Hiểm họa từ thuốc lá điện tử với giới trẻ
Cho dù pháp luật chưa cho phép buôn bán và sử dụng, thuốc lá điện tử vẫn xuất hiện tràn lan trên thị trường. Loại thuốc lá này chứa nhiều độc tố ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại được giới trẻ ưa thích sử dụng và đang có chiều hướng gia tăng.
Trên “chợ mạng”, mặt hàng thuốc lá điện tử được bán công khai.
Thực trạng đáng báo động
Dạo quanh các trường học, quán cà phê và các địa điểm công cộng khác, không khó để bắt gặp hình ảnh các bạn trẻ, thậm chí học sinh, sinh viên đang sử dụng thuốc lá điện tử (TLĐT).
Tại một quán nước bên cạnh một trường THPT trên địa bàn quận Cầu Giấy, tôi bắt gặp một nhóm học sinh đang chuyền tay nhau những chiếc pod thoạt nhìn như những cây bút, thản nhiên hút và nhả khói mù mịt.
Sau khi nghe tôi ngỏ ý muốn tìm hiểu để mua hút thử, một cậu thanh niên trong nhóm tên T. nhiệt tình giới thiệu rằng thuốc lá điện tử an toàn và chứa ít chất độc hơn thuốc lá truyền thống, hít xong không bị ám mùi. Chưa kể, thuốc lá điện tử có chứa những mùi thơm rất dễ chịu, khi hút vào dễ tạo nên cảm giác “hưng phấn”, “phê pha” cho người sử dụng hơn.
Được biết, T. hiện đang là học sinh lớp 12 và đã sử dụng thuốc lá điện tử được 2 năm. Không có sự cho phép của gia đình và nhà trường nhưng T. cùng nhóm bạn của mình vẫn thường xuyên “dùng trộm” thuốc lá điện tử.
Ngồi cách đó vài bàn, bạn X.H (23 tuổi, Hai Bà Trưng, Hà Nội) cũng đang nhâm nhi cốc cà phê cùng “điếu” thuốc lá điện tử trên tay. “Trước đây, tôi sử dụng thuốc lá điếu truyền thống nhưng nghe lời quảng cáo thuốc lá điện tử ít có hại hơn nên tôi chuyển qua sử dụng. Thuốc lá điện tử còn hút “êm” hơn và mùi thơm dễ chịu hơn nữa.”
“Thuốc lá điện tử bây giờ mua dễ lắm, giá cũng rẻ, chỉ khoảng vài trăm nghìn là có thể dùng cả tháng. Bạn chỉ cần gõ trên Google hay Facebook thông tin, người bán sẽ giao đến tận tay trong vòng 30 phút, máy hút thì tùy giá tiền”, H. vừa nói vừa hút, khói và hương bao trùm cả một góc quán.
Theo lời chỉ dẫn của H. tôi gõ từ khóa “thuốc lá điện tử” trên Facebook thì thấy có rất nhiều fanpage, hội nhóm hiện ra với hình thức kinh doanh các thiết bị tinh dầu, phụ kiện, máy hút thuốc lá điện tử từ mới đến cũ (đã qua sử dụng) với giá thành rất đa dạng.
Trong vai một bạn học sinh cấp 3 liên hệ với số điện thoại trong một bài viết, người bán hàng cho biết, nếu không thể đến tận nơi xem, cửa hàng sẽ gửi hình ảnh và tư vấn báo giá qua Facebook hoặc Zalo, thậm chí có một website riêng để tiện cho việc giới thiệu và mua bán sản phẩm. Bên cửa hàng có rất nhiều khung giá, sau khi chốt được sản phẩm ưng ý, nếu ở nội thành Hà Nội thì chỉ mất 30-40 phút để giao tận tay. Khi được hỏi về độ tuổi mua hàng, bên cửa hàng không giới hạn độ tuổi, thậm chí còn nhiệt tình giới thiệu có rất nhiều bạn học sinh cấp 2, cấp 3 đã là khách hàng quen thuộc ở đây.
Thuốc lá điện tử là sản phẩm cấm buôn bán trên website và các sàn thương mại điện tử. Thế nhưng người bán đã có nhiều cách khác nhau để tiếp cận với khách hàng, đặc biệt là tệp khách hàng trẻ tuổi, trong đó có cả học sinh còn đang ngồi trên ghế nhà trường.
Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê – Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại (PCTH) của thuốc lá, khảo sát trên 11 tỉnh thành, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử của học sinh ở nhóm từ 13-17 tuổi đang tăng từ 2,6% vào năm 2019 lên 8,1% năm vào năm 2023. Ở nhóm từ 13-15 tuổi, tỉ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% vào năm 2022 lên 8% vào năm 2023. Đặc biệt, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nữ giới độ tuổi 11-18 là 4,3% năm 2023.
“Thuốc lá điện tử còn nguy hiểm hơn thuốc lá thông thường”
BSCKII Nguyễn Đình Tuấn, chuyên khoa thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Medlatec.
(Ảnh: Sức khỏe+)
Đây là khẳng định của BSCKII Nguyễn Đình Tuấn, Khoa Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Medlatec. Bác sĩ Tuấn cho biết, bên cạnh chất gây nghiện là nicotine, gây tăng nhịp tim, co thắt mạch máu ở tim, tăng huyết áp… trong thuốc lá điện tử còn có propylene glycol, một chất gây ung thư khi được đun nóng và hóa hơi cùng 60 hợp chất hóa học độc hại và các kim loại nặng.
Để tạo mùi vị hấp dẫn, thu hút người sử dụng, các nhà sản xuất còn sử dụng rất nhiều loại hương liệu có mùi vị như: chocolate, bạc hà, táo, cam, chanh… trong thuốc lá điện tử. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hiện có khoảng 20.000 loại hương liệu, trong đó có nhiều loại chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại với sức khỏe. Những hương vị này có thể che giấu độ gắt của nicotine làm cho sản phẩm dễ chịu hơn, dễ hít vào hơn. Một số hương liệu được sử dụng trong thuốc lá điện tử đã được chứng minh là làm tăng độc tính của sản phẩm.
Bác sĩ Nguyễn Đình Tuấn cho biết thêm, thuốc lá điện tử còn nguy hiểm hơn thuốc lá thông thường do có thể tự trộn các nguyên liệu ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí cả ma túy. Trường hợp nhỏ nhất bác sĩ từng điều trị là một bạn học sinh lớp 7. Bạn nhập viện với các biểu hiện run tay chân, chóng mặt, khó thở, đau tức ngực, loạn thần, xuất hiện các cơn co giật… Sau khi khai thác bệnh sử, dựa trên các triệu chứng và kết quả xét nghiệm dương tính với cần sa, lúc này bạn học sinh mới thừa nhận sử dụng thuốc lá điện tử.
Thực tế cho thấy, số trường hợp nhập viện cấp cứu sau khi xuất hiện các biến chứng do sử dụng thuốc lá điện tử được ghi nhận ở nhiều tỉnh, thành phố và đang có chiều hướng gia tăng. Theo báo cáo thống kê của gần 700 cơ sở khám, chữa bệnh, chỉ tính riêng năm 2023, có 1.224 người nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử trên cả nước.
Các tác hại nghiêm trọng khi sử dụng thuốc lá điện tử và giải pháp phòng ngừa
Bác sĩ Tuấn cho biết, sử dụng thuốc lá điện tử sẽ gây nên các tác hại nghiêm trọng tới sức khỏe.
Nicotine trong thuốc lá điện tử là chất gây nghiện, người sử dụng nó bắt buộc phải dùng tiếp, nếu không sẽ vật vã khó chịu, không dứt ra được. Nicotine làm giảm lưu lượng máu, gây ra nguy cơ đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ. Nicotine còn gây ra suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng.
Sử dụng thuốc lá điện tử lâu dài còn ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, thần kinh ngoại biên, gây ra các triệu chứng như loạn thần, đau đầu, suy giảm trí nhớ, run rẩy tay chân.
Thuốc lá điện tử được chứng minh đã gây ra bệnh phổi như tắc nghẽn phổi mãn tính, ung thư phổi, hen, đột quỵ não, tim mạch
Một số loại thuốc lá điện tử có thể chứa những thành phần nguy hiểm như chì, formaldehyde hay tetrahydrocannabinol (THC) là chất gây ung thư, dị tật bẩm sinh hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
Là một bác sĩ chuyên khoa thần kinh, đã và đang điều trị rất nhiều trường hợp bệnh nhân liên quan đến thuốc lá điện tử, bác sĩ Tuấn cho rằng, với những trường hợp muốn cai thuốc lá điện tử, người sử dụng cần đến gặp bác sĩ hay chuyên gia y tế để có liệu trình điều trị phù hợp.
Về việc ngăn chặn thuốc lá điện tử, trước hết là từ phía cơ quan quản lý, việc đầu tiên phải làm và cần làm sớm là hoàn thiện hành lang pháp lý liên quan thuốc lá điện tử và cấm lưu hành thuốc lá điện tử trong cộng đồng. Bên cạnh việc đó còn cần đẩy mạnh truyền thông, giáo dục - là trách nhiệm của các ban, ngành, địa phương, đặc biệt là các trường học, về tác hại của thuốc lá điện tử. Các em đang ở độ tuổi thích khám phá, thích thể hiện bản thân, thậm chí là chống đối, nên việc nhắc nhở, khuyên bảo cần được thực hiện khéo léo, kiên trì.
Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì phụ nữ mang thai và cho con bú,... Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 hoặc 024.3633.5678
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thuốc lá điện tử cản trở sự phát triển não bộ ở thanh thiếu niên.
-
Liệu bạn có đang bổ sung quá liều Magie?
Hầu hết mọi người có thể đáp ứng nhu cầu magie từ chế độ ăn uống. Tuy nhiên, một số người cần bổ sung thêm magie thông qua thực phẩm bổ sung hoặc thuốc để đáp ứng nhu cầu hàng ngày.
-
Gió mùa về: 2 việc cần làm ngay giúp giảm nguy cơ đột quỵ
Mùa lạnh là thời điểm nhạy cảm đối với sức khỏe, đặc biệt là với người cao tuổi và những người có bệnh nền.
-
Dị ứng vào mùa thu
Trời bắt đầu vào mùa thu, và những bông hoa mùa hè đã tàn. Vậy tại sao bạn vẫn hắt hơi ? Liệu có phải dị ứng không, tác nhân gây dị ứng là gì? Hãy cùng VIAM tìm hiểu nhé !
-
Mẹo loại bỏ thuốc trừ sâu trên trái cây
Trái cây còn tồn dư thuốc trừ sâu là mối lo của nhiều bà nội trợ. Vậy có cách nào hiệu quả để loại bỏ lượng thuốc trừ sâu còn lại này không?
-
5 thói quen tốt cho sức khỏe tuyến giáp
Uống đủ nước, ngủ đủ giấc, sử dụng thực phẩm giàu iod, tránh căng thẳng…là những cách giúp bạn kiểm soát hoặc ngăn ngừa các bệnh về tuyến giáp hiệu quả.
-
Run tay khi lo âu: Nguyên nhân do đâu và làm sao cải thiện?
Tình trạng rối loạn lo âu có thể dẫn tới các triệu chứng như căng thẳng, khó tập trung, run tay và căng cơ. Đặc biệt, nếu bản thân bạn đã gặp phải các tình trạng gây run tay, lo lắng quá mức sẽ càng khiến các cơn run trở nên rõ rệt, nghiêm trọng hơn.
-
Thuốc kháng sinh có làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp dạng thấp không?
Thuốc kháng sinh là loại thuốc quan trọng, giúp điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Nhưng những loại thuốc theo toa này có thể gây ra vấn đề với các tình trạng tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp (RA).
-
Con đầu lòng và con một trong nhà dễ bị trầm cảm, rối loạn lo âu
Nghiên cứu mới ở Mỹ cho biết, anh chị cả (con đầu lòng) hoặc con một trong nhà, dễ bị trầm cảm và rối loạn lo âu ở trẻ em từ khi 8 tuổi.
