Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Điểm mặt những vụ thu hồi thuốc nghiêm trọng nhất trong lịch sử

Cho dù là thuốc không kê đơn (OTC) hay thuốc theo chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân thường mặc định rằng đã là thuốc thì phải an toàn. Việc thuốc được cơ quan chức năng xét duyệt như thế nào thường không được đặt ra.

Tuy nhiên, một báo cáo gần đây cho thấy khoảng một phần ba số thuốc được cấp phép đưa ra thị trường bởi FDA – cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ - trong thời gian từ năm 2001 đến 2010 sau đó có những vấn đề về an toàn. Các thuốc được kê đơn để điều trị bệnh tâm thần và những thuốc được xét duyệt theo quy trình xét duyệt nhanh gặp nhiều vấn đề hơn.

Dưới đây là 18 vụ thu hồi thuốc tồi tệ nhất trong lịch sử, dựa trên điểm số của các báo cáo và cảnh báo an toàn do FDA ban hành, cũng như rất nhiều bài nghiên cứu về các loại thuốc đã bị thu hồi trên thị trường.

1. Thalidomide

Thalidomide, thuốc an thần không barbiturat duy nhất được biết đến trong những năm 1960, được kê đơn để điều trị ốm nghén ở phụ nữ mang thai trong khoảng sáu thập kỷ. Hệ quả là, hơn 10.000 trẻ em trên toàn thế giới đã chào đời với những dị tật mất khả năng lao động, bao gồm mất chi hoặc ngắn chi. Viện Y tế Quốc gia Mỹ mô tả loại thuốc này là thảm họa y tế lớn nhất do con người tạo ra. Thalidomide chưa bao giờ được FDA chấp thuận, nhưng đã có khoảng 40 em bé được sinh ra tại Mỹ với dị tật liên quan đến thalidomide.

2. Bextra

Bextra, một thuốc chống viêm được sản xuất bởi Pfizer, là thuốc từng được kê đơn rất phổ biến cho viêm khớp và đau bụng kinh. Nó đã bị thu hồi trên thị trường vào tháng 4 năm 2005 vì FDA cho biết thuốc làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim và dạ dày, cũng như các vấn đề về da đe dọa đến tính mạng, bao gồm hội chứng Stevens-Johnson, một phản ứng nghiêm trọng dẫn đến phỏng nước cả trên da và các cơ quan nội tạng.

diem-mat-nhung-vu-thu-hoi-thuoc-nghiem-trong-nhat-trong-lich-su-1
Ảnh minh họa

3. Vioxx

Vioxx là một thuốc chống viêm không steroid, đã được khoảng 2 triệu người trên khắp thế giới sử dụng. Merck, nhà sản xuất thuốc, đã thu hồi nó khỏi thị trường toàn cầu năm 2004 sau khi xác định rằng việc điều trị làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Vioxx đã có mặt trên thị trường trong năm năm. Một nghiên cứu sau đó của FDA đã xác định rằng Vioxx có thể là nguyên nhân góp phần gây ra hơn 27.000 cơn đau tim và đột tử do tim trước khi bị thu hồi.

4. Baycol

Khoảng 700.000 người Mỹ đã dùng Baycol, một thuốc do hãng dược phẩm Bayer sản xuất, để giảm mức cholesterol trước khi thuốc bị thu hồi vào năm 2001. Lý do thu hồi thuốc, cũng được bán với tên biệt dược Lipobay, là số lượng gia tăng báo cáo về những trường hợp yếu cơ, hoặc tiêu cơ vân, do tác dụng phụ. Tình trạng này khiến cơ bị giáng hóa và giải phóng các tế bào vào máu, có thể gây suy thận.

5. Rezulin

Rezulin bị thu hồi vào năm 2000 vì tác động độc đối với gan. Thuốc điều trị đái tháo đường này, có mặt trên thị trường trong ba năm, có liên quan đến hơn 60 trường hợp tử vong do ngộ độc gan. Rezulin đã được xét duyệt theo quy trình xét duyệt nhanh vì các bác sĩ cho rằng đây là một lựa chọn điều trị mới cho bệnh nhân đái tháo đường mà tình trạng không thể kiểm soát được bằng các loại thuốc khác.

6. Tất cả các thuốc của Able Labs

Việc thu hồi toàn quốc đối với tất cả các thuốc được sản xuất bởi Able Lab Laboratory Inc. vào năm 2005 là do “mối quan ngại sâu sắc” của FDA về các sản phẩm không được sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn. Những người dùng thuốc, chủ yếu là thuốc gốc, bao gồm một số thuốc có chứa acetaminophen, được khuyên nên gặp bác sĩ để được kê đơn thay thế. Việc thu hồi đã khiến công ty này phá sản.

7. Tylenol

Năm 1982, hơn 31 triệu viên Tylenol đã bị thu hồi khỏi thị trường sau khi một số trường hợp tử vong cho thấy một số viên thuốc bị tẩm chất kịch độc kali cyanid. Vào thời điểm đó, Tylenol là thuốc giảm đau không kê đơn bán chạy nhất trong cả nước. Cho đến nay vẫn chưa rõ vụ việc đã xảy ra như thế nào, tại sao, và ai chịu trách nhiệm. Một trong những vụ thu hồi Tylenol mới nhất xảy ra vào năm 2010 khi viên tan Tylenol vị nho, Tylenol đậm đặc, Tylenol đậm đặc giải phóng nhanh viên nang dẻo và Tylenol PM đậm đặc viên nén dẻo đã bị thu hồi khỏi thị trường do mùi mốc và lẫn tạp chất màu đen. Một số thuốc Motrin và Benadryl cũng bị thu hồi.

8. Darvon, Darvocet

Propoxyphene, một thuốc giảm đau được hơn 10 triệu người sử dụng và bán dưới dạng thuốc độc lập với tên Darvon và ở dạng phối hợp với các thuốc khác như Darvocet, đã bị thu hồi vào năm 2010 sau khi bị liên hệ với các bất thường về nhịp tim có thể gây tử vong. Vụ kiện đầu tiên chống lại thuốc, được sản xuất bởi Xanodyne Cosmetics Inc., diễn ra vào năm 1978.

9. Các thuốc PPA

FDA đã yêu cầu các công ty sản xuất những thuốc có chứa phenylpropanolamine, hay PPA, phải thu hồi chúng khỏi thị trường vào năm 2000, do tăng nguy cơ đột quỵ xuất huyết, hay chảy máu não. Cơ quan này cho biết, chỉ riêng năm 1999 đã có khoảng 6 tỷ liều thuốc chứa PPA được bán ra. PPA, có mặt trên thị trường từ những năm 1970, được sử dụng rộng rãi trong các thuốc OTC trị cảm lạnh, như thuốc giảm nghẹt mũi và các thuốc giảm cân.

10. Posicor

Posicor, một thuốc trị tăng huyết áp và đau ngực có triệu chứng, đã có mặt trên thị trường từ năm 1997 đến 1998, trong thời gian đó thuốc có liên quan đến ít nhất bốn trường hợp tử vong. Hơn 140 trường hợp tử vong đột ngột ở những người dùng thuốc hoặc giả dược đã được báo cáo trong một nghiên cứu. Thuốc được sản xuất bởi Roche Laboratories, được 200.000 người Mỹ sử dụng. Hơn 25 thuốc khác được thấy là có tác dụng nguy hiểm tiềm tàng nếu dùng cùng với Posicor.

11. Fenfluramine và dexfenfluramine

Fenfluramine và dexfenfluramine là những thuốc ức chế thèm ăn được sử dụng rộng rãi trong những năm 90. Chúng là phần “fen” trong nhón thuốc điều trị béo phì có tên thông dụng là “fen-phen”, và bị FDA yêu cầu thu hồi vào năm 1997 sau 24 trường hợp bệnh nhân bị bệnh tim có liên quan với thuốc. Từ “phen” trong fen-phen là viết tắt của phentermine, không bị cấm. Sau đó đã có thêm hơn 100 trường hợp có vấn đề về van tim sau khi dùng fenfluramine hoặc dexfenfluramine, có hoặc không cùng với phentermine, được báo cáo với FDA.

12. Seldane

Seldane, một trong những thuốc kháng histamin phổ biến nhất từ ​​trước đến nay, được sử dụng để điều trị dị ứng và các triệu chứng như hắt hơi, ngứa mắt và chảy nước mũi. Chỉ riêng năm 1996, đã có hơn 6,5 triệu đơn thuốc được kê cho Seldane. Sau 13 năm trên thị trường Mỹ, thuốc bị thu hồi vào năm 1998 vì những tương tác có thể gây tử vong với các loại thuốc khác như kháng sinh, bao gồm những bất thường về nhịp tim.

13. DES

Diethylstilbestrol (DES), một dạng estrogen tổng hợp, đã được dùng cho phụ nữ mang thai trong hơn bốn thập kỷ, cho đến năm 1971, để ngăn ngừa các biến chứng như chuyển dạ sớm. Ước tính có khoảng 5 đến 10 triệu phụ nữ mang thai và trẻ em đã tiếp xúc với DES. DES, hiện được biết là một chất phá vỡ hệ thống nội tiết, cũng có liên quan đến một số loại ung thư ở những phụ nữ từng dùng thuốc trong khi mang thai.

14. Accutane

Accutane từng được kê đơn để điều trị mụn trứng cá nặng. Hơn 13 triệu người đã uống thuốc này trong thời gian từ năm 1982 đến 2009, khi thuốc bị thu hồi khỏi thị trường. Thuốc được sản xuất bởi Hoffmann-La Roche Inc., có thể gây những tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm dị tật bẩm sinh và các vấn đề sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như trầm cảm và loạn thần, nếu sử dụng không đúng cách. Các tác dụng phụ khác có thể xảy ra bao gồm chảy máu cam, đau khớp và phát ban da.

15. Duract

Thuốc giảm đau thời gian gnawns này đã có mặt trên thị trường trong khoảng hai năm cho đến năm 1999. Khoảng 2,5 triệu đơn thuốc đã được kê. Wyeth-Ayerst Laboratories, nhà sản xuất thuốc, đã thu hồi thuốc khỏi thị trường vì, nếu dùng quá 10 ngày, thuốc có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan. Trong số 200.000 đến 400.000 người dùng Duract trong thời gian dài hơn, có bốn trường hợp tử vong, 8 ca ghép gan và 12 trường hợp khác bị tổn thương gan nghiêm trọng được báo cáo. Một số bệnh nhân bị vàng da và viêm gan nặng.

16. Meridia

FDA khuyến cáo không kê đơn Meridia, thuốc ức chế sự thèm ăn, vào năm 2010 do tăng 16% nguy cơ mắc các vấn đề về tim, bao gồm nhịp tim không đều, đột quỵ không tử vong và ngừng tim. Thuốc điều trị béo phì do Abbott Laboratories sản xuất đã có mặt trên thị trường trong 13 năm và được kê cho những người có chỉ số khối cơ thể từ 30 trở lên.

17. Omniflox

Thuốc kháng sinh này, còn được biết đến với tên hóa học temafloxacin, được bán bởi Abbott Laboratory, đã bị FDA thu hồi sau ít nhất 50 báo cáo về những phản ứng nghiêm trọng với thuốc, bao gồm đường huyết thấp, rối loạn chức năng thận và thiếu máu, và ba trường hợp tử vong. Omniflox đã có mặt trên thị trường trong khoảng một năm cho đến năm 1992.

18. Palladone

Palladone, một thuốc giảm đau gây ngủ mạnh, đã bị thu hồi vào năm 2005, chỉ một năm sau khi nó có mặt trên thị trường. Nhà sản xuất thuốc, Purdue Pharma, đã thu hồi thuốc do các tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra nếu thuốc được uống cùng với rượu. Sự kết hợp này có thể dẫn đến việc giải phóng hydromorphone ngay lập tức, gây ra nồng độ thuốc cao trong cơ thể, có thể làm suy hô hấp hoặc ngừng thở, dẫn đến hôn mê và thậm chí tử vong.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thuốc ảnh hưởng đến khả năng thụ thai như thế nào?

Cẩm Tú - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 20/05/2025

    Cải thiện thói quen ăn sáng để khởi đầu ngày mới tốt hơn

    Bữa sáng là bữa ăn giúp cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể bắt đầu ngày mới. Khắc phục những sai lầm phổ biến sau giúp bạn duy trì thói quen ăn sáng khoa học và lành mạnh.

  • 20/05/2025

    6 mẹo chữa nghẹt mũi tại nhà hiệu quả nhất

    Nghẹt mũi là một dấu hiệu khó chịu, rất thường gặp khi chúng ta bị cảm cúm, nhiễm lạnh. Hiện vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh cảm lạnh thông thường, nhưng có rất nhiều mẹo tại nhà có thể làm giảm tình trạng nghẹt mũi do chứng cảm lạnh gây nên. Bài viết này sẽ phân tích các biện pháp khắc phục tình trạng nghẹt mũi tại nhà tốt nhất cùng với những điều cần tránh.

  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

Xem thêm