Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ăn cá làm tăng kích thước não bộ của thai nhi

Tác động của chế độ dinh dưỡng đối với sự phát triển của bào thai không chỉ là một lĩnh vực nghiên cứu đáng được quan tâm mà cũng là một vấn đề vô cùng phức tạp.

Ăn cá làm tăng kích thước não bộ của thai nhi

Theo đó, một nghiên cứu gần đây đã đi sâu vào khám phá cơ chế tác động của acid béo Omega đối với sự phát triển của não bộ thai nhi.

Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng trong suốt quá trình mang thai là một vấn đề rõ ràng và không thể bàn cãi. Khi đứa trẻ lớn dần lên trong bụng mẹ, nó cần hấp thu những chất dinh dưỡng và các yếu tố cần thiết để hoàn thiện toàn bộ chức năng của cơ thể. Do sự phát triển của não bộ là gần như đã hoàn thiện khi còn trong bào thai nên tác động của bất cứ sự thiếu hụt chất dinh dưỡng nào trong thời kỳ này đều trở nên nghiêm trọng hơn so với các cơ quan khác.

Một nghiên cứu mới đây được tiến hành tại Đại học Y khoa Tohoku ở Nhật Bản đã tìm hiểu vai trò của acid béo Omega-6 và Omega-3 trong chế độ ăn đối với sự phát triển của bào thai trên mô hình chuột thí nghiệm. Tầm quan trọng của acid béo Omega đã được nghiên cứu khá nhiều, tuy nhiên trong nghiên cứu mới nhất này được dẫn đầu bởi giáo sư Noriko Osumi, các nhà khoa học đã đi sâu vào tìm hiểu cơ chế tác động đặc hiệu của các acid béo này trong suốt quá trình phát triển của não bộ phôi thai.

Tầm quan trọng của acid béo Omega-3

Cả Omega-3 và Omega-6 đều thuộc nhóm những acid béo thiết yếu do cơ thể không thể tự tổng hợp được nên phải hấp thụ từ chế độ ăn.

Trong cơ thể, acid béo Omega có vai trò là nguồn dự trữ năng lượng, vận chuyển oxy, tham gia vào chức năng của màng tế bào và điều hòa phản ứng viêm.

Cá biển có chứa rất nhiều Omega-3, dạng phổ biến nhất là acid docosahexaenoic và acid eicosapentaenoic. Ở Mỹ, do người dân tiêu thụ rất ít cá biển nên tỷ lệ bị thiếu hụt Omega-3 là khá cao.

Những nghiên cứu trước đây đã chứng minh tầm quan trọng của Omega-3 trong thai kỳ như đóng vai trò quyết định độ dài của thời gian mang thai và làm giảm trầm cảm trước và sau khi sinh. Dầu Omega-3 cũng có khả năng làm tăng tỷ lệ phát triển của não bộ khi còn là bào thai và trong suốt năm đầu đời. Ngoài ra nó cũng tham gia vào sự phát triển của thị giác. Nghiên cứu trên bào thai động vật không được bổ sung Omega-3 cho thấy có những biến đổi về thị giác và hành vi không thể khắc phục được mặc dù sau khi sinh ra đã được ăn chế độ đủ dinh dưỡng.

Tỷ lệ Omega-6/Omega-3

Giáo sư Osumi và nhóm của ông cũng xem xét ảnh hưởng trên bào thai khi thay đổi tỷ lệ giữa các acid béo này. Bằng việc cho chuột đang mang thai ăn chế độ giàu Omega-6 và nghèo Omega-3, các nhà khoa học đã mô phỏng lại tỷ lệ các acid béo điển hình trong chế độ dinh dưỡng trên thế giới hiện nay. Omega-6 chứa nhiều trong dầu các loại hạt, còn Omega-3 chủ yếu trong cá biển.

Khi chuột con được sinh ra, nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng thế hệ con của những chuột mẹ ăn chế độ giàu Omega-6 và ít Omega-3 có kích thước não bộ nhỏ hơn hẳn con của những chuột mẹ ăn chế độ cân bằng các acid béo nêu trên.

Điều thú vị và cũng hết sức đáng lo ngại là những con chuột mới ra đời có mẹ ăn chế độ mất cân bằng các acid béo cũng cho thấy những thay đổi bất thường về hành vi như tăng mức độ lo lắng khi trưởng thành mặc dù sau khi sinh ra đã được cho ăn chế độ đủ dinh dưỡng.

Những thay đổi có nguồn gốc từ acid béo omega

Những thiếu hụt tương tự cũng đã được thể hiện từ những nghiên cứu trước đây. Tuy nhiên GS. Osumi và cộng sự muốn đi sâu vào cơ chế đằng sau những khám phá này để xem những thay đổi đặc biệt diễn ra trong quá trình phát triển của não bộ thai nhi trong điều kiện này là gì.

Nhóm nghiên cứu tiến hành đo mức độ chuyển hóa lipid trong quá trình phát triển của não; họ nhận thấy rằng chất chuyển hóa của acid béo Omega là những chất chuyển hóa quan trọng đối với các tế bào gốc thần kinh – các tế bào sau sẽ phát triển thành tế bào não hoàn chỉnh. Đối với những con chuột được ăn chế độ giàu Omega-6 hơn Omega-3, các tế bào gốc thần kinh phát triển nhanh hơn và dễ bị hủy hoại. Kết quả này, được xuất bản trên tạp chí Stem Cells, chỉ ra rằng sự gia tăng mức nồng độ Omega-6 tạo ra các oxide của Omega-6, những chất này gây nên sự lão hóa sớm của các tế bào gốc thần kinh.

Do vậy, các nhà khoa học kết luận rằng: “Những khám phá này cung cấp những bằng chứng thuyết phục để có những khuyến cáo rằng trong thời kỳ mang thai, Omega-6 và Omega-3 nên được tiêu thụ ở mức tỷ lệ cân bằng 1:1. Tuy nhiên, chế độ dinh dưỡng tại Mỹ hiện nay phổ biến với tỷ lệ thường là 16:1. Ngoài ra, việc hạn chế tiêu thụ cá biển do nỗi sợ hãi có thể nhiễm độc thủy ngân cũng làm giảm đáng kể tỷ lệ Omega-3 trong bữa ăn.

Do vậy, khuyến cáo dành cho phụ nữ có thai từ Cục quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ là: nên ăn từ 8-12 oz cá biển hàng tuần. Lượng này đã tối ưu hóa ảnh hưởng có lợi của Omega-3 và hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm độc thủy ngân từ cá biển.

Thông tin thêm trong bài viết: DHA, EPA và việc ăn cá

Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    5 nguyên tắc ăn uống người bệnh đái tháo đường cần nắm rõ

    Trên thực tế, không có một chế độ ăn uống nào dùng chung được cho tất cả người bệnh đái tháo đường. Chế độ ăn uống cần phải được “cá thể hóa”, tức là xây dựng cho riêng từng người bệnh cụ thể. Để xây dựng chế độ ăn phù hợp, người bệnh cần tuân thủ 5 nguyên tắc quan trọng trong bài viết sau.

  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

Xem thêm