Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dinh dưỡng và cơn đau – mối quan hệ tương tác (Phần 1)

Dinh dưỡng tốt là một phần rất quan trọng đảm bảo sức khỏe mỗi người. Một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học sẽ cung cấp những chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động và phát triển, cũng như tăng cường chức năng miễn dịch và khả năng phòng chống bệnh tật của cơ thể. Vậy dinh dưỡng có liên quan như thế nào trong việc chống lại cơn đau và viêm ?

Chế độ ăn uống có giúp ích gì trong điều trị cơn đau hay không?

Các nghiên cứu cho thấy rằng có mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và chứng viêm - phản ứng của cơ thể bạn đối với chấn thương hoặc tình trạng nhiễm trùng. Tình trạng viêm gây nóng, đỏ, sưng và đau ở phần bị cơ thể bị ảnh hưởng. Mặc dù phản ứng bình thường này của hệ thống miễn dịch rất quan trọng để tự chữa lành bệnh, nhưng đôi khi tình trạng viêm có thể trở thành mạn tính và lan rộng hơn khắp cơ thể. Viêm lâu dài có liên quan đến một số bệnh và vấn đề sức khỏe nhất định, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp và bệnh tim.

Mặc dù lý do chính xác là không rõ ràng, tuy nhiên các nhà khoa học tin rằng có một số loại thực phẩm bảo vệ chống lại chứng viêm, trong khi cũng có các loại thực phẩm khác thực sự có thể khuyến khích chứng viêm nặng nề hơn.

Thực phẩm góp phần gây viêm

Có những thực phẩm giúp quá trình viêm dễ xảy ra hoặc quá trình viêm tiến triển nặng hơn. Hầu hết các loại thực phẩm chế biến sẵn đều dễ gây viêm nhiễm, vì chúng có xu hướng chứa nhiều chất béo không lành mạnh (bao gồm chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa), đường tinh chế, chất bảo quản và carbohydrate tinh chế. Thực phẩm chiên giòn, bánh ngọt, ngũ cốc chế biến, gạo trắng, khoai tây trắng, đường, bánh mì và thịt đỏ cũng là những thực phẩm dễ gây viêm nhiễm.

Thực phẩm có khả năng chống viêm

Một số các chất dinh dưỡng và thực phẩm có đặc tính chống viêm hoặc giảm đau khi quá trình viêm của cơ thể xảy ra. Các thực phẩm chống viêm phổ biến hiện nay được biết đến có thể bao gồm:

  • Cá và các loại thực phẩm khác có chứa chất béo omega-3. Chất béo omega-3 đóng một vai trò trong việc thay đổi quá trình viêm và điều chỉnh cơn đau. Cá hồi, cá ngừ, cá thu và cá trích là các loại cá có chứa nhiều chất béo này. Thực phẩm làm từ đậu nành, quả óc chó, quả hồ đào và hạt lanh xay cũng là nguồn cung cấp chất béo omega-3 dồi dào.
  • Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa. Trái cây và rau quả nhiều màu sắc, chẳng hạn như rau xanh, bơ, củ cải đường và quả mọng rất giàu chất chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa có thể ngăn ngừa, trì hoãn hoặc sửa chữa một số loại tổn thương tế bào và mô. Chất chống oxy hóa bao gồm một số vitamin, khoáng chất và hóa chất có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như vitamin C, vitamin E, carotene, lycopene và flavonoid. Nhiều loại thực phẩm khác cũng giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như đậu lăng, các loại đậu khác và hạt, ngũ cốc nguyên hạt, trà xanh và một số loại gia vị nhất định như gừng và nghệ.
  • Một số chất bổ sung chế độ ăn uống. Các chất bổ sung chế độ ăn uống đã được chứng minh là giúp cung cấp sự cân bằng lành mạnh của các chất hóa học gây viêm trong cơ thể, bao gồm cây móng vuốt mèo (nho nhiệt đới), cây móng quỷ, rễ gừng, nghệ và boswellia (nhũ hương). Các chất bổ sung các chế độ ăn khác - bao gồm dầu cá omega-3 và chất chống oxy hóa - rất hữu ích khi thực đơn không có đủ các chất dinh dưỡng này trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Các chất dinh dưỡng cụ thể và thực vật

Ngay cả khi chúng ta đang ăn nhiều thức ăn, không phải lúc nào lượng thức ăn chúng ta tiêu thụ cũng chuyển thành các chất dinh dưỡng và mang đến một chế độ dinh dưỡng tốt. Do thói quen ăn uống kém và nhiều loại thực phẩm thiếu chất dinh dưỡng cần thiết, nhiều người không nhận được đầy đủ vitamin và khoáng chất để có dinh dưỡng tối ưu.

Sự thiếu hụt dinh dưỡng có thể ảnh hưởng xấu đến nhiều khía cạnh sức khỏe và sự hài hòa tổng thể của cơ thể - bao gồm mức năng lượng hoạt động, tâm lý, hoạt động trí óc, mức độ viêm và phản ứng miễn dịch. Chế độ dinh dưỡng tốt thậm chí có thể ảnh hưởng đến mức độ hồi phục của cơ thể sau chấn thương hoặc phẫu thuật. Trên thực tế, các nghiên cứu cho thấy rằng những người dùng một số loại thực phẩm chức năng trước và/hoặc sau khi phẫu thuật sẽ mang lại một số lợi ích nhất định, bao gồm ít biến chứng do nhiễm trùng, vết thương mau lành hơn và phục hồi nhanh hơn.

Đọc tiếp tại: Dinh dưỡng và cơn đau – các thực phẩm ảnh hưởng đến cơn đau và tình trạng viêm (Phần 2)

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Mayoclinic)
Bình luận
Tin mới
  • 01/04/2025

    Tăng cường miễn dịch cho trẻ mùa xuân

    Mùa xuân đến, mang theo không khí ấm áp và sức sống mới cho vạn vật. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm giao mùa, khí hậu biến đổi thất thường, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn, virus và mầm bệnh sinh sôi phát triển.

  • 01/04/2025

    Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ: Hiểu đúng và đồng hành cùng người tự kỷ

    Ngày 2 tháng 4 hàng năm, thế giới cùng hướng về Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ – một sự kiện do Liên Hợp Quốc khởi xướng nhằm kêu gọi sự quan tâm sâu sắc hơn đến rối loạn phổ tự kỷ (ASD).

  • 31/03/2025

    Chăm sóc da cho bé vào mùa xuân: Mẹo nhỏ cho mẹ

    Mùa xuân là thời điểm giao mùa, khí hậu thất thường, hanh khô, độ ẩm thấp, dễ gây ra những ảnh hưởng không tốt đến làn da nhạy cảm của trẻ nhỏ.

  • 30/03/2025

    Những thay đổi về làn da tuổi mãn kinh

    Tuổi mãn kinh không chỉ gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe sinh lý nữ, mà còn ảnh hưởng đến làn da. Chị em phụ nữ nên lưu ý điều gì khi chăm sóc da tuổi ngoài 40?

  • 30/03/2025

    Người cao tuổi và bệnh giao mùa

    Giao mùa là thời điểm chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, kéo theo sự thay đổi của thời tiết, khí hậu. Đối với người cao tuổi, giai đoạn này thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe do hệ miễn dịch suy giảm và cơ thể dần lão hóa.

  • 29/03/2025

    Đi bộ nhanh mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong

    Một nghiên cứu mới cho thấy, hoạt động thể chất vừa phải như đi bộ nhanh, yoga, làm vườn… mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong.

  • 29/03/2025

    Tại sao bạn bị đau bụng khi chạy?

    Các vấn đề dạ dày khi chạy bộ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây khó chịu cho người chạy. Bạn có thể gặp tình trạng co thắt, đau bụng dẫn đến tiêu chảy trong khi chạy.

  • 28/03/2025

    3 nhóm người nên hạn chế ăn chanh

    Hầu hết mọi người có thể ăn chanh hoặc uống nước chanh một cách an toàn nhưng vì chanh có tính acid nên nó có nguy cơ gây bất lợi cho một số trường hợp cụ thể. Vậy nhóm người nào nên hạn chế ăn chanh?

Xem thêm