Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Du lịch vùng núi cần thận trọng với chứng say độ cao có thể gây tử vong

Bạn đã bao giờ cảm thấy chóng mặt hay lâng lâng khi đi du lịch, ghé thăm một nơi nào đó rất cao so với mực nước biển chưa? Nếu đã từng, có thể bạn mắc chứng say độ cao.

Du lịch vùng núi cần thận trọng với chứng say độ cao có thể gây tử vong

Du lịch vùng núi cần thận trọng với chứng say độ cao có thể gây tử vong

Say độ cao nghiêm trọng có thể dẫn tới mất mạng

Say độ cao là gì?

Say độ cao (Mountain Sickness) là ảnh hưởng bệnh lý của độ cao đối với con người, do tiếp xúc đột ngột với môi trường có áp suất riêng phần của khí oxy thấp ở độ cao lớn, thường là trên khoảng 2.440m so với mực nước biển.

Các triệu chứng của say độ cao có nhiều khả năng bắt đầu ngay sau khi bạn tiếp xúc độ cao cao hơn với thói quen, kể cả việc đi máy bay. Càng ở độ cao lớn, oxy càng thấp, các triệu chứng say độ cao càng nặng.

Các dạng say độ cao

Du lịch vùng núi cần thận trọng với chứng say độ cao có thể gây tử vong - Ảnh 1

Có 3 dạng say độ cao chủ yếu:

Say độ cao cấp tính/say núi cấp tính (Acute Mountain Sickness/AMS): Đây là tình trạng phổ biến nhất. Theo một số nghiên cứu, nó ảnh hưởng đến khoảng 25 - 27% những người tiếp xúc với độ cao trên 3.000m. Đặc biệt, có tới 53% người bị say độ cao khi tiếp xúc với độ cao trên 4.232m. Tuy không quá nguy hiểm như 2 dạng còn lại, nhưng say độ cao đôi khi có thể tiến triển và trở nên tồi tệ hơn.

Phù não do độ cao lớn (High Altitude Cerebral Edema/HACE): Đây là tình trạng tiến triển nghiêm trọng của say độ cao cấp tính và hiếm gặp. Nó làm não bị sưng phồng bởi dịch, làm gián đoạn hoạt động nhận thức bình thường và được coi là trường hợp khẩn cấp. Tình trạng này có thể nhanh chóng làm tổn thương mô não, có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong nếu không được điều trị trong vòng 24 giờ.

Phù phổi do độ cao lớn (High Altitude Pulmonary Edema/HAPE): Hiếm gặp và đôi khi xảy ra cùng với say độ cao cấp tính và phù não do độ cao lớn. Nó xảy ra khi phổi bị sưng, đầy dịch, làm gián đoạn chức năng hô hấp do co thắt và áp suất. Điều này có xu hướng ảnh hưởng đến những người tiếp xúc với độ cao hơn 4.270m. Các dấu hiệu rõ ràng nhất là khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi, suy nhược và ho. Giống như phù não do độ cao lớn, nếu không được điều trị kịp thời, phù phổi do độ cao lớn có thể gây tử vong.

Dấu hiệu và triệu chứng say độ cao

Các triệu chứng say độ cao từ nhẹ tới trung bình, đôi khi giống với triệu chứng của bệnh cúm hoặc say rượu. Chúng có xu hướng xảy ra trong vòng vài giờ sau khi tiếp xúc với độ cao lớn (thường là từ 2 - 12 giờ) và có xu hướng nặng hơn vào ban đêm hoặc khi bạn ngủ.

Dấu hiệu và triệu chứng say độ cao

Các triệu chứng say độ cao từ nhẹ tới trung bình, đôi khi giống với triệu chứng của bệnh cúm hoặc say rượu. Chúng có xu hướng xảy ra trong vòng vài giờ sau khi tiếp xúc với độ cao lớn (thường là từ 2 - 12 giờ) và có xu hướng nặng hơn vào ban đêm hoặc khi bạn ngủ.

Các triệu chứng say độ cao phổ biến nhất bao gồm:

- Nhức đầu, đôi khi nghiêm trọng

- Buồn nôn hoặc nôn

- Ăn mất ngon

- Rối loạn giấc ngủ

- Chóng mặt

- Khó thở

- Mệt mỏi, mức năng lượng thấp

- Cáu gắt

- Xanh xao, nhợt nhạt

- Khó vận động

- Mất sự phối hợp và mất phương hướng

Trong trường hợp bị phù não do độ cao lớn, nạn nhân có thể bị buồn ngủ nghiêm trọng, nhầm lẫn, phối hợp kém, khó khăn khi cân bằng và đi bộ. Một số trường hợp có thể bị mất trí nhớ, ảo giác và các triệu chứng tâm thần khác.

Trong trường hợp phù phổi do độ cao lớn, nạn nhân sẽ bị khó thở, ho và thở khò khè, tức ngực, lú lẫn, khó chịu và đôi khi có cảm giác nghẹt thở.

Hầu hết các trường hợp bị say độ cao cấp tính cần khoảng 2 - 3 ngày để thích nghi và cảm thấy tốt hơn. Nếu có thể, tốt nhất là nên ở độ cao khoảng 2.400 - 2.740m trong vài ngày để làm quen trước khi tiếp tục lên đến độ cao lớn hơn.

Còn đối với trường hợp bị say độ cao nặng, cần đưa nạn nhân xuống độ cao thấp và điều trị y tế ngay lập tức.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Mẹo nhỏ để tránh chứng say độ cao

Biết Tuốt - Theo Healthplus
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm