Định nghĩa chất béo?
Được cấu thành từ các acid béo, Lipid hay chất béo thuộc nhóm chất dinh dưỡng chính và cần thiết cho sự sống, là nguồn cung cấp năng lượng, là dung môi hòa tan và chứa nhiều vitamin tan trong dầu như A, D,E, K. Thường thường nói đến chất béo ta nghĩ ngay đến các chất béo đã tách rời như bơ, mỡ, dầu… và chất béo còn tồn tại ở thức ăn tự nhiên như sữa trứng, thịt, cá…. Dạng chất béo này có thể đóng góp tới 1/4-1/2 lượng lipid ăn vào. Ngoài ra lipid còn có trong tế bào một số bộ phận ví dụ ở não, chủ yếu dưới dạng phosphatid, cerebrocid và cholesterol.
Khoa học phân chia chất béo thành hai loại chất béo bão hòa và chất béo không bão hòa.
Chất béo bão hòa
Chất béo bão hòa được cấu thành từ các acid béo no. Các acid béo no chủ yếu nằm trong thành phần các mỡ động vật hoặc các thực phẩm từ động vật như thịt mỡ hoặc món ăn như bánh quy, khoai tây chiên lát, các sản phẩm bơ sữa béo như bơ và kem... Các acid béo no có trọng lượng phân tử cao có thể rắn, các acid béo no trong trọng lượng phân tử thấp có thể lỏng, trọng lượng phân tử càng cao thì nhiệt độ tan chảy càng cao. Giá trị sinh học của các acid béo no kém hơn các acid béo không no. Chất béo bão hòa được xem là chất béo ít có lợi hơn so với chất béo không bão hòa, tuy nhiên trẻ em vẫn cần được bổ sung chất béo này vì nó là một trong những thành phần thiết yếu để xây dựng nên mô và các cơ quan của cơ thể.
Chất béo không bão hòa
Chất béo không bão hòa được cấu thành từ các acid béo không no. Vai trò sinh học các acid béo không no rất cần thiết, quan trọng và đa dạng. Một số cơ quan như não, gan, tim và các tuyến sinh dục có nhu cầu cao về các acid này. Khi thiếu acid béo không no, các rối loạn thường xuất hiện trước hết ở các cơ quan này. Các acid béo không no cần thiết hiện diện với hàm lượng cao trong bào thai và cơ thể trẻ sơ sinh. Chúng cũng có nhiều trong sữa mẹ.
Chất béo không bão hòa rất có lợi cho sức khỏe của trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn bào thai và 3 năm đầu đời. Chất béo không bão hòa và các chất béo nói chung giúp cho sự phát triển sớm về trí tuệ và thể lực của trẻ em vì nó giữ vai trò quan trọng đối với hệ thần kinh trung ương của trẻ, đặc biệt là sự xây dựng và phát triển não bộ của trẻ trong giai đoạn này.
Chất béo không bão hòa được phân thành hai nhóm:
Nhóm đầu tiên là chất béo không bão hòa đơn (thành phần là các acid béo không no một nối đôi), có nhiều trong dầu olive, dầu canola …
Omega-3 là loại chất béo không bão hòa đa tốt cho sự phát triển não của bé trong giai đoạn đầu đời. Ngoài ra, loại chất béo này còn có tác dụng tăng cường hệ thống miễn dịch của trẻ.
DHA, một trong những loại Omega-3 – chất béo không bão hòa chiếm tới 1/4 lượng chất béo trong não, chiếm tỉ lệ rất cao trong chất xám của não và võng mạc, nằm trong thành phần cấu trúc của màng tế bào thần kinh, rất cần cho quá trình xây dựng và phát triển não bộ ở trẻ em.
Tại sao trẻ em dưới 3 tuổi cần được bổ sung chất béo trong chế độ ăn
Cơ thể cần hấp thu các loại acid béo cần thiết từ các thực phẩm hàng ngày do không thể tự tổng hợp nên các loại acid béo này. Trẻ em là độ tuổi cần được bổ sung phối hợp cả hai loại chất béo bão hòa và không bão hòa để có thể đảm bảo sự phát triển ổn định và khỏe mạnh. Tuy nhiên, trong giai đoạn sơ sinh và 1000 ngày đầu đời/0-3 tuổi, cần lưu ý bổ sung đầy đủ cho trẻ các chất béo có lợi (Omega-3/DHA) vào chế độ ăn để não bộ của trẻ được phát triển tốt nhất.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Dầu ăn hay mỡ động vật là lựa chọn “vàng” cho trẻ dưới 3 tuổi?
PGs.Ts.Bs.Nguyễn Xuân Ninh
Phó Viện trưởng Viện y học ứng dụng Việt Nam
Trưởng phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM
Trái cây là một trong các nhóm thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng và vitamin quan trọng, phù hợp để bổ sung vào chế độ ăn dặm của trẻ.
Chảy máu trong thời kỳ mang thai là một hiện tượng thường gặp, đặc biệt là trong 3 tháng đầu. Tuy nhiên, đôi khi đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng.
Lựa chọn một chiếc gối với độ cao phù hợp sẽ mang lại cho bạn một giấc ngủ ngon, cải thiện tư thế và giảm đau lưng, mỏi cổ. Dưới đây là một số vấn đề về sức khỏe khi nằm gối quá cao hoặc kê nhiều gối trong thời gian dài.
Khi người bạn yêu thương đang tự gây thương tích, những dấu hiệu tưởng chừng dễ dàng nhận biết thường bị bỏ qua. Đó thường là một hành vi bí mật, được giấu bởi lớp quần áo hoặc dưới lí do như những vết thương từ thể thao và các hoạt động khác. Hỗ trợ, giúp đỡ nhiệt tình và thấu hiểu, lắng nghe một cách không phê phán, bạn có thể học cách giúp đỡ người đang tự gây thương tích.
Hơi thở có mùi khiến cho bạn cảm thấy xấu hổ. Nhưng việc kiểm tra hơi thở nhanh ngoài việc có thể giúp bạn thoát khỏi nhiều tình huống khó xử còn có thể cứu mạng bạn. Theo một nghiên cứu, công nghệ kiểm tra hơi thở có thể phát hiện ung thư dạ dày ở giai đoạn sớm nhất .
Cúm B là một loại cúm mùa do virus, thường gây nhiễm trùng đường hô hấp. Phần lớn khi trẻ mắc cúm B nhẹ sẽ tự khỏi, tuy nhiên virus cũng có thể gây biến chứng nghiêm trọng. Nếu trẻ mắc cúm B có các dấu hiệu nguy hiểm dưới đây, cha mẹ cần đưa con đến viện ngay để điều trị.
Hệ thống miễn dịch của chúng ta có vai trò chính là nhận diện và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus và nấm. Tuy nhiên, đôi khi, các thành phần của hệ thống miễn dịch lại nhầm lẫn phản ứng với các protein trong cơ thể và gây ra các bệnh tự miễn.
Các rối loạn tiêu hóa ở trẻ em là một vấn đề phổ biến mà nhiều gia đình phải đối mặt. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về một số rối loạn tiêu hóa phổ biến ở trẻ, nguyên nhân và cách điều trị.