Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phòng ngừa và điều trị tắc tia sữa

Tắc tia sữa hay gặp ở các bà mẹ đang cho con bú, làm ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Phòng ngừa và điều trị tắc tia sữa

Trong 2-5 ngày đầu sau sinh, ngực của bạn sẽ trở nên lớn hơn, nặng hơn, và hơi đau khi bắt đầu xuống sữa. Cảm giác căng tức sẽ giảm đi trong vòng 2-3 tuần sau sinh và ngực của bạn sẽ trở nên mềm hơn ngay cả khi sữa về nhiều.

Nhưng nếu bạn cảm thấy ngực cứng, sưng, đau nhói, khó chịu thì rất có thể bạn đã bị tắc tia sữa. Tắc tia sữa có thể gây ảnh hưởng đến việc bú của trẻ. Quầng vú cứng có thể làm cho trẻ khó ngậm sâu, bú ít, dẫn đến đau núm vú. Điều này có thể gây phản xạ ngược lại khiến bà mẹ tiết ít sữa đi.

Tắc tia sữa có thể dẫn đến những vấn để sức khỏe nặng nề hơn. Hãy gọi cho bác sĩ nếu ngực bạn trở nên cứng và đau hơn, sốt trên 38OC, hoặc trẻ gặp vấn đề khi bú.

Nguyên nhân

Tong một vài tuần đầu sau sinh, do bé chỉ bú được rất ít sữa mỗi cữ bú nên bà mẹ có thể bị tắc tia sữa nếu không cho con bú thường xuyên và hết cữ bú. Việc cho bé bú đủ cữ để làm rỗng bầu ngực trong những ngày đầu sau sinh rất quan trọng để hạn chế tắc tia sữa và tạo phản xạ tiết sữa. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ vẫn bị tắc tia sữa dù cho con bú thường xuyên và đầy đủ.

Bà mẹ cũng có thể bị tắc tia sữa nếu ống dẫn sữa bị tắc. Điều này có thể xảy ra nếu bạn đã nâng ngực và cấy ghép quá nhiều chỗ mà không để lại không gian cho tổ chức tự nhiên ở vú. Ống dẫn sữa cũng có thể bị tắc nếu bạn thường xuyên mặc áo ngực quá chật.

Phòng ngừa

Không phải tất cả các bà mẹ sau sinh đều bị tắc tia sữa. Một số bà mẹ chỉ thấy ngực hơi đầy lên trong khi một số khác lại thấy ngực phát triển đáng kinh ngạc và cứng. Một số phương pháp sau đây có thể giúp bạn giảm nguy cơ bị tắc tia sữa:

- Cho con bú ngay trong vòng 2 giờ đầu sau sinh nếu có thể.

- Cho con bú thường xuyên: 8-12 lần một ngày trong 24 giờ đầu tiên. Có thể trong ngày đầu tiên bé sẽ bú ít hơn, không đến 8 lần. Hãy tìm dấu hiệu đói của bé, ôm bé áp vào da bạn sẽ khuyến khích bé bú sữa mẹ. Đánh thức bé dậy nếu bé đã ngủ hơn 3 tiếng từ bữa bú trước.

- Cho bé bú hết một bên vú trước khi chuyển sang bên kia. Mỗi bữa bú của bé thường kéo dài từ 10-20 phút. Nếu bé không bú được ít nhất là 10 phút, hãy hỏi chuyên gia tư vấn cách để cho bé bú được lâu hơn. Nếu bé không bú đến bên vú còn lại thì hãy cho bé bú bên đó vào bữa bú tiếp theo.

- Tránh cho trẻ bú bằng bình hoặc vú giả trong tháng đầu tiên trừ khi có lí do y tế cần phải làm như vậy. Bú bình hoặc vú giả dễ dàng hơn so với bú sữa từ vú mẹ, vì vậy bé có thể gặp khó khăn trong việc bú mẹ sau khi đã bú bình.

- Nếu bác sĩ khuyên bạn cho trẻ bú bình thì hãy vắt sữa ra cho trẻ bú, thay vì sử dụng sữa công thức. Vắt sữa sẽ khiến bà mẹ vẫn tiết sữa đầy đủ, không bị mất sữa sau này. 

- Nếu một bữa bú bị bỏ qua hay con bạn bú không tốt, hãy dùng tay hoặc máy vắt sữa để vắt hết sữa ra ngoài. Điều này sẽ khiến cơ thể bà mạ duy trì phản xạ tiết sữa đều đặn.

