Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh sùi mào gà

Sùi mào gà (Genetal Warts) là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục hay gặp ở nước ta cũng như nhiều nước trên thế giới. Bệnh do virut HPV (Human Papaloma Virus – hay còn gọi là virut gây u nhú ở người) gây nên. Bệnh lây chủ yếu do quan hệ tình dục không an toàn. Tuy nhiên, virut này cũng có thể lây qua một số đường tiếp xúc gián tiếp không qua quan hệ tình dục.

 Bệnh sùi mào gà

Tổn thương cơ bản của bệnh là các sần sùi nhỏ li ti (trông như mào của con gà) có màu hồng nhạt, khu trú ở bộ phận sinh dục. Nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các tổn thương phát triển nhanh, lan ra xung quanh tạo thành những mảng, khối lớn.

1.  Căn nguyên của bệnh:

Căn nguyên của bệnh sùi mào gà là virut HPV. Đây là loại virut có ADN và chỉ khu trú ở da và niêm mạc. Cho tới nay người ta đã xác định được hơn 170 type virut HPV khác nhau, trong đó có khoảng 40 type gây bệnh ở bộ phận sinh dục. Các type virut khác nhau sẽ gây bệnh ở các vùng da, niêm mạc khác nhau, cụ thể:
-    HPV type 1,4,5,8,41,60,63…gây bệnh hạt cơm ở da, gan bàn tay, bàn chân.
-    HPV type 6,11,13,16,18,55,66…gây bệnh ở niêm mạc. Đặc biệt type 6, 11 gây bệnh ở bộ phận sinh dục, đây là những type ít có nguy cơ gây ung thư. Tuy nhiên, type 16,18 có nguy cơ cao gây ung thư.
-    HPV type 5,8 gây bệnh loạn sản thượng bì dạng hạt cơm.

2.   Đường lây:

Virut HPV rất dễ lây. Đường lây dễ nhất là qua tiếp xúc da với da, da với niêm mạc, niêm mạc với niêm mạc. Ai cũng có thể bị lây nhiễm HPV, tuy nhiên hầu hết là không bị bệnh. Sức đề kháng tốt có thể loại bỏ hoàn toàn HPV trong vòng 2 năm. Chỉ khoảng 10% người nhiễm HPV có biểu hiện lâm sàng.

Các đường lây bệnh:

2.1. Quan hệ tình dục không an toàn với người bị bệnh.

Đây là đường lây lan chủ yếu, vì vậy sùi mào gà được gọi là “bệnh lây truyền qua đường tình dục” (Sexually Transmitted Disease).

2.2. Các đường lây khác không qua quan hệ tình dục (Non – Sexual Transmission)

Các đường lây này tuy ít hơn nhưng cũng có thể gặp:
-    Sử dụng chung dụng cụ, đồ dùng cá nhân của người có HPV.
-    Lây qua đường tự tiêm truyền (một người có virut ở tay có thể lây lan sang các vùng khác trong cơ thể).
-    Lây qua can thiệp y tế, dụng cụ y tế không được tiệt trùng.
-    Lây qua tiếp xúc (qua hôn, chân tay có nhiễm HPV).
-   Lây qua chăm sóc bệnh nhân (thông thường lây cho bệnh nhân hoặc ngược lại nếu một trong 2 người bị nhiễm HPV).

2.3.  Đường lây ở trẻ em

-    Qua đường sinh đẻ: Nếu người mẹ bị nhiễm HPV trong thời gian mang thai không được điều trị, lúc đẻ có thể lây cho con.
-    Chăm sóc hàng ngày: người chăm sóc có HPV nên có thể lây cho trẻ.
-    Qua các thủ thuật y tế nếu các dụng cụ không được tiệt trùng.
-    Một số trẻ bị nhiễm HPV do lạm dụng tình dục.
Trẻ em là đối tượng dễ bị bệnh nếu bị lây nhiễm HPV (do sức đề kháng, miễn dịch còn yếu).

3.   Biểu hiện lâm sàng của bệnh:

3.1.      Thời kỳ ủ bệnh: 

   Rất khó xác định vì không biết chính xác thời điểm bị lây HPV đầu tiên. Tuy nhiên, qua một số nghiên cứu, kinh nghiệm, người ta xác định thời kỳ ủ bệnh là từ 3 tuần đến 8 tháng (trung bình 2-3 tháng).

3.2.      Thương tổn cơ bản: 

   Sau một thời gian bị lây nhiễm HPV, tại cơ quan sinh dục xuất hiện các sẩn, mụn nhỏ li ti, màu hồng nhạt, tập trung thành đám ở quy đầu, thân dương vật, bìu…(nam giới), môi lớn, môi bé, âm hộ, âm đạo…(nữ giới). Các thương tổn này cũng có thể gặp ở xung quanh hậu môn, hầu, họng…
   Ở trẻ em, do sức đề kháng yếu nên có thể thời gian ủ bệnh ngắn hơn, thương tổn phát triển nhanh hơn so với người lớn.

4.   Chẩn đoán bệnh: 

-    Dựa vào lâm sàng: Các thương tổn điển hình như mô tả ở trên.
-    Các xét nghiệm: Sinh thiết thương tổn để xem hình ảnh mô bệnh học, xác định ADN của HPV, định type để xác định các type HPV có nguy cơ thấp hay nguy cơ cao gây ung thư.

5.   Điều trị:

   Cho đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị khỏi bệnh sùi mào gà. Vì vậy mục đích của trị liệu là phá huỷ các sẩn, khối u, sùi, tăng cường miễn dịch toàn thân, tại chỗ để diệt virut.
Các phương pháp cụ thể:
-    Bôi các thuốc phá huỷ các tổ chức sùi, tăng cường miễn dịch:
o   Podophylotoxin
o   Fluorouraein
o   Imiquimod (không dùng cho trẻ em dưới 12 tuổi)
-    Áp tuyết cacbon
-    Đốt điện
-    Laser
-    Nếu thương tổn lan toả thành khối, mảng lớn, phải can thiệp bằng phẫu thuật.
Chú ý: cần theo dõi sau điều trị để phát hiện các thương tổn tái phát.

6.      Phòng bệnh: 

   Virut gây bệnh sùi mào gà rất dễ lây lan, đặc biệt là qua con đường quan hệ tình dục không an toàn, vì vậy muốn phòng bệnh, cần thực hiện các biện pháp sau đây:
-    Quan hệ tình dục an toàn.
-    Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân của người bị bệnh.
-    Thực hiện các quy trình khám, chữa bệnh hiệu quả, an toàn tuyệt đối.
-    Cần có những biện pháp hữu hiệu bảo vệ trẻ em, tránh bị lạm dụng tình dục.
-    Khi có biểu hiện nghi ngờ bị bệnh, cần đến các cơ sở chuyên khoa để khám và điều trị kịp thời.
   Điều quan trọng cần nhớ là người mang virut HPV mặc dù không có biểu hiện lâm sàng vẫn có thể lây lan cho người khác.
   Ngoài ra, các đối tượng như: trẻ em (do sức đề kháng còn yếu), người lớn tuổi bị các bệnh mãn tính, suy giảm miễn dịch dễ bị bệnh nếu bị lây nhiễm HPV.
   Vì vậy, cần khám sức khoẻ định kỳ, kịp thời phát hiện các biểu hiện bất thường (lâm sàng, xét nghiệm) để xử lý sớm, hiệu quả, tránh lây lan cho người khác, và đặc biệt tránh được nguy cơ biến chứng lâu dài.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Virus HPV và những điều cần biết

 

GS.TS.Trần Hậu Khang - Theo Bệnh viện Da liễu trung ương
Bình luận
Tin mới
  • 30/10/2024

    Làm thế nào để giữ cho gan của bạn khỏe mạnh?

    Gan là cơ quan lớn thứ hai trong cơ thể và thực hiện nhiều chức năng quan trọng như loại bỏ độc tố, chống nhiễm trùng, kiểm soát mức cholesterol và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, sức khỏe của gan thường bị xem nhẹ vì những vấn đề bệnh của gan ở giai đoạn đầu thường không rõ và dễ bị bỏ qua. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ gợi ý để chăm sóc gan và tìm hiểu những bước cần thiết để giữ cho gan của bạn luôn khỏe mạnh.

  • 29/10/2024

    Giảm cortisol bằng loại thức uống quen thuộc

    Trà xanh không chỉ là thức uống thơm ngon, thanh mát mà còn là “liều thuốc” tự nhiên giúp bạn giảm nồng độ hormone cortisol hiệu quả, cải thiện tâm trạng và tăng cường sức đề kháng.

  • 29/10/2024

    Có bao nhiêu calo trong quả bơ?

    Quả bơ là một trong những loại trái cây hiếm hoi có thành phần dinh dưỡng phong phú và vượt trội. Loại quả này mang lại nhiều lợi ích sức khoẻ, đặc biệt là để giảm cân. Vậy trong chúng có chứa bao nhiêu calo? Liệu chất béo trong quả bơ có tốt cho sức khoẻ hay không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

  • 29/10/2024

    Chuyên gia cảnh báo: tác động nghiêm trọng đến sức khỏe do biến đổi khí hậu đối với phụ nữ mang thai, trẻ em và người già

    Những đối tượng như phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, trẻ em, thanh thiếu niên và người già đang phải đối mặt với các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng do biến đổi khí hậu. Mặc dù nhận thức về biến đổi khí hậu của con người đã tăng lên, nhưng các hành động bảo vệ mạng sống của những đối tượng có nguy cơ cao vẫn còn hạn chế và cần được chú ý nhiều hơn.

  • 29/10/2024

    Chăm sóc giảm nhẹ rất cần thiết cho người cao tuổi

    Chăm sóc giảm nhẹ khác với điều trị chữa bệnh. Chăm sóc giảm nhẹ giúp người bệnh giảm bớt những tình trạng đau và các tác dụng không mong muốn trong liệu trình điều trị. Điều này đặc biệt cần thiết với người cao tuổi.

  • 28/10/2024

    Dấu hiệu khi ngủ cảnh báo nguy cơ đột quỵ

    Đột quỵ là căn bệnh nguy hiểm, nhưng nếu phát hiện sớm và có biện pháp phòng ngừa hợp lý, chúng ta có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc bệnh.

  • 28/10/2024

    Áp dụng quy tắc 3-2-1 để ngủ ngon

    Một nhà tâm lý học về giấc ngủ khuyên bạn nên áp dụng quy tắc 3-2-1 để có được giấc ngủ ngon. Nếu bị mất ngủ, bạn có thể áp dụng quy tắc thở 4-7-8 để ngủ lại.

  • 28/10/2024

    Cách chống say tàu xe hiệu quả

    Say tàu xe xảy ra khi chuyển động bạn nhìn thấy khác với những gì tai trong của bạn cảm nhận. Điều này có thể gây chóng mặt, buồn nôn và nôn. Bạn có thể bị say tàu xe khi đi ô tô, tàu hỏa, máy bay, thuyền hoặc công viên giải trí. Say tàu xe có thể khiến việc đi lại trở nên khó chịu, nhưng có những chiến lược để ngăn ngừa và điều trị.

Xem thêm