Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ai nên tăng cường bổ sung protein?

- Protein là chất căn bản của sự sống mọi tế bào. Trong cơ thể, protein đảm nhận nhiều chức năng quan trọng như cung cấp năng lượng cho hoạt động cơ thể, xây dựng tế bào mới, bổ sung tế bào hư hao. Tuy nhiên có phải cứ bổ sung càng nhiều protein thì càng tốt hay không và những nhóm đối tượng nào mới thực sự cần nhiều protein?

Ai nên tăng cường bổ sung protein?

Theo một cuộc điều tra mới đây, hơn một nửa dân số Mỹ đang cố gắng để bổ sung nhiều protein hơn vào chế độ ăn của họ. Người ta rắc bột protein vào đủ các loại thực phẩm như sữa chua, yến mạch, đồ uống smoothie và tăng cường mua những thanh protein dạng thỏi. Tuy nhiên liệu chúng ta có cần thiết phải làm như vậy không?

Đối với hầu hết mọi người, câu trả lời là không. Theo bác sỹ David Katz thuộc Đại học Yale, ông tin rằng cơn sốt protein tại thời điểm hiện nay cũng giống như trào lưu sử dụng thực phẩm ít béo từ những năm 1980 hay thực phẩm low-carb vào những năm 2000. Chúng ta đã từng cắt giảm mỡ và cả carbohydrate, nhưng thậm chí chúng ta còn trở nên nặng cân hơn và kém khỏe mạnh hơn. Mọi người nên chấm dứt việc chỉ tập trung vào các chất dinh dưỡng đa lượng mà nên lưu tâm nhiều hơn đến các thực phẩm “toàn bộ” và những sự kết hợp thực phẩm lành mạnh.

Ngoài ra, chúng ta cũng đã cung cấp rất đầy đủ protein cho cơ thể. Cuốn Hướng dẫn dinh dưỡng cho người Mỹ khuyến cáo rằng khoảng 10% - 35% năng lượng hàng ngày của bạn nên được cung cấp từ protein. Chỉ 10% - vào khoảng 46 g protein/ngày đối với phụ nữ là đủ để đáp ứng nhu cầu khuyến nghị hàng ngày (RDA) và phòng ngừa thiếu hụt. Số liệu của CDC còn cho thấy chúng ta đang có xu hướng tiến gần hơn tới con số 16%.

Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng sẽ cần cung cấp nhiều protein hơn cho cơ thể. Mỗi người chúng ta có một thể trạng khác nhau và nhu cầu dinh dưỡng cũng rất đa dạng, do vậy không có một hướng dẫn nào về việc bổ sung protein có thể phù hợp với tất cả mọi đối tượng.

Nguồn thực phẩm giàu protein nhất bao gồm trứng, cá, thịt gia cầm, thịt nạc từ thịt gia sức, cùng với các loại đậu đỗ, đậu nành và đậu lăng kết hợp với các loại hạt và quả hạch. Nói cách khác, đừng chỉ tập trung vào thịt xông khói. Mặc dù các loại thịt chứa hàm lượng cao các protein nhưng chúng cũng đồng thời đưa một số chất có hại vào cơ thể như chất béo bão hòa, cholesterol, và phụ thuộc vào cách chúng ta chế biến thức ăn thậm chí còn sinh ra các chất gây ung thư.

Dưới đây là 4 nhóm đối tượng cần được bổ sung tăng cường protein hơn trong chế độ ăn vì một số lý do.

Vận động viên thể hình

Khi tham gia vào rất nhiều bài luyện tập sức đề kháng hay sức bền, các mô cơ sẽ bị hủy hoại rất nhiều. Protein là nguồn cung cấp các amino acid thiết yếu, là những viên gạch tái tạo và xây dựng các protein của cơ thể. Bản thân cơ thể chúng ta không thể tự tạo ra chúng, chúng ta cần nạp từ thực phẩm. Không có protein thì bạn sẽ chẳng bao giờ có được một cơ bắp cuồn cuộn, ví như bạn xây dựng một ngôi nhà nhưng lại thiếu những viên gạch.

Những người có xu hướng dễ tăng cân

Có rất nhiều bằng chứng cho thấy rằng một chế độ ăn giàu protein (phụ thuộc vào nguồn gốc của protein) có thể giúp mọi người tuân thủ đúng việc cắt giảm năng lượng từ chế độ ăn bằng cách tạo ra cảm giác no. Đó là bởi vì protein thường mất nhiều thời gian để tiêu hóa hơn, do vậy khiến chúng ta có cảm giác no lâu hơn. Nó cũng giúp ổn định đường huyết, làm giảm ham muốn thèm ăn và rất có lợi khi muốn giảm cân. Trong thời gian giảm cân, bạn sẽ muốn ăn nhiều protein hơn – để phòng cơn đói, tăng cảm giác no và giảm tình trạng mất cơ khi bạn vẫn tiếp tục tập luyện thể dục.

Các loại rau họ đậu là nguồn thực vật rất giàu protein tốt cho sức khỏe. Một nghiên cứu vào năm 2014 trên tạp chí Obesity đã chỉ ra rằng tiêu thụ một khẩu phần đậu, đậu gà, đậu lăng hay đậu Hà Lan mỗi ngày sẽ làm tăng cảm giác no và giúp kiểm soát cân nặng tốt hơn.

Những người tiêu thụ quá nhiều đường và carbohydrate trong chế độ ăn

Bất cứ ai thường xuyên gắn bó với một chế độ ăn điển hình của người Mỹ (bánh mỳ, mỳ ống và đồ ăn vặt) có thể được lợi nhiều hơn khi chuyển sang chế độ dinh dưỡng giàu protein  bao gồm trứng, cá, và thịt nạc. Khi bạn bổ sung nhiều protein hơn cho cơ thể nghĩa là bạn phải cắt giảm những thành phần khác như đường và carbohydrate. Trong một thử nghiệm ngẫu nhiên có tên là Thử nghiệm tối ưu hóa các thành phần dinh dưỡng đa lượng để phòng ngừa các bệnh tim mạch (OmniHeart), những người thay thế một phần carbohydrate bằng các loại protein (hay chất béo lành mạnh) có huyết áp thấp hơn và nồng độ cholesterol có hại LDL thấp hơn những người lựa chọn chế độ ăn giàu carbohydrate.

Những người ở độ tuổi trung niên

Bổ sung thêm một phần protein vào chế độ dinh dưỡng có thể mang lại nhiều lợi ích cho những người trên 50 tuổi bởi đây là độ tuổi mà tình trạng mất cơ thường diễn ra kèm theo quá trình lão hóa. Trong một nghiên cứu năm 2015 của Đại học Arkansas, những người trong độ tuổi từ 52-75 khi tiêu thụ gấp đôi nhu cầu protein khuyến nghị hàng ngày sẽ có khả năng xây dựng và bảo vệ khối cơ tốt hơn – chỉ sau 4 ngày. Đối với những người trong nhóm đối tượng này đã có tiền sử bị cholesterol máu cao hay có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch thì thay vì lựa chọn protein có nguồn gốc từ động vật như thịt đỏ, sản phẩm từ sữa và trứng, họ nên ưu tiên chuyển sang tiêu thụ những thực phẩm từ thực vật như đậu đỗ, các loại hạt, quả hạch và cá là những thực phẩm giàu protein lành mạnh bậc nhất.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Chế độ ăn giàu protein có hiệu quả không?

PGs.Ts.Bs. Phạm Văn Hoan - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Prevention
Bình luận
Tin mới
  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

Xem thêm