Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh Celiac và bệnh tiểu đường

Bệnh Celiac và tiểu đường là một sự phối hợp phổ biến, đặc biệt ở những người mắc tiểu đường tuýp 1. Tỉ lệ ước tính của bệnh Celiac trong số những người mắc tiểu đường là từ 10 đến 20% (có nghĩa là trong số 100 người mắc tiểu đường, có khoảng 10 đến 20 người mắc bệnh Celiac). Bằng sự so sánh này, tỉ lệ mắc bệnh Celiac trong tổng số dân ở Mỹ là 1%.

Lí do tại sao bệnh Celiac và tiểu đường thường diễn ra cùng nhau đang là đề tài của nhiều nghiên cứu. Bệnh Celiac và tiểu đường đều là bệnh tự miễn. Điều này có nghĩa là chúng đều bao gồm tổn thương mô do tự miễn: trong bệnh Celiac, hệ miễn dịch của cơ thể tấn công ruột non, trong đái tháo đường, cơ thể tấn công tụy. Cũng thư vậy, cả 2 bệnh đều có sự không dung nạp thức ăn và yêu cầu chế độ ăn đặc biệt: không có gluten trong bệnh Celiac và ít hoặc không có đường trong bệnh tiểu đường.

Điều này chỉ ra rằng cả 2 bệnh đều có chung một vài gen. Trên thực tế, các nhà nghiên cứu tin rằng bệnh Celiac và tiểu đường có thể có chung tới 7 gen hoặc hơn.Do sự liên kết gen giữa các bệnh đang trở nên rõ ràng hơn, nhiều bác sĩ hiện nay khuyến cáo bất kì ai được chẩn đoán tiểu đường tuýp 1 cũng nên xét nghiệm bệnh Celiac. (Một số chuyên gia cũng khuyên những bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 hoặc Celiac hoặc cả hai đều nên kiểm tra bệnh tự miễn tuyến giáp.)

Điều này rất quan trọng để nhớ rằng chỉ kiểm tra bệnh Celiac là chưa đủ, bởi vì bệnh này có thể tiến triển muộn. Chính vì thế, những người mắc tiểu đường cần kiểm tra định kì bệnh Celiac, đặc biệt nếu họ chậm tăng trưởng, giảm cân, không tăng cân hoặc  triệu chứng dạ dày ruột tiến triển.

Tuy nhiên, nhìn chung các nhà khoa học đã chỉ ra rằng trẻ em có di truyền gen tiểu đường và bệnh Celiac sẽ có kháng thể tự miễn liên quan đến bệnh Celiac trong máu trước hoặc trong thời kì họ có kháng thể tự miễn liên quan đến tiểu đường.

Theo như Trung tâm đái tháo đường Kovler ở Trường đại học Chicago, những người thường được chẩn đoán mắc tiểu đường trước khi họ được chẩn đoán mắc bệnh Celiac- hầu hết do bác sĩ và cộng đồng thường quen thuộc với bệnh tiểu đường hơn. Nếu bạn mắc tiểu đường và bạn đang băn khoăn bạn có mắc bệnh Celiac không, hãy xem những triệu chứng của bênh Celiac. Ngoài những triệu chứng kể trên, có nhiều đặc điểm của bệnh Celiac không được chẩn đoán do nó đặc hiệu với bệnh tiểu đường, bao gồm việc tăng đường máu không dự đoán trước hoặc không giải thích được, hạ đường huyết vài giờ sau bữa ăn, hoặc giảm insulin. Tất cả những điều này là hậu quả của kém hấp thu liên quan đến bệnh Celiac. (đơn giản bởi vì sự tổn thương ruột non, thức ăn bạn ăn không được hấp thu vào cơ thể.)

Các nghiên cứu cho thấy một khi bệnhnhân bị tiểu đường và bệnh Celiac thực hiện chế độ ăn không chứa gluten, các đợt hạ đường huyết giảm dần, nhưng cần vài tháng để ảnh hưởng của chế độ ăn này được nhận thấy rõ ràng. Nhưng trong khi hạ đường huyết trở thành vấn đề ít phổ biến, bệnh tiểu đường đi kèm với bệnh Celiac ở những người bắt đầu chế độ ăn không gluten sẽ phải đối mặt với những thách thức khác. Nhưng do bênh Celiac liên quan đến những biến chứng nguy hiểm khác nên những lợi ích của việc duy trì chế độ ăn không gluten vượt qua những hạn chế của nó.

Một nghiên cứu lớn ở Thụy Điển cho thấy những bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 1 và bệnh Celiac không được điều trị có cân nặng và chiều cao trung bình thấp hơn so với những bệnh nhân chỉ mắc tiểu đường, và họ trẻ hơn nhiều khi họ tiến triển tiểu đường. Hai năm sau khi những bệnh nhân mắc bệnh Celiac bắt đầu chế độ ăn không gluten, họ đã tăng cân, và những người ít hơn 14 tuổi đã tăng chiều cao. Mọi người cũng có lượng sắt (hemoglobin và ferritin) cao hơn trong máu.

Mặt khác, nếu bạn mắc bệnh Celiac nhưng không tuân theo chế độ ăn không gluten, có nhiều hậu quả nghiêm trọng sẽ xảy ra.

Bình luận
Tin mới
  • 21/12/2025

    Lý do dầu ô liu có thể là 'cứu tinh' cho người táo bón

    Uống một thìa dầu ô liu giúp bôi trơn đường ruột và hoạt động như một chất nhuận tràng tự nhiên nhẹ. Dầu ô liu kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, từ đó giúp giảm táo bón và hỗ trợ tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn.

  • 21/12/2025

    Điều gì xảy ra với huyết áp khi bạn bị tăng cholesterol?

    Tăng cholesterol có thể làm tăng huyết áp vì nó góp phần hình thành mảng bám trong động mạch (xơ vữa động mạch). Huyết áp cao có thể xảy ra do tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu.

  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

Xem thêm