Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh viêm gan C: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

Viêm gan C là một bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan C gây ra. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường máu, chẳng hạn như qua việc sử dụng chung kim tiêm. Hầu hết mọi người bị nhiễm virus viêm gan C sẽ phát triển thành bệnh mạn tính, có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan và các biến chứng khác. May mắn thay, ngày nay đã có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả và bệnh có thể được hoàn toàn chữa khỏi.

Dấu hiệu và triệu chứng của viêm gan C

Khoảng 70 – 80% những người bị nhiễm viêm gan C cấp tính ban đầu không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Nhưng những người mắc bệnh này có thể có các dấu hiệu từ nhẹ đến nặng, chẳng hạn như:

  • Vàng da
  • Mệt mỏi
  • Sốt
  • Nước tiểu đậm màu
  • Các vấn đề về đường tiêu hóa
  • Ăn mất ngon
  • Đau khớp
  • Giảm cân

Mặt khác, những người mắc bệnh viêm gan C mạn tính thường không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi gan bị tổn thương, có thể là nhiều năm sau khi phơi nhiễm.

Nguyên nhân và các yếu tố gây viêm gan C

Viêm gan C có thể lây qua đường truyền máu, do máu của người cho bị nhiễm virus. Theo chuyên gia, việc bị nhiễm viêm gan C trước đó không có tác dụng bảo vệ chống lại virus và việc chữa khỏi bệnh viêm gan C không tạo được khả năng miễn dịch chống lại tái nhiễm. Bạn có thể bị nhiễm cùng một chủng virus viêm gan C hoặc một chủng virus viêm gan C khác kể cả khi bạn đã khỏi bệnh.

Trước năm 1992, khi việc sàng lọc rộng rãi nguồn cung cấp máu bắt đầu, mọi người có thể nhiễm virus thông qua truyền máu và cấy ghép nội tạng. Tương tự, virus có thể lây truyền sang những người nhận một số dẫn xuất của máu để điều trị bệnh vào trước năm 1987 khi chưa có biện pháp phát hiện chuẩn xác.

Ngày nay, những cách lây truyền phổ biến nhất xảy ra là:

  • Thông qua việc dùng chung kim tiêm
  • Thông qua các vết thương do kim tiêm vô tình ở cơ sở chăm sóc sức khỏe
  • Trong quá trình sinh nở, nếu mẹ mắc bệnh viêm gan C

Sử dụng các vật dụng chăm sóc cá nhân – bao gồm dao cạo râu và bàn chải đánh răng – tiếp xúc với máu bị nhiễm virus viêm gan C có thể khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh viêm gan C.

Bệnh viêm gan C dễ dàng lây truyền hơn bệnh HIV (đều là những bệnh lây truyền qua máu). Đã có trường hợp lây truyền qua dùng chung dao cạo râu hoặc dùng chung ‘ống hút’ để hít ma túy qua đường mũi. Mặc dù hiếm nhưng cũng có thể bị nhiễm viêm gan C do quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm virus. Vì viêm gan C lây lan qua tiếp xúc với máu nên người mẹ bị nhiễm bệnh không thể truyền bệnh viêm gan C cho con mình qua việc cho con bú và bạn không thể nhiễm virus qua nước bọt (hôn).

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan C:

  • Làm việc trong môi trường chăm sóc sức khỏe hoặc lĩnh vực khác mà bạn thường xuyên tiếp xúc với máu
  • Nhiễm HIV (khoảng 21% người nhiễm HIV cũng bị viêm gan C)
  • Xăm mình hoặc xỏ khuyên bằng dụng cụ không vô trùng
  • Phải chạy thận trong nhiều năm

Chẩn đoán mắc bệnh viêm gan C như thế nào?

Việc sàng lọc bệnh viêm gan C rất quan trọng vì các triệu chứng thường không xuất hiện cho đến khi các biến chứng đã phát triển. Bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên sàng lọc bệnh viêm gan C nếu bạn có nguy cơ nhiễm bệnh cao. Ngoài việc hỏi bệnh sử và khám sức khỏe để tìm dấu hiệu tổn thương gan, bác sĩ sẽ sử dụng kết quả của một số xét nghiệm máu để chẩn đoán.

Xét nghiệm máu ban đầu sẽ sàng lọc các kháng thể viêm gan C - các protein mà cơ thể bạn tạo ra để phản ứng với sự hiện diện của virus viêm gan. Nếu kết quả âm tính, điều đó có nghĩa là bạn chưa bao giờ có virus viêm gan C trong máu. Nếu kết quả là dương tính, bạn đã tiếp xúc với virus viêm gan C vào một thời điểm nào đó.

Nếu xét nghiệm kháng thể dương tính, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu khác để tìm RNA (vật liệu di truyền) của virus viêm gan C trong máu của bạn. Bác sĩ có thể tiến hành các xét nghiệm máu khác để đánh giá tổn thương gan.

Xét nghiệm hình ảnh - chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc siêu âm - có thể được thực hiện để xem liệu viêm gan C có gây ra ung thư gan hay xơ gan (sẹo gan không thể phục hồi hay không). Nếu cần thêm thông tin, bạn có thể trải qua sinh thiết gan, trong đó mẫu mô gan được lấy ra bằng một cây kim mỏng xuyên qua da và vào gan của bạn.

Các phương pháp điều trị viêm gan C

Trong những năm gần đây, đã có những tiến bộ vượt bậc trong việc điều trị viêm gan C. Trong nhiều thập kỷ, phương pháp điều trị tiêu chuẩn là liệu pháp kháng virus kết hợp bao gồm pegylat interferon (một protein miễn dịch đáp ứng với mầm bệnh) và ribavirin (Virazole), đôi khi được gọi là liệu pháp PEG-riba. Điều này liên quan đến việc tiêm interferon pegylat hàng tuần cùng với liều ribavirin uống hai lần mỗi ngày. Đôi khi, interferon được kê đơn mà không kèm theo ribavirin.

Cho đến gần đây, việc điều trị bằng interferon kéo dài từ sáu tháng đến một năm và chỉ chữa khỏi bệnh cho 40 - 50% bệnh nhân viêm gan C. Những mũi tiêm đau đớn thường khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu với các triệu chứng giống cúm.

Hiện nay, viêm gan C có thể được điều trị bằng một số loại thuốc kháng virus tác dụng trực tiếp, có tác dụng nhanh hơn và hiệu quả hơn nhiều so với phương pháp điều trị bằng interferon cũ. Những loại thuốc uống kết hợp này có tỷ lệ khỏi bệnh từ 90 - 100% và chúng có tác dụng trong vài tuần thay vì vài tháng. Một số loại thuốc này có thể được sử dụng kết hợp với ribavirin.

Những người bị viêm gan C nên tránh uống rượu vì có thể làm tổn thương gan. Trao đổi với bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc hoặc chất bổ sung nào có thể gây hại cho gan. Nếu gan bị tổn thương, bạn nên hỏi bác sĩ về việc tiêm vaccine viêm gan A và viêm gan B. Hiện chưa có vaccine ngừa viêm gan C.

Nếu xơ gan liên quan đến viêm gan C dẫn đến suy gan thì ghép gan là phương pháp điều trị hiệu quả duy nhất.

Ngăn ngừa mắc viêm gan C thế nào?

Không có vaccine phòng viêm gan C. Những cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc viêm gan C bao gồm:

  • Không dùng chung bơm kim tiêm
  • Không dùng chung các vật dụng chăm sóc cá nhân có thể dính máu, bao gồm dao cạo râu, bàn chải đánh răng và bấm móng tay
  • Xử lý kim tiêm và các thiết bị sắc nhọn khác một cách an toàn nếu bạn là nhân viên y tế
  • Không xăm mình, xỏ lỗ trên cơ thể hoặc điều trị châm cứu từ một người hành nghề không có giấy phép
  • Thực hành tình dục an toàn

Tổng kết, viêm gan C là một bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan C gây ra, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến chức năng gan như suy gan, xơ gan và ung thư gan. Việc tầm soát viêm gan C và chẩn đoán sớm bằng các xét nghiệm là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng. Việc tầm soát và chẩn đoán sớm viêm gan C là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Everyday Health
Bình luận
Tin mới
  • 18/09/2025

    5 loại quả mùa thu tốt cho người bị táo bón

    Mùa thu mang đến cảm giác mát mẻ và hương vị ngọt ngào của nhiều loại quả chín mọng. Có một số loại quả mùa thu rất tốt cho người bị táo bón vì chúng chứa nhiều chất xơ, nước và các hợp chất tự nhiên tốt cho đường ruột.

  • 18/09/2025

    Viêm khớp dạng thấp: Dấu hiệu, biến chứng và phương pháp điều trị

    Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ gây đau đớn ở các khớp mà còn có thể lan rộng đến các cơ quan khác như tim, phổi, mắt, và da.

  • 17/09/2025

    8 tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày

    Quả lựu giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe một cách đáng ngạc nhiên. Tìm hiểu những tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày.

  • 17/09/2025

    6 Nguyên nhân gây teo dương vật và cách khắc phục

    Tình trạng dương vật bị teo nhỏ một chút khi bạn già đi do sự suy giảm sản xuất testosterone không hiếm gặp, nhưng có những nguyên nhân khác có thể xảy ra bao gồm béo phì, phẫu thuật tuyến tiền liệt, điều trị ung thư tuyến tiền liệt và các tình trạng như bệnh Peyronie. Mặc dù bạn không phải lúc nào cũng tránh được tình trạng teo dương vật nhưng có những điều bạn có thể làm để ngăn ngừa hoặc điều trị một số nguyên nhân nhất định.

  • 16/09/2025

    Trẻ trên 5 tuổi có cần bổ sung vi chất không?

    Với trẻ trên 5 tuổi, việc bổ sung vi chất vẫn vô cùng cần thiết, bởi đây là độ tuổi vàng để phát triển thể chất, trí tuệ và hình thành nền tảng sức khỏe lâu dài.

  • 16/09/2025

    Phải mất bao lâu để thấy được kết quả khi tiêm Botox?

    Botox (onabotulinumtoxinA) bắt đầu có hiệu lực trong vòng hai đến năm ngày sau khi bạn tiêm. Tuy nhiên, có thể mất đến vài tuần để bạn thấy được kết quả đầy đủ và mốc thời gian cho mỗi cá nhân khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố.

  • 15/09/2025

    Vì sao cá mè xứng đáng có trong thực đơn?

    Cá mè từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm quen thuộc của người Việt Nam. Không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn dân dã, đậm đà, cá mè còn chứa nhiều lợi ích sức khỏe cho mọi lứa tuổi.

  • 15/09/2025

    Thực phẩm giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ tử vong sau cơn đau tim: Bằng chứng từ nghiên cứu quốc tế

    Trong bối cảnh các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc duy trì một lối sống lành mạnh, đặc biệt là chế độ ăn uống, đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh tim.

Xem thêm