Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Châm cứu và mãn kinh

Chắc chắn một điều, châm cứu không thể ngăn chặn hoặc làm chậm sự tiến triển của mãn kinh. Nhưng có những bằng chứng cho thấy, châm cứu có hiệu quả nhất định với nhiều biểu hiện khó chịu của mãn kinh.

Mãn kinh là thời điểm kết thúc cho quá trình sinh sản của bạn mà rõ ràng nhất là việc không còn các chu kỳ kinh nguyệt nữa. Còn tiền mãn kinh được đĩnh nghĩa là khoảng thời gian trước thời kỳ mãn kinh, với việc chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu có những thay đổi về thời gian, tần xuất xuất hiện và nhiều yếu tố khác. Cả hai giai đoạn này đều là những thời kỳ sinh lý tự nhiên trong cuộc đời mỗi người phụ nữ.

Khi bước vào độ tuổi tiền mãn kinh và tiếp theo là mãn kinh, thường là trong khoảng từ 45 đến 55 tuổi, buồng trứng của bạn sẽ sản xuất ít hormone estrogen hơn. Chu kỳ kinh nguyệt sẽ không còn đều đặn nữa trước khi kết thúc hoàn toàn. Sự thay đổi hormone trong cơ thể là nguyên nhân của chứng bốc hỏa và các triệu chứng tiền mãn kinh khác. Theo thống kê, có hơn 80% phụ nữ trải qua những triệu chứng này ở thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh. Những triệu chứng này xuất hiện đồng thời với những sự thay đổi của cơ thể người phụ nữ để chuẩn bị cho một giai đoạn mới – giai đoạn mãn kinh. Một khi không còn xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt trong vòng 12 tháng, bạn đã chính thức bước vào thời kỳ mãn kinh. 

Có khá nhiều phương pháp điều trị để cải thiện những triệu chứng khó chịu này, khiến chúng ít gây rắc rối hơn cho cuộc sống của bạn. Một trong những liệu pháp điều trị là châm cứu. Hiện còn những bằng chứng trái ngược nhau về tác dụng thực sự của châm cứu lên cơ thể trong thời kỳ mãn kinh. Nhưng các nghiên cứu cũng có sự nhất trí rằng: sử dụng châm cứu thì tốt hơn là không sử dụng biện pháp điều trị nào cả.

Lợi ích của châm cứu

Chắc chắn một điều, châm cứu không thể ngăn chặn hoặc làm chậm sự tiến triển của mãn kinh. Nhưng có những bằng chứng cho thấy, châm cứu có hiệu quả nhất định với nhiều biểu hiện khó chịu của mãn kinh, ví dụ:

  • Châm cứu có thể làm hạn chế tần số xuất hiện và mức độ nghiêm trọng của các cơn bốc hỏa.
  • Châm cứu cũng có thể giúp chống lại các phản ứng phụ của sự suy giảm trao đổi chất ở tuổi mãn kinh.
  • Châm cứu kết hợp với chế độ dinh dưỡng có thể giúp kiểm soát béo phì hoặc tăng cân nhiều ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh.
  • Một nghiên cứu còn cho thấy châm cứu có thể giúp tăng ham muốn tình dục và cải thiện các khó chịu trong hệ thống sinh dục.

Một khía cạnh khác cũng được quan tâm, đó là mối quan hệ giữa trầm cảm, lo âu và mãn kinh. Chúng ta biết rằng, sự suy giảm của estrogen trong thời kỳ mãn kinh liên quan đến sự suy giảm một loại hormone khác - serotonin. Serotonin là hormone nội sinh được não bộ tiết ra, giúp cải thiện tâm trạng và cảm xúc. Suy giảm nồng độ serotonin cũng đồng nghĩa với việc những phụ nữ tiền mãn kinh có nguy cơ cao hơn gặp phải các rối loạn tâm thần, đặc biệt là lo âu và trầm cảm. Nếu bạn đang trải qua giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh với các rắc rối về tâm lý hoặc trầm cảm và lo âu, châm cứu có thể giúp cải thiện những triệu chứng này.

Tác dụng không mong muốn và những lưu ý

Điều cần nhớ đầu tiên là, châm cứu có thể không hiệu quả với tất cả mọi người. Liệu pháp châm cứu có thể thích hợp với người này nhưng không hề thích hợp với người khác. Nếu bạn muốn sử dụng châm cứu để dễ chịu hơn, hãy hỏi ý kiến bác sỹ hoặc chuyên gia châm cứu trước khi quyết định việc điều trị bằng châm cứu như thế nào.

Điều cấn nhớ thứ hai, cũng quan trọng không kém là, như bất cứ một liệu pháp điều trị nào, châm cứu cũng có những rủi ro nhất định. Một số người có thể bị đau khá nhiều trong và sau khi châm cứu. Một số người cho biết các triệu chứng mệt mỏi, bốc hỏa, vã mồ hôi hoặc cơn đau của họ thậm chí còn trở nên tồi tệ hơn sau khi châm cứu. Do vậy, việc điều trị bằng châm cứu sẽ phải được cân nhắc về hiệu quả để tiếp tục thực hiện điều trị hay không.

Điều cần nhớ thứ ba là, vì châm cứu là thủ thuật dùng kim châm qua da, nên cũng có những nguy cơ về nhiễm trùng hoặc bầm máu hoặc sưng đau sau khi điều trị bằng châm cứu. Tuy nhiên, những nguy cơ này có thể hạn chế hoặc không xảy ra nếu người châm cứu cho bạn được đào tạo, có chứng chỉ và thực hiện đầy đủ các quy trình về vô khuẩn.

Theo Mayo Clinic, châm cứu là một thủ thuật có nguy cơ tai biến thấp miễn là bạn được điều trị tại một cơ sở châm cứu có uy tín và giấy phép chứng nhận. Nếu bạn có rối loạn nhịp tim hoặc các vấn đề chảy máu, đông máu hãy thông báo cho bác sỹ điều trị của bạn trước khi tiến hành châm cứu.

Những lưu ý nếu bạn muốn được điều trị bằng liệu pháp châm cứu

Trước cuộc hẹn châm cứu đầu tiên của bạn, hãy tìm kiếm thông tin và hỏi những người quen biết về nơi bạn sẽ đến châm cứu, các chuyên gia, bác sỹ, lương y tại đó. Hãy đảm bảo rằng bạn đến nơi được cấp giấy phép về hoạt động châm cứu, bao gồm cả về các y, bác sỹ, lương y và điều kiện cơ sở vật chất. Nếu bạn thấy cơ sở châm cứu có điều kiện vệ sinh không đảm bảo hoặc thấy kim châm không đảm bảo vô trùng, hãy từ chối điều trị.  

Liệu trình điều trị châm cứu có thể phải kéo dài và thay đổi tùy theo tình trạng của bạn cũng như kế hoạch điều trị của bác sỹ. Lúc bắt đầu, liệu trình điều trị châm cứu có thể từ một hoặc hai lần một tuần, hoặc vài lần một tuần nếu việc điều trị có hiệu quả. Một liệu trình điều trị châm cứu đầy đủ có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng tùy từng người cụ thể.

Lời kết

Châm cứu là liệu pháp điều trị bổ sung để cải thiện các triệu chứng tiền mãn kinh và mãn kinh, nhưng hãy chắc chắn tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi thực hiện. Đảm bảo rằng bạn đã cung cấp đầy đủ các thông tin cũng như mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trong giai đoạn mãn kinh của bạn. Nếu bạn bị chảy máu âm đạo hơn một năm sau khi mãn kinh, nếu bạn bị đau mãn tính hoặc có các triệu chứng trầm cảm… đây chính là lúc bạn nên tìm kiếm các liệu pháp điều trị cho tình trạng của mình, bao gồm cả châm cứu.

Mãn kinh là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên mà phụ nữ nào cũng sẽ trải qua, nhưng bạn không cần phải phớt lờ hoặc chịu đựng sự khó chịu trong im lặng. Đừng ngần ngại trao đổi với bác sỹ để nhận được những can thiệp y tế phù hợp với tình trạng của mình. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tác dụng giảm đau kỳ diệu của châm cứu

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp
Bình luận
Tin mới
  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 24/08/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị đau lưng ở dân văn phòng

    Đau lưng đang trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt đối với những người làm việc trong môi trường văn phòng. Tính chất công việc yêu cầu ngồi lâu, ít vận động và thường xuyên làm việc trước máy tính tạo ra áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến các cơn đau lưng dai dẳng.

  • 23/08/2025

    Thời điểm ăn trái cây phù hợp với người bệnh đái tháo đường

    Ăn trái cây đúng cách rất có lợi cho người bệnh đái tháo đường. Tuy nhiên, vì cơ thể mỗi người là khác nhau nên người bệnh cần chú ý lựa chọn cách ăn phù hợp với mình.

  • 23/08/2025

    Chăm sóc sức khỏe răng miệng đúng cách

    Sức khỏe răng miệng không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp nụ cười mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể. Một hàm răng khỏe mạnh giúp bạn nhai thức ăn dễ dàng, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch hay tiểu đường.

Xem thêm