Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Biến chứng do tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi là bệnh gặp chủ yếu ở người trưởng thành với nhiều nguyên nhân khác nhau, nếu không cấp cứu kịp thời có thể gây biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Màng phổi gồm 2 lá: lá thành và lá tạng, giữa hai lá là khoang màng phổi. Bình thường trong khoang màng phổi cũng có một ít dịch (dịch sinh lý bình thường) để cho màng phổi hoạt động dễ dàng, nhịp nhàng, trơn tru, nhưng là một khoang có áp lực âm (không có khí). Vì một lý do nào đó không khí lọt vào được trong khoang màng phổi sẽ gây nên các tình trạng bệnh lý khác nhau.

Nguyên nhân nào?

Tràn khí màng phổi xuất hiện với nhiều lý do phức tạp khác nhau có thể là tiên phát hoặc thứ phát. Nguyên nhân đa dạng, có thể là do nhiễm trùng ở phổi (áp-xe phổi vỡ, lao phổi, viêm phế nang do virút, bụi phổi, bệnh khí phế thũng, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính vỡ bóng khí phế nang…), cơn hen suyễn nặng, hoặc do chấn thương lồng ngực gây xuyên thủng phổi, chấn thương gãy xương sườn làm thương tổn phổi hoặc áp-xe ở cơ quan khác vỡ tràn vào màng phổi (áp-xe cơ hoành…).

Trong các bệnh phổi gây tràn khí màng phổi, lao phổi chiếm tỉ lệ cao nhất (khoảng 40%). Ngoài ra, tràn khí màng phổi có thể xảy ra do một số thủ thuật (chọc dò, nội soi phế quản, sinh thiết phế quản, đặt nội khí quản, dẫn lưu màng phổi…).

Triệu chứng

Triệu chứng đầu tiên là cơn đau ngực đột ngột dữ dội như dao đâm, như xé phổi, làm bệnh nhân không dám thở sâu, ho dữ dội và ho làm đau tăng lên. Có thể có choáng (tái xanh người, vã mồ hôi, mạch đập nhanh, nông, huyết áp tụt, tay chân lạnh, vã mồ hôi, tinh thần hốt hoảng, lo âu), sau vài giờ triệu chứng giảm dần. Những triệu chứng sốc này dần dần giảm cùng với các triệu chứng đau và khu trú ở vùng xương bả hay dưới núm vú.

Triệu chứng kèm theo là khó thở. Khó thở xảy ra ngay sau người bệnh đau nhói ở ngực gây khó thở mạnh, người bệnh thường ở trong tình trạng sốc. Nếu tràn khí màng phổi không cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến nguy kịch do xẹp phổi, suy hô hấp.

Để xác định tràn khí màng phổi, ngoài các triệu chứng lâm sàng điển hình cần chụp X-quang phổi (thẳng, nghiêng), nếu có điều kiện nên chụp cắt lớp vi tính, tốt hơn là chụp cộng hưởng từ, đo khí máu…

Biến chứng

Các biến chứng do tràn khí màng phổi có thể gây xẹp phổi, suy hô hấp, tràn khí dưới da, nhưng đáng lo ngại nhất là tràn khí màng phổi trung thất. Bởi vì, các động mạch, tĩnh mạch phổi, quai động mạch chủ, các dây thần kinh trong khu vực trung thất, tim bị khí trực tiếp đè ép gây suy hô hấp, đe dọa tính mạng bệnh nhân. Đặc biệt tràn khí trung thất gặp ở bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc hen suyễn.

Cần được hút khí ở màng phổi ra

Nguyên tắc điều trị

Trước hết là chống khó thở bằng cách nằm với tư thế nửa nằm, nửa ngồi (tư thế Fowler) để dễ thở. Người bệnh tránh vận động mạnh, nằm yên tĩnh tại giường,  tránh lo âu, xúc động và phải được yên tĩnh, ăn nhẹ, thức ăn dễ tiêu (cháo, sữa…).

Có thể được thở oxy, dung giảm đau, kháng sinh (do bác sĩ cấp cứu chỉ định). Cần ngưng hút thuốc (nếu nghiện). Cần được hút khí ở màng phổi ra, với mục đích là làm cho nhu mô phổi dãn ra, tránh xẹp phổi gây suy hô hấp cấp. Dùng phương pháp gì tùy vào chỉ định của bác sĩ, bởi vì còn tùy theo loại tràn khí.

Lời khuyên của thầy thuốc

Những người bệnh trong diện dễ bị tràn khí màng phổi phải hết sức cảnh giác, tích cực điều trị các bệnh về phổi đang mắc phải và luôn nhắc nhở chính bản thân mình là làm việc nhẹ, không gắng sức, kiêng hút thuốc tuyệt đối. Ngoài việc điều trị các bệnh về phổi, cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý để nâng sức đề kháng. Hàng ngày nên tập vận động cơ thể và tập hít thở nhẹ nhàng. 
Để đề phòng tràn khí màng phổi tái phát, người bệnh nên khám bệnh định kỳ theo lời dặn của bác sĩ điều trị.

TS.BS. BÙI MAI HƯƠNG - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 04/07/2025

    Tìm hiểu về các loại bệnh võng mạc

    Có rất nhiều loại bệnh võng mạc khác nhau. Những bệnh này có thể do gen di truyền từ cha mẹ hoặc từ tổn thương võng mạc tích lũy trong suốt cuộc đời. Một số loại bệnh võng mạc phổ biến hơn các bệnh khác.

  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

Xem thêm