Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dinh dưỡng và cơn đau – mối quan hệ tương tác (Phần 1)

Dinh dưỡng tốt là một phần rất quan trọng đảm bảo sức khỏe mỗi người. Một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học sẽ cung cấp những chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động và phát triển, cũng như tăng cường chức năng miễn dịch và khả năng phòng chống bệnh tật của cơ thể. Vậy dinh dưỡng có liên quan như thế nào trong việc chống lại cơn đau và viêm ?

Chế độ ăn uống có giúp ích gì trong điều trị cơn đau hay không?

Các nghiên cứu cho thấy rằng có mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và chứng viêm - phản ứng của cơ thể bạn đối với chấn thương hoặc tình trạng nhiễm trùng. Tình trạng viêm gây nóng, đỏ, sưng và đau ở phần bị cơ thể bị ảnh hưởng. Mặc dù phản ứng bình thường này của hệ thống miễn dịch rất quan trọng để tự chữa lành bệnh, nhưng đôi khi tình trạng viêm có thể trở thành mạn tính và lan rộng hơn khắp cơ thể. Viêm lâu dài có liên quan đến một số bệnh và vấn đề sức khỏe nhất định, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp và bệnh tim.

Mặc dù lý do chính xác là không rõ ràng, tuy nhiên các nhà khoa học tin rằng có một số loại thực phẩm bảo vệ chống lại chứng viêm, trong khi cũng có các loại thực phẩm khác thực sự có thể khuyến khích chứng viêm nặng nề hơn.

Thực phẩm góp phần gây viêm

Có những thực phẩm giúp quá trình viêm dễ xảy ra hoặc quá trình viêm tiến triển nặng hơn. Hầu hết các loại thực phẩm chế biến sẵn đều dễ gây viêm nhiễm, vì chúng có xu hướng chứa nhiều chất béo không lành mạnh (bao gồm chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa), đường tinh chế, chất bảo quản và carbohydrate tinh chế. Thực phẩm chiên giòn, bánh ngọt, ngũ cốc chế biến, gạo trắng, khoai tây trắng, đường, bánh mì và thịt đỏ cũng là những thực phẩm dễ gây viêm nhiễm.

Thực phẩm có khả năng chống viêm

Một số các chất dinh dưỡng và thực phẩm có đặc tính chống viêm hoặc giảm đau khi quá trình viêm của cơ thể xảy ra. Các thực phẩm chống viêm phổ biến hiện nay được biết đến có thể bao gồm:

  • Cá và các loại thực phẩm khác có chứa chất béo omega-3. Chất béo omega-3 đóng một vai trò trong việc thay đổi quá trình viêm và điều chỉnh cơn đau. Cá hồi, cá ngừ, cá thu và cá trích là các loại cá có chứa nhiều chất béo này. Thực phẩm làm từ đậu nành, quả óc chó, quả hồ đào và hạt lanh xay cũng là nguồn cung cấp chất béo omega-3 dồi dào.
  • Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa. Trái cây và rau quả nhiều màu sắc, chẳng hạn như rau xanh, bơ, củ cải đường và quả mọng rất giàu chất chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa có thể ngăn ngừa, trì hoãn hoặc sửa chữa một số loại tổn thương tế bào và mô. Chất chống oxy hóa bao gồm một số vitamin, khoáng chất và hóa chất có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như vitamin C, vitamin E, carotene, lycopene và flavonoid. Nhiều loại thực phẩm khác cũng giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như đậu lăng, các loại đậu khác và hạt, ngũ cốc nguyên hạt, trà xanh và một số loại gia vị nhất định như gừng và nghệ.
  • Một số chất bổ sung chế độ ăn uống. Các chất bổ sung chế độ ăn uống đã được chứng minh là giúp cung cấp sự cân bằng lành mạnh của các chất hóa học gây viêm trong cơ thể, bao gồm cây móng vuốt mèo (nho nhiệt đới), cây móng quỷ, rễ gừng, nghệ và boswellia (nhũ hương). Các chất bổ sung các chế độ ăn khác - bao gồm dầu cá omega-3 và chất chống oxy hóa - rất hữu ích khi thực đơn không có đủ các chất dinh dưỡng này trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Các chất dinh dưỡng cụ thể và thực vật

Ngay cả khi chúng ta đang ăn nhiều thức ăn, không phải lúc nào lượng thức ăn chúng ta tiêu thụ cũng chuyển thành các chất dinh dưỡng và mang đến một chế độ dinh dưỡng tốt. Do thói quen ăn uống kém và nhiều loại thực phẩm thiếu chất dinh dưỡng cần thiết, nhiều người không nhận được đầy đủ vitamin và khoáng chất để có dinh dưỡng tối ưu.

Sự thiếu hụt dinh dưỡng có thể ảnh hưởng xấu đến nhiều khía cạnh sức khỏe và sự hài hòa tổng thể của cơ thể - bao gồm mức năng lượng hoạt động, tâm lý, hoạt động trí óc, mức độ viêm và phản ứng miễn dịch. Chế độ dinh dưỡng tốt thậm chí có thể ảnh hưởng đến mức độ hồi phục của cơ thể sau chấn thương hoặc phẫu thuật. Trên thực tế, các nghiên cứu cho thấy rằng những người dùng một số loại thực phẩm chức năng trước và/hoặc sau khi phẫu thuật sẽ mang lại một số lợi ích nhất định, bao gồm ít biến chứng do nhiễm trùng, vết thương mau lành hơn và phục hồi nhanh hơn.

Đọc tiếp tại: Dinh dưỡng và cơn đau – các thực phẩm ảnh hưởng đến cơn đau và tình trạng viêm (Phần 2)

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Mayoclinic)
Bình luận
Tin mới
  • 05/12/2025

    Đừng bỏ qua những tác dụng bất ngờ của rau cải cúc với sức khỏe

    Rau cải cúc là loại rau quen thuộc được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, ít ai biết về những lợi ích sức khỏe ấn tượng, có nhiều tác dụng không ngờ của loại rau này.

  • 04/12/2025

    Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

    Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!

  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

  • 04/12/2025

    Sự thật về tóc bạc

    Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.

  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

Xem thêm