Bị khô mắt nên ăn và nên tránh thực phẩm nào

Cũng giống như việc khám mắt định kỳ, thực hành vệ sinh mắt hoặc bảo trì kính theo đơn, chế độ ăn cũng quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của mắt. Cung cấp năng lượng cho cơ thể bằng các chất dinh dưỡng phù hợp có thể giúp ích cho thị lực và ngăn ngừa các bệnh về mắt trong đó có khô mắt.

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn uống cho người bị khô mắt

Khô mắt là tình trạng ảnh hưởng đến khả năng bôi trơn của mắt, xảy ra khi mắt không thể tạo đủ nước mắt, nước mắt tiết ra quá ít hoặc hoặc chất lượng nước mắt kém hay nước mắt bay hơi quá nhanh để giữ cho mắt đủ nước. Điều này dẫn đến kích ứng, tổn thương và nhiễm trùng mắt. Nó gây ra một số triệu chứng về mắt bao gồm nóng rát, đỏ, ngứa, mờ mắt.

Một chế độ ăn giàu omega-3, thực phẩm nguyên chất và chất chống oxy hóa có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm các triệu chứng khô mắt. Hiểu được những loại thực phẩm nào nên ăn nhiều hơn, những loại nào nên hạn chế giúp cải thiện chứng khô mắt.

Nhiều người bị khô mắt ở một thời điểm nào đó nhưng nó phổ biến nhất ảnh hưởng đến phụ nữ và người lớn trên 50 tuổi. Các yếu tố khác cũng có ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển bệnh khô mắt, bao gồm chế độ ăn ít vitamin và chất dinh dưỡng nhất định.

Có nhiều nghiên cứu đã thiết lập mối liên hệ giữa hội chứng khô mắt và chế độ ăn uống. Một số chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin, khoáng chất, giúp duy trì sức khỏe tổng thể của mắt, giảm bớt các triệu chứng khô mắt. Tuy nhiên, người bị khô mắt không nên tự thay thế việc điều trị y tế bằng các chất bổ sung hoặc thay đổi chế độ ăn uống mà không hỏi ý kiến bác sĩ.

2. Các dưỡng chất thiết yếu cho người bị khô mắt

Acid béo Omega-3

Acid béo omega-3 mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tiềm năng, bao gồm giảm các triệu chứng khô mắt mạn tính.

Theo một phân tích tổng hợp năm 2019, bổ sung omega-3 có thể giúp giảm các triệu chứng khô mắt. Mặc dù nghiên cứu tập trung vào các chất bổ sung nhưng việc ăn một chế độ ăn giàu acid béo omega-3 cũng hữu ích. Tuy nhiên, không phải tất cả các acid béo omega-3 đều có lợi. Nghiên cứu cho thấy rằng chỉ acid eicosapentaenoic (EPA) và acid docosahexaenoic (DHA) mới có thể làm giảm các triệu chứng khô mắt khi mọi người dùng chúng với liều lượng cao theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Những loại acid béo cụ thể này chỉ có trong các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ và cá mòi. Tuy nhiên, để được hiệu quả, người bị khô mắt nên sử dụng thực phẩm bổ sung hoặc áp dụng chế độ ăn kiêng bao gồm ăn cá thường xuyên hay chế độ ăn Địa Trung Hải.

Probiotic

Probiotic thường có trong thực phẩm lên men hoặc dưới dạng thực phẩm bổ sung. Probiotic có thể giúp duy trì hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh. Hệ vi sinh vật đường ruột bao gồm hàng triệu vi khuẩn khác nhau và các sinh vật sống khác hỗ trợ nhiều chức năng khác nhau, bao gồm cả tiêu hóa.

Theo một nghiên cứu năm 2020, hệ vi sinh vật đường ruột có thể mang lại một số lợi ích tiềm năng cho những người bị khô mắt và các vấn đề sức khỏe khác. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng việc sử dụng nhiều chế phẩm sinh học đa dạng giúp tạo ra hệ vi sinh vật đường ruột cân bằng tốt có thể hỗ trợ sản xuất nước mắt. Một số thực phẩm có chứa probiotic bao gồm: sữa chua, dưa cải bắp, bánh mì chua, miso…

Điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù thực phẩm giàu men vi sinh hữu ích nhưng việc ăn thực phẩm có chứa men vi sinh có thể không có tác dụng tương tự đối với sức khỏe của mắt như chất bổ sung men vi sinh. Nếu bác sĩ kê đơn hoặc khuyên dùng một loại men vi sinh thì người khô mắt nên làm theo lời khuyên của bác sĩ và không cố gắng thay thế thực phẩm bổ sung bằng thay đổi chế độ ăn uống.

Vitamin A

Thực phẩm giàu vitamin A.

Vitamin A là một loại vitamin tan trong chất béo xuất hiện tự nhiên trong trái cây, rau quả màu cam, cũng như một số nguồn động vật nhất định, chẳng hạn như sữa, trứng, nội tạng. Vitamin A giúp ích cho sức khỏe tổng thể của mắt và sản xuất nước mắt.

