Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tăng huyết áp ở trẻ em: nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Khi nói đến bệnh tăng huyết áp chúng ta thường tập trung vào người trưởng thành. Tuy nhiên, trẻ em cũng có thể bị tăng huyết áp.

Ước tính có khoảng 3.5% trẻ em ở Mỹ bị tăng huyết áp, nhưng tỉ lệ thực tế có thể cao hơn, bởi vì có nhiều trường hợp không được phát hiện.

Chẩn đoán tăng huyết áp ở trẻ em

Năm 2017, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ đã ban hành hướng dẫn cập nhật cho các bác sĩ nhi khoa trong việc chẩn đoán bệnh tăng huyết áp ở trẻ em. Không giống như đo huyết áp ở người lớn, không có một định nghĩa cụ thể nào về mức huyết áp bình thường ở trẻ em dựa trên việc chỉ đọc huyết áp tâm thu trên huyết áp tâm trương.

Thay vào đó, những chỉ số huyết áp được coi là bình thường phụ thuộc vào tuổi, giới tính và chiều cao của trẻ.

Hướng dẫn mới cung cấp một bảng số liệu huyết áp bình thường dựa trên giới tính và tuổi của trẻ.

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo tất cả trẻ em nên đo huyết áp hàng năm kể từ khi được 3 tuổi. Nếu bác sĩ xác định huyết áp của trẻ là cao, bạn sẽ cần đưa trẻ quay lại để kiểm tra một vài lần nữa. Bác sĩ nhi khoa cũng có thể yêu cầu con bạn đeo một thiết bị di động được gọi là máy đo huyết áp 24 giờ. Nếu kết quả huyết áp vẫn cao như vậy, trẻ sẽ được chẩn đoán là tăng huyết áp ở trẻ em.

Bác sĩ nhi khoa cũng sẽ cần đầy đủ thông tin về tiền sử sức khỏe của trẻ bao gồm chế độ ăn, mức độ hoạt động thể chất, các hoạt động ở nhà và ở trường và những tác nhân có thể gây căng thẳng cho trẻ.

Các kiểm tra bổ sung như xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu và siêu âm thận có thể cần thiết để giúp xác định nguyên nhân của tăng huyết áp ở những bệnh nhi.

Các triệu chứng của tăng huyết áp ở trẻ em

Tăng huyết áp ở trẻ, cũng giống như ở người lớn, thường không có bất kì triệu chứng gì. Do đó, việc đi kiểm tra sức khỏe định kì cho trẻ rất quan trọng để được theo dõi huyết áp ít nhất một năm một lần kể từ khi trẻ được 3 tuổi.

Thỉnh thoảng, trẻ em bị tăng huyết áp nghiêm trọng có thể có các triệu chứng như đau đầu, giảm thị lực, nhìn đôi, đau ngực, đau bụng và các vấn đề về hô hấp.

Nguyên nhân của tăng huyết áp ở trẻ em

Tăng huyết áp ở trẻ em có thể phát sinh từ một số yếu tố nguy cơ hoặc một đứa trẻ có thể bị tăng huyết áp thứ phát, kết quả của một tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, như bệnh thận, dị tật tim hoặc rối loạn giấc ngủ.

Tăng huyết áp nguyên phát xảy ra độc lập, không liên quan đến các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn nào. Đây là loại huyết áp cao phổ biến hơn ở những trẻ lớn, thường ở độ tuổi lớn hơn 6. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến tăng huyết áp nguyên phát bao gồm tăng huyết áp bẩm sinh do di truyền hoặc do tiền sử gia đình, bị thừa cân, béo phì, tiểu đường typ 2 và tăng cholesterol hoặc triglyceride.

Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trong số các trẻ 7 tuổi, có khoảng hơn 50% số ca tăng huyết áp trẻ em có nguyên nhân là béo phì. Con số này tăng lên 85-95% ở tuổi vị thành niên. Hình thành các thói quen sức khỏe tích cực, bao gồm một chế độ ăn lành mạnh ít Natri và nhiều trái cây, rau củ; tăng cường các hoạt động thể lực, là cần thiết trong những năm đầu của cuộc đời để ngăn ngừa tăng huyết áp và các vấn đề sức khỏe khác.

Khi nào tăng huyết áp dẫn đến các biến chứng ở trẻ em?

Trẻ em và trẻ vị thành niên bị tăng huyết áp có thể vẫn tiếp tục bị tăng huyết áp khi trưởng thành trừ khi được điều trị.

Các biến chứng tim mạch liên quan đến tăng huyết áp trẻ em bao gồm phì đại tim,  có thể tiến triển thành suy tim. Nếu tăng huyết áp vẫn còn dai dẳng ở tuổi trưởng thành, trẻ em có thể gia tăng nguy cơ mắc các bệnh như đột quỵ, cơn đau tim, suy tim và bệnh thận.

Điều trị cho trẻ em và trẻ vị thành niên

Điều đầu tiên cần làm để điều trị tăng huyết áp cho trẻ em là thay đổi lối sống.

Nếu béo phì là nguyên nhân, bác sĩ nhi khoa sẽ giúp bạn bắt đầu xây dựng một kế hoạch giảm cân cho trẻ. Hạn chế muối trong chế độ ăn của trẻ sẽ là một phần quan trọng trong kế hoạch. Điều này có thể thực hiện được bằng cách hạn chế sử dụng muối ăn và thận trọng khi mua các thực phẩm đóng gói. Nhiều thực phẩm đóng hộp và chế biến sẵn chứa một lượng muối dư thừa lớn, vì vậy hãy đọc bảng giá trị dinh dưỡng một cách cẩn thận trước khi mua. Tập thể dục cũng quan trọng để làm giảm huyết áp của trẻ. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo nên cho trẻ hoạt động thể chất 60 phút một ngày.

Nếu việc thay đổi lối sống là không đủ, bác sĩ nhi khoa có thể khuyến cáo các thuốc hạ huyết áp. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo các bác sĩ nhi khoa chỉ cho trẻ sử dụng thuốc hạ huyết áp khi mà việc thay đổi lối sống không có hiệu quả hoặc nếu trẻ có một tình trạng sức khỏe khác, ví dụ như tiểu đường hoặc bệnh thận.

Hãy thực hiện theo hướng dẫn của các bác sĩ một cách cẩn thận và con bạn cần tiếp tục được theo dõi để đảm bảo chắc chắn rằng huyết áp đang được kiểm soát tốt.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tăng huyết áp tâm thu

CTV Nguyễn Thảo - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Everydayhealth
Bình luận
Tin mới
  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

Xem thêm