Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Gen – bộ gen, DNA và nhiễm sắc thể?

Gen là một phần nhỏ nằm trong DNA, nhiều gen tạo nên thành một bộ gen. Gen có chứa những thông tin tạo nên các tính trạng của từng cá thể như màu mắt và màu tóc. Mục đích của gen là để lưu trữ các thông tin di truyền. Những thông tin này cần thiết để tạo nên một protein đặc hiệu cần cho cơ thể sống. Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam xem xét về chủ đề mới và thú vị này nhé.

DNA hay còn gọi là acid deoxyribonucleic là một phân tử gồm hai chuỗi xoắn kép gần giống như chiếc thang. Mỗi chuỗi gồm một trình tự dài của các base. DNA có chứa bốn base cơ bản là adenin -A, cystosin -C, guanine_G và thymine-T. Trình tự của những base chính là trình tự thông tin của bộ gen. Những base trên một chuỗi của phân tử DNA ghép cặp với nhau bổ sung cho nhau. Cùng với base của chuỗi đối diện chúng tạo nên các nấc thang của thang DNA. Các base luôn ghép cặp với nhau theo quy định A đi với T, C đi với G bằng liên kết hydro.

Gen có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau gọi là các allen. Ở con người, các allen của những gen cụ thể thường đi dưới dạng cặp, mỗi một chiếc được gọi nhiễm sắc thể (chúng ta có 23 cặp nhiễm sắc thể). Nếu những allen của một gen cụ thể giống nhau, thì chúng ta gọi chúng là đồng hợp tử, còn khác nhau thì gọi là dị hợp tử.

Kiểu hình của mỗi cá thể được xác định bởi sự phối hợp của các allen mà cá nhân đó mang. Ví dụ, một gen quy định cho màu mắt có thể có vài loại allen khác nhau. Một allen có thể tạo mắt màu xanh trong khi những loại khác có thể quy định mắt màu nâu. Màu sắc cuối cùng của mỗi các thể phụ thuộc và loại allen mà cá nhân đó có và sự tương tác giữa các allen đó. Một tính trạng liên kết với một allen nào đó có thể là trội hoặc lặn.

Bộ gen có chứa mọi thông tin di truyền cần để sinh vật phát triển và sinh trưởng. Bộ gen của con người có chứa hơn 20 nghìn gen mã hóa cho các protein. Các vùng mã hóa hay các vùng có ý nghĩa trong gen được gọi là exon. Mặc dù đây là chức năng chính của bộ gen, nhưng chỉ khoảng 2% bộ gen của con người cung cấp thông tin di truyền tạo nên protein. Phần còn lại của bộ gen hay còn gọi là vùng không mã hóa (instron) lại có những chức năng quan trọng khác.

Cơ thể chúng ta được tạo nên từ hàng triệu tế bào, mỗi tế bào lại có một bộ thông tin hoàn chỉnh về chúng ta giống như cuốn sách bí kíp. Từng tế bào như tế bào da, tế bào gan đều có chứa một bộ thông tin giống nhau. Bộ gen của con người tạo nên từ 3,2 tỷ base của DNA nhưng mỗi sinh vật sống có kích cỡ bộ gen khác nhau. Nghĩa là chúng ta có tới 3,2 tỷ lá thư gửi các thông tin về tính trạng của con người.

Bộ mã của DNA có chứa những thông tin cần cho sự tạo thành protein và các phân tử khác cần cho sự phát triển, sinh trưởng và sức khỏe của con người. Trình tự của các base xác định bộ mã gen độc nhất và cung cấp các thông tin tạo thành mọi phân tử trong cơ thể. Xét nghiệm Circle DNA với tiêu chí Sống theo Gen có thể giúp chúng ta hiểu biết thêm về bộ Gen của bản thân, biết được điểm yếu, điểm mạnh của cơ thể của chúng ta, từ đó có 1 phong cách sống phù hợp nhằm ngăn chặn các nguy cơ từ sớm.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Di truyền và các yếu tố môi trường đã ảnh hưởng thế nào đến trí thông minh?

Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp
Bình luận
Tin mới
  • 23/11/2025

    Nhận diện sớm các triệu chứng cảnh báo bệnh gan

    Gan là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa, giải độc và duy trì sức khỏe toàn diện của cơ thể.

  • 22/11/2025

    ANLENE - Những chất dinh dưỡng quan trọng đối với sức khỏe xương

    Sức khỏe xương chịu ảnh hưởng sâu sắc từ nhiều yếu tố, trong đó dinh dưỡng đóng vai trò trung tâm, cung cấp nguyên vật liệu giúp quá trình hình thành, khoáng hóa và duy trì cấu trúc xương suốt vòng đời.

  • 22/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt cho sức khỏe phổi trong thời tiết giao mùa

    Sự kết hợp giữa thời tiết lạnh, hanh khô và mức độ ô nhiễm không khí cao là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe phổi. Để củng cố hệ hô hấp và giảm thiểu tác động tiêu cực, việc bổ sung dưỡng chất là rất cần thiết. Dưới đây là 7 loại thực phẩm được khuyên dùng để tăng cường sức khỏe cho phổi.

  • 22/11/2025

    Dấu hiệu và triệu chứng vô sinh ở phụ nữ và nam giới

    Dấu hiệu chính của vô sinh là không có thai sau một năm cố gắng thụ thai (hoặc 6 tháng nếu người vợ từ 35 tuổi trở lên). Vô sinh có thể xảy ra do các yếu tố ở cả hai bên vợ chồng, nhưng các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau giữa nam và nữ.

  • 21/11/2025

    Uống matcha có giúp giảm cân không?

    Matcha, loại trà xanh siêu mịn đang trở thành 'ngôi sao' trong thế giới thực phẩm lành mạnh. Không chỉ được yêu thích vì hương vị thanh mát, matcha còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có hỗ trợ giảm cân. Vậy uống matcha có thực sự giúp giảm cân không?

  • 21/11/2025

    Sự khác nhau giữa đau tim và trụy tim

    Mặc dù cả hai căn bệnh đều cùng xuất phát từ tim nhưng đây là hai căn bệnh khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ cho bạn một cái nhìn chi tiết và toàn diện, giúp bạn phân biệt rõ ràng hai khái niệm này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách xử trí ban đầu cho đến hậu quả của chúng.

  • 20/11/2025

    Mùa đông ăn gì giúp da mặt sáng mịn?

    Mùa đông không chỉ khiến không khí lạnh giá mà còn làm làn da trở nên khô ráp, xỉn màu và thiếu sức sống. Gió lạnh cùng độ ẩm thấp khiến da mất nước nhanh, trong khi thói quen ăn đồ chiên rán hoặc thức ăn nhanh lại làm tăng nguy cơ nổi mụn và viêm da...

  • 20/11/2025

    Vì sao bạn thèm đồ ăn mặn?

    Cơ thể con người cần muối (dưới dạng natri ) để tồn tại. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều nạp đủ muối trong chế độ ăn hàng ngày. Nếu bạn không mắc bệnh lý tiềm ẩn gây ra cảm giác thèm muối, hãy cân nhắc giải quyết các yếu tố lối sống để đảm bảo bạn không nạp quá nhiều khoáng chất này.

Xem thêm