các nước Đông Nam Á, tiêu biểu nhất là trầm hương từ Việt Nam, có mùi thơm hảo hạng nhất, bên cạnh đó còn có quế, hồi….

Hương đạo là nghệ thuật thưởng thức hương trầm, nói nôm na là “ngửi” mùi hương trầm - một nghệ thuật độc đáo chỉ thấy ở Nhật Bản chứ không có ở các nước khác. Mặc dầu đến thế kỷ 15 hương đạo mới được định hình, nhưng trên thực tế, thú tao nhã này đã bắt nguồn từ khi Phật giáo du nhập từ Trung Quốc và Triều Tiên vào Nhật khoảng thế kỷ 6.

Nhang thảo dược

Hương đạo là nghệ thuật thưởng thức mùi hương toát ra từ một nhánh gỗ thơm hoặc từ một cốc hương liệu. Lịch sử hương đạo gắn liền với văn hóa Phật giáo Nhật Bản, trong đó có việc thắp hương lễ Phật. Để thưởng thức được mùi hương theo phong cách hương đạo, người thưởng thức phải biết cách nhận biết và phân biệt được những mùi hương theo quy định từ nhiều mùi hương khác nhau. Để làm được điều này người ta phải rèn luyện một khả năng khứu giác thật nhạy bén và tinh tế, cũng như khả năng tập trung phân tích cao độ.

Tác động lên sức khỏe con người

Ngày nay, thưởng thức mùi thơm từ thảo mộc khi nén nhang được đốt lên là phương tiện hữu hiệu cho tâm hồn thư thái, nhẹ nhàng, an định, thường được sử dụng khi uống trà, khi làm việc, khi xoa bóp... Thưởng thức hương thơm thảo mộc từ nhang có thể coi là một phần của liệu pháp mùi hương.

Nhang được làm từ các loại thảo mộc khô, xay nhuyễn thành bột, ép khuôn thành dạng cây nhang dài hoặc hình chóp nhọn, đốt trong lư đồng, chén sứ hoặc lọ xông trầm riêng biệt. Ngày trước, nhang thảo mộc được làm độc vị, nay nhang thảo mộc có thể được kết hợp từ nhiều loại thảo mộc khác nhau để các hương thơm quyện lại với nhau tạo ra các hương thơm mới. Cách kết hợp các thảo mộc với nhau có thể là ngẫu nhiên một hai loại thảo mộc, hoặc có khi là một bài thuốc và bài thuốc này cũng có tác dụng của nó. Xin giới thiệu một số bài thuốc như có thể nghiền thành bột và dùng dưới dạng nhang như sau:

Đinh hương, thục tiêu: thơm ấm, xua tan mùi xú uế.

Đinh lăng hương, cam tùng, đàn hương, đinh hương, tế tân, hồi hương: làm ấm, làm sạch không khí.

Thương truật, ngô thù du, lá ngải cứu, nhục quế, sa nhân, bạch chỉ, bạc hà, mộc lan, viễn chí: hương thơm giúp định thần.

Gừng khô, bạch chỉ, đại hồi, đinh hương, quán chúng, hoa kim ngân: mùi vị thơm cay ấm áp lan tỏa khắp phòng, vừa làm sạch không khí trong nhà, loại bỏ cảm giác giá lạnh, vừa có thể tiêu diệt các mầm bệnh trong không khí, phòng chống bệnh tật, đồng thời giúp ôn phế trừ ho.

Khứu giác tinh tế hơn bất cứ giác quan nào khác vì mùi hương được tiếp nhận qua mũi sẽ kết nối trực tiếp với não bộ chịu trách nhiệm về trí nhớ và cảm xúc. Mũi được cho là ảnh hưởng đến 75% cảm xúc hằng ngày. Mũi kết nối với tuyến khứu giác, nơi lưu lại mùi hương và hệ thần kinh ngoại biên, nơi thống trị cảm xúc và trí nhớ, được xem là nơi làm nên sức mạnh của khứu giác.