Giảm tắc tia sữa bằng cách nào?

Dưới đây là các phương pháp giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn và giảm tắc tia sữa:

- Trước khi cho bú, đặt một miếng gạc ấm lên ngực vài phút để sữa chảy ra dễ dàng hơn. Bạn cũng có thể tắm qua với nước ấm hoặc dùng vòi hoa sen xịt những tia nước ấm lên bầu vú. Không sử dụng nhiệt quá 3 phút vì quá nóng cũng có thể làm tăng sưng và khó khăn cho việc tiết sữa. 

- Cho bú thường xuyên, nhưng không nhiều hơn 2-3 tiếng một lần. Nếu ngực của bạn quá căng tức và trẻ đang ngủ thì hãy thử vắt bớt đi một ít sữa. Nhiều phụ nữ thấy đau và khó chịu khi vắt sữa, nhưng ngực của bạn sẽ giảm căng tức nếu vắt bớt sữa đi.

- Khi đứa trẻ đang bú, hãy xoa bóp nhẹ nhàng bên ngực bé đang bú để kích thích sữa chảy ra và giảm bớt sự căng tức, khó chịu.

- Khi bé khó khăn trong việc ngậm núm vú, hãy vắt sữa ra. Đầu tiên có thể dùng máy vắt sau đó dùng tay đến khi quầng vú của bạn xẹp bớt đủ để em bé ngậm vào.

- Nếu bạn đang cho bé bú ít nhất 2-3 giờ một lần, tránh vắt sữa trừ khi bạn cần làm mềm ngực. Chỉ vắt ít sữa trong khoảng vài phút, không vắt quá nhiều dẫn đến ứ sữa và tắc tia sữa kéo dài.

- Để làm giảm đau và sưng, hãy dùng túi chườm lạnh lên ngực trước khi cho con bú. Bạn có thể sử dụng đá bào bọc trong túi nilon và bên ngoài bọc một lớp vải mỏng.

- Một chiếc áo ngực hỗ trợ cho con bú có thể giúp bà mẹ rất nhiều và thậm chí có thể mặc chúng vào ban đêm, nhưng hãy chắc chắc chúng vừa vặn và không có gọng. Áo ngực chật hoặc có gọng có thể gây co thắt và tắc ống dẫn sữa.

- Cân nhắc sử dụng các thuốc giảm đau an toàn khi cho con bú như Acetaminophen hay Ibuprofen trong trường hợp bạn thấy đau nhiều.

- Nếu bạn có các triệu chứng giống như cảm cúm, hoặc sốt trên 38 độ, cùng với đau tức ở vú, hãy gọi bác sĩ vì bạn có thể bị nhiễm khuẩn vú.

Tắc tia sữa thường kéo dài bao lâu?

Nếu bạn vẫn cho con bú hay vắt sữa ít nhất 2-3 giờ một lần thì cảm giác căng tức sẽ dần giảm đi trong vòng 24-48 giờ. Nếu không được điều trị, tắc tia sữa có thể kéo dài đến 10 ngày. Khi không còn tắc tia sữa, ngực của bạn sẽ mềm hơn mặc dù vẫn đầy sữa.

Nếu bạn không cho con bú thì cũng có thể vắt sữa ra ngoài để làm giảm áp lực ở ngực và giảm nguy cơ nhiễm trùng vú. Hãy hỏi nhân viên ý tế để được tư vấn, hướng dẫn thích hợp.

Tắc tia sữa có ảnh hưởng đến đứa trẻ không?

Tắc tia sữa có thể làm cho con bạn khó ngậm vú, khó bú vì vậy không nhận được đủ lượng sữa cần thiết. Hãy nói với bác sĩ nếu tình trạng này kéo dài vài ngày, để nhận được lời khuyên hữu ích về việc cho bé bú. 

Tắc tia sữa có thể gây thiếu sữa, tắc ống dẫn sữa, viêm vú, hoặc áp xe vú, vì vậy hãy cho con bú thường xuyên ngay cả khi thấy có hiện tượng tắc tia sữa. Hãy hỏi bác sỹ để điều trị kịp thời tình trạng này.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sữa mẹ có lẫn máu: an toàn hay không?

Ths.Bs.Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Babycenter
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

Xem thêm