Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ảnh hưởng của viên tránh thai nội tiết tố đến não bộ như thế nào?

Một số nghiên cứu cho thấy các biện pháp tránh thai bằng hormone có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, sự căng thẳng và sức khỏe tinh thần nói chung. Những tác động tiềm tàng này thay đổi tùy theo phương pháp và tùy từng cá thể.

Tất cả các phương pháp tránh thai sử dụng nội tiết tố đều chứa hợp chất tổng hợp của progesterone gọi là progestin và hợp chất tổng hợp của estrogen, chẳng hạn như ethinyl estradiol. Những hormone tổng hợp này sẽ tác động đến các khu vực khác nhau của não bộ. Ví dụ, trục dưới đồi tuyến yên - tuyến sinh dục có thể bị gián đoạn chức năng dẫn đến những thay đổi về tín hiệu thần kinh trong hệ thống limbic, ảnh hưởng đến việc điều chỉnh tâm trạng và có khả năng dẫn đến các triệu chứng trầm cảm hoặc lo lắng. Kiểm soát sinh sản bằng nội tiết tố cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng nhận thức, như trí nhớ và sự chú ý, do sự thay đổi của mức độ dẫn truyền thần kinh.

Những tác động này không giống nhau ở tất cả các cá nhân và có thể khác nhau phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như tuổi tác, tiền sử các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc tương tác giữa các loại thuốc tránh thai có cơ chế tương tự.

Hiệu quả của các loại thuốc tránh thai bằng hormone có giống nhau không?

Các biện pháp tránh thai bằng hormone có những tác động khác nhau, một trong số đó có thể đặc biệt nghiêm trọng hơn những tác dụng khác. Ví dụ: thuốc tránh thai kết hợp có xu hướng gây ra những thay đổi tâm trạng nghiêm trọng hơn so với thuốc chỉ có progestin.

Vòng tránh thai có chứa hormone có thể ít tác động hơn các biện pháp tránh thai nội tiết tố khác do vị trí của chúng khi ở trong cơ thể. Loại dụng cụ này sẽ giải phóng progestin trực tiếp vào tử cung thay vì qua đường tiêu hóa một cách có hệ thống.

Một đánh giá tổng quát về các nghiên cứu hệ thần kinh năm 2020 đã xác định được những thay đổi trong các khu vực xử lý cảm xúc và nhận thức, bao gồm hạch hạnh nhân, hồi hải mã, vỏ não trước trán và hệ viền.

Trong một nghiên cứu năm 2022, các nhà nghiên cứu đã so sánh cấu trúc não của 72 đối tượng. Họ phát hiện ra rằng các biện pháp tránh thai nội tiết tố có tác động đến bộ phận liên quan đến việc xử lý cảm xúc. Cụ thể hơn, những người tham gia sử dụng thuốc tránh thai đường uống cảm thấy tức giận, sợ hãi và có thái độ thù ghét hơn những người không sử dụng. Các nghiên cứu trước đây cũng đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc sử dụng các biện pháp tránh thai bằng hormone, thuốc chống trầm cảm và hành vi cố gắng tự tử sau đó. Cả hai nghiên cứu đều cho thấy rằng thuốc tránh thai có khả năng làm tâm trạng xấu đi là điều đáng chú ý, đặc biệt nếu các đối tượng có vấn đề về sức khỏe tâm thần từ trước.

Những điểm hạn chế cần phải xem xét

Một trong những hạn chế lớn nhất là tính phổ biến của các biện pháp tránh thai nội tiết tố. Mặc dù có bảy loại biện pháp tránh thai nội tiết tố nhưng mỗi loại lại có nhiều biến thể về công thức và nhãn hiệu.

Hiện nay, các nghiên cứu còn hạn chế và ít người đồng ý tham gia. Ví dụ, một nghiên cứu được trích dẫn rộng rãi nhất về tránh thai bằng nội tiết tố tác động đến thanh thiếu niên đã được thực hiện trên chuột. Mặc dù các nghiên cứu trên động vật có thể tiết lộ những mô hình chung đáng để nghiên cứu thêm nhưng chúng không cung cấp thông tin về việc kiểm soát sinh sản bằng nội tiết tố ảnh hưởng đến con người như thế nào. Các nghiên cứu trên động vật có thể khắc phục vấn đề về đạo đức nhưng những ảnh hưởng của các yếu tố về môi trường, di truyền và xã hội học hoàn toàn không được đo lường trong các nghiên cứu trên động vật.

Những lợi ích và rủi ro mà bạn cần cân nhắc

Khi cân nhắc những lợi ích và rủi ro của biện pháp tránh thai bằng hormone, yếu tố cần quan tâm hàng đầu là lý do tại sao bạn muốn sử dụng biện pháp này: tránh thai, kiểm soát các triệu chứng tiền kinh nguyệt, là một phần của kế hoạch điều trị lạc nội mạc tử cung hay kết hợp với các phương pháp điều trị bệnh khác. Trả lời các câu hỏi này sẽ giúp bạn tìm ra các phương pháp thay thế có tác động tương tự. Nếu ngừa thai là một trong những lý do bạn đang cân nhắc việc sử dụng biện pháp tránh thai bằng hormone, bạn nên xem xét phương pháp nào phù hợp với mình nhất. Ví dụ, bạn có thể chắc chắn mình sẽ uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày không? Việc tiêm 3 tháng một lần và sử dụng bao cao su mỗi khi quan hệ tình dục thì sao?

Quản lý sự thay đổi tâm trạng khi sử dụng các phương pháp tránh thai bằng hormone.

Nếu bạn nhận thấy tâm trạng thay đổi, hãy thông báo với bác sỹ điều trị ngay lập tức. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bác sĩ lâm sàng có thể đề nghị chuyển sang một biện pháp tránh thai khác. Họ cũng có thể khuyên bạn nên áp dụng một số thay đổi trong lối sống, chẳng hạn như vận động thường xuyên hơn, ngủ nhiều hơn và thực hành thiền định.

Kết luận

Một số nghiên cứu cho thấy việc kiểm soát sinh sản bằng nội tiết tố có thể tác động đến não. Mặc dù các tác dụng phụ tiềm ẩn này đáng lưu ý nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả các hình thức kiểm soát sinh sản bằng nội tiết tố đều tác động như nhau. Tham khảo ý kiến ​​​​của bác sỹ để tìm hiểu thêm về các lựa chọn và thảo luận về bất kỳ tác dụng phụ nào bạn có thể gặp phải.

Hải Yến - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm