Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ung thư có di truyền?

Khi có người thân mắc ung thư, bạn nên lưu ý các dấu hiệu nhận biết bệnh và có biện pháp phòng ngừa.

Ung thư có di truyền không?

Các loại ung thư đa phần bắt nguồn từ sự biến đổi gen, có thể tích tụ qua quá trình trưởng thành, phơi nhiễm độc chất ở môi trường xung quanh, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, chế độ ăn uống, hormone... 

Theo website của tổ chức phòng chống ung thư Force, một vài người khi sinh ra đã có nguy cơ ung thư cao hơn so với bình thường vì họ thừa kế những gen bị biến đổi, chẳng hạn như gen quy định sự phát triển và sửa chữa các DNA hỏng.

Cơ thể người gồm 23 bộ nhiễm sắc thể, chứa gen quy định cho sự sống, mỗi bộ gồm một nhiễm sắc thể của mẹ và một thừa hưởng từ cha. Mỗi nhiễm sắc thể gồm hàng ngàn gen mã hóa trong DNA. Một sự thay đổi của chuỗi DNA có thể khiến gen được quy định mất chức năng. Sự thay đổi ấy được gọi là đột biến gen

Nếu ba mẹ có đột biến gen, không có nghĩa người con sẽ mang gen đó. Cơ hội là 50/50, bởi mỗi người đều mang hai nguồn gen từ ba và mẹ. Nếu bạn thừa kế một gen đột biến làm gia tăng khả năng ung thư không có nghĩa bạn chắc chắn mắc bệnh mà sẽ có nguy cơ cao hơn so với người khác.

Nếu mắc ung thư do thừa kế các biến đổi gen của ba mẹ hay họ hàng gần gọi là ung thư di truyền. Trường hợp bị bệnh do sự phá hủy gen, liên quan đến môi trường, chế độ dinh dưỡng, hormone, lão hóa... không di truyền cho đời sau gọi là ung thư đơn phát. Hai loại này có nhiều sự khác biệt, ảnh hưởng đến quyết định chẩn đoán, điều trị của bác sĩ.

Ung thư di truyền biểu hiện sớm hơn trên cùng loại ung thư so với ung thư đơn phát, vì thế các chuyên gia khuyên nên tầm soát riêng biệt về gen khi tuổi còn trẻ nếu trong gia đình bạn có người mắc ung thư di truyền. Theo nghiên cứu từ Cộng đồng hỗ trợ chống ung thư, Mỹ, ung thư di truyền thỉnh thoảng nặng hơn so với ung thư đơn phát. Ví dụ ung thư tuyến tiền liệt có khả năng phát triển và di căn xa hơn ở thể di truyền.

Dấu hiệu có thể là khi một thành viên trong gia đình bạn được chẩn đoán ung thư, nhưng cũng cần cẩn thận xem xét lại phả hệ để có thể xác định chính xác.

Dấu hiệu của ung thư di truyền

Đột biến gen khác nhau dẫn đến những loại ung thư khác nhau. Trong đó, phổ biến nhất là ung thư vú và buồng trứng thường gặp ở phụ nữ, chủ yếu là do đột biến gen BRCA1 và BRCA2. Điều này không chỉ gia tăng nguy cơ ung thư cho vú, buồng trứng mà còn ở tuyến tụy, tuyến tiền liệt, meloma và nhiều hình thức ung thư khác.

Bạn nên kiểm tra xem bản thân có mang gen đột biến không nếu có nhiều hơn một người thân trong gia đình, họ hàng mắc ung thư buồng trứng, vòi trứng, phúc mạc nguyên phát, ung thư vú ở tuổi 50 hoặc trẻ hơn, ung thư vú ở nam, tụy, ung thư tuyến tiền liệt ở tuổi dưới 55.

Một số hội chứng ung thư khác có nguy cơ di truyền với những dấu hiệu đặc trưng và có thể gia tăng nguy cơ cho nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể, như những hội chứng sau:

- Hội chứng Lynch hay còn gọi là Hereditary Non-Polyposis Colorectal Cancer, nghĩa là ung thư đại trực tràng không polyp di truyền làm gia tăng nguy cơ ung thư đại tràng đặc biệt dưới 50 tuổi, buồng trứng, tử cung, dạ dày, ruột non và ống mật.

- Hội chứng Cowden do đột biến gen PTEN, có thể gia tăng nguy cơ ung thư vú, tuyến giáp và tổn thương da đặc trưng.

- Hội chứng Peutz-Jegher có nguyên nhân là đột biến gen STK11, tăng nguy cơ ung thư đại tràng, vú và tụy với biểu hiện nhiều sắc tố đặc trưng ở môi và trong má

- Hội chứng li-fraumeni là đột biến gen TP 53 tăng nguy cơ ung thư vú, xương và mô mềm, u não và ung thư biểu mô vỏ thượng thận ở trẻ nhỏ.

Biết được gen đột biến có thể đưa lại cơ hội giảm khả năng ung thư thông qua tầm soát gen hay những biện pháp khác như thay đổi lối sống lành mạnh, chú ý đến chế độ dinh dưỡng, thực phẩm có khả năng ức chế tế bào ung thư.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sự khác biệt giữa ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi tế bào không nhỏ

Y Vân - Theo Vnexpress
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

Xem thêm