Một nghiên cứu năm 2019 đã báo cáo chất lượng nước mắt được cải thiện ở những người bị khô mắt được bổ sung vitamin A.

Thực phẩm giàu vitamin A bao gồm nhiều loại trái cây, rau quả có màu cam như cà rốt, cam, khoai lang. Những nguồn này chứa chất được gọi là tiền vitamin A, mà cơ thể phải chuyển hóa thành vitamin A trong ruột. Các nguồn vitamin A động vật, chẳng hạn như các sản phẩm từ sữa, trứng và nội tạng, cung cấp vitamin A được tạo thành trước, có nghĩa là vitamin được hình thành đầy đủ. Vitamin tổng hợp cũng thường chứa vitamin A ở cả dạng tiền vitamin.

Kẽm

Kẽm là một khoáng chất có trong nhiều loại thực phẩm giúp ích trong việc bảo vệ mắt khỏi ánh sáng và tăng cường sức khỏe võng mạc.

Những người quan tâm đến việc bổ sung thêm kẽm vào chế độ ăn uống của mình có thể ăn các loại thực phẩm như: các loại đậu, các loại ngũ cốc, thịt nạc đỏ, hàu, gia cầm… Nếu muốn bổ sung kẽm, người bị khô mắt nên hỏi ý kiến bác sĩ.

Vitamin E

Vitamin E là chất chống oxy hóa hòa tan trong chất béo có thể cải thiện sức khỏe tổng thể của mắt và bảo vệ mắt. Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy chất bổ sung chống oxy hóa có chứa vitamin E giúp cải thiện tính ổn định của màng nước mắt.

Thực phẩm cung cấp vitamin E như ớt đỏ, lạc, quả hạnh, dầu mầm lúa mì, bí ngô.

Zeaxanthin và lutein

Zeaxanthin và lutein là hai loại chất chống oxy hóa có thể hỗ trợ sức khỏe chung của mắt. Những chất dinh dưỡng này có trong nhiều loại thực phẩm khác nhau như rau, trái cây có màu sắc rực rỡ, chẳng hạn như nho, các loại rau lá xanh như cải xoăn, rau bina, rau xanh cải rổ và trứng.

Vitamin C

Vitamin C là một loại vitamin tan trong nước giúp điều trị nhiều tình trạng sức khỏe, bao gồm cả khô mắt. Nó có thể giúp duy trì việc sản xuất nước mắt.

Thực phẩm có chứa vitamin C bao gồm bắp cải, trái cây họ cam quýt, chẳng hạn như chanh, cam, ớt chuông, bông cải xanh…

3. Thực phẩm người bị khô mắt nên ăn

Cá

Cá béo giàu acid béo omega - 3.

Cá là nguồn cung cấp acid béo omega-3. Acid béo rất cần thiết cho sự phát triển thị giác và chức năng võng mạc. Tiêu thụ acid béo omega-3 có thể làm giảm 17% nguy cơ khô mắt. Ngoài ra, omega-3 làm giảm tình trạng viêm ở mắt và thúc đẩy sản xuất tuyến meibomian, chịu trách nhiệm tạo ra lớp nhờn ở mắt (giảm sự bay hơi của nước mắt). Một số loại cá tốt nhất cung cấp acid béo omega-3 là: cá tuyết, cá trích, cá hồi, cá mòi, cá ngừ.

Tuy nhiên, nếu không thích cá, các chuyên gia dinh dưỡng mắt thường khuyên nên bổ sung omega-3.

Cá béo cũng chứa vitamin D. Mặc dù cơ thể hấp thụ một số vitamin D qua ánh nắng mặt trời, việc bổ sung vitamin D thông qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm bổ sung sẽ dễ dàng hơn. Nghiên cứu cho thấy hàm lượng vitamin D thấp làm tăng nguy cơ khô mắt. Ngoài ra, thiếu vitamin D cũng làm giảm sản xuất nước mắt, làm trầm trọng thêm các triệu chứng khô mắt.

Khoai lang

Khoai lang có nhiều lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên, chủ yếu là do chất chống oxy hóa. Chúng cũng giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất. Khoai lang có hơn 200% lượng vitamin A được khuyến nghị hàng ngày. Tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin A (hoặc thực phẩm bổ sung có chứa vitamin A) có thể cải thiện chất lượng nước mắt và giảm các triệu chứng của bệnh khô mắt.

Cà rốt

Cà rốt chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe của mắt. Cà rốt rất giàu vitamin A và beta carotene. Beta carotene là chất mang lại cho cà rốt màu cam rực rỡ. Nó cũng giúp cơ thể sản xuất vitamin A một cách tự nhiên.

Quả bơ

Quả bơ cung cấp nhiều chất dinh dưỡng tốt cho người bị khô mắt.