Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chế độ ăn Bắc Âu liệu có thể trở thành chế độ ăn lành mạnh nhất?

Ẩm thực Bắc Âu dựa trên chế độ dinh dưỡng cân bằng: ăn ít thịt và nhiều cá, chia thành những khẩu phần nhỏ, chọn thực phẩm theo mùa của địa phương để vừa ngon lại vừa tiết kiệm.

Chế độ ăn Bắc Âu liệu có thể trở thành chế độ ăn lành mạnh nhất?

Có phải bạn đang quan tâm đến việc áp dụng một chế độ ăn cho bản thân và phân vân không biết nên chọn cách thức nào? Rất nhiều chế độ ăn đã gây tranh cãi trong lĩnh vực dinh dưỡng như: chế độ ăn keto, chế độ ăn theo nhóm máu và chế độ ăn không có lectin. Và bây giờ, một chế độ ăn khác cũng đang được các nhà khoa học quan tâm đó là: chế độ ăn Bắc Âu.

Vào năm 2004, các đầu bếp giỏi nhất đến từ các nước như Đan Mạch, Phần Lan, Iceland, Na Uy và Thụy Điển đã tụ tập với nhau cùng xây dựng để tạo nên một hình thức ẩm thực mới cho Bắc Âu. Nhiệm vụ của việc xây dựng này là phải hình thành một chế độ ăn uống mang tính thời vụ, bền vững, tôn trọng đạo đức, sức khỏe và chất lượng của thức ăn.

Không giống như những chế độ ăn đang thịnh hành bây giờ, chế độ ăn Bắc Âu không hề tập trung vào việc cắt giảm lượng calo hay tinh bột mà thay vào đó biến ăn uống thành một cách sinh hoạt tốt nhờ vào tập trung tiêu thụ thực vật.

Tổ chức Y tế thế giới cho rằng chế độ ăn Bắc Âu mang đến rất nhiều lợi ích về sức khỏe, có thể giúp ngăn ngừa bệnh tật. Vì vậy, để có những lựa chọn tốt nhất cho bản thân, bạn nên tìm hiểu thêm những thông tin dưới đây về chế độ ăn Bắc Âu trước khi sử dụng nó.

Chế độ ăn Bắc Âu là gì?

Chế độ ăn Bắc Âu là một kế hoạch ăn uống chủ yếu dựa trên các thực phẩm có nguồn gốc thực vật, đặc biệt nhấn mạnh về rau củ, bắp cải, nấm và các sản phẩm khác được trồng tại các nước Bắc Âu, bao gồm cả cá béo và ngũ cốc nguyên hạt.

Một chuyên gia dinh dưỡng cho biết, chế độ ăn Bắc Âu có nguồn gốc từ các đầu bếp Scandinavia với sứ mệnh ban đầu là chế biến món ăn ngon, lành mạnh của địa phương.

Theo nhiều cách, chế độ ăn này giống với chế độ ăn Địa Trung Hải. Tuy nhiên, vẫn có một điểm khác biệt: chế độ Địa Trung Hải khuyến khích tiêu thụ dầu oliu và một ly rượu vang đỏ hàng ngày; trong khi chế độ Bắc Âu đẩy mạnh dùng dầu canola (trong hạt cải dầu) và chỉ khuyến cáo dùng rượu ở một mức vừa phải.

Lợi ích sức khỏe của chế độ ăn Bắc Âu?

Chế độ ăn của người Bắc Âu rất phong phú về các chất dinh dưỡng quan trọng phòng chống bệnh tật  vì nó nhấn mạnh toàn bộ vào thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Bên cạnh đó, nó vẫn bao gồm cá béo và một lượng nhỏ sữa nên bạn vẫn sẽ có một lượng protein khỏe mạnh (cho cơ bắp), axit béo omega-3 (cho tim và não) và vitamin D (cho xương và hệ miễn dịch).

Ngoài ra, chế độ ăn của người Bắc Âu cũng có ít chất béo bão hòa, natri và các loại đường, chính vì vậy có thể làm giảm nguy cơ sức khỏe về các bệnh mạn tính như béo phì, tim mạch, tiểu đường. Một nghiên cứu năm 2011 đã phát hiện ra rằng, chế độ ăn Bắc Âu cải thiện lipid máu, độ nhạy insulin và huyết áp ở những người có cholesterol hơi cao. Một nghiên cứu khác năm 2014 cũng kết luận rằng nó có thể làm giảm sự biểu hiện của các gen thúc đẩy viêm ở những người béo phì với hội chứng chuyển hóa.

Vào năm 2015, một nghiên cứu trên dữ liệu bao gồm hơn 57.000 người đàn ông và phụ nữ Đan Mạch cho kết quả về chế độ ăn theo kiểu Bắc Âu có liên quan ít hơn đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2.

Một tin tốt nữa là chế độ ăn này có thể tốt cho vòng eo của bạn bởi vì nó có lượng calo thấp và lượng chất xơ nhiều hơn. Có lẽ đó là lý do tại sao các nước Scandinavia có tỷ lệ béo phì ít hơn các nước khác, ví dụ Mỹ.

Trong khi chế độ ăn Địa Trung hải được rất nhiều nghiên cứu đề cập đến thì chế độ ăn Bắc Âu vẫn còn ít được tìm hiểu sâu để so sánh hai chế độ ăn này. Vì vậy, không thể khẳng định rằng lựa chọn hình thức nào là tốt nhất cho cơ thể. WHO thực sự khuyến khích bạn hãy lựa chọn một trong hai cách ăn uống này để nâng cao sức khỏe cho bạn.

Thử sức với chế độ ăn Bắc Âu

Nếu bạn muốn thử chế độ ăn kiêng này, hãy bắt đầu bằng cách loại bỏ các đồ ăn vặt, loại bỏ các thực phẩm có đường, thực phẩm chế biến sẵn như soda, bánh ngọt, thức ăn đông lạnh. Thịt đỏ và rượu chỉ nên thưởng thức ở mức độ vừa phải. Dưới đây là điển hình của một chế độ ăn hàng ngày:

  • Ăn sáng: 1 chén bột yến mạch nướng với táo và hai thìa sữa chua.
  • Ăn trưa: Salad cá ngừ (bỏ quả mayo, thay vào đó trộn với dầu canola và nước cốt chanh), bánh mỳ lúa mạch đen với một món salad rau quả.
  • Ăn nhẹ: trái cây theo mua, pho mát và một số bánh quy giòn.
  • Ăn tối: 1 ít cá hồi nướng với rau củ.

Thông tin chi tiết tham khảo thêm tại: Các chế độ ăn kiêng: Ăn kiểu Địa Trung Hải cho một cơ thể khỏe mạnh

Ths Lê Thanh Hà- Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Prevention
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

Xem thêm