Tinh dầu có thể tăng khả năng ghi nhớ trong một thời gian ngắn, tăng cường sức khỏe và làm cơ thể thư giãn. Có hai cách để tinh dầu phát huy tác dụng: một là tác động trực tiếp lên hệ viền của não thông qua khứu giác và làm thay đổi huyết áp, nhịp tim cũng như các hoạt động khác của cơ thể. Tác động thứ hai là tác động dược lý (giống như thuốc) lên cơ thể nhằm giúp cơ thể tự sản sinh những chất làm giảm đau. Có thể nói, tinh dầu thiên nhiên không trực tiếp chữa lành bệnh nhưng có thể giúp cơ thể tìm đường để tự chữa bệnh và làm tăng hệ miễn nhiễm của cơ thể. Cho nên tạo mùi hương cho môi trường xung quanh nhất là hương đi bằng nhang thảo dược là hướng đi có lợi cho sức khỏe cộng đồng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nguyên nhân khiến bạn mất ngửi (không cảm nhận được mùi)?

BS.CKII. HUỲNH TẤN VŨ - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

  • 12/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu hợp chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu

    Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để bảo vệ mạch máu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng là nền tảng giúp kiểm soát các nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…

  • 12/12/2025

    Lối sống lành mạnh cho người cao tuổi trong tiết trời se lạnh

    Khi mùa thu đến, không khí se lạnh và sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm tạo nên những thách thức cho sức khỏe, đặc biệt đối với người cao tuổi. Với hệ miễn dịch suy giảm và nguy cơ cao mắc các bệnh lý mạn tính, người cao tuổi cần một lối sống lành mạnh để duy trì thể chất và tinh thần. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách xây dựng chế độ dinh dưỡng, tập luyện phù hợp và các biện pháp phòng bệnh hiệu quả để đảm bảo sức khỏe người cao tuổi mùa thu.

  • 11/12/2025

    5 loại rau củ có hàm lượng protein cao bất ngờ, vượt cả trứng

    Ít ai ngờ rằng, nguồn protein không chỉ đến từ thịt hay trứng. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, một số loại rau củ có khả năng 'vượt mặt' trứng về hàm lượng protein trên mỗi khẩu phần ăn.

  • 11/12/2025

    3 cách đơn giản để loại bỏ chứng ợ nóng

    Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực hoặc cổ họng, thường kèm theo vị chua, và là triệu chứng của trào ngược axit. Một số biện pháp tự nhiên tại nhà và thuốc không kê đơn có thể giúp giảm ợ nóng, và một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm tình trạng ợ nóng.

  • 10/12/2025

    Điều gì xảy ra khi ăn chuối lúc bụng đói?

    Nếu đang thắc mắc ăn chuối khi bụng đói có lợi ích gì cho cơ thể, hãy tìm hiểu 5 lợi ích bất ngờ khi ăn chuối lúc bụng đói.

  • 10/12/2025

    Tập thể dục như một liệu pháp điều trị ung thư phổi

    Nghiên cứu cho thấy các chương trình tập thể dục cho bệnh nhân ung thư phổi không chỉ an toàn mà còn mang lại nhiều lợi ích, bao gồm cải thiện chất lượng cuộc sống, ít biến chứng sau phẫu thuật, thời gian nằm viện ngắn hơn, ít triệu chứng bệnh và tác dụng phụ của điều trị hơn, và có thể có cơ hội sống lâu hơn.

  • 09/12/2025

    Tại sao uống nước đậu đen rang lại tốt hơn nước đậu đen chưa rang?

    Nước đậu đen được ưa chuộng ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản (với tên gọi Kuromamecha) và Việt Nam nhờ khả năng hỗ trợ giảm cân, thanh nhiệt và cung cấp chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nên dùng đậu rang hay đậu thô để tối ưu hiệu quả sức khỏe?

Xem thêm