Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dinh dưỡng và cơn đau – mối quan hệ tương tác (Phần 1)

Dinh dưỡng tốt là một phần rất quan trọng đảm bảo sức khỏe mỗi người. Một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học sẽ cung cấp những chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động và phát triển, cũng như tăng cường chức năng miễn dịch và khả năng phòng chống bệnh tật của cơ thể. Vậy dinh dưỡng có liên quan như thế nào trong việc chống lại cơn đau và viêm ?

Chế độ ăn uống có giúp ích gì trong điều trị cơn đau hay không?

Các nghiên cứu cho thấy rằng có mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và chứng viêm - phản ứng của cơ thể bạn đối với chấn thương hoặc tình trạng nhiễm trùng. Tình trạng viêm gây nóng, đỏ, sưng và đau ở phần bị cơ thể bị ảnh hưởng. Mặc dù phản ứng bình thường này của hệ thống miễn dịch rất quan trọng để tự chữa lành bệnh, nhưng đôi khi tình trạng viêm có thể trở thành mạn tính và lan rộng hơn khắp cơ thể. Viêm lâu dài có liên quan đến một số bệnh và vấn đề sức khỏe nhất định, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp và bệnh tim.

Mặc dù lý do chính xác là không rõ ràng, tuy nhiên các nhà khoa học tin rằng có một số loại thực phẩm bảo vệ chống lại chứng viêm, trong khi cũng có các loại thực phẩm khác thực sự có thể khuyến khích chứng viêm nặng nề hơn.

Thực phẩm góp phần gây viêm

Có những thực phẩm giúp quá trình viêm dễ xảy ra hoặc quá trình viêm tiến triển nặng hơn. Hầu hết các loại thực phẩm chế biến sẵn đều dễ gây viêm nhiễm, vì chúng có xu hướng chứa nhiều chất béo không lành mạnh (bao gồm chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa), đường tinh chế, chất bảo quản và carbohydrate tinh chế. Thực phẩm chiên giòn, bánh ngọt, ngũ cốc chế biến, gạo trắng, khoai tây trắng, đường, bánh mì và thịt đỏ cũng là những thực phẩm dễ gây viêm nhiễm.

Thực phẩm có khả năng chống viêm

Một số các chất dinh dưỡng và thực phẩm có đặc tính chống viêm hoặc giảm đau khi quá trình viêm của cơ thể xảy ra. Các thực phẩm chống viêm phổ biến hiện nay được biết đến có thể bao gồm:

  • Cá và các loại thực phẩm khác có chứa chất béo omega-3. Chất béo omega-3 đóng một vai trò trong việc thay đổi quá trình viêm và điều chỉnh cơn đau. Cá hồi, cá ngừ, cá thu và cá trích là các loại cá có chứa nhiều chất béo này. Thực phẩm làm từ đậu nành, quả óc chó, quả hồ đào và hạt lanh xay cũng là nguồn cung cấp chất béo omega-3 dồi dào.
  • Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa. Trái cây và rau quả nhiều màu sắc, chẳng hạn như rau xanh, bơ, củ cải đường và quả mọng rất giàu chất chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa có thể ngăn ngừa, trì hoãn hoặc sửa chữa một số loại tổn thương tế bào và mô. Chất chống oxy hóa bao gồm một số vitamin, khoáng chất và hóa chất có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như vitamin C, vitamin E, carotene, lycopene và flavonoid. Nhiều loại thực phẩm khác cũng giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như đậu lăng, các loại đậu khác và hạt, ngũ cốc nguyên hạt, trà xanh và một số loại gia vị nhất định như gừng và nghệ.
  • Một số chất bổ sung chế độ ăn uống. Các chất bổ sung chế độ ăn uống đã được chứng minh là giúp cung cấp sự cân bằng lành mạnh của các chất hóa học gây viêm trong cơ thể, bao gồm cây móng vuốt mèo (nho nhiệt đới), cây móng quỷ, rễ gừng, nghệ và boswellia (nhũ hương). Các chất bổ sung các chế độ ăn khác - bao gồm dầu cá omega-3 và chất chống oxy hóa - rất hữu ích khi thực đơn không có đủ các chất dinh dưỡng này trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Các chất dinh dưỡng cụ thể và thực vật

Ngay cả khi chúng ta đang ăn nhiều thức ăn, không phải lúc nào lượng thức ăn chúng ta tiêu thụ cũng chuyển thành các chất dinh dưỡng và mang đến một chế độ dinh dưỡng tốt. Do thói quen ăn uống kém và nhiều loại thực phẩm thiếu chất dinh dưỡng cần thiết, nhiều người không nhận được đầy đủ vitamin và khoáng chất để có dinh dưỡng tối ưu.

Sự thiếu hụt dinh dưỡng có thể ảnh hưởng xấu đến nhiều khía cạnh sức khỏe và sự hài hòa tổng thể của cơ thể - bao gồm mức năng lượng hoạt động, tâm lý, hoạt động trí óc, mức độ viêm và phản ứng miễn dịch. Chế độ dinh dưỡng tốt thậm chí có thể ảnh hưởng đến mức độ hồi phục của cơ thể sau chấn thương hoặc phẫu thuật. Trên thực tế, các nghiên cứu cho thấy rằng những người dùng một số loại thực phẩm chức năng trước và/hoặc sau khi phẫu thuật sẽ mang lại một số lợi ích nhất định, bao gồm ít biến chứng do nhiễm trùng, vết thương mau lành hơn và phục hồi nhanh hơn.

Đọc tiếp tại: Dinh dưỡng và cơn đau – các thực phẩm ảnh hưởng đến cơn đau và tình trạng viêm (Phần 2)

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Mayoclinic)
Bình luận
Tin mới
  • 26/11/2025

    Tầm soát loãng xương và những điều cần biết

    Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi gặp cả ở nam và nữ . Do đó, việc chuẩn đoán sớm, theo dõi và kiểm soát loãng xương là điều rất thiết, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

  • 26/11/2025

    Có nên ăn trứng khi mắc hội chứng ruột kích thích không?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe nhưng lại gây triệu chứng khó chịu cho nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích.

  • 26/11/2025

    Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua sau tuổi 50

    Tuổi 50 được xem là giai đoạn “chín muồi” của cuộc đời – nhưng cũng là thời điểm nhiều bệnh lý mạn tính bắt đầu xuất hiện. Nếu không chú ý chăm sóc, các vấn đề sức khỏe âm thầm tiến triển có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và rút ngắn tuổi thọ.

  • 25/11/2025

    Trẻ bị cúm A: nên cho chăm sóc tại nhà hay tiếp tục đến trường?

    Mùa cúm đến, câu hỏi "Liệu con tôi bị cúm A có nên đi học không?" luôn là nỗi băn khoăn của nhiều phụ huynh. Quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ hồi phục của trẻ mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe của cộng đồng trường học.

  • 25/11/2025

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là gì?

    Bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 (MEN 1) là một bệnh lý hiếm gặp. Bệnh chủ yếu gây ra các khối u ở các tuyến sản xuất hormone hay còn được gọi là các tuyến nội tiết. Bệnh cũng có thể gây ra các khối u ở ruột non và dạ dày. Một tên gọi khác của bệnh là hội chứng Wermer. Cùng tìm hiểu về bệnh đa u các tuyến nội tiết loại 1 qua bài viết sau đây!

  • 24/11/2025

    Vì sao ăn kiêng mãi mà không giảm cân?

    Khi nói đến giảm cân, chúng ta thường tập trung vào chế độ ăn kiêng và tập thể dục. Tuy nhiên, có hai yếu tố sinh học mạnh mẽ thường bị bỏ qua nhưng lại là chìa khóa để đạt được và duy trì cân nặng lý tưởng: chất lượng giấc ngủ và mức độ stress.

  • 24/11/2025

    Chăm sóc đường hô hấp & phòng tránh viêm họng, cảm cúm hiệu quả

    Thời điểm giao mùa thu đông thời tiết thay đổi thất thường, nhiệt độ giảm và độ ẩm tăng, là điều kiện lý tưởng để các tác nhân gây bệnh đường hô hấp như virus và vi khuẩn phát triển mạnh. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp các biện pháp thiết thực để phòng bệnh hô hấp, giúp bạn và gia đình bảo vệ sức khỏe khi giao mùa.

  • 23/11/2025

    10 loại thực phẩm giúp giảm cholesterol bảo vệ tim

    Chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng trong việc điều chỉnh mức cholesterol. Có một số loại thực phẩm chúng ta ăn hằng ngày có thể cải thiện mức cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Xem thêm