Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Đau vùng bụng ở trẻ nhỏ: Không chủ quan

Cơn đau vùng bụng là một trong những biểu hiện phổ biến, gặp hằng ngày tại các phòng khám và cấp cứu của các bệnh viện.

Đau vùng bụng ở trẻ nhỏ: Không chủ quan

Cơn đau vùng bụng là một trong những biểu hiện phổ biến, gặp hằng ngày tại các phòng khám và cấp cứu của các bệnh viện.

Ảnh minh họa.

Ảnh minh họa.

Nhiều trường hợp đau ở vùng bụng khiến cho các nhà chuyên môn rất khó xác định bệnh để có phương pháp điều trị thích hợp. Biết nguyên nhân dẫn đến những cơn đau vùng bụng ở người lớn đã khó, ở trẻ nhỏ lại càng khó hơn.

Bệnh… tâm lý

Đau ở vùng bụng, thường được gọi tắt là “đau bụng” không phải là một bệnh như một số người hay nói, mắc bệnh đau bụng, mà “đau bụng” chỉ là một biểu hiện của rất nhiều bệnh khác nhau.

Các bệnh gây ra đau ở vùng bụng không chỉ là biểu hiện bệnh của các bộ phận cơ thể nằm ngay trong ổ bụng, mà còn là biểu hiện của các bệnh nằm ngoài ổ bụng và thậm chỉ là bệnh toàn thân. Ngoài ra, những cơn đau ở vùng bụng còn có nguyên nhân từ… tâm lý.

Trước một ca bị “đau bụng”, nhất là ở trẻ nhỏ, thầy thuốc chuyên khoa Nhi nhiều khi không thể kết luận một cách chính xác ngay biểu hiện này do đâu mà có. 

Việc thăm khám, theo dõi, các xét nghiệm, phượng tiện chẩn đoán bằng hình ảnh (như siêu âm, X quang, nội soi, CT Scan…) giúp cho việc chẩn đoán xác định và đề ra một phương pháp điều trị có hiệu quả.

Các biểu hiện

Sau đây là một số bệnh gây ra những cơn đau ở vùng bụng, với các biểu hiện đi kèm thường thấy ở trẻ em:

- Ngộ độc thức ăn: Sau ăn thức ăn nguội, lạnh, ôi thiu… thậm chí là các thức ăn bình thường, nhưng sau ăn cảm giác khó chịu ở bụng, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn và nôn.

Viêm dạ dày ruột: Sau khi ăn, uống những loại thực phẩm không phù hợp. Đau bụng kèm theo nôn.

- Lồng ruột: Đa số gặp ở trẻ nhỏ bụ bẫm, thường là dưới 2 tuổi. Đau có tính chất dữ dội, từng cơn. Trẻ oằn người khóc thét. Có thể kèm theo nôn hoặc đi cầu ra máu đỏ tươi.

- Ruột thừa viêm: Đau bụng, sốt, có thể kèm theo nôn. Trường hợp điển hình, vị trí đau dần khu trú ở hố chậu phải.

- Giun chui ống mật: Đau từng cơn. Tính chất cơn đau dữ dội. Đặc biệt, bệnh nhân có tư thế giảm đau điển hình là nằm gập người hoặc “treo” chân lên cửa sổ, tường.

- Tắc ruột: Tắc ruột do giun, gặp đa số ở trẻ suy dinh dưỡng. Những cơn đau ở vùng bụng diễn ra thường kèm theo nôn và bí đại tiện.

- Vỡ nội tạng: Khi trẻ chơi đùa bị va chạm, té ngã dẫn tới chấn thương vùng bụng. Các bộ phận bị vỡ là gan, lách, thận. Nếu vỡ thận có thể thấy đi tiểu ra máu. Các biểu hiện đi kèm là vẻ nhợt nhạt, vã mồ hôi lạnh, bồn chồn lo lắng, hốt hoảng. Nặng hơn là ngất xỉu.

- Gãy xương sườn: Sau va chạm, té. Có vết tím bầm trên da, có điểm đau chói tại vị trí nghi gãy khi dùng tay sờ nắn. Đi kèm với thở khó, thậm chí thấy bọt hồng nếu vết thương hở và đầu gãy của xương sườn chọc thủng phổi.

- Viêm phổi: Các trường hợp viêm phổi nặng cũng gây ra cơn đau ở vùng bụng. Do vậy, rấ dễ gây ra nhầm lẫn chẩn đoán và điều trị. Bệnh thường đi kèm sốt cao, thở nhanh, thở khó, môi nhợt nhạt hoặc tím (là biểu hiện của sự thiếu oxy).

- Thoát vị bẹn: Đau bụng xảy ra khi khối thoát vị bị nghẹt. Xem và sờ thấy một khối u ở vùng bẹn (háng) hoặc bìu.

- Viêm cơ thành bụng: Quan sát thấy sưng, nóng, đỏ và đau tại vị trí cơ thành bụng bị viêm. Có thể kèm với sốt ở các mức độ khác nhau.

