Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chấn thương lệ đạo: nguyên nhân triệu chứng và cách điều trị

Đường dẫn lưu nước mắt khá dài (bao gồm: lệ đạo, túi lệ, ngách lệ mũi), thế nhưng chấn thương lại hay tấn công vào lệ quản. Chấn thương lệ đạo nếu không được chữa trị kịp thời và điều trị hiệu quả bệnh sẽ tiến triển gây viêm nhiễm làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ và có thể gây mù loà.

Chấn thương lệ đạo: nguyên nhân triệu chứng và cách điều trị

Nguyên nhân gây chấn thương lệ đạo

Thống kê nguyên nhân gây chấn thương lệ đạo cho thấy:

-Tai nạn lao động, tai nạn sinh hoạt (70%)

-Tai nạn giao thông (25%)

-Tai nạn do hỏa khí  (5%).

Chấn thương mi hay đi kèm với chấn thương lệ đạo nhất bởi lẽ: mi mắt như một người lính gác cổng cho cơ quan thị giác, mọi tác nhân sang chấn hay tác nhân gây bệnh đều đi qua mi rồi mới xâm nhập được vào nhãn cầu. Rất nhiều trường hợp may mắn nhờ có mi và phản xạ nhắm mi mà con mắt được bảo toàn. Nhưng cũng có những trường hợp cả mi và nhãn cầu đều tổn hại do tác nhân sang chấn quá mạnh; Nhẹ thì mi cũng sây sát bầm máu, nặng hơn thì đứt đoạn rách nát. Chấn thương rách mi mắt ra khỏi chỗ bám của nó rất hay kèm theo đứt lệ quản (thường gặp trong những chấn thương mi nặng do mảnh thủy tinh hay vật sắc nhọn găm vào vùng góc trong khóe mắt).

chấn thương lệ đạo

Triệu chứng của chấn thương lệ đạo

Tùy theo chấn thương dạng đơn thuần hay phối hợp mà có triệu chứng khác nhau, nhưng nhìn chung chấn thương lệ đạo sẽ có các triệu chứng như sau:

– Chảy máu: các vết thương mắt hay vùng đầu mặt nói chung sẽ chảy máu khá nhiều do tính chất mạch máu, vòng nối tuần hoàn phong phú.

– Biến dạng giải phẫu: tùy tác nhân sang chấn, độ trầm trọng của chấn thương như: mi mắt bị gián đoạn, rách nát, đứt rời, mất tổ chức, đi lệch giải phẫu…; đường lệ bị gián đoạn hay mất một đoạn, có thể làm giảm hay mất khả năng dẫn lưu nước mắt, triệu chứng sẽ là chảy nước mắt; chấn thương hốc mắt gây phòi cơ, mỡ trong hốc mắt ra ngoài, di lệch xương hốc mắt gây biến dạng và mất cân đối vùng mặt. Cảm giác của bệnh nhân có thể là: tê bì, dị cảm vùng quanh mắt tổn thương, song thị do kẹt cơ vận nhãn vào vùng vỡ của hốc mắt, mắt bị lồi ra hay thụt vào so với mắt bên kia.

– Nếu có chấn thương nhãn cầu phối hợp thì càng nặng nề hơn, mắt mờ, chảy máu nhiều hơn, phòi các tổ chức nội nhãn, nhiều biến chứng và di chứng hơn…

– Toàn thân: đa chấn thương, chấn thương sọ – mặt đi kèm không phải là hiếm. Trong hoàn cảnh đó sẽ có các dấu hiệu đe dọa tính mạng, hôn mê, shock… Vỡ xương chính mũi làm chảy máu mũi ồ ạt thường kèm theo vỡ ngách lệ mũi, gây di chứng tắc lệ đạo đoạn trong xương mũi.

– Bỏng da mi, mặt hay toàn thân: hiếm gặp hơn như bỏng kim loại nóng chảy, nổ bình ắc-quy, nổ cầu chì…

Hậu quả và di chứng của chấn thương lệ đạo

chấn thương lệ đạo

-Mi mắt có chức năng che chắn, bảo vệ nhãn cầu, dàn nước mắt trên bề mặt nhãn cầu, thẩm mỹ…, do đó tổn thương mi có thể gây sẹo xấu, hở mi, hếch mi ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Nhãn cầu không được mi che chắn có thể  bị khô, loét, viêm nhiễm… gây mù loà về sau.

-Hệ thống dẫn nước mắt nếu bị cắt đứt sẽ gây chảy nước mắt kéo dài. Việc chảy nước mắt liên tục sẽ khiến bệnh nhân ngại giao tiếp, ngại ra chỗ đông người; hơn nữa, việc lau nước mắt một cách liên tục có thể làm viêm da mi, thậm chí lật mi. Lệ đạo bị nghẽn tắc cũng làm thay đổi khúc xạ giác mạc, gây ảnh hưởng đến thị giác ban đêm, khiến người bệnh khó khăn trong điều khiển phương tiện giao thông.

-Nếu hốc mắt bị gãy, vỡ, lún gây biến dạng khuôn mặt, gây kẹt thần kinh, cơ, mạch máu vào chỗ vỡ… ảnh hưởng đến chức năng mắt. Nhẹ thì mắt có thể bị lác hay nhìn đôi (song thị), mắt có thể bị lún vào sâu hay lồi ra, có thể vỡ kẹt vào vị trí nứt xương… rất nguy hiểm cho nhãn cầu. Đáng sợ nhất là mù loà do tổn hại thần kinh mắt đoạn sau nhãn cầu.

Điều trị chấn thương lệ đạo

Các chấn thương lệ đạo thường gây chảy máu nhiều nên việc sơ cứu rất quan trọng. Việc sơ cứu đúng cách sẽ giúp tránh việc bệnh nhân sốc do mất máu. Nên lưu ý: nếu có vết thương thủng hay vỡ nhãn cầu thì không nên băng ép bởi nếu băng ép, các tổ chức nội nhãn sẽ phòi ra. Nên băng che hoặc dùng khiên bảo vệ mắt có lỗ sẽ tiện lợi hơn. Ngoài ra, bệnh nhân cần được giảm đau tốt, dùng kháng sinh liều đầu và phổ rộng, tiêm uốn ván nếu cần thiết.

Khâu phục hồi giải phẫu mi, nối lệ quản có đặt ống silicone qua một hoặc 2 lệ quản không phải là kỹ thuật quá khó nhưng phải được tiến hành trong môi trường chấn thương chỉnh hình chuyên khoa mắt.  Bệnh nhân nên được khám lại, cắt chỉ, rút ống ở các cơ sở chuyên khoa mắt để bảo lưu được kết quả phẫu thuật.

Các phương tiện và kỹ thuật mổ mới như: ống John, ống Mono-K, kỹ thuật mổ lệ đạo nội soi có đèn laser dẫn đường sẽ giúp bệnh nhân không chảy nước mắt kéo dài.

Phòng ngừa chấn thương lệ đạo

-Cần đề phòng các tai nạn xảy ra, bao gồm cả tai nạn giao thông, tai nạn lao động, sinh hoạt…

-Khi lưu thông trên đường, cần đội mũ bảo hiểm, kính bảo vệ mắt.

-Trong quá trình lao động, cần trang bị bảo hộ đầy đủ (mũ, kính…), đặc biệt trong một số ngành nghề đặc thù.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hãy cứ khóc đi!!!

Theo Bệnh viện Mắt Sài Gòn
Bình luận
Tin mới
  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 24/08/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị đau lưng ở dân văn phòng

    Đau lưng đang trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt đối với những người làm việc trong môi trường văn phòng. Tính chất công việc yêu cầu ngồi lâu, ít vận động và thường xuyên làm việc trước máy tính tạo ra áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến các cơn đau lưng dai dẳng.

  • 23/08/2025

    Thời điểm ăn trái cây phù hợp với người bệnh đái tháo đường

    Ăn trái cây đúng cách rất có lợi cho người bệnh đái tháo đường. Tuy nhiên, vì cơ thể mỗi người là khác nhau nên người bệnh cần chú ý lựa chọn cách ăn phù hợp với mình.

  • 23/08/2025

    Chăm sóc sức khỏe răng miệng đúng cách

    Sức khỏe răng miệng không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp nụ cười mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể. Một hàm răng khỏe mạnh giúp bạn nhai thức ăn dễ dàng, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch hay tiểu đường.

Xem thêm