Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Đừng coi Vitamin C là thứ để giải nhiệt vào mùa hè vì...

Trong thời tiết nóng bức của mùa hè thời, nhiều người lựa chọn bổ sung vitamin C để giúp cơ thể giải nhiệt. Tuy nhiên, bổ sung thế nào cho an toàn?

Vitamin C là một loại vitamin thiết yếu mà cơ thể không thể tự sản xuất được. Loại vitamin này tan được trong nước, có vai trò quan trọng đối với xương, mô liên kết, cơ bắp và các mạch máu.

Một số công dụng tuyệt vời của vitamin C đối với sức khỏe bao gồm:

Tăng cường miễn dịch

Vitamin C thúc đẩy sản xuất các tế bào bạch cầu, giúp bảo vệ cơ thể chống lại nhiễm trùng. Vitamin C hỗ trợ hàng rào biểu mô chống lại các tác nhân gây bệnh, thúc đẩy hoạt động chống oxy hóa của cơ thể, giúp cho các tế bào tránh khỏi các tổn thương từ gốc tự do. 

Phòng chống lão hóa mắt và đục thủy tinh thể

Vitamin C có chứa chất chống oxy hóa và hỗ trợ làm tăng lượng máu đến mắt, cải thiện sức khỏe mắt và phòng chống bệnh đục thủy tinh thể, các bệnh về mắt như thoái hóa điểm vàng...

Ngăn ngừa nguy cơ bệnh gout

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin C có thể giúp giảm axit uric trong máu, do đó ngăn ngừa các cuộc tấn công của bệnh gout. 

Cải thiện da, móng, tóc

Vitamin C là thành phần chính trong việc giúp cơ thể sản xuất ra collagen, một loại protein rất quan trọng phát triển các mô liên kết như da, xương, cơ, cấu trúc cơ thể, đặc biệt trong các sụn khớp và các dây chằng.

Vitamin C có giúp giải nhiệt vào mùa hè? - Ảnh 2.

Vitamin C có rất nhiều công dụng với sức khỏe.

2. Có nên bổ sung vitamin C để giải nhiệt?

Việc bổ sung vitamin C có thể giúp chống lại tác động xấu từ ánh nắng mặt trời và tăng sức đề kháng cho cơ thể khi thời tiết giao mùa. Tuy nhiên, không nên coi vitamin C như một thứ thuốc làm "mát" trong mùa nắng nóng, bởi lẽ dùng quá nhiều có thể gây rối loạn tiêu hóa, loét dạ dày, tăng tạo sỏi thận... 

Vitamin C có rất nhiều trong thực phẩm ăn hàng ngày, do đó, khuyến nghị nên bổ sung vitamin C từ thực phẩm. Nếu trong chế độ ăn uống thiếu vitamin C hoặc một vài trường hợp cần bổ sung vitamin C thì cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ.

Nhu cầu vitamin C mỗi ngày theo nhóm tuổi:

  • Trẻ từ 1 đến 3 tuổi: 15mg.

  • Trẻ từ 4 đến 8 tuổi: 25mg.

  • Trẻ từ 9 đến 13 tuổi: 45mg.

  • Thiếu niên (14 đến 18 tuổi): 65-75mg.

  • Phụ nữ trưởng thành (trên 19 tuổi): 75mg.

  • Nam trưởng thành (trên 19 tuổi): 90mg.

  • Phụ nữ mang thai: 85mg.

  • Phụ nữ cho con bú: 120mg.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người hút thuốc hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động có nồng độ vitamin C trong huyết tương và bạch cầu thấp hơn so với những người không hút thuốc.

Điều này có giải thích là do stress oxy hóa - sự mất cân bằng giữa các gốc tự do và chất chống oxy hóa trong cơ thể. Chính vì thế, những người hút thuốc lá cần bổ sung thêm 35 mg vitamin C mỗi ngày.

Vitamin C có giúp giải nhiệt vào mùa hè? - Ảnh 3.

Khuyến khích nên bổ sung vitamin C từ thực phẩm.

3. Nên bổ sung thế nào cho hợp lý?

Vitamin C có thể bị phá hủy bởi nhiệt độ và ánh sáng. Nấu thức ăn ở nhiệt độ quá cao hoặc thời gian nấu kéo dài có thể phá vỡ cấu trúc vitamin. Vitamin C tan được trong nước, do vậy, để tránh bị mất vitamin tan trong nước khi nấu chín, nên áp dụng các phương pháp đun nóng nhanh hoặc sử dụng lượng nước tối thiểu khi nấu ăn, chẳng hạn như xào hoặc chần.

Serum và kem dưỡng da chứa vitamin C được sử dụng phổ biến, giúp kích thích sản xuất collagen và bảo vệ da chống lại tác hại của tia cực tím từ ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy, vitamin C bôi ngoài chỉ đem lại những lợi ích hạn chế, rất ít khả năng xâm nhập vào bề mặt da và không tạo ra lợi ích bổ sung nếu cơ thể đã được cung cấp đầy đủ vitamin C thông qua thức ăn hoặc các thực phẩm chức năng.

Để tránh lạm dụng vitamin C, việc bổ sung cần tuân theo các quy tắc sau:

  • Đối với người khỏe mạnh bình thường, cách bổ sung tốt nhất là từ nguồn thực phẩm hàng ngày để đáp ứng nhu cầu vitamin C của cơ thể. Các loại thực phẩm giàu vitamin C như trái cây họ cam, chanh, đu đủ, bông cải xanh, dâu tây…

  • Những trường hợp bệnh lý hoặc thiếu vitamin C trầm trọng, có thể bổ sung thêm dưới dạng uống hoặc tiêm. Nên uống nhiều nước sẽ giúp quá trình hấp thu và đào thải vitamin C tốt hơn. Thời điểm hấp thu vitamin C tốt nhất là khi đói, do đó, nên bổ sung vào buổi sáng trước khi ăn, không nên bổ sung vitamin C vào ban đêm vì có thể dẫn đến mất ngủ.

  • Nên tuân thủ theo tư vấn và hướng dẫn của bác sĩ về liều lượng, loại vitamin C nên bổ sung. Tránh coi vitamin C như một loại thuốc bổ cần nạp không giới hạn (đặc biệt là trẻ em và thai phụ).

  • Không nên dùng vitamin C dạng sủi cho người bị tăng huyết áp, vì thành phần muối được hình thành sau phản ứng sủi bọt sẽ được hấp thu vào cơ thể gây tăng huyết áp. Cân nhắc ý kiến chuyên gia khi dùng cho những người đang bị hoặc có tiền sử mắc bệnh sỏi tiết niệu.

  • Vitamin C có thể gây dị ứng nên cần hạn chế đến mức tối đa nếu dùng dạng tiêm.

4. Hậu quả của việc lạm dụng vitamin C

Khả năng hấp thụ vitamin C của ruột rất hạn chế. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khả năng hấp thụ vitamin C giảm xuống dưới 50% khi dùng một lượng lớn trên 1000mg.

Ở những người trưởng thành khỏe mạnh nói chung, liều lượng lớn vitamin C không độc hại vì một khi các mô của cơ thể bão hòa vitamin C, sự hấp thụ sẽ giảm và bất kỳ lượng dư thừa nào sẽ được bài tiết qua nước tiểu. 

Tuy nhiên, nếu dùng vitamin C liều cao kéo dài có thể gây các tác dụng không mong muốn như:

  • Rối loạn tiêu hóa (nóng rát, chảy máu dạ dày hoặc tiêu chảy).

  • Tăng hình thành sỏi thận ở những người mắc bệnh thận hoặc có tiền sử sỏi thận. Điều này có thể giải thích do vitamin C dư thừa sẽ được bài tiết ra khỏi cơ thể dưới dạng oxalate, có khả năng liên kết với các khoáng chất và tạo thành các tinh thể, dẫn đến hình thành sỏi thận.

  • Tăng hấp thụ sắt và gây quá tải ở những người mắc bệnh hemochromatosis, một rối loạn di truyền đặc trưng bởi sự tích lũy sắt quá nhiều dẫn đến tổn thương mô.

  • Ở người thiếu hụt enzyme glucose 6-phosphate dehydrogenase (G6PD), dùng vitamin C liều cao, kéo dài có thể gây tán huyết.

  • Ngoài ra, nếu dùng vitamin C thường xuyên, liều cao làm cho cơ thể dễ quen, khi không dùng sẽ cảm thấy mỏi mệt.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Vitamin C: Công dụng, liều dùng và tác dụng phụ.

Theo Sức Khỏe & Đời Sống
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

Xem thêm