- Viêm màng ngoài tim: Sốt li bì, vẻ mệt mỏi, thở nhanh, thở khó.

- Động kinh thể bụng: Cơn đau có liên quan đến trạng thái tâm thần kinh. Thường tái diễn và “tự khỏi” mặc dù không có sự can thiệp của bác sĩ. Xác định chẩn đoán nhờ vào đo điện não đồ (gọi là đo Electroencephalograph).

- Rối loạn cảm xúc: Ở trẻ em, trong độ tuổi 8 - 15. Cơn đau vùng bụng là biểu hiện của chứng rối loạn cảm xúc. Cơn đau tái diễn nhiều lần và tự khỏi cho dù không có xử lí gì đặc biệt.

Nguyên tắc và hướng điều trị

Trước một trường hợp đau vùng bụng, thái độ xử lí chung là theo dõi sát. Không nên cho uống bất kỳ loại thuốc gì mà mình không biết chắc đó là bệnh gì và tác dụng của thuốc ra sao. Cần đưa đến bệnh viện khám xác định và điều trị các trường hợp có một trong những biểu hiện sau đây:

- Nôn ra máu hoặc đi cầu phân máu, phân đen như bã cà phê.

- Buồn nôn và nôn nhiều lần.

- Sốt cao, thở nhanh, thở khó, vẻ mệt mỏi, li bì, lơ mơ.

- Chướng bụng, bí trung đại tiện.

- Có khối u ở vùng bẹn hay bìu.

- Vã mồ hôi, da xanh, lạnh, niêm mạc nhợt nhạt.

Điều cần phải tránh là việc tự ý cho trẻ dùng thuốc tại nhà trong nhiều trường hợp gây “mất” các biểu hiện điển hình của bệnh, “đặt” các bác sĩ vào tình huống khó khăn khi quyết định chẩn đoán và chậm trễ trong việc điều trị. Tai biến cũng xảy ra nhiều hơn cho các trường hợp này.

Tham khảo thông tin tại bài viết: Xử trí rối loạn chức năng tiêu hóa ở trẻ em

Theo Giáo dục và thời đại
Bình luận
Tin mới
  • 18/09/2025

    5 loại quả mùa thu tốt cho người bị táo bón

    Mùa thu mang đến cảm giác mát mẻ và hương vị ngọt ngào của nhiều loại quả chín mọng. Có một số loại quả mùa thu rất tốt cho người bị táo bón vì chúng chứa nhiều chất xơ, nước và các hợp chất tự nhiên tốt cho đường ruột.

  • 18/09/2025

    Viêm khớp dạng thấp: Dấu hiệu, biến chứng và phương pháp điều trị

    Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ gây đau đớn ở các khớp mà còn có thể lan rộng đến các cơ quan khác như tim, phổi, mắt, và da.

  • 17/09/2025

    8 tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày

    Quả lựu giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe một cách đáng ngạc nhiên. Tìm hiểu những tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày.

  • 17/09/2025

    6 Nguyên nhân gây teo dương vật và cách khắc phục

    Tình trạng dương vật bị teo nhỏ một chút khi bạn già đi do sự suy giảm sản xuất testosterone không hiếm gặp, nhưng có những nguyên nhân khác có thể xảy ra bao gồm béo phì, phẫu thuật tuyến tiền liệt, điều trị ung thư tuyến tiền liệt và các tình trạng như bệnh Peyronie. Mặc dù bạn không phải lúc nào cũng tránh được tình trạng teo dương vật nhưng có những điều bạn có thể làm để ngăn ngừa hoặc điều trị một số nguyên nhân nhất định.

  • 16/09/2025

    Trẻ trên 5 tuổi có cần bổ sung vi chất không?

    Với trẻ trên 5 tuổi, việc bổ sung vi chất vẫn vô cùng cần thiết, bởi đây là độ tuổi vàng để phát triển thể chất, trí tuệ và hình thành nền tảng sức khỏe lâu dài.

  • 16/09/2025

    Phải mất bao lâu để thấy được kết quả khi tiêm Botox?

    Botox (onabotulinumtoxinA) bắt đầu có hiệu lực trong vòng hai đến năm ngày sau khi bạn tiêm. Tuy nhiên, có thể mất đến vài tuần để bạn thấy được kết quả đầy đủ và mốc thời gian cho mỗi cá nhân khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố.

  • 15/09/2025

    Vì sao cá mè xứng đáng có trong thực đơn?

    Cá mè từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm quen thuộc của người Việt Nam. Không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn dân dã, đậm đà, cá mè còn chứa nhiều lợi ích sức khỏe cho mọi lứa tuổi.

  • 15/09/2025

    Thực phẩm giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ tử vong sau cơn đau tim: Bằng chứng từ nghiên cứu quốc tế

    Trong bối cảnh các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc duy trì một lối sống lành mạnh, đặc biệt là chế độ ăn uống, đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh tim.

Xem thêm