Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dinh dưỡng và cơn đau – mối quan hệ tương tác (Phần 1)

Dinh dưỡng tốt là một phần rất quan trọng đảm bảo sức khỏe mỗi người. Một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học sẽ cung cấp những chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động và phát triển, cũng như tăng cường chức năng miễn dịch và khả năng phòng chống bệnh tật của cơ thể. Vậy dinh dưỡng có liên quan như thế nào trong việc chống lại cơn đau và viêm ?

Chế độ ăn uống có giúp ích gì trong điều trị cơn đau hay không?

Các nghiên cứu cho thấy rằng có mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và chứng viêm - phản ứng của cơ thể bạn đối với chấn thương hoặc tình trạng nhiễm trùng. Tình trạng viêm gây nóng, đỏ, sưng và đau ở phần bị cơ thể bị ảnh hưởng. Mặc dù phản ứng bình thường này của hệ thống miễn dịch rất quan trọng để tự chữa lành bệnh, nhưng đôi khi tình trạng viêm có thể trở thành mạn tính và lan rộng hơn khắp cơ thể. Viêm lâu dài có liên quan đến một số bệnh và vấn đề sức khỏe nhất định, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp và bệnh tim.

Mặc dù lý do chính xác là không rõ ràng, tuy nhiên các nhà khoa học tin rằng có một số loại thực phẩm bảo vệ chống lại chứng viêm, trong khi cũng có các loại thực phẩm khác thực sự có thể khuyến khích chứng viêm nặng nề hơn.

Thực phẩm góp phần gây viêm

Có những thực phẩm giúp quá trình viêm dễ xảy ra hoặc quá trình viêm tiến triển nặng hơn. Hầu hết các loại thực phẩm chế biến sẵn đều dễ gây viêm nhiễm, vì chúng có xu hướng chứa nhiều chất béo không lành mạnh (bao gồm chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa), đường tinh chế, chất bảo quản và carbohydrate tinh chế. Thực phẩm chiên giòn, bánh ngọt, ngũ cốc chế biến, gạo trắng, khoai tây trắng, đường, bánh mì và thịt đỏ cũng là những thực phẩm dễ gây viêm nhiễm.

Thực phẩm có khả năng chống viêm

Một số các chất dinh dưỡng và thực phẩm có đặc tính chống viêm hoặc giảm đau khi quá trình viêm của cơ thể xảy ra. Các thực phẩm chống viêm phổ biến hiện nay được biết đến có thể bao gồm:

  • Cá và các loại thực phẩm khác có chứa chất béo omega-3. Chất béo omega-3 đóng một vai trò trong việc thay đổi quá trình viêm và điều chỉnh cơn đau. Cá hồi, cá ngừ, cá thu và cá trích là các loại cá có chứa nhiều chất béo này. Thực phẩm làm từ đậu nành, quả óc chó, quả hồ đào và hạt lanh xay cũng là nguồn cung cấp chất béo omega-3 dồi dào.
  • Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa. Trái cây và rau quả nhiều màu sắc, chẳng hạn như rau xanh, bơ, củ cải đường và quả mọng rất giàu chất chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa có thể ngăn ngừa, trì hoãn hoặc sửa chữa một số loại tổn thương tế bào và mô. Chất chống oxy hóa bao gồm một số vitamin, khoáng chất và hóa chất có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như vitamin C, vitamin E, carotene, lycopene và flavonoid. Nhiều loại thực phẩm khác cũng giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như đậu lăng, các loại đậu khác và hạt, ngũ cốc nguyên hạt, trà xanh và một số loại gia vị nhất định như gừng và nghệ.
  • Một số chất bổ sung chế độ ăn uống. Các chất bổ sung chế độ ăn uống đã được chứng minh là giúp cung cấp sự cân bằng lành mạnh của các chất hóa học gây viêm trong cơ thể, bao gồm cây móng vuốt mèo (nho nhiệt đới), cây móng quỷ, rễ gừng, nghệ và boswellia (nhũ hương). Các chất bổ sung các chế độ ăn khác - bao gồm dầu cá omega-3 và chất chống oxy hóa - rất hữu ích khi thực đơn không có đủ các chất dinh dưỡng này trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Các chất dinh dưỡng cụ thể và thực vật

Ngay cả khi chúng ta đang ăn nhiều thức ăn, không phải lúc nào lượng thức ăn chúng ta tiêu thụ cũng chuyển thành các chất dinh dưỡng và mang đến một chế độ dinh dưỡng tốt. Do thói quen ăn uống kém và nhiều loại thực phẩm thiếu chất dinh dưỡng cần thiết, nhiều người không nhận được đầy đủ vitamin và khoáng chất để có dinh dưỡng tối ưu.

Sự thiếu hụt dinh dưỡng có thể ảnh hưởng xấu đến nhiều khía cạnh sức khỏe và sự hài hòa tổng thể của cơ thể - bao gồm mức năng lượng hoạt động, tâm lý, hoạt động trí óc, mức độ viêm và phản ứng miễn dịch. Chế độ dinh dưỡng tốt thậm chí có thể ảnh hưởng đến mức độ hồi phục của cơ thể sau chấn thương hoặc phẫu thuật. Trên thực tế, các nghiên cứu cho thấy rằng những người dùng một số loại thực phẩm chức năng trước và/hoặc sau khi phẫu thuật sẽ mang lại một số lợi ích nhất định, bao gồm ít biến chứng do nhiễm trùng, vết thương mau lành hơn và phục hồi nhanh hơn.

Đọc tiếp tại: Dinh dưỡng và cơn đau – các thực phẩm ảnh hưởng đến cơn đau và tình trạng viêm (Phần 2)

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Mayoclinic)
Bình luận
Tin mới
  • 22/12/2025

    Protein động vật và protein thực vật - loại nào tốt hơn?

    Cuộc tranh luận về protein động vật và protein thực vật đã kéo dài từ lâu. Sự khác biệt cốt lõi giữa hai nguồn đạm này là gì và nó ảnh hưởng thế nào đến mục tiêu sức khỏe?

  • 22/12/2025

    Hormone giảm trong mùa đông

    Việc suy giảm hormone không phải là vấn đề riêng của ai cả, đặc biệt là trong mùa đông. Mùa đông gây ảnh hưởng tới rối loạn hormone và nội tiết tố cả ở nam giới và nữ giới.

  • 21/12/2025

    Hậu quả của loãng xương

    Loãng xương là tình trạng giảm mật độ và chất lượng xương, làm tăng nguy cơ gãy và làm thay đổi cấu trúc xương theo thời gian. Hậu quả của loãng xương không chỉ dừng lại ở gãy xương mà còn tạo ra một chuỗi hệ lụy trên nhiều phương diện về mặt lâm sàng, hành vi, thói quen hằng ngày, tâm lý, xã hội và kinh tế.

  • 21/12/2025

    Lý do dầu ô liu có thể là 'cứu tinh' cho người táo bón

    Uống một thìa dầu ô liu giúp bôi trơn đường ruột và hoạt động như một chất nhuận tràng tự nhiên nhẹ. Dầu ô liu kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, từ đó giúp giảm táo bón và hỗ trợ tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn.

  • 21/12/2025

    Điều gì xảy ra với huyết áp khi bạn bị tăng cholesterol?

    Tăng cholesterol có thể làm tăng huyết áp vì nó góp phần hình thành mảng bám trong động mạch (xơ vữa động mạch). Huyết áp cao có thể xảy ra do tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu.

  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

Xem thêm