Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dấu hiệu sớm thiếu máu não

Thiếu máu não hay xảy ra ở người trưởng thành, đặc biệt ở người cao tuổi. Bệnh gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm, vì vậy cần nhận biết sớm để đề phòng.

Thiếu máu não là hiện tượng giảm lưu lượng máu đến não, dẫn tới giảm cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng nuôi não làm cho tế bào não (tế bào thần kinh) thiếu năng lượng để hoạt động. Từ đó làm ảnh hưởng đến cấu trúc, sự tồn tại, phát triển và ảnh hưởng đến chức năng của hệ thần kinh trung ương có thể gây nên những biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân của thiếu náu não là gì?

Ở người bình thường, tuy não bộ chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể nhưng được cung cấp với một khối lượng máu rất lớn (có khoảng 15% tổng khối lượng máu từ tim đi ra) và não bộ tiêu thụ 20% tổng lượng oxy trong máu, sử dụng đến 25% lượng đường glucoza để sinh năng lượng cung cấp cho các tế bào thần kinh hoạt động. Vì vậy, khi não bị thiếu máu, mọi hoạt động thần kinh của não bộ sẽ bị suy giảm ngay tức khắc.

Mảng xơ vữa có thể vỡ tự do, di chuyển đến não và tắc nghẽn mạch máu nuôi não ảnh minh họa

 

Có nhiều nguyên nhân gây thiếu máu não, đó là bị huyết áp thấp, rối loạn tiền đình, viêm xoang, tiền mãn kinh (phụ nữ) hoặc do thoái hóa đốt sống cổ (làm ảnh hưởng đến lưu lượng máu lên não của động mạch thân nền), xơ vữa động mạch (do tăng mỡ máu kéo dài), nhất là hẹp động mạch cảnh làm hạn chế rất lớn đến lượng máu đi lên não (trong bệnh tai biến mạch máu não, có tới 25 - 30% là do hẹp động mạch cảnh. Hẹp động mạch cảnh gặp chủ yếu ở người cao tuổi vừa do bị lão hóa vừa do xơ vữa bởi mỡ bám lên thành mạch và phát triển gây hẹp tại chỗ hoặc mảnh xơ vữa bong tróc ra đi theo dòng máu lên não gây lấp mạch não đưa đến tai biến mạch máu não). Ngoài ra, thiếu máu não còn do áp lực công việc, ngủ ít, uống quá nhiều rượu, bia nhất là lớp trẻ (thanh, trung niên), trong khi đó ít hoặc lười vận động. Bên cạnh đó, tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân đáng chú ý nhất của thiếu máu não, đặc biệt là người có tuổi.

Biểu hiện sớm nhất của thiếu máu não là gì?

Bệnh thường gặp ở lứa tuổi trung niên và người cao tuổi (có khoảng 2/3 số người đứng tuổi mắc căn bệnh này và 75% trường hợp người bệnh trên 60 tuổi).

Nam giới có nguy cơ mắc bệnh thiếu máu não cao hơn nữ giới. Các triệu chứng của tình trạng thiếu máu não rất hay gặp trong cuộc sống hàng ngày nhưng dễ bị bỏ qua hoặc không để ý hoặc chủ quan xem thường. Đó là thường xuyên bị đau đầu. Lúc đầu cơn đau xuất hiện ở một vị trí cố định, sau đó lan ra khắp đầu, đôi khi, cơn đau đầu dữ dội tới mức không thể tập trung làm việc hoặc ngủ không ngon giấc rất dễ dẫn đến mất ngủ triền miên gây mệt mỏi và gây nặng đầu nhất là khi mới ngủ dậy hay khi phải di chuyển. Người bệnh rất dễ hoa mắt chóng mặt, ù tai, choáng váng,mất thăng bằng, đi lại khó khăn, dễ bị ngã. Chính thiếu máu não gây đau đầu, mất ngủ kéo dài làm cho người bệnh giảm trí nhớ, thậm chí có thể mất trí nhớ tạm thời (nhầm lẫn đường đi, để quên đồ vật, quên ngày tháng…).  Vì vậy, suy giảm trí nhớ có thể coi là một triệu chứng của thiếu máu não không nên bỏ qua. Một dấu hiệu khá quan trong trong thiếu mãu não là tê bì, nhức mỏi đầu ngón tay, ngón chân (hoặc đau mỏi vùng vai, gáy) có cảm giác râm ran như kiến bò dưới da. Ngoài ra, có nhiều biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật (tim đập nhanh, rối loạn huyết động, cơn bốc hỏa…). Vì vậy, khi một người xuất hiện hai trong số những dấu hiệu (năm dấu hiệu) nhận biết thiếu máu não như vừa kể trên, cần nghĩ đến mình bị thiếu máu não.

Thường xuyên bị đau đầu. Lúc đầu cơn đau xuất hiện ở một vị trí cố định, sau đó lan ra khắp đầu. Ảnh minh hoạ

Biến chứng gì có thể xảy ra?

Thiếu máu não nếu không phát hiện, điều trị sớm, tích cực, đúng, bệnh sẽ tiến triển không ngừng gây hậu quả nghiêm trọng như: xơ hóa não, động kinh, Parkinson... nếu xảy ra trong thời gian dài có thể dẫn đến tai biến mạch máu não (đột qụy), đặc biệt là nguyên nhân gây ra bởi tăng huyết áp. Đột quỵ não là căn bệnh có nguy cơ tử vong cao đứng hàng thứ 3 sau bệnh tim mạch, ung thư và được xếp đứng hàng đầu về tỉ lệ tàn tật (tỉ lệ tử vong từ 20 - 30%), nếu qua khỏi thường để lại di chứng nặng nề (lú lẫn), liệt, đi lại rất khó khăn, chậm chạp, đại tiểu tiện không tự chủ.

Nguyên tắc điều trị như thế nào?

Khi có hai trong các triệu chứng của thiếu máu não cần đi khám bệnh ngay để được điều trị kịp thời. Tùy theo nguyên nhân gây bệnh, sẽ được điều trị, bên cạnh đó sẽ được điều trị bằng thuốc tăng tuần hoàn não, người bệnh cần tuân theo chỉ định của bác sĩ khám bệnh cho mình.

 

Lời khuyên của thầy thuốc
Khi bị bệnh có nguy cơ gây thiếu máu não cần tích cực điều trị không chủ quan, xem thường (thoái hóa đốt sống cổ, viêm xoang, mỡ máu cao…, đặc biệt là bệnh tăng huyết áp) và khám bệnh theo định kỳ. Nên có chế độ ăn, uống hợp lý, hạn chế ăn mỡ, lòng, da gà vịt, phủ tạng động vật. Không nghiện rượu, bia. Năng vận động cơ thể bằng các hình thức khác nhau như: đi bộ, chơi cầu lông, đọc sách, báo, các môn giải trí khác…
PGS.TS.BS. BÙI KHẮC HẬU - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

Xem thêm