Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh viêm gan C: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

Viêm gan C là một bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan C gây ra. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường máu, chẳng hạn như qua việc sử dụng chung kim tiêm. Hầu hết mọi người bị nhiễm virus viêm gan C sẽ phát triển thành bệnh mạn tính, có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan và các biến chứng khác. May mắn thay, ngày nay đã có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả và bệnh có thể được hoàn toàn chữa khỏi.

Dấu hiệu và triệu chứng của viêm gan C

Khoảng 70 – 80% những người bị nhiễm viêm gan C cấp tính ban đầu không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Nhưng những người mắc bệnh này có thể có các dấu hiệu từ nhẹ đến nặng, chẳng hạn như:

  • Vàng da
  • Mệt mỏi
  • Sốt
  • Nước tiểu đậm màu
  • Các vấn đề về đường tiêu hóa
  • Ăn mất ngon
  • Đau khớp
  • Giảm cân

Mặt khác, những người mắc bệnh viêm gan C mạn tính thường không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi gan bị tổn thương, có thể là nhiều năm sau khi phơi nhiễm.

Nguyên nhân và các yếu tố gây viêm gan C

Viêm gan C có thể lây qua đường truyền máu, do máu của người cho bị nhiễm virus. Theo chuyên gia, việc bị nhiễm viêm gan C trước đó không có tác dụng bảo vệ chống lại virus và việc chữa khỏi bệnh viêm gan C không tạo được khả năng miễn dịch chống lại tái nhiễm. Bạn có thể bị nhiễm cùng một chủng virus viêm gan C hoặc một chủng virus viêm gan C khác kể cả khi bạn đã khỏi bệnh.

Trước năm 1992, khi việc sàng lọc rộng rãi nguồn cung cấp máu bắt đầu, mọi người có thể nhiễm virus thông qua truyền máu và cấy ghép nội tạng. Tương tự, virus có thể lây truyền sang những người nhận một số dẫn xuất của máu để điều trị bệnh vào trước năm 1987 khi chưa có biện pháp phát hiện chuẩn xác.

Ngày nay, những cách lây truyền phổ biến nhất xảy ra là:

  • Thông qua việc dùng chung kim tiêm
  • Thông qua các vết thương do kim tiêm vô tình ở cơ sở chăm sóc sức khỏe
  • Trong quá trình sinh nở, nếu mẹ mắc bệnh viêm gan C

Sử dụng các vật dụng chăm sóc cá nhân – bao gồm dao cạo râu và bàn chải đánh răng – tiếp xúc với máu bị nhiễm virus viêm gan C có thể khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh viêm gan C.

Bệnh viêm gan C dễ dàng lây truyền hơn bệnh HIV (đều là những bệnh lây truyền qua máu). Đã có trường hợp lây truyền qua dùng chung dao cạo râu hoặc dùng chung ‘ống hút’ để hít ma túy qua đường mũi. Mặc dù hiếm nhưng cũng có thể bị nhiễm viêm gan C do quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm virus. Vì viêm gan C lây lan qua tiếp xúc với máu nên người mẹ bị nhiễm bệnh không thể truyền bệnh viêm gan C cho con mình qua việc cho con bú và bạn không thể nhiễm virus qua nước bọt (hôn).

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan C:

  • Làm việc trong môi trường chăm sóc sức khỏe hoặc lĩnh vực khác mà bạn thường xuyên tiếp xúc với máu
  • Nhiễm HIV (khoảng 21% người nhiễm HIV cũng bị viêm gan C)
  • Xăm mình hoặc xỏ khuyên bằng dụng cụ không vô trùng
  • Phải chạy thận trong nhiều năm

Chẩn đoán mắc bệnh viêm gan C như thế nào?

Việc sàng lọc bệnh viêm gan C rất quan trọng vì các triệu chứng thường không xuất hiện cho đến khi các biến chứng đã phát triển. Bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên sàng lọc bệnh viêm gan C nếu bạn có nguy cơ nhiễm bệnh cao. Ngoài việc hỏi bệnh sử và khám sức khỏe để tìm dấu hiệu tổn thương gan, bác sĩ sẽ sử dụng kết quả của một số xét nghiệm máu để chẩn đoán.

Xét nghiệm máu ban đầu sẽ sàng lọc các kháng thể viêm gan C - các protein mà cơ thể bạn tạo ra để phản ứng với sự hiện diện của virus viêm gan. Nếu kết quả âm tính, điều đó có nghĩa là bạn chưa bao giờ có virus viêm gan C trong máu. Nếu kết quả là dương tính, bạn đã tiếp xúc với virus viêm gan C vào một thời điểm nào đó.

Nếu xét nghiệm kháng thể dương tính, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu khác để tìm RNA (vật liệu di truyền) của virus viêm gan C trong máu của bạn. Bác sĩ có thể tiến hành các xét nghiệm máu khác để đánh giá tổn thương gan.

Xét nghiệm hình ảnh - chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc siêu âm - có thể được thực hiện để xem liệu viêm gan C có gây ra ung thư gan hay xơ gan (sẹo gan không thể phục hồi hay không). Nếu cần thêm thông tin, bạn có thể trải qua sinh thiết gan, trong đó mẫu mô gan được lấy ra bằng một cây kim mỏng xuyên qua da và vào gan của bạn.

Các phương pháp điều trị viêm gan C

Trong những năm gần đây, đã có những tiến bộ vượt bậc trong việc điều trị viêm gan C. Trong nhiều thập kỷ, phương pháp điều trị tiêu chuẩn là liệu pháp kháng virus kết hợp bao gồm pegylat interferon (một protein miễn dịch đáp ứng với mầm bệnh) và ribavirin (Virazole), đôi khi được gọi là liệu pháp PEG-riba. Điều này liên quan đến việc tiêm interferon pegylat hàng tuần cùng với liều ribavirin uống hai lần mỗi ngày. Đôi khi, interferon được kê đơn mà không kèm theo ribavirin.

Cho đến gần đây, việc điều trị bằng interferon kéo dài từ sáu tháng đến một năm và chỉ chữa khỏi bệnh cho 40 - 50% bệnh nhân viêm gan C. Những mũi tiêm đau đớn thường khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu với các triệu chứng giống cúm.

Hiện nay, viêm gan C có thể được điều trị bằng một số loại thuốc kháng virus tác dụng trực tiếp, có tác dụng nhanh hơn và hiệu quả hơn nhiều so với phương pháp điều trị bằng interferon cũ. Những loại thuốc uống kết hợp này có tỷ lệ khỏi bệnh từ 90 - 100% và chúng có tác dụng trong vài tuần thay vì vài tháng. Một số loại thuốc này có thể được sử dụng kết hợp với ribavirin.

Những người bị viêm gan C nên tránh uống rượu vì có thể làm tổn thương gan. Trao đổi với bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc hoặc chất bổ sung nào có thể gây hại cho gan. Nếu gan bị tổn thương, bạn nên hỏi bác sĩ về việc tiêm vaccine viêm gan A và viêm gan B. Hiện chưa có vaccine ngừa viêm gan C.

Nếu xơ gan liên quan đến viêm gan C dẫn đến suy gan thì ghép gan là phương pháp điều trị hiệu quả duy nhất.

Ngăn ngừa mắc viêm gan C thế nào?

Không có vaccine phòng viêm gan C. Những cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc viêm gan C bao gồm:

  • Không dùng chung bơm kim tiêm
  • Không dùng chung các vật dụng chăm sóc cá nhân có thể dính máu, bao gồm dao cạo râu, bàn chải đánh răng và bấm móng tay
  • Xử lý kim tiêm và các thiết bị sắc nhọn khác một cách an toàn nếu bạn là nhân viên y tế
  • Không xăm mình, xỏ lỗ trên cơ thể hoặc điều trị châm cứu từ một người hành nghề không có giấy phép
  • Thực hành tình dục an toàn

Tổng kết, viêm gan C là một bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan C gây ra, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến chức năng gan như suy gan, xơ gan và ung thư gan. Việc tầm soát viêm gan C và chẩn đoán sớm bằng các xét nghiệm là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng. Việc tầm soát và chẩn đoán sớm viêm gan C là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Everyday Health
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

Xem thêm