Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh Celiac và bệnh tiểu đường

Bệnh Celiac và tiểu đường là một sự phối hợp phổ biến, đặc biệt ở những người mắc tiểu đường tuýp 1. Tỉ lệ ước tính của bệnh Celiac trong số những người mắc tiểu đường là từ 10 đến 20% (có nghĩa là trong số 100 người mắc tiểu đường, có khoảng 10 đến 20 người mắc bệnh Celiac). Bằng sự so sánh này, tỉ lệ mắc bệnh Celiac trong tổng số dân ở Mỹ là 1%.

Lí do tại sao bệnh Celiac và tiểu đường thường diễn ra cùng nhau đang là đề tài của nhiều nghiên cứu. Bệnh Celiac và tiểu đường đều là bệnh tự miễn. Điều này có nghĩa là chúng đều bao gồm tổn thương mô do tự miễn: trong bệnh Celiac, hệ miễn dịch của cơ thể tấn công ruột non, trong đái tháo đường, cơ thể tấn công tụy. Cũng thư vậy, cả 2 bệnh đều có sự không dung nạp thức ăn và yêu cầu chế độ ăn đặc biệt: không có gluten trong bệnh Celiac và ít hoặc không có đường trong bệnh tiểu đường.

Điều này chỉ ra rằng cả 2 bệnh đều có chung một vài gen. Trên thực tế, các nhà nghiên cứu tin rằng bệnh Celiac và tiểu đường có thể có chung tới 7 gen hoặc hơn.Do sự liên kết gen giữa các bệnh đang trở nên rõ ràng hơn, nhiều bác sĩ hiện nay khuyến cáo bất kì ai được chẩn đoán tiểu đường tuýp 1 cũng nên xét nghiệm bệnh Celiac. (Một số chuyên gia cũng khuyên những bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 hoặc Celiac hoặc cả hai đều nên kiểm tra bệnh tự miễn tuyến giáp.)

Điều này rất quan trọng để nhớ rằng chỉ kiểm tra bệnh Celiac là chưa đủ, bởi vì bệnh này có thể tiến triển muộn. Chính vì thế, những người mắc tiểu đường cần kiểm tra định kì bệnh Celiac, đặc biệt nếu họ chậm tăng trưởng, giảm cân, không tăng cân hoặc  triệu chứng dạ dày ruột tiến triển.

Tuy nhiên, nhìn chung các nhà khoa học đã chỉ ra rằng trẻ em có di truyền gen tiểu đường và bệnh Celiac sẽ có kháng thể tự miễn liên quan đến bệnh Celiac trong máu trước hoặc trong thời kì họ có kháng thể tự miễn liên quan đến tiểu đường.

Theo như Trung tâm đái tháo đường Kovler ở Trường đại học Chicago, những người thường được chẩn đoán mắc tiểu đường trước khi họ được chẩn đoán mắc bệnh Celiac- hầu hết do bác sĩ và cộng đồng thường quen thuộc với bệnh tiểu đường hơn. Nếu bạn mắc tiểu đường và bạn đang băn khoăn bạn có mắc bệnh Celiac không, hãy xem những triệu chứng của bênh Celiac. Ngoài những triệu chứng kể trên, có nhiều đặc điểm của bệnh Celiac không được chẩn đoán do nó đặc hiệu với bệnh tiểu đường, bao gồm việc tăng đường máu không dự đoán trước hoặc không giải thích được, hạ đường huyết vài giờ sau bữa ăn, hoặc giảm insulin. Tất cả những điều này là hậu quả của kém hấp thu liên quan đến bệnh Celiac. (đơn giản bởi vì sự tổn thương ruột non, thức ăn bạn ăn không được hấp thu vào cơ thể.)

Các nghiên cứu cho thấy một khi bệnhnhân bị tiểu đường và bệnh Celiac thực hiện chế độ ăn không chứa gluten, các đợt hạ đường huyết giảm dần, nhưng cần vài tháng để ảnh hưởng của chế độ ăn này được nhận thấy rõ ràng. Nhưng trong khi hạ đường huyết trở thành vấn đề ít phổ biến, bệnh tiểu đường đi kèm với bệnh Celiac ở những người bắt đầu chế độ ăn không gluten sẽ phải đối mặt với những thách thức khác. Nhưng do bênh Celiac liên quan đến những biến chứng nguy hiểm khác nên những lợi ích của việc duy trì chế độ ăn không gluten vượt qua những hạn chế của nó.

Một nghiên cứu lớn ở Thụy Điển cho thấy những bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 1 và bệnh Celiac không được điều trị có cân nặng và chiều cao trung bình thấp hơn so với những bệnh nhân chỉ mắc tiểu đường, và họ trẻ hơn nhiều khi họ tiến triển tiểu đường. Hai năm sau khi những bệnh nhân mắc bệnh Celiac bắt đầu chế độ ăn không gluten, họ đã tăng cân, và những người ít hơn 14 tuổi đã tăng chiều cao. Mọi người cũng có lượng sắt (hemoglobin và ferritin) cao hơn trong máu.

Mặt khác, nếu bạn mắc bệnh Celiac nhưng không tuân theo chế độ ăn không gluten, có nhiều hậu quả nghiêm trọng sẽ xảy ra.

Bình luận
Tin mới
  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

  • 08/07/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 07/07/2025

    Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý cảm nắng nhanh chóng

    Mùa hè với những ngày nắng gay gắt không chỉ mang đến niềm vui của những chuyến đi chơi mà còn ẩn chứa nguy cơ sức khỏe mà ít ai để ý: cảm nắng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không thể tự điều hòa nhiệt độ trong môi trường nóng bức, dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

  • 07/07/2025

    8 thực phẩm nên tránh để bảo vệ gan khỏe mạnh

    Gan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Lựa chọn đúng loại thực phẩm cũng như tránh những chất có hại góp phần bảo vệ chức năng gan khỏe mạnh.

  • 07/07/2025

    Liệu bạn có đang lo lắng về hiệu suất tình dục?

    Tình dục được cho là một hoạt động thú vị, nhưng thật khó để vui vẻ nếu bạn liên tục lo lắng về việc mình đang làm tốt như thế nào. Nếu bạn muốn làm cho cuộc sống tình yêu của mình trở nên hấp dẫn trở lại, hãy tìm hiểu lý do tại sao bạn có thể bị lo lắng về hiệu suất tình dục và nhận một số mẹo để giúp bạn thoải mái.

Xem thêm