Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hóa trị và táo bón: Nguyên nhân và biện pháp khắc phục

Những người đang điều trị ung thư bằng các phương pháp khác nhau chẳng hạn như hóa trị, có thể bị táo bón. Các bác sĩ đôi khi gọi tác dụng phụ này là táo bón do hóa trị liệu. Đó là một trong những lý do phổ biến nhất khiến bác sĩ giảm liều hóa trị hoặc trì hoãn hoặc ngừng điều trị

Mặc dù hóa trị có thể gây táo bón, nhưng các yếu tố khác liên quan đến điều trị ung thư cũng có thể góp phần gây ra tình trạng phân cứng hoặc khó đi ngoài. Chúng có thể bao gồm những thay đổi trong chế độ ăn uống và giảm hoạt động thể chất. Một số loại ung thư, chẳng hạn như một khối u trong bụng hoặc xương chậu, cũng có thể trực tiếp gây ra táo bón. Bài viết này sẽ giải thích mối quan hệ giữa hóa trị và táo bón và xem xét các lựa chọn điều trị phù hợp.

Tại sao hoá trị gây ra táo bón

Táo bón đề cập đến việc giảm tần suất đi tiêu và phân khô, cứng. Các nhà nghiên cứu cho rằng tỷ lệ mắc chứng táo bón do hóa trị liệu là khoảng 16% ở những người bị ung thư. Họ lưu ý rằng 5% những người này bị táo bón nặng và 11% bị táo bón trung bình. Lý do cơ bản của táo bón do hóa trị là không rõ ràng. Các bác sĩ cho rằng táo bón xảy ra do sự kết hợp của nhiều yếu tố liên quan đến hóa trị, bao gồm:

  • viêm đường tiêu hóa
  • rối loạn bài tiết ruột
  • rối loạn chuyển động trong đường tiêu hóa
  • những thay đổi trong cách đường tiêu hóa phản ứng với hệ thần kinh

Các loại thuốc hóa trị cụ thể liên quan đến táo bón bao gồm:

  • gemcitabine (Gemzar)
  • oxaliplatin (Eloxatin)
  • thalidomide (Contergan)
  • vinblastin (Velban)
  • vincristine (Oncovin)

Các nguyên nhân khác của táo bón

Người dùng hóa trị cũng có thể phải dùng thêm thuốc để giảm các tác dụng phụ, bao gồm thuốc chống buồn nôn. Một số người có thể yêu cầu opioid để giảm đau. Do đó, có thể là một thách thức đối với các bác sĩ để biết chính xác loại thuốc nào gây táo bón. Các khối u trong ruột hoặc khung chậu cũng có thể gây táo bón. Các yếu tố khác có thể gây táo bón bao gồm:

  • thiếu hoạt động thể chất
  • nghỉ ngơi tại giường nhiều
  • thay đổi trong chế độ ăn uống
  • lượng chất lỏng tiêu thụ kém

Một số người cũng bổ sung vitamin và khoáng chất, chẳng hạn như sắt hoặc canxi, trong quá trình điều trị ung thư và điều này cũng có thể gây táo bón. Mặc dù phương pháp điều trị táo bón do hóa trị liệu là thuốc nhuận tràng, nhưng những người lạm dụng các loại thuốc này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng của họ. Các vấn đề về tuyến giáp và trầm cảm liên quan đến ung thư cũng có thể gây táo bón.

Các biện pháp khắc phục táo bón tại nhà

Cùng với thuốc, mọi người có thể thực hiện các bước tại nhà để giảm táo bón do hóa trị liệu, bao gồm:

  • tham gia vào hoạt động thể chất thường xuyên, nếu có thể
  • tăng lượng chất lỏng uống lên 8–10 ly nước trong ngày
  • tăng lượng chất xơ bằng cách thêm ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt, trái cây và rau sống, các loại đậu và đậu, trái cây sấy khô, bỏng ngô, hạt và các loại hạt vào chế độ ăn
  • Chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp mọi người chọn thực phẩm giàu chất xơ để đưa vào chế độ ăn uống của họ. Đôi khi, bổ sung chất xơ có thể hữu ích.

Mọi người cũng nên ghi lại các lần đi tiêu của họ trong một nhật ký, cùng với các chi tiết về chế độ ăn uống và lượng chất lỏng của họ. Với thông tin này, bác sĩ có thể giúp đưa ra các khuyến nghị để cải thiện nhu động ruột. Một số thuốc nhuận tràng tự nhiên bao gồm:

  • mận khô hoặc nước ép mận khô
  • cây đại hoàng
  • đu đủ
  • đồ uống nóng, chẳng hạn như ca cao, trà, hoặc nước nóng với chanh, có thể giúp kích thích ruột.

Các mẹo khác bao gồm:

  • đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu
  • tránh thực phẩm gây đầy hơi - chẳng hạn như táo, bơ, đậu, đậu Hà Lan, bắp cải, bông cải xanh, sữa và nước sô-đa - cho đến khi giảm táo bón
  • tránh nhai kẹo cao su
  • hạn chế sử dụng ống hút
  • tránh thực phẩm gây táo bón, chẳng hạn như trứng và pho mát

Khi nào nên đến gặp bác sĩ

Những người dùng hóa trị liệu bị táo bón thường nên đến gặp bác sĩ nếu họ không đi tiêu trong 3 ngày. Tuy nhiên, thời gian này phụ thuộc vào loại hóa trị và các quy trình tại trung tâm ung thư cụ thể. Một số nhóm chăm sóc ung thư có thể chỉ định khoảng thời gian khác nhau giữa các lần đi tiêu khi cần chăm sóc y tế. Những người dùng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc làm mềm phân để giảm táo bón nên đến gặp bác sĩ nếu thuốc không có tác dụng. Nếu người đó không đi tiêu trong vòng 1-2 ngày sau khi dùng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc làm mềm phân, họ cần được chăm sóc y tế. Các triệu chứng táo bón sau đây cũng cần được chăm sóc y tế:

  • máu trong hoặc xung quanh hậu môn
  • máu trong phân
  • đau bụng dai dẳng hoặc nôn mửa
  • phân lỏng hoặc nước

Các biến chứng thường gặp của việc đi ngoài ra phân khô, cứng bao gồm:

  • rách trực tràng
  • bệnh trĩ
  • vết nứt trực tràng

Táo bón có thể gây ra những hậu quả đe dọa đến tính mạng, chẳng hạn như tắc ruột. Phân không được thải ra có thể làm tăng áp lực trong ruột và làm giảm lưu lượng máu và chết mô. Đôi khi, ruột có thể bị vỡ.

Táo bón thường gặp khi những người bị ung thư được hóa trị. Táo bón có thể xảy ra vì nhiều lý do khác nhau. Ví dụ, một số loại thuốc hóa trị hoặc giảm hoạt động hoặc lượng chất lỏng có thể gây táo bón. Tập thể dục, bổ sung chất xơ và bổ sung chất lỏng là những cách để khuyến khích nhu động ruột một cách tự nhiên. Đôi khi, mọi người cần thuốc để giảm táo bón. Các lựa chọn thuốc có thể bao gồm thuốc tạo khối, chất làm mềm, chất kích thích và thuốc nhuận tràng thẩm thấu. Nếu tình trạng trở nên trầm trọng hơn, bạn cần đến gặp bác sĩ ung thư của mình.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 4 loại táo bón bạn cần biết và cách điều trị

Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm