Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Gene kiểm soát, chi phối nhiều yếu tố trong cuộc sống

Gene không chỉ có vai trò xác định các đặc trưng của cơ thể của mỗi chúng ta, mà còn ảnh hưởng đến nhiều yếu tố khác của cơ thể như thói quen chi tiêu, sở thích ăn uống...

Gene kiểm soát việc thích ăn chất béo và đường

Tại sao một số người lại thích ăn đồ ngọt, chất béo? Các nhà khoa học từ Đại học Cambridge đã chỉ ra rằng, một số đột biến gene có thể khiến bạn chọn thực phẩm giàu chất béo trong vô thức. Nghĩa là ngay chính bạn cũng không nhận ra được điều đó. Tác giả Sadaf Farooqi cùng đồng nghiệp đã tuyển chọn nhóm tham gia gồm: những người béo phì, người gầy và người béo phì nhưng sở hữu thêm gene đột biến MC4R. Kết quả cho thấy, cả ba nhóm ứng viên ăn cùng một lượng cà ri như nhau nhưng nhóm có đột biến gene MC4R lựa chọn ăn món cà ri nhiều béo gần gấp đôi so với người gầy. Điều này cũng xảy ra tương tự với đường.

gene-kiem-soat-chi-phoi-nhieu-yeu-to-trong-cuoc-song-1

Gene ảnh hưởng đến nhiều yếu tố: chi tiêu, sở thích ăn uống...

Chi tiêu và đầu tư

Các nhà nghiên cứu Stephan Siegel và Henrik Cronqvist đã phát hiện ra rằng, gene của chúng ta quyết định thói quen chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư. Trong quá trình phân tích gene và thói quen sinh hoạt của 15.000 cặp sinh đôi, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, các cặp sinh đôi có thói quen chi tiêu tương tự nhau ngay cả khi họ không sống cùng nhau. Theo hai nhà khoa học trên, cha mẹ và kinh nghiệm chi tiêu của cha mẹ thường ảnh hưởng đến con cái cho tới khi 25 tuổi. Ở tuổi 40, các gene bên trong cơ thể khởi động và ảnh hưởng đến các con người chi tiêu và tiết kiệm ở họ. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, gene ảnh hưởng đến việc chúng ta sẵn sàng chấp nhận rủi ro trong kinh doanh hay gene cũng khiến chúng ta chi tiêu tiết kiệm hơn. Chỉ có 25% người có gene khiến họ chi tiêu ít hơn, phần còn lại là những người sở hữu gene khiến họ chi tiêu nhiều hơn.

Sợ rắn, nhện, người sói

Có những người có nỗi sợ bẩm sinh đối với các loài vật như rắn, nhện, sói... thậm chí ngay cả những em bé sơ sinh chưa nhận thức được thế giới xung quanh cũng có nỗi sợ này. Trong hai nghiên cứu, một số em bé 6 tháng tuổi được cho xem ảnh bức tranh nhện và rắn, biểu hiện tâm lý của chúng cho thấy căng thẳng, lo lắng. Chúng không có biểu hiện này khi nhìn vào ảnh cá và hoa. Trong một nghiên cứu khác của các nhà khoa học tại Đại học Columbia, có 252 người nhanh chóng phát hiện ra nhện trong bức ảnh mặt dù hình ảnh con nhện đã bị che khuất phần nào hoặc làm mờ, làm méo. Chúng ta có một nỗi sợ bẩm sinh với loài sinh vật bò sát như rắn.

Ngủ

Trung bình con người cần ngủ khoảng 7 -8 giờ mỗi đêm. Những ai ngủ từ 5-6 giờ đều cảm thấy mệt mỏi, nếu thời gian ngủ như vậy kéo dài sẽ dẫn đến stress và các bệnh lý khác. Tuy nhiên, một nhóm người sở hữu gene Tyr362HIS cá biệt khiến họ chỉ cần ngủ vài tiếng mỗi đêm. Gene này còn có tên gọi khác là Thatcher được đặt theo tên của cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher, người được biết đến với khả năng chỉ ngủ vài giờ mỗi đêm. Người sở hữu gene này cho thấy não bộ và cơ thể của họ vẫn hoàn toàn khỏe mạnh dù ngủ không đủ 7 giờ mỗi ngày.

Mua sắm

Mua sắm thường đi đôi với phụ nữ. Nhưng theo nhà nghiên cứu Geoffrey Miller, từ Đại học College London, Anh, đàn ông thường sở hữu gene mua sắm. Đàn ông cũng sở hữu gene này và họ thường đi đến các cửa hàng vì họ muốn phụ nữ nghĩ rằng họ giàu có và hấp dẫn. Sở hữu những món đồ đắt tiền có nghĩa là một người đàn ông đủ giàu để chăm sóc phụ nữ. Hàng ngàn năm trước, từ khi quần áo và các đồ trang sức thời trang chưa ra đời, nam giới đã biết mặc lên mình da động vật, vẽ hình lên cơ thể để thu hút phụ nữ. Khi xã hội ngày càng tiến bộ, nam giới bắt đầu thể hiện bản lĩnh của mình thông qua quần áo, xe hơi...

Ngoại tình

Theo thống kê, có 63% đàn ông và 40% phụ nữ có tính trăng hoa, dễ ngoại tình. Các nhà khoa học tại Đại học Queensland tìm thấy những người này đều có gene ngoại tình. Đó chính là thụ thể vasopressin, một hormon liên quan đến sự hình thành tình cảm dẫn đến hành vi tình dục với đối tác khác không phải là vợ hay chồng mình. Những người mang gene này có sự đồng cảm, có quan hệ gần gũi hơn với những người mà họ thấy hấp dẫn. Kết luận này được đưa ra sau khi các nhà khoa học tiến hành điều tra 7.400 cặp song sinh cùng trứng, giống hệt nhau từ 18 - 49 tuổi có bạn tình ngoài mối quan hệ vợ/chồng của họ.

Sáng tạo

Trưởng ngành di truyền học của Công ty deCode tại Ailen, ông Kari Stefanson và các đồng nghiệp phát hiện ra biến thể của cùng một gene nhất định của một người mắc cả hai bệnh rối loạn tâm thần và năng lực sáng tạo đặc biệt, gọi là rối loạn cảm ứng lưỡng cực (BAR). Có nghĩa là ai có gene này thì mắc cả hai chứng bệnh đó. Các nhà khoa học cũng phát hiện nhiều nhà thơ, nhạc sĩ thường có người nhà mắc bệnh tâm thần. Kiểm tra dữ liệu đối với 86.000 người Iceland, cả người bị bệnh tâm thần và người có sức khỏe bình thường, các nhà nghiên cứu đều tìm thấy các biến thể gene tương tự có mặt ở những người bệnh nhân tâm thần và một số thành viên của các ngành nghệ thuật và văn hóa. Các nhà khoa học cho rằng “năng lực sáng tạo xuất thần” có trong AND của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng và 20% trong số này có nguy cơ phát triển thành tâm thần phân liệt. Điều này lý giải tại sao nhiều thiên tài danh tiếng có những ứng xử khác thường trong cuộc sống và một số cũng bị rối loạn tâm thần nhẹ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Gen di truyền ảnh hưởng thế nào đến đứa con tương lai của bạn

H.Minh - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 08/11/2025

    Thời điểm ăn cá hồi tốt nhất để tăng lợi ích của omega-3

    Cá hồi là nguồn cung cấp dồi dào acid béo omega-3, một chất dinh dưỡng đặc biệt có lợi cho sức khỏe con người. Nên ăn cá hồi như thế nào và ăn vào thời điểm nào để tận dụng tối đa lợi ích của omega-3?

  • 08/11/2025

    6 dấu hiệu của bệnh tự kỷ ở trẻ sơ sinh

    Cha mẹ và người chăm sóc thường muốn nhận biết các dấu hiệu của chứng tự kỷ để có thể nhận ra khi cần. Chứng tự kỷ không ảnh hưởng đến ngoại hình của trẻ, do đó việc chẩn đoán phụ thuộc vào việc xác định những thay đổi trong hành vi hoặc các mốc phát triển của trẻ, chẳng hạn như chậm phát triển ngôn ngữ và thoái triển các mốc phát triển.

  • 07/11/2025

    Cách ăn cá để bổ sung omega-3 tốt nhất cho tim và não

    Cá là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là omega-3 rất tốt cho tim và chức năng não. Vậy nên ăn cá thế nào để nhận được nguồn omega-3 tốt nhất?

  • 07/11/2025

    Những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy

    Tiêu chảy thường được hiểu là tình trạng đi ngoài phân lỏng, nhiều nước và số lần nhiều hơn bình thường.

  • 06/11/2025

    6 lợi ích sức khỏe của thịt lợn ít người biết

    Thịt lợn là một trong những loại thịt phổ biến nhất nhưng ít người chú ý tới giá trị dinh dưỡng của nó. Không chỉ là nguồn cung cấp protein dồi dào cho cơ bắp, thịt lợn còn chứa một lượng lớn vitamin, khoáng chất thiết yếu mà cơ thể cần để duy trì năng lượng và các chức năng quan trọng.

  • 06/11/2025

    Cong vẹo cột sống ảnh hưởng tới trẻ em như thế nào?

    Cong vẹo cột sống ở trẻ em là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên (thường là chữ C hoặc S), có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu về tình trạng này ở trẻ!

  • 05/11/2025

    4 nhóm người không phù hợp ăn gạo lứt

    Gạo lứt có nhiều lợi ích cho sức khỏe vì hàm lượng chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, với một số nhóm người, gạo lứt có thể không phù hợp hoặc cần thận trọng khi ăn.

  • 05/11/2025

    Những loại vaccine không nên bỏ qua cho trẻ

    Tiêm chủng là một trong những biện pháp y tế công cộng hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ em khỏi những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm