Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ảnh hưởng khi dùng thuốc hormon sinh dục kéo dài

Hormon sinh dục là các nội tiết tố được duy trì trong cơ thể ở mức độ nào đấy để duy trì các biểu hiện cơ bản của giới tính là nam hoặc nữ.

Hormon sinh dục là các nội tiết tố được duy trì trong cơ thể ở mức độ nào đấy để duy trì các biểu hiện cơ bản của giới tính là nam hoặc nữ. Nếu các hormon này duy trì ở mức phù hợp thì nó sẽ giúp cân bằng giới tính hoặc những cảm xúc bản thân, giúp bạn tránh xa một số bệnh tật. Ngược lại, nếu các hormon này quá thấp hoặc quá cao trong cơ thể đều ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và giới tính của con người.

Một số hormon sinh dục đặc trưng

Testosteron đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì cảm xúc tình dục. Testosteron thường liên kết mật thiết với các đặc tính của các cá thể nam nhưng nó cũng có mặt trong cơ thể của các cá thể nữ. Hormon này được sản xuất bởi các tế bào Leydig ở tinh hoàn của nam giới và trong buồng trứng ở nữ giới. Ngoài ra, các tuyến thượng thận của cả hai giới cũng sản xuất DHEA testosteron là một tiền chất của testosteron. Nếu cơ thể có quá nhiều hormon testosteron sẽ khiến giọng nói ồm ồm và tăng sự phát triển của khối lượng cơ bắp. Testosteron cũng làm tăng sự ham muốn tình dục ở cả hai giới.

Estrogen là hormon nữ giới được sản xuất trong buồng trứng cũng như trong các tế bào chất béo nhất định của cơ thể. Estrogen giúp tăng trưởng và phát triển hoàn thiện các bộ phận sinh dục nữ, vú và lông ở vùng mu. Do đó, nếu thiếu hụt estrogen có thể gây ra sự suy giảm tình dục ở giới nữ. Đây cũng là nguyên nhân chủ yếu gây ra chứng khô âm đạo và các triệu chứng khác trong thời kỳ mãn kinh.

Progesteron được sản xuất trong buồng trứng ở nữ giới. Nó là một trong những loại hormon kích thích và điều hòa nhiều chức năng của cơ thể, có vai trò trong việc duy trì thai kỳ, giúp cơ thể chuẩn bị sẵn sàng cho sự thụ thai, mang thai và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng ở nữ giới. Nếu nồng độ progesteron cao sẽ gây ra các triệu chứng tiền kinh nguyệt như hiện tượng căng ngực, cảm giác phù nề và cảm xúc không ổn định. Khi nồng độ progesteron thấp sẽ khiến kinh nguyệt không đều.

Tuyến yên và mối liên quan với các tuyến nội tiết khác trong cơ thể.

Thuốc hormon - “Con dao hai lưỡi”

Các thuốc hormon thường được dùng trong chuyên ngành nam khoa và phụ khoa để điều trị một số triệu chứng liên quan đến giới tính và các bệnh về sinh dục. Việc sử dụng các thuốc này cần phải được theo dõi chặt chẽ và có sự điều chỉnh liều lượng cần thiết khi có triệu chứng phụ ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của cơ thể. Các thuốc hormon đều có mặt trái của nó đã được cảnh báo trước. Hiện nay có những người chuyển giới cũng thường xuyên phải sử dụng hormon này để duy trì bản sắc giới mà họ mong muốn. Nhưng việc dùng thuốc hormon để duy trì giới tính là một “con dao hai lưỡi” với những hệ quả tiêu cực đến sức khỏe vì các hormon sinh dục là nhóm thuốc có nhiều tác dụng không mong muốn. Các androgen sinh dục nếu dùng thường xuyên không những tác động đến các yếu tố phụ của giới tính như lông, râu, tóc, mô mỡ trên cơ thể mà còn có thể gây ung thư và các bệnh về tim mạch. Trong suốt cuộc đời sau khi phẫu thuật chuyển giới, những người này phải dùng thuốc nội tiết nam hoặc nữ. Những thuốc này không hề rẻ và họ bị áp lực kiếm tiền để chi phí cho việc này.

Một vấn đề nữa đặt ra là họ phải được điều trị đúng phác đồ, được các thầy thuốc chuyên về nội tiết sinh dục theo dõi chặt chẽ để nếu có trục trặc gì, họ sẽ được điều chỉnh kịp thời. Tuy nhiên, hiện nay người chuyển giới thường tự dùng thuốc theo mách bảo hoặc theo đơn mang về từ nơi mà họ đã phẫu thuật tự nguyện. Khi tự điều trị, họ sẽ không biết được dạng thuốc nội tiết nào là tốt, liều lượng thuốc như thế nào phù hợp, cần điều chỉnh gì khi có trục trặc. Vì thế, việc dùng thuốc sai sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Chẳng hạn, việc dùng thuốc nội tiết tố nữ dạng uống ethinyl estradiol có thể làm thuyên tắc tĩnh mạch do huyết khối (gây đột tử). Điều trị chuyển giới giống như điều trị một bệnh mạn tính phải dùng thuốc suốt đời mà muốn an toàn thì người bệnh phải được bác sĩ chuyên khoa kê toa thuốc, theo dõi định kỳ, điều chỉnh liều lượng. Nếu sử dụng thường xuyên các thuốc hormon nội tiết tố sinh dục sẽ làm thay đổi cơ thể. Testosteron giúp lông trên cơ thể người nữ thành nam phát triển nhiều hơn. Sự phân bố mỡ của cơ thể cũng thay đổi dưới tác động của nội tiết tố nữ. Tuy nhiên, nội tiết tố sinh dục không làm thay đổi bộ xương. Testosteron giúp giọng nói của người nữ thành nam trở nên trầm hẳn sau ba tháng dùng thuốc, nhưng estrogen lại không thể giúp giọng của người nam thành nữ trở nên thánh thót hơn được.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bạn biết gì về mất cân bằng hormone?

ThS. Nga Anh - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm