Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cảnh báo biến đổi khí hậu khiến các bệnh truyền nhiễm lan rộng hơn

Những nghiên cứu mới đây đã đưa ra một gợi ý cho câu hỏi trên đó là việc biến đổi khí hậu chịu trách nhiệm một phần trong việc lan truyền vi rút Zika nhanh chóng.

Năm 2015, bệnh do vi rút Zika gây ra là một vấn đề sức khỏe được toàn thế giới quan tâm. Virus này đã vượt qua đường biên giới của một số nước ở Thái Bình Dương lan tới châu Mỹ với con số là 500.000 người mắc ở 40 quốc gia. Phần lớn triệu chứng của bệnh đều khá nhẹ, giống như cảm cúm thông thường nhưng với phụ nữ đang mang thai vi rút này lại xâm nhập vào thai nhi, phá hủy hệ thống thần kinh và não bộ dẫn đến biến chứng teo não ở trẻ sơ sinh.

Còn có rất nhiều thắc mắc về vi rút Zika mà các nhà khoa học vẫn chưa trả lời được. Trong số đó có một vấn đề nổi trội nhất đó là làm thế nào mà vi rút này lại lan truyền nhanh và xa một cách đáng sợ đến như thế ?

Những nghiên cứu mới đây đã đưa ra một gợi ý cho câu hỏi trên đó là việc biến đổi khí hậu chịu trách nhiệm một phần trong việc lan truyền vi rút Zika nhanh chóng.

Zika là một trong những vấn đề được bàn luận sôi nổi tại các diễn đàn, hội nghị về sức khỏe toàn cầu.  Cùng với đó là vấn đề biến đổi khí hậu, sự nóng lên toàn cầu ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe con người. Ví dụ thời tiết nóng làm cho các loại thực vật như cây thường xuân càng độc hơn, hoặc làm cho dị ứng thời tiết kéo dài hơn, tăng các các sóng và khói bụi trong không khí gây ra các bệnh đường hô hấp trầm trọng hơn. Rõ ràng các điều kiện khí hậu hiện nay đang thuận lợi cho việc phát triển sinh sôi các bệnh tật trong đó có bệnh truyền nhiễm mà  vi rút Zika là một ví dụ diển hình

Vấn đề biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến sức khỏe ngày càng cấp thiết hơn đòi hỏi phải có nhiều nỗ lực của nhiều ngành và nhiều quốc gia cùng chung tay góp sức hơn. Một chuyên gia y tế đã phát biểu rằng: những bức tường biên giới chỉ ngăn chặn được cọn người chứ không ngăn chặn được sự lan truyền của bệnh dịch. Chính việc không biến giới lại giúp bảo vệ sức khỏe của con người bằng sự chung tay kiểm soát bệnh dịch và biến đổi khí hậu của tất cả các quốc gia.

Mối liên quan giữa thời tiết và sự lan truyền dịch bệnh

Khi virút Zika gây ra những vụ dịch lớn vào năm 2015, người ta thấy rằng năm đó thời tiết được ghi nhận là có những đợt nóng lịch sử. Nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam bị ảnh hưởng bởi hiện tượng El Nino. Nhưng đó không phải là hiện tượng El Nino bình thường mà là siêu El Nino khiến thời tiết nắng nóng kéo dài trong nhiều tháng không phải là mùa hè và nhiệt độ thời điểm đó đã phá vỡ kỷ lục nhiệt độ từ trước tới giờ. Trong khi đó lại có nhiều khu vực lại hứng chịu nhiều cơn mưa lũ bất thường và nhiều chỗ lại hạn hán kéo dài.

El Nino không chỉ khiến thời tiết thay đổi mà còn mang lại những bất thường của bệnh dịch. Báo cáo sốt xuất huyết hàng tháng của 8 nước trong khu vực Đông Nam Á phát hiện ra rằng những bệnh có liên quan chặt chẽ với vi rút Zika trở nên  nghiêm trọng hơn khi El Nino diễn ra. Trong suốt thời gian nắng nóng đó, sốt Dengue (sốt xuất huyết) lây lan nhanh hơm, xa hơn và số người mắc tăng lên nhiều hơn so với những năm có nhiệt độ trung bình thấp.
Đó là điều hoàn toàn hợp lý, bởi chúng ta đều biết đặc điểm sinh học của muỗi lan là phát triển mạnh mẽ ở những nơi có khí hậu nóng ẩm. Nhiệt độ cao trong một thời gian dài là điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sôi nảy nở. Với những muỗi loại nhỏ khi được nở ra trong điều kiện ấm áp sẽ khiến chúng có nhu cầu máu nhiều hơn để đáp ứng cho sự phát triển của trứng.  Điều đó có nghĩa là sẽ  tăng khả năng truyền bệnh hơn. Muỗi không chỉ là trung gian lây truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét, mà còn có cả Zika và nhiều bệnh dịch khác.

Thông tin thêm về bệnh truyền nhiễm tại bài viết: Biến đổi khí hậu và bệnh mới nổi ở Việt Nam

Bs.Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Webmd
Bình luận
Tin mới
Xem thêm