Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bài thuốc điều trị kinh nguyệt rối loạn không định kỳ

Bài thuốc này điều trị kinh nguyệt rối loạn trước hoặc sau kỳ, sắc kinh nhợt, da xanh vàng môi nhợt, ăn uống kém, hay đầy bụng, sôi bụng, ỉa lỏng, người mệt mỏi...

Đó là bài Quy tỳ thang gia giảm, bài thuốc dùng để bổ tỳ, ích khí, điều kinh, phù hợp với những người bị rối loạn kinh nguyệt. Bài thuốc ứng dụng trong điều trị ở nhiều chứng bệnh về thận, tim mạch và rối loạn kinh nguyệt gây hiếm muộn ở phụ nữ. Bài thuốc đặc biệt thích hợp cho người bệnh thể Tỳ hư.

bai-thuoc-dieu-tri-kinh-nguyet-roi-loan-khong-dinh-ky-1

Bài thuốc, cách bào chế và cách dùng

Bài thuốc Quy tỳ thang gia giảm: bạch truật 12g,  hoàng kỳ 12g, nhân sâm 8g, long nhãn 12g, đương quy 10g, toan táo nhân 12g, mộc hương 4g, đào nhân 8g, hồng hoa 8 g, viễn chí 8 gam, phục thần 12g, cam thảo 8g.

Cách bào chế: phục thần bỏ lõi gỗ; hoàng kỳ bỏ gốc cuốn; toan táo nhân sao vàng cánh gián; cam thảo chích; Viễn chí bỏ lõi tẩm nước gừng sao vàng. Các vị trên 1.500ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 200ml.

Cách dùng: ngày sắc 1thang uống chia đều 3 lần.

bai-thuoc-dieu-tri-kinh-nguyet-roi-loan-khong-dinh-ky-2

Bạch truật

Thường người bệnh dùng liệu trình 1 - 3 tháng, kinh nguyệt sẽ đều và dễ thụ thai. Ngoài ra, khi dùng bài thuốc, thể trạng chung cũng sẽ tốt lên.

Như đã nói, bài thuốc dùng tốt cho cả nam lẫn nữ bị vô sinh hiếm muộn, thông qua bổ Tâm, Tỳ, Thận. Bài thuốc Quy tỳ dùng chữa cho những người thận yếu, kinh nguyệt không đều. Quy tỳ thang do Danh y Nghiêm Dụng Hòa (đời Tống, Trung Quốc) lập phương, viết trong sách Tế sinh phương. Đây là bài thuốc kinh điển cả về cách xây dựng phương thang lẫn cách sử dụng.  Bài thuốc đã tồn tại gần 1.000 năm, được nhiều danh y sử dụng và hiện vẫn chứng tỏ giá trị của nó dù xã hội có nhiều thay đổi. Mới đây, các nhà nghiên cứu tại Huế phát hiện tờ châu bản có bài Quy tỳ thang dùng để điều trị bệnh, bồi bổ sức khỏe cho vua Minh Mạng. Cũng tại Huế, người ta tìm được cứ liệu chứng tỏ Quy tỳ thang dùng chữa bệnh hiếm muộn, vô sinh rất hiệu quả.

Bài Quy tỳ thang được các thầy thuốc dùng chữa cho những người thuộc dạng bệnh: Tâm Tỳ lưỡng hư. Những người này có các triệu chứng: hư yếu, thể lực bị giảm sút, sắc mặt kém, thiếu máu, tinh thần bất an, đánh trống ngực dồn dập, hay quên, đêm ít ngủ,  chân tay mệt mỏi, đại tiện có chiều hướng khó. Bài thuốc dùng cho phụ nữ kinh nguyệt thất thường;  cho đàn ông bị chứng dương nuy, xuất tinh sớm...

bai-thuoc-dieu-tri-kinh-nguyet-roi-loan-khong-dinh-ky-3

Hoàng kỳ

Phân tích bài thuốc

Trong bài thuốc trên, nhân sâm có tác dụng “bổ ngũ tạng, an tinh thần, định hồn phách” để bổ khí sinh huyết, dưỡng tâm ích tỳ. Long nhãn bổ ích tâm tỳ, dưỡng huyết an thần. Hoàng kỳ, bạch truật giúp nhân sâm ích khí kiện tỳ. Đương quy giúp long nhãn dưỡng huyết bổ tâm. Phục thần, viễn chí, táo nhân để ninh tâm an thần. Mộc hương để lý khí tĩnh tỳ, phối hợp với thuốc bổ khí dưỡng huyết làm cho bổ mà không nê trệ ở vị. Cam thảo ích khí bổ trung, điều hòa các vị thuốc. Theo lý luận của Đông y, bài thuốc chủ yếu dùng vị ngọt ấm ích khí, bổ trợ thêm các vị dưỡng huyết, an thần, lý khí. Tỳ khí vượng thịnh, huyết có nơi sinh, huyết có nơi nhiếp; huyết mạch sung túc, thần có nơi trú ngụ, huyết có nơi để quy tụ; cho nên bài thuốc này được gọi là bài “Quy tỳ thang”.

Trong thực tế điều trị vô sinh hiếm muộn cho cả nam lẫn nữ, qua nhiều năm kinh nghiệm với trên nhiều ca bệnh và qua nghiên cứu về y lý Đông y, chúng tôi đã gia các vị thuốc:  thục địa 20g, liên nhục 20g, quế nhục 6g. Các vị thuốc này nhằm tăng cường bổ Thận âm (thục địa), bổ Tâm (liên nhục), tán hàn, làm ấm khí huyết (nhục quế).

Kết quả cho thấy, nhiều ca bệnh sức khỏe tăng toàn diện, ăn được, ngủ được, Thận mạnh lên tăng rõ rệt (cường dương, sinh tinh); nhiều ca rối loạn kinh nguyệt (kinh trước kỳ, vô kinh...) được điều trị khỏi hẳn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Màu sắc kinh nguyệt phản ánh tình trạng sức khỏe

BS. NGUYỄN PHÚ LÂM